بررسی روزنامه‌های تهران؛ یکشنبه ۲۷ آذر
تیتر و عکس صفحه اول فرهیختگان
روزنامه های امروز صبح تهران در تیترهای اول خود از آشوب های تازه در مصر نوشته و در مقالاتی خبر داده اند که دولت به عنوان یک طرح تبلیغاتی انتخاباتی بار دیگر حمله به هاشمی رفسنجانی را آغاز کرد. شکایت از افزایش تورم، نامعلوم بودن آمار بیکاری، وعده های انجام نشده دولت، ادامه صف های دراز خرید سکه در مقابل بانک ها بخش های دیگری از این روزنامه هاست، که علاوه بر این ها از تخریب آثار دو هزار ساله تاریخی خبر داده اند و از آلودگی هوای تهران شکایت کرده اند
"قاهره باز رنگ خون گرفت، مردم نظامی ها باید بروند" تیتر اصلی کیهان است، رسالت نوشته "پهپادهای تهاجمی در خط تولید قرار گرفته‌اند"، قدس از زبان پوتین نوشته "واشنگتن نوکر میخواهد نه متحد"، سیاست روز گزارش اوضاع بحرین را با این عنوان منعکس کرده "در سایه حمایت های غرب انسانیت را ذبح می کنند" و جام جم نوشته "تایلند مقصدی پرخطر برای گردشگران".
بیکاری، تورم و گرانی از کجاست؟
"مسئول فسادهای ناشی از دلالی سکه کیست" سئوالی است که روزنامه جمهوری اسلامی در صدر اخبار خود آورده، فرهیختگان از "آغاز جراحی دوم اقتصاد ایران" خبر داده، مردم سالاری از "تکرار وعده ایجاد ۲.۵ میلیون شغل" نوشته، دنیای اقتصاد "کارنامه صنعتی سال های ۸۷ و ۸۸ را تیتر اول خود قرار داده و "بختک بودجه‌های دو دوازدهمی بر اقتصاد" عنوان اصلی جهان صنعت است.
مسعود نیلی در مقاله ای در شرق به شرح این مدعا پرداخته که چرا تورم در ایران مهار نمی شود و یکی از دلایل آن را از دیدگاه مقامات دولتی این نکته دانسته که که تئوری‌های اقتصادی کاربرد چندانی در کشور ما ندارد، استدلالی که مقامات به وسیله آن خاطر خود را راحت می‌کنند تا هر طور که خواستند تصمیم‌گیری کنند. در حالی که باید پرسید آیا واقعا در کشور خاصی هستیم و با وجود آنکه همه کشورهای دنیا در مهار تورم با استفاده از ابزارهای متعارف اقتصاد کلان موفق بوده‌اند، آیا ما نیز از همان ابزارها استفاده کرده ولی به نتیجه نرسیده‌ایم یا واقعیت چیز دیگری است؟
به نوشته این استاد دانشگاه اینکه به علت دولتی بودن اقتصاد به بانک‌ها دستور دهد و از آنها تکالیف خاصی را میخواهد، به دلیل دولتی بودن صنایع بخش عرضه لخت است، به علت انحصاری بودن ناشی از حمایت‌هایی که در مقابل بازارهای خارجی صورت می‌گیرد هزینه‌های تولید بالاست؛ به علت بی‌ثباتی‌هایی که در اقتصاد کلان موجود است؛ موجودی انبار بنگاه‌ها خیلی بالاست، به علت نرخ نامناسب سود بانکی و دولتی بودن بانک‌ها، بازار مالی خیلی ناکارآمد عمل می‌کند؛ و با وجود همه این ویژگی‌های نامطلوب، مسوولان آن بسیار علاقه‌مندند تا نرخ تورم را کاهش دهند!
مسعود نیلی در مقاله شرق پرسیده حال به نظر شما تئوری‌های اقتصاد کلان کار نمی‌کنند یا مشکل در جای دیگر است. جواب ساده است: مسوولان مربوطه اشتباه می‌کنند یعنی بخش «هنجاری» اقتصاد با بخش «اثباتی» آن هیچ رابطه منطقی ندارد. یکی از نکات بسیار تعجب‌آور، این است که هر چه موضوعی در نظام تصمیم‌گیری ما مهم‌تر باشد، کمتر با آن برخورد علمی می‌شود.
جمهوری اسلامی هم در سرمقاله خود به همین موضوع پرداخته و نوشته محافل پیش‌بینی کننده متأسفانه همچنان بر دیدگاه‌های نادرست خود مبنی بر ریشه‌های تورم در اقتصاد ایران اصرار می‌ورزند و حاضر به پذیرش این واقعیت نیستند که عمده ریشه‌های تورم در ایران نه در سیاست‌های عرضه و تقاضا و ... که ریشه در سیاست‌های نادرست پولی دارد؛ همچنان که همین تفکر سالها قبل و در مجلس هفتم بر مبنای همین تحلیل نادرست، سیاست تثبیت قیمت‌ها را به کشور تحمیل کردند و برنامه چهارم را منحرف ساختند که تنها نتیجه آن افزایش فاصله بین قیمت‌های واقعی و رسمی طی سالهای بعد بود.
به نوشته این مقاله دولت از ابتدای اجرای این قانون با تکیه بر جنبه تبلیغاتی یارانه‌های نقدی پرداختی به مردم همواره سعی داشت پیامدهای دشوار اجرای قانون را کم‌رنگ کند و هر چند وقت یکبار هم با طرح سخنانی در احتمال افزایش مبلغ یارانه نقدی تلاش می‌کند بر جذابیت مسئله بیافزاید. از سوی دیگر منتقدان دولت نیز برای خنثی سازی این تبلیغات در بیان ابعاد و پیامدهای اجرای قانون دچار بزرگنمایی‌هایی شدند که به افزایش هزینه‌های اجرا افزود.
روزنامه جمهوری اسلامی در پایان نوشته در مجموع، آنچه درحال حاضر به عنوان چشم اسفندیار این قانون بیش از هر مسئله دیگری دغدغه آفرین است، تداوم همین تشتت در نگرش‌ها و پررنگ باقی ماندن جنبه‌های سیاسی در روند آتی قانون هدفمندی یارانه‌ها است که نشان آشکار این تشتت را می‌توان به وضوح در بالا گرفتن اختلاف نظرها در مورد اجرای مرحله بعدی قانون مشاهده کرد، مسئله‌ای که به نظر می‌رسد عدم رسیدگی به آن در سطوح بالای حاکمیت، باعث می‌شود آنچه از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها برای جامعه باقی می‌ماند، هزینه‌های هنگفتی باشد، بدون برخورداری از ثمرات مثبت.
چند تا بیکار داریم؟
سارا ثبات در سرمقاله جهان صنعت نوشته وزیر کار می‌گوید که دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بیکار در کشور داریم. و اذعان دارد سالانه حدود یک میلیون و ۳۰۰ متقاضی جدید هم وارد بازار کار می‌شوند، با این حساب تا پایان امسال سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بیکار طبق آمارهای رسمی متولیان کار و آمار، درصدد تصاحب بازارهای اشتغال هستند که طبیعی است بخش اعظم آنها دچار ریزش می‌شوند.
به نوشته این مقاله هرچند نرخ آمار واقعی بیکاران هم همواره یکی از موارد اختلاف بین مجلس و دولت است چراکه دولت مدعی است سال گذشته یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل ایجاد کرده و میخواهد در سال‌جاری دو میلیون و ۵۰۰ هزار شغل دیگر هم ایجاد کند اما مرکز پژوهش‌های مجلس ایجاد یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل در سال گذشته و برنامه ایجاد دو میلیون و ۵۰۰ هزار شغل در سال‌جاری را مورد تردید جدی قرار داده است. بنابراین می‌توانیم نتیجه بگیریم تعداد بیکاران امسال باید خیلی بیشتر از آمارهای رسمی باشد و نمی‌توان تنها به آمارهایی که مورد تردید مراکز رسمی از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس است، دلخوش بود.
سرمقاله جهان صنعت اشاره کرده معاون اول رییس‌جمهور نیز نرخ بیکاری در ایران را معادل شاغلان اتباع خارجی می‌‌داند و می‌گوید به همان میزان که بیکار در کشور داریم، مهمان خارجی هم در کشور حضور دارد بنابراین اگر مهمان خارجی در کشور نبود، میزان بیکاری بسیار کمتر بود! پس باید یک چوب در دست بگیریم و با راندن مهمانان خارجی که به طور عمده اتباع غیرمجاز افغانی هستند، بازار کار فعلی را در اختیار داخلی‌ها بگذاریم چراکه چراغی که به خانه رواست به مسجد قطعا حرام خواهد بود!
سیاست روز با عنوان "تهران همیشه دود است" زیر این عکس نوشته "و آسمان آبی را فقط بر روی نقاشی‌های دیواری می توان تماشا کرد."
حمله به هاشمی، نقشه انتخاباتی دولت
تهران امروز از "روز پرخبر وزارت اطلاعات" نوشته، شرق از "انتقاد تند ارگان دولت از هاشمی" خبر داده، خراسان از قول وزیر خارجه نوشته "نقشه راه عبور از تحریم ها را تدوین کرده ایم" و ابتکار "تکرار هشدارهای گمرکی احمدی نژاد" را تیتر اول خود قرار داده است.
یک روز بعد از حمله روزنامه دولت به رییس مجمع تشخیص مصلحت حمیدرضا شکوهی در سرمقاله مردم سالاری نوشته حامیان محمود احمدی نژاد بازی انتخابات مجلس نهم را آغاز کرده اند. این را می توان از روند حرکت روزنامه ایران مهمترین ارگان رسانه ای دولت به روشنی دریافت. روز پنج شنبه عکسی بسیار بزرگ از احمدی نژاد در صفحه اول روزنامه ایران با تیتر تبلیغاتی «تا پای جان با عهد بامردم وفاداریم» نقش بسته بود که روزنامه ایران را به یک روزنامه انتخاباتی شبیه کرده بود.
نویسنده این روزنامه با اشاره به حملات روزنامه ایران به هاشمی رفسنجانی نوشته هفته گذشته هم این روزنامه در دو صفحه به شدت به انتقاد از داوود احمدی نژاد، صادق محصولی، مصطفی پورمحمدی، منوچهر متکی، داوود دانش جعفری و حتی پرویز فتاح پرداخت تا نشان دهد که برای مقابله با مخالفان کاملا جدی است.
مردم سالاری پرسیده دولتی که مدعی است برای مردم کار می کند و به حاشیه ها توجهی ندارد و اکثریت مردم هم حامی دولت هستند، پس چرا برای جلب حمایت مردم رو به تبلیغاتی همچون چاپ عکس بسیار بزرگ احمدی نژاد در صفحه اول یا تخریب منتقدان اعم از حامیان سابق دولت یا افرادی همچون هاشمی رفسنجانی روی آورده است؟ یافتن پاسخ این پرسش چندان سخت و دشوار نیست. حامیان دولت نگران جایگاه خود در مجلس و دولت بعد هستند; حتی اگر در ظاهر سخنان دیگری به زبان بیاورند.
حسام‌الدین کاوه در سرمقاله تهران امروز بدون اشاره مستقیم به حمله دولت به رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام نوشته جریان انحرافی و رسانه‌ای مرتبط با این جریان، در آستانه انتخابات مجلس، دست به اجرای تاکتیک ویژه‌ای زده است تا با بهره‌گیری از این تاکتیک بتواند به مقاصد و اهداف سیاسی خود به ویژه کسب اکثریت مجلس آینده دست یابد.
به نوشته این روزنامه دوقطبی کردن فضای سیاسی کشور همان تاکتیکی است که جریان انحرافی در پی آن است. در این تاکتیک، فضای سیاسی کشور به دو قطب جریان انحرافی لانه کرده در بدنه دستگاه‌های اجرایی از یک‌سو و برخی از چهره‌های قدیمی سیاسی از سوی دیگر تقسیم می‌شود، جریان انحرافی بر این باور است که در دو قطبی کردن فضای سیاسی جامعه برنده نهایی این جریان خواهد بود.
در حالی که تهران امروز معتقد است مرزبندی نیروهای سیاسی آنچنان نیست که بتوان فضای سیاسی موجود را به دو قطب مخالف فرو کاست. در حال حاضر احزاب و جریان‌های متعددی وجود دارند که گاه بر سر مسائل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... مرزبندی‌های جدی و روشنی با یکدیگر دارند.
آزادی یاد گرفتنی است
مازیار خسروی در مقاله کوتاهی در شرق نوشته یک‌سال پیش در چنین روزهایی، پیکر شعله‌ور «محمد بوعزیزی»، کبریت انفجار بشکه باروت خشم و سرخوردگی متراکم ملت‌های عرب شد. مبارک و قذافی هنوز بر سر قدرت بودند و «بن‌علی» هم تصور می‌کرد با عیادت نمایشی از جان‌شیفته نیم‌سوخته‌ای که در بیمارستان شهر «سیدی بوزید» آخرین نفس‌ها را می‌کشید، می‌توان بر آتش شعله‌ور، آب خاموشی ریخت. کمتر از یک‌سال بعد چهره خاورمیانه دیگرگون شده است.
نویسنده این مقاله اشاره کرده حالا کمتر روزی است که خبری از درگیری‌های اغلب خونین قاهره و دیگر شهرهای مصر روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار نگیرد. دردناک اینجاست که کشمکش‌های خونین خیابانی در حالی رخ می‌دهد که بنیادگرایان سلفی که خاموشان و غایبان همیشگی شب‌های التحریر بودند، در غیبت و سردرگمی پیشاهنگان انقلاب، کرسی‌های قدرت را یک‌به‌یک فتح می‌کنند.
در انتهای مقاله شرق آمده: مبارک در قفس است اما روح سرگردان استبداد و عدم‌مدارا، همچنان در پهنه مصر تنوره می‌کشد. راست گفته‌اند که دردهای نهفته در جان و تن ملت‌های کهن، دیرتر و سخت‌تر درمان می‌شود. ستیز مصریان این روزها بیشتر با خویشتن است تا جهان. راست گفت مهندس بازرگان که آزادی نه دادنی است، نه گرفتنی؛ یاد گرفتنی است.
تخریب تاریخ
صدرا محقق در شرق خبر داده پس از تخریب نقش برجسته بهرام دوم در تنگ‌چوگان کازرون، مسوولان معاونت حفظ و احیای اداره کل میراث‌فرهنگی استان فارس و پایگاه میراث تاریخی بیشاپور بلافاصله اطراف آن را با داربست، پارچه و گونی محصور کردند. همچنین حضور افراد در این محوطه ممنوع شد و به کسی اجازه مشاهده اثر تخریب‌شده از نزدیک داده نشد. به همین دلیل کسی از میزان تخریب و شدت آسیبی که به این اثر تاریخی وارد شده بود، اطلاع چندانی نداشت.
پس از تخریب نقش برجسته، عبدالرضا نصیری معاون حفظ و احیای اداره کل میراث‌فرهنگی گفته معلوم نیست این تخریب با چه هدفی صورت گرفته، چراکه هیچ قسمتی از سنگ‌نگاره دزدیده نشده است و همه قسمت‌های آن بعد از تخریب در محوطه و زیر نقش‌برجسته پیدا شده است. بر این اساس می‌توان گفت هدف از این کار فقط آسیب رساندن به این اثر تاریخی بوده است.»
یک کارشناس به شرق گفته علت تخریب هرچه بوده است یکی از آثار تاریخی ارزشمند کشور به دلیل غرض‌ورزی عده‌ای و عدم محافظت متولیان پایگاه تاریخی بیشاپور و تنگ‌چوگان از بین رفته است. این اولین بار نیست که یک اثر تاریخی ارزشمند کشور توسط افراد سودجو و ناآگاه تخریب می‌شود، آثار و محوطه‌های تاریخی کشور سال‌هاست به دلیل دستبرد این افراد سودجو و همچنین عدم محافظت متولیان میراث‌فرهنگی کشور آسیب‌هایی از این دست می‌بینند.
بازی با تیترها
ابتکار در ستون طنز خود با تیترها شوخی کرده است:
- آقاتهرانی در آبا‌ن‌ماه: کاندیدا نمیشوم/ آقاتهرانی در ماه آذر: کاندیدا میشوم. [خاصیت ماه‌های پاییز همینه دیگه!]
- درخواست کوچک‌زاده از آملی لاریجانی برای مجازات علی مطهری. [آقا اینو یه کاریش بکنین دیگه. حسینیان و رسایی هم موافقن!]
- قنبری: طرح سئوال از رئیس‌جمهوری یکشنبه تقدیم هیئت رئیسه می‌شود. [ و روز دوشنبه هم تعداد امضاها خود به خود کم می‌شود!]
- استیضاح چهار وزیر در راه است. [و چهار لغو استیضاح هم در کمین است!]
- قالیباف: مشکل ترافیک تهران قابل حل است. [اگه بعضیا بذارن!]