صالحی: تصمیم‌گیری در مورد هواپیمای آمریکایی به عهده شورای امنیت ملی است
علی اکبر صالحی وزیر خارجه ایران در تازه‌ترین اظهارنظر در مورد «در اختیار گرفتن هواپیمایی جاسوسی آمریکا» گفته است که هر گونه تصمیم‌گیری در مورد «مصالحه یا معامله» بر سر این هواپیمای جاسوسی، به عهده شورای عالی امنیت ملی است.
آقای صالحی همچنین گفته است که حادثه اشغال اماکن دیپلماتیک بریتانیا در تهران ممکن بود به «بحران وسیع‌تری» تبدیل شود.
آقای صالحی در مصاحبه‌ای تفصیلی با خبرگزاری دولتی ایرنا به انتقادهای به عمل آمده از عملکرد وزارت خارجه در دوران تصدی خود به ویژه در ماه‌های اخیر پاسخ داده است. گفت‌وگویی که بخش‌های عمده‌ای از آن به موضوع در اختیار گرفتن هواپیمای جاسوسی آمریکا، استقرار بخشی از سامانه پسر موشکی ناتو در ترکیه، و تنش در روابط ایران و بریتانیا اختصاص یافته است.
وی در عین حال در جای جای این گفت‌وگو چندین بار تأکید که وزارت خارجه جمهوری اسلامی، ارگانی مستقل و «خودمختار» نیست و مجری تصمیماتی است که نظام در حوزه سیاست خارجی اتخاذ می‌کند.
در این گفت‌وگو مسئول دستگاه دیپلماسی ایران، بار دیگر اقدام آمریکا را در استفاده از هواپیماهای جاسوسی بر فراز خاک ایران، «خصمانه» توصیف کرده و به طور تلویحی افزوده است که به رغم خواسته باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا و پیام ارسالی این کشور از طریق سفارت سوئیس، تهران تصمیم ندارد که این هواپیما را به آمریکا تحویل دهد.
وی در پاسخ به سؤالی در مورد «معامله یا مصالحه» احتمالی بر سر این هواپیما گفته است که هر گونه تصمیم‌گیری در این زمینه با شورای عالی امنیت ملی ایران است.
آقای صالحی همچنین ارتباط فعالیت‌های جاسوسی آمریکا بر فراز ایران با سازمان ملل متحد را رد کرده و افزوده است که «ادعاهای آمریکا» در این زمینه «کاملاً بی‌مبنا، بی‌اساس و بی‌پایه» و برای «رد گم کردن، فرار به جلو» است.
مسئول دستگاه دیپلماسی ایران همچنین ارتباط میان سفر سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به روسیه را بی‌ارتباط با در اختیار گرفتن هواپیمای جاسوسی آمریکا توصیف کرده و تأکید کرده است که در شرایطی که ما این هواپیما را به زمین نشانده و در اختیار داریم، «چین و روسیه نمی‌توانند اقدامی برای ما انجام دهند.»
علی‌اکبر صالحی بار دیگر پیگیری حقوقی این موضوع را حق محفوظ جمهوری اسلامی دانسته و در عین حال از افغانستان برای فراهم شدن زمینه نفوذ این هواپیما جاسوسی به ایران انتقاد کرده است.
بر اساس گفته وزیر خارجه ایران، پس از احضار سفیر افغانستان در تهران، به این کشور هشدار داده شده که تکرار عبور هواپیماهای جاسوسی از مرز این کشور با ایران «امری غیردوستانه» است.
در این زمینه آقای صالحی تشریح کرده است که «چنانچه توافقی بین آمریکا و افغانستان وجود دارد که این هواپیماهای تجسسی در خاک افغانستان استفاده شوند، باید در همان محدوده توافق شده باشد و چنانچه این هواپیماها بخواهند به خارج از مرزهای آن کشور تجاوز کنند، امری غیردوستانه از سوی کشور همسایه تلقی می‌شود.»
آقای صالحی در ادامه همچنین در پاسخ به پرسش‌های ایرنا در مورد استقرار سپر دفاع موشکی ناتو در ترکیه، گفته است که «اعتراض» خود در این موضوع را «به طور دوستانه» با دوستان ترک خود مطرح کرده‌ایم و انتظار داریم ترکیه به «حساسیت همسایگان خود از جمله ایران» در قبال استقرار سپر موشکی «توجه ویژه» داشته باشد.
وزیر خارجه ایران گفته است که موضوع استقرار سامانه سپر موشکی در ترکیه، اعتراض روس‌ها را هم برانگیخته است و «قرار است دوستان ترک، اقداماتی تشریحی درباره این موضوع انجام دهند و در آینده شرح بیشتری درباره این پروژه به ما ارائه دهند.»
«از بحران وسیع‌تری جلوگیری شد»
بخش دیگری از گفت‌وگوی تفصیلی ایرنا با وزیر خارجه جمهوری اسلامی به موضوع تنش در روابط ایران و بریتانیا، اختصاص یافته و علی‌اکبر صالحی در پاسخ به انتقادها در مورد عملکرد وزارت خارجه در این زمینه، اذعان کرده است که تلاش دستگاه دیپلماسی ایران، جلوگیری از «بحرانی وسیع‌تر» بوده است.
پس از تجمع اعتراضی در مقابل دو دفتر دیپلماتیک بریتانیا در تهران که به ورود معترضان به محوطه این دو مکان و تخریب بخش‌هایی از اموال سفارت بریتانیا انجامید، مقام‌های ایرانی واکنش‌های متفاوتی از خود نشان دادند و در حالی که شماری از نمایندگان مجلس، از جمله علی لاریجانی رئیس مجلس تلویحاً از این اقدام حمایت کردند، وزارت خارجه از زبان علی‌اکبر صالحی چندین بار از این موضوع ابراز تأسف کرد.
ابزار تأسف وزارت خارجه ایران از تعرض به سفارت بریتانیا، انتقادهایی را در داخل کشور برانگیخت ولی اکنون علی‌اکبر صالحی به طور «سربسته» گفته است که چنانچه این اقدام صورت نمی‌گرفت، «بحران وسیع‌تری» به وجود می‌آمد.
آقای صالحی با اشاره به اینکه «نظام در مجموع، با تمام اقدامات تا قبل از ورود به سفارت مشکلی نداشت» کنوانسیون‌های بین‌المللی در مورد حفظ امنیت مکان‌های دیپلماتیک را یادآور شده و از منتقدان پرسیده است که « از نظر حقوقی با حفظ حیثیت جمهوری اسلامی و اینکه متعهد به تمام کنوانسیون‌هایی هستیم که آنها را امضا کرده‌ایم، چه اقدام دیگری باید انجام می‌دادیم؟»
وی افزوده است: «سربسته بگویم، توانستیم با اقدام صحیح وزارت امور خارجه که در چارچوب عزت، حکمت و مصلحت بود از یک بحران وسیع تر جلوگیری کنیم.»
آقای صالحی تأکید کرده است که وزارت خارجه نمی‌خواست کشور را «در چالشی بیهوده» قرار دهد.
وزیر خارجه ایران در عین حال بار دیگر اقدام بریتانیا در اخراج دیپلمات‌های ایرانی از این کشور را شتابزده و غیرعقلانی خوانده و افزوده است که بر اساس مصوبه مجلس کاردارهای دو کشور می‌توانند کار خود را شروع کنند.
وی افزوده است که در زمینه روابط دو جانبه «پیشنهادی برای انگلیسی‌ها نداریم؛ نظرمان این است که قطع رابطه نکرده‌ایم و مصوبه مجلس شورای اسلامی ملاک عمل ماست.»
وزیر خارجه ایران همچنین گفته است که پس از این ماجرا «انگلیسی‌ها از دولت سوئد خواسته بودند که حافظ منافع‌شان باشد ولی ما گفتیم حافظ منافع بودن، تعریف و ترتیباتی در چارچوب کنوانسیون‌ها دارد که باید روشن شود و فعلاً مسئله در حال بررسی است و تصمیمی گرفته نشده است.»
وی در عین حال از صدور مجوز برای بازدید دیپلمات‌های دیگر کشورها از سفارت بریتانیا و مجموعه باغ قلهک دفاع کرده و به این نکته اشاره کرده است که تا کنون ایران درخواستی رسمی از بریتانیا برای غرامت، دریافت نکرده است.