مهمانسرایی در کویر

البته جذب گردشگر کار آسانی نیست، چنانکه آوردن میلیون‌ها گردشگر خارجی به ایران پیوسته رؤیای مقامات صنعت گردشگری در ایران بوده‌است. اما واقعیت دادن به این رؤیای جذب گردشگر نیاز به تغییر در نگاه‌ها و سیاست‌ها و به‌ویژه داشتن زیرساخت‌هایی است که وجود ندارد.

 

بسیاری به فکر گسترش زیرساخت‌ها افتادند و بر آن شدند تا با ساخت هتل‌های پنج‌ستاره گوی رقابت را از دیگران بربایند. اما این برنامه هم ناتمام مانده‌است. از همین رو برخی در ایران به فکر این افتاده‌اند که در دل کویر شما را به طبیعت پیوند دهند.

 

به گفتۀ محمدعلی اینانلو، کارشناس طبیعت‌گردی، رونق جهانگردی کشور در حال حاضر و با شرایطی که دارد نیاز به هتل‌های گران‌قیمت ندارد، بلکه بیشتر به اقامتگاه‌هایی نیاز است که تمیز باشند و خدمات مطلوبی ارائه دهند. حتا گردشگران خارجی از اقامت در خانه‌های محلی که امکانات گردشگری مناسب دارد، مانند خانۀ ‌گلی، خانۀ بوانات و خانۀ نقلی بیشتر استقبال می‌کنند تا اقامت در هتل‌های مرفهی که آنها را از زندگی بومی جدا می‌کند. حتا بسیاری از طبیعت‌گردان ترجیح می‌دهند در چادرهای مسافرتی و کیسۀ خواب بخوابند و از طبیعت جدا نشوند.

 

به همین دلیل ساخت جایگاه‌های زیست‌محیطی در کنار طبیعت با مصالحی بومی و سازگار با محیط بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. به این گونه جایگاه‌ها را برخی "اکو کمپ" می‌گویند که محلی است برای اقامت در طبیعت و الزاماً به معنای اردوگاه و چادر نیست، بلکه با استفاده از مصالح بومی و موجود در منطقه ساخته می‌شود تا کم‌ترین آسیب به محیط زیست وارد شود.

 

در روستای متین‌آباد در نزدیکی نطنز یک چنین جایگاهی ساخته شده که به سبک کاروانسراهای دوران صفوی است. متین‌آباد در قسمت جنوب غربی دشت کویر (کویر کوچک) و در منطقۀ شهر بادرود است که انارهای معروفی دارد. ساختن این کاروانسرا یا مهمان‌خانه در دل کویر که در آبان‌ماه سال ۱۳۸۹ به بهره‌برداری رسید، برای مردم محلی باعث رونق کار، دلگرمی به زندگی و اشتغال‌زایی شده‌است.

 

از دیگر ویژگی‌های این گردشگاه این است که محصولات غذایی آن غیر از برنج و روغن زیتون همگی محصولات کشاورزی است که در زمین‌های اطرف آن بدون استفاده از کودهای شمیایی تولید می‌شود. با استفاده از روش‌های نوین کشاورزی و مدیریت آب زمین‌های خشک و غیر قابل کشت منطقه به زیر کشت رفته و در آن علاوه بر درختان انار و گل‌های آفتاب‌گردان، سبزیجات و صیفی‌جات مصرفی نیز کاشته می‌شود. تمام کسانی هم که در این‌جا کار می‌کنند، از روستاییان متین‌آباد هستند.

 

این مهمانسرای طبیعی ایران توسط چند نفر از خاندان واقفی ساخته شد که اصالتاً از منطقه نطنز می‌آیند. آنها می‌توانستند سرمایه‌ای را که برای پدید آوردن امکانات گردشگری در دل کویر خرج کردند، در حوزه‌های دیگر، همچون ساخت‌وساز هزینه کنند و درآمدهای بیشتر هم داشته باشند، ولی ترجیح دادند به دلیل نیازهایی که وجود داشت، در صنعت گردشگری هزینه کنند. جایگاهی که آنان ساختند، می‌تواند نمونه‌ای باشد برای دیگر کسانی که می‌خواهند در این صنعت گام بردارند.