ایران فعالیت های هسته ای خود را به پناهگاه ها منتقل می کند

نمایی از مرکز اتمی «فردو» در نزدیکی قم که در دل کوه ساخته شده است.
 

خبرگزاری رویترز از قول منابع دیپلماتیک غربی می نویسد که ایران به زودی آماده خواهد بود تا فعالیت های هسته ای حساس خود را در مراکز جدیدی که در پناهگاهها دایر کرده است ، آغاز کند. چنین اقدامی از سوی ایران مسلما تنش های موجود بین آن کشور و قدرت های غربی را افزایش خواهد داد.
 
به گفته منابع غربی، کارشناسان ایرانی اقدامات تدارکاتی و آمادگی لازم برای شروع غنی سازی اورانیوم با غلظت بالاتر را در سایت مستحکم و زیر زمینی «فردو» به پایان رسانده اند.
 
مصالح و ماشین آلات لازم به این مرکز منتقل و در آنجا نصب شده اند. به این ترتیب روند غنی سازی که تاکنون در مراکز هسته ای معمولی ایران به پیش می رفت به محض اینکه حکومت ایران تصمیم بگیرد در سایت «فردو» می تواند آغاز شود.
 
خبرگزاری رویترز یادآوری می کند به دنبال انتشار گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی در ماه نوامبر که در آن ادعا می شود حکومت ایران به نظر می رسد که برخی از جنبه های تحقیقاتی تولید کلاهک های هسته ای را ادامه داده است، تنش بین ایران وغرب افزایش یافت.
 
آمریکا و دولت های اروپایی با استناد به این گزارش که از نظر صراحت در نوع خود بی سابقه بود، تحریم و مجازات های بیشتری را در مورد ایران وضع کردند.
 
شنون کایل، کارشناس هسته ای در «موسسه بین المللی مطالعات صلح» در شهر استکهلم می گوید: «برای کشورهایی که نگران پیشرفت دانش و امکانات ایران در غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا هستند این خبر بسیار مهم ونگران کننده است.»
 
دولت ایران سال پیش اعلام کرد که غنی سازی اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد را به زودی در دستور کار قرار خواهد داد. این موضوع نگرانی گسترده ای را در میان کشورهای غربی ایجاد کرد. ولی حکومت ایران ادعا می کند که تولید اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد فقط برای راکتور تحقیقاتی و مصارف پزشکی است.
 
تاسیسات غنی سازی اصلی ایران در حوالی شهر نطنز واقع شده اند ولی مقامات این کشور اوایل تابستان اعلام کردند که بخش غنی سازی اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد را به تاسیسات «فردو» منتقل خواهند کرد. این تاسیسات در دل کوه ساخته شده و به اعتقاد اکثر کارشناسان در برابر حملات هوایی استحکام زیادی دارد. در عین حال نصب سانتریفوژهای مدرن تر در این مرکز می تواند توان غنی سازی ایران را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
 
خبرگزاری رویترز به نقل از مصاحبه یکی از فرماندهان سپاه پاسداران با خبرگزاری نیمه دولتی مهر در روز چهارشنبه می نویسد که ایران تاسیسات غنی سازی خود را به تاسیسات امن تری منتقل خواهد کرد. این مقام نظامی توضیح بیشتری در این زمینه نداد.
 
سانتریفوژهای پیشرفته تر
 
گزارش ماه گذشته آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران دو مجموعه بزرگ از سانتریفوژها را که هر کدام شامل ۱۷۴ دستگاه است در مرکز «فردو» نصب کرده است. همچنین منبع بزرگی از گاز هگزافلوراید به این مرکز منتقل شده است.
 
به نوشته خبرگزاری رویترز، حکومت ایران پس از برملا شدن وجود یک چنین تاسیسات پنهانی توسط سرویس های امنیتی غرب، در سپتامبر سال ۲۰۰۹ مرکز فردو را به آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش داد.
 
دولت ایران تاکید دارد که اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد را برای تولید ایزوتوپ مورد نیاز برای درمان بیماران سرطانی تولید می کند ولی دولت های غربی تردید دارند که ایران فن آوری لازم برای تولید ایزوتوپ را داشته باشد. علاوه بر این دولت های غربی می گویند که ظرفیت نهایی تاسیسات فردو سه هزار سانتریفوژ است که در نتیجه توانایی تولید اورانیوم در مقیاس صنعتی و مورد نیاز برای راکتورهای تولید برق را ندارد.
 
کارشناسان غربی معتقدند که مجموعه تحریم های اخیر به علاوه اقدامات خرابکارانه ای مثل شیوع بدافزار «استاکس نت» در مراکز کنترل برنامه های هسته ای ایران در سال گذشته از میزان تولید اورانیوم این کشور کاسته است. ولی با این همه، ایران با سرعتی کمتر اما به طور پیوسته به غنی سازی ادامه داده و اکنون ذخیره اورانیوم غنی شده آن دو برابر سال گذشته است.
 
همزمان در ماه های گذشته ایران نسل جدید و پیشرفته تری از سانتریفوژها (مدل IR-2m) را آزمایش کرده است . اما مشخص نیست که در حالت تداوم و تشدید تحریم های بین المللی و در نتیجه حذف هرگونه امکانی برای تهیه مصالح و ماشین آلات در بازار جهانی آیا ایران خواهد توانست تعداد بیشتری از سانتریفوژهای پیشرفته را به کار بگیرد یا نه.