قلهک با برنامهریزی تسخیر شد
در شرایطی که ورود گروهی از حامیان حکومت ایران به سفارت بریتانیا و نیز مرکز فرهنگی این کشور در باغ قلهک در تهران، آشفتگی روابط دیپلماتیک دو کشور را به دنبال داشته است، نمایندگان تجمعکنندگان در مقابل سفارت بریتانیا گفتهاند که برای "تسخیر باغ قلهک" برنامهریزی کرده بودند.
همچنین گزارش شده است که تجمعکنندگان در مقابل سفارت بریتانیا، تعهد کتبی داده بودند که اقدامی خارج از قاعده انجام ندهند.
کاظم جلالی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران گفته است که مسئولان تجمع در مقابل سفارت بریتانیا در تهران، مجوز داشتند، ولی در عین حال از آنها تعهدنامهای کتبی برای عدم انجام اقدامی خارج از قاعده اخذ شده بود.
او در تشریح نتایج نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران برای بررسی این واقعه، گفته است که ورود تجمعکنندگان به داخل سفارت بریتانیا در تهران، خارج از عرف و پروتکلهای بینالمللی بود و باعث شد "برخی افراد سودجو هم از آن بهرهبرداری خلاف کنند."
در عین حال، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، روز دوشنبه، ۲۱ آذر ماه، به نقل از نمایندههای تجمعکنندگان در مقابل سفارت بریتانیا در تهران، گزارش داد که ورود به این سفارتخانه برنامهریزی نشده بود و آنها فقط به دنبال حرکتی نمادین بودهاند.
مصطفی مستاجران، سخنگوی "شورای متحصنین سفارت انگلیس"، گفته است آنها تصمیم گرفته بودند که در مقابل سفارت تجمع کنند و "کارهای نمادینی چون قفل زدن به در سفارت انگلیس و دستگیری نمادین سفیر این کشور" را انجام دهند، ولی با وجود ممانعت نیروی انتظامی "مردم وارد سفارت شدند."
"تسخیر باغ قلهک، متفاوت از ورود به سفارت انگلیس بود و کاملا توسط دانشجویان برنامهریزی شده بود"
محمدسعید سرافراز، یکی از نمایندههای تجمعکنندگان در مقابل سفارت بریتانیا در تهران
پیش از این، دامینیک چیلکات، سفیر سابق بریتانیا در ایران، به بیبیسی گفته بود که بسیار روشن است که یورش و غارت سفارتخانه کشورش در تهران، تحت حمایت حکومت جمهوری اسلامی بوده است.
او اضافه کرده بود: "ایران از آن دست کشورهایی نیست که گروهی به صورت خودجوش تظاهرات و بعد به سفارتی خارجی حمله کنند. این نوع حرکت، تنها با رضایت و حمایت حکومت صورت میگیرد."
روز هشتم آذر (۲۹ نوامبر)، چند صد نفر از نیروهای تندرو حامی حکومت ایران مقابل سفارت بریتانیا در خیابان فردوسی تجمع کردند و در حالی که تصاویر این اعتراض، به صورت زنده از شبکههای تلویزیونی ایران در حال پخش بود، تعدادی از آنها از دیوار و دروازه سفارتخانه بالا رفتند و اقدام به تخریب اموال و مدارک در داخل ساختمان این سفارت کردند.
"قلهک تسخیر شد تا به دولت تحویل داده شود"
ساعاتی پس از ورود معترضان به سفارت بریتانیا در تهران، مرکز فرهنگی بریتانیا و مجتمع مسکونی دیپلماتهای بریتانیایی در باغ قلهک هم مورد حمله قرار گرفت.
محمدسعید سرافراز، یکی از اعضای "شورای متحصنین سفارت انگلیس"، گفته است: "تسخیر باغ قلهک، متفاوت از ورود به سفارت انگلیس بود و کاملا توسط دانشجویان برنامهریزی شده بود."
او اضافه کرده است: "قصد ما از تسخیر قلهک این بود که این باغ را که شاید نمیشد از طریق شکل ساختاری و شاید به دلیل برخی محافظهکاریها به دست آورد، گرفته و به دولت تحویل دهیم."
پس از این حوادث، سفیر سابق بریتانیا در ایران گفت که مهاجمان، هفت نفر از کارکنانش در باغ قلهک را گرفته و با آنها "بسیار خشن" رفتار کردهاند.
"بریتانیا در تخریب سفارتش دست داشته است"
نمایندگان تجمعکنندگان در مقابل سفارت بریتانیا میگویند که تخریبهای داخل سفارت بریتانیا توسط عوامل خود این کشور انجام شده است
کاظم جلالی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران گفته است که بر اساس برخی گزارشها، "طرف انگلیسی سیستم حفاظتی سفارت را کاملا رعایت نکرده است و حتی دربها به گونهای بود که افراد به راحتی توانستند وارد سفارت شوند."
او گفته است که اصل قضیه، مشکوک و قابل بررسی است.
محمدجواد نیکروش، یکی دیگر از اعضای "شورای متحصنین سفارت انگلیس"، در نشستی خبری گفته است که تخریبهای داخل سفارت بریتانیا و "حرکتهای شورشگرایانهای که در تجمع رخ داد، توسط ایادی خود این کشور و برای تخریب چهره دانشجویان" انجام شده است.
روابط تیره، ولی "برقرار است"
به دنبال حمله به سفارت و مرکز فرهنگی بریتانیا در تهران، دولت این کشور کارکنان سفارتش را از تهران خارج کرد و وزارت امور خارجه بریتانیا ۴۸ ساعت به دیپلماتهای ایرانی مهلت داد تا خاک این کشور را ترک کنند.
به تازگی، علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران، خروج دیپلماتهای ایران و بریتانیا از دو کشور را نتیجه اقدامی "عجولانه" از طرف مقامات بریتانیا توصیف کرد و گفت: "روابط بریتانیا و ایران قطع نشده است."
او ورود به داخل سفارت بریتانیا را "امری پیشبینینشده" توصیف کرده و گفته است که کسی در مجلس و یا در میان ماموران انتظامی انتظار نداشت که تجمعی که با دریافت مجوز انجام میگرفت منجر به اقدامی غیرقابل پیشبینی شود.