ایران به تصمیم بریتانیا به بستن سفارتخانه‌ها واکنش متقابل نشان می دهد

مقامات جمهوری اسلامی از "واکنش" به تصمیم بریتانیا به قطع روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی خبر داده اند.

به گزارش سایت وزارت خارجه ایران، رامین مهمانپرست، سخنگوی این وزارتخانه، تصمیم دولت بریتانیا به اخراج تمامی کارکنان سفارت جمهوری اسلامی در لندن را اقدامی "شتاب زده و انفعالی" توصیف کرده و گفته است: "بدیهی است دولت جمهوری اسلامی ایران متقابلا اقدامات لازم در این خصوص را انجام خواهد داد و مسئولیت حفاظت از اموال و اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در لندن را متوجه دولت انگلیس می داند."

روز گذشته، ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، در گزارشی به مجلس عوام این کشور، اعلام کرد که در واکنش به حوادث روز سه شنبه و ورود گروهی از تظاهرکنندگان به مراکز سفارتخانه این کشور در تهران، کارکنان این سفارتخانه را از ایران خارج کرده و همچنین دستور داده است تمامی کارکنان سفارت جمهوری اسلامی در لندن ظرف چهل و هشت ساعت خاک بریتانیا را ترک کنند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته است که "آنچه که در ارتباط با سفارت انگلیس در تهران رخ داد اتفاقی غیر قابل پیش بینی و در پی عصبانیت برخی از تظاهرکنندگان از رویکرد دولت انگلیس در قبال جمهوری اسلامی ایران بود که با هوشمندی و تدبیر اتخاذ شده، از آسیب دیدن دیپلمات ها جلوگیری به عمل آمد و برخورد با متخلفین از سوی قوه قضاییه تحت بررسی و پیگیری است."

همچنین، علی لاریجانی، رئیس مجلس، تصمیم بریتانیا به قطع روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی را واکنش دولت آن کشور به تصویب طرح کاهش سطح روابط دیپلماتیک با آن کشور دانسته و گفته است: "طبیعی است آنها باید رفتاری نشان دهند که بگویند ما کشور مهمی هستیم چون نمی خواهند از آن امپراتوری سوخته گذشته خود دست بردارند."

رئیس مجلس روز گذشته نیز حمله به سفارت بریتانیا را واکنش طبیعی دانشجویان نسبت به وقایع تاریخی در روابط دو کشور معرفی کرده بود و مقامات بریتانایی این اظهارات را نشانه ای از حمایت حکومت جمهوری اسلامی از تجمع کنندگان و صادقانه نبودن اظهار تاسف دولت از این واقعه دانستند.

علی لاریجانی در توجیه تجمع اعتراضی، بار دیگر به اظهار نظر درباره تاریخ روابط بریتانیا و ایران در زمان قاجار و دوره سلطنت سلسله پهلوی پرداخت و با انتقاد از بریتانیا، گفت که "آنها به مردم ایران ستم کردند و نوعی غارت سیاسی و اقتصادی در پروژه استعماری انگلیس وجود داشت" و افزود که بریتانیا از این سابقه عذرخواهی هم نکرده است.

رئیس مجلس ایران با ابراز این نظر که با استقرار نظام جمهوری اسلامی، در ایران مردم سالاری ایجاد شد، افزود که بریتانیایی ها از این نظام حمایت نکردند و "از ابتدا رفتار ماجراجویانه ای را دنبال می کردند، البته رفتار دیپلماتیک آنها به شکل پیچیدن کارهای موذیانه در زورورق بوده است."

آقای لاریجانی در اشاره ای تلویحی به تصمیم اخیر دولت بریتانیا، که همراه با چند کشور دیگر، تحریم های جدیدی را علیه نظام بانکی و صنایع نفتی ایران وضع کردند، گفت: "در مسائل اخیر که تصور آنها این بود که باید در برابر ملت ایران، گستاخانه عمل کنند، این حق مجلس بود که ارزیابی داشته باشد و سطح روابط را کاهش دهد."

پیشنهاد کاهش و یا قطع روابط با بریتانیا از مدت ها پیش در مجلس مطرح بود اما هفته گذشته، نمایندگان ظاهرا در واکنش به تصمیم بریتانیا و چند کشور دیگر به تحریم بانک مرکزی و برخی صنایع نفتی ایران، طرحی را تصویب کردند که طبق آن، از دولت خواسته شده بود سطح روابط دیپلماتیک با بریتانیا را کاهش دهد و به گفته سازمان دهندگان تجمع روز سه شنبه در برابر سفارت بریتانیا هم این تظاهرات در حمایت از تصویب این طرح برگزار شد.

در عین حال، در هفته های قبل از تصویب این طرح نیز نشانه هایی از موضعگیری تند جمهوری اسلامی علیه بریتانیا مشاهده می شد و از جمله مقامات شهرداری تهران مسئولین سفارت این کشور را به قطع درختان موجود در مجتمع سفارتخانه در قلهک متهم می کردند در حالیکه بار دیگر دعاوی ملکی در مورد این اراضی، که دارای ارزش اقتصادی قابل توجهی است، در رسانه های دولتی مطرح می شد.

در واکنش به تصمیم دولت بریتانیا به بستن سفارت بریتانیا در تهران و اخراج دیپلمات های ایرانی از لندن، علاء الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفته است که "واکنش ایران به ا قدام انگلیس در بستن سفارت خود، یا هرگونه اقدام دیگر، قاطعانه و بر پایه عرف دیپلماتیک خواهد بود."

این نماینده مجلس یادآور شده که بریتانیا در حالی تصمیم به قطع روابط با جمهوری اسلامی گرفت که دولت ایران تنها در صدد کاهش روابط بود و افزوده است: "بنابراین، دولت انگلیس مسئول پیامدهای این اقدام خواهد بود."

در خبری دیگر در همین زمینه، خبرگزاری فارس، متن بیانیه "انجمن اسلامی بیست و پنج دانشگاه کشور" را انتشار داده که گفته اند "قطع رابطه با بریتانیای صغیر مطالبه تاریخی ما بود و جشن شکرگزاری برپا می کنیم."

واکنش جهانی

ماجرای ورود معترضان به مراکز سفارت بریتانیا در تهران و تصمیم دولت آن کشور به خارج کردن کارکنان دیپلماتیک خود از ایران و اخراج دیپلمات های ایرانی از بریتانیا واکنش هایی را در پی داشته است.

قرار است وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز پنجشنبه در بروکسل، پایتخت بلژیک، تشکیل جلسه دهند و به گفته منابع بریتانیایی، انتظار می رود ویلیام هیگ، وزیر خارجه این کشور، خواستار تشدید تحریم های اقتصادی اتحادیه اروپا علیه ایران شود.

روز پنجشنبه، آقای هیگ در یک مصاحبه رادیویی گفت: "من خواستار تشدید تحریم ها علیه ایران به خصوص انزوای بیشتر بخش مالی این کشور خواهم شد" اما افزود که به کشورهای عضو اتحادیه یادآور خواهد شد که تشدید تحریم ها "به برنامه اتمی ایران ارتباط دارد و اقداماتی در واکنش به حوادث مربوط به سفارتخانه ما در تهران نیست."

آقای هیگ تاکید کرد که نگرانی بلند مدت و عمده تر دولت بریتانیا به برنامه های اتمی جمهوری اسلامی مربوط می شود که "تهدیدی را متوجه صلح خاورمیانه و جهان می کند و به همین دلیل است که امیدوارم امروز اتحادیه اروپا با تشدید تحریم های ایران موافقت کند."

اجلاس روز پنجشنبه وزیران خارجه اتحادیه اروپا برای بررسی برنامه اتمی ایران تشکیل می شود و در روزهای اخیر، گزارش شده بود که دولت فرانسه ممکن است خواستار تحریم واردات نفت ایران شود و برخی از منابع خبری از احتمال درخواست بریتانیا در همین زمینه سخن گفته بودند اما این گزارش ها مورد تایید قرار نگرفته است.

برخی رسانه های خبری گزارش کرده اند که اگرچه بیست و هفت کشور عضو اتحادیه اروپا با تشدید تحریم های اقتصادی ایران موافقند، اما در زمینه تحریم دستجمعی صادرات نفت جمهوری اسلامی نظرات متفاوتی دارند.

با اینهمه، انتظار می رود که تحولات اخیر در روابط سیاسی ایران بریتانیا و واکنش مشترک کشورهای عضو اتحادیه اروپا به این تحولات نیز در جلسه وزیران خارجه اتحادیه اروپا مطرح و بررسی شود.

ورود تظاهرکنندگان به سفارت بریتانیا در روز سه شنبه با واکنش برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا مواجه شد.

روز گذشته، آلمان و فرانسه سفیران خود را "برای مشورت" از تهران فرا خواندند و همراه با سوئد و دانمارک، جمهوری اسلامی را به خاطر کوتاهی در حفاظت از سفارت بریتانیا محکوم کردند و گزارش شد که سفارت نروژ در تهران هم به دلیل نگرانی از امنیت کارکنان خود این سفارت را بسته است اما کارکنان سفارتخانه همچنان در تهران به کار مشغولند.

وزیر خارجه بریتانیا در سخنان روز گذشته خود در مجلس عوام، از نگرانی در مورد امنیت کارکنان سفارت بریتانیا سخن گفت و افزود که به همین دلیل، تصمیم به اخراج دیپلمات های ایرانی از لندن را تا زمان حصول اطمینان از خروج تمامی کارمندان سفارت بریتانیا از تهران به تعویق انداخته بود.

صبح چهارشنبه، به نقل از منابع وزارت خارجه بریتانیا گزارش شد که تمامی کارکنان سفارت این کشور در تهران در حال خروج از تهران هستند اما این گزارش بعدا تغییر یافت و "خروج بعضی از کارکنان سفارت" مورد تایید قرار گرفت و تنها پس از خروج کامل تمامی کارکنان سفارت و خانواده های آنان از ایران بود که بسته شدن سفارت اعلام شد.

آقای هیگ در سخنان خود در مجلس عوام در روز گذشته، صراحتا تجمع روز سه شنبه و حمله به مراکز دیپلماتیک بریتانیا در تهران را برنامه ای سازمان یافته توسط برخی نهادهای حکومتی ایران توصیف کرد و گفت "اکثر تجمع کنندگان به یک سازمان بسیج دانشجویی تعلق داشتند و باید در آغاز این بیانیه تصریح کنم که این سازمان، توسط یکی از عناصر داخل رژیم ایران کنترل می شود."

در خبری دیگر در زمینه تحولات اخیر در روابط ایران و بریتانیا، خبرگزاری آناتولی ترکیه گزارش کرده است که روز گذشته، وزیران خارجه ایران و ترکیه در دیداری در حاشیه اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در عربستان سعودی، در مورد روابط ایران و بریتانیا نیز گفتگو کردند.

براساس این گزارش، وزیر خارجه ترکیه تاکید کرد که تمامی دولت باید از دیپلمات ها و هیات های دیپلماتیک حفاظت کنند و آقای صالحی نیز حمله به سفارت بریتانیا را حادثه ای تاسف آور خواند و، به گفته خیرگزاری آناتولی، اظهار داشت که روز سه شنبه، در یک تماس تلفنی با وزیر خارجه بریتانیا که ۹۰ دقیقه به طول انجامید، ابراز امیدواری کرده بود که هر دو طرف طوری عمل کنند که "گویی این حادثه ابدا اتفاق نیفتاده است."