بررسی روزنامه های صبح تهران؛ سه‌شنبه ۸ آذر
روزنامه های امروز صبح تهران از برگزاری انتخابات تاریخی مصر و پیشتازی اخوان المسلمین نوشته و در عنوان های اصلی خود از زبان رهبر جمهوری اسلامی جهان را تهدید کرده اند اگر روز امتحان فرابرسد عملکرد نیروی دریائی درخشان تر خواهد شد. سخنان تازه دادستان کل درباره پرونده های قضائی از جمله اختلاس بزرگ بخش دیگری از مطالب صفحه اول این روزنامه ها را به خود اختصاص داده که در عین حال درباره وضعیت هوانوردی داخلی و گرانی بنزین هواپیما نوشته و از نقش بانک مرکزی در بازار سکه و طلا انتقاد کرده اند.
در بحث مسائل مربوط به مبارزات سیاسی و انتخابات "اصلاح طلب فتنه گر در مجلس هشتم نداریم" به نقل از محمد رضا باهنر تیتر اول مردم سالاریاست، آرمان از قول همین مقام نوشته "فکر نکنم اصلاح طلبی تمام شده باشد" و قدس از "هشدار وزیر اطلاعات درباره توطئه های امنیتی در انتخابات" نوشته است.
پرونده اختلاس و متهمانی که مجرم شدند
"خبرهای داغ از پرونده های بزرگ" خبر اصلی تهران امروز است، فرهیختگان همین خبر را با عنوان "تبدیل هشتصد میلیارد تومان پول اختلاس به ارز" در صدر اخبار خود آورده و "ایستادگی در برابر احکام قضائی جرم است" تیتر اول حمایت است.
کاستن سطح روابط، وضعیت اروپا، نمایش عدم انزوا
"ترس لندن برای خروج از خاورمیانه" عنوان اصلی سیاست روز است و ابتکار در گزارش اصلی خود نوشته با حداقلی شدن سطح مناسبات سیاسی و اخراج سفیر آنچه که اتفاق می‌افتد، اعلام رسمی بستن و یا حداقلی کردن راه های دیالوگ و گفتگو از سوی تهران است. در این بین برخی اقوال بسته شدن باب گفتگو و مذاکره تهران با لندن را مترادف با مسدود و یا محدود شدن گفتگو و تعامل میان تهران و اتحادیه اروپا قلمداد می‌کنند. چیزی که وزارت امورخارجه انگلیس نیز در بیانیه کوتاه خود در واکنش به کاهش روابط بر آن انگشت گذاشته و با به میان کشیدن پای شرکای خود برای اقدام متقابل برای تهران خط و نشان کشید.
به نوشته این گزارش تجربه هم نشان داده است که همواره انگلستان و فرانسه و آلمان سه ضلع قدرت در اتحادیه اروپا بوده اند. در این بین لندن و پاریس عمدتا رهبری سیاسی را در این اتحادیه در دست دارند و سیاست‌های اتحادیه را تنظیم می‌کنند. از سویی قانون شدن انسداد دریچه گفتگوی سیاسی و مذاکره دیپلماتیک با لندن و احتمالا اتحادیه اروپا از سوی تهران در شرایطی اتفاق می‌افتد که طی هفته های گذشته و در ادامه سیاست روشن تهران در قبال پرونده هسته ای هم رئیس جمهور و وزیر خارجه کشورمان و هم دبیرشورای عالی امنیت ملی بارها بر آمادگی تهران برای گفتگو و مذاکره دیپلماتیک با کشورهای گروه ۱+۵ که انگلیس نیز یکی از اعضای این گروه است، تاکید کرده اند.
ابتکار تفسیر کرده که اصلی ترین اثرات کاهش رابطه تهران و لندن از یک سو اعلام جهانی توانایی واکنش مستقل و متقابل تهران به هر کنشی از سوی کشورهای غربی و از سوی دیگر محدود شدن باب گفتگوها و مذاکرات درباره اختلافات در آینده است. بار روانی و تبلیغی چنین واکنشی در عرصه جهانی نشانگر اراده تهران برای دفاع از منافع ملی در تقابل با نظام سلطه است. اما در عین حال تبعیت احتمالی شرکای انگلیس از خواست لندن برای فراخواندن سفرا و مسدود کردن دریچه های تماس و یا محدود شدن باب گفتگو برای دفاع از منافع ملی، شاید باعث تحقق بخشی از طرح کشورهای غربی برای انزوای سیاسی و اقتصادی تهران گردد و ما را خواسته یا ناخواسته در دام چنین نقشه ای بیندازد.
اما سیاست روز در تیتر اصلی خود از وحشت بریتانیا برای دور شدن از خاورمیانه نوشته و اظهار نظر کرده که کاهش روابط با انگلستان اگرچه از سوی برخی از تحلیل‌گران سیاسی برخی ضررهای بین‌المللی در برقراری روابط با دیگر کشورها از جمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا را برای ایران دربردارد اما بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی بر این باورند که کاهش روابط آن هم زمانی که گام اولیه آن از سوی ایران برداشته می‌شود اقتدار سیاسی جمهوری اسلامی را در عرصه بین‌المللی به نمایش می‌گذارد.
به نوشته این روزنامه، در شرایطی که کشورهای غربی و به خصوص آمریکا قصد دارند با اعمال تحریم‌های جدید، جمهوری اسلامی را به نوعی انزوای سیاسی وادار کنند، در این موقعیت تهران با رد هر گونه انزوای سیاسی و بین‌المللی پس از دو سال در نهایت تصمیم می‌گیرد که روابط خود را با انگلستان در سطح کاردار کاهش دهد. این واقعیتی است که عدم انزوای سیاسی ایران را به اثبات می‌رساند.
جهان صنعت در سرمقاله خود نوشته گرچه حذف ایران از بازار نفت اروپا احتمالا برای ایران هزینه‌بر خواهد بود اما این تحریم نفتی نه‌تنها اروپا بلکه کل کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار میدهد. اولین پیامد ناخوشایند این تحریم اختلال در بازار جهانی نفت است. در هفته اخیر با تحریم نفت سوریه و قوت گرفتن احتمال تحریم نفت ایران نگرانی‌ها از تهدید شدن امنیت انرژی جهان بالا گرفته است و از طرف دیگر کشورهای اسپانیا، ایتالیا و یونان که دقیقا در مرکز بحران بدهی و خطر ورشکستگی قرار گرفته‌اند مهم‌ترین مقاصد بشکه‌های نفت ایران در اروپا محسوب می‌شوند.
به نوشته این مقاله اتحادیه اروپا نیازمند انگیزه‌ای قوی برای تن دادن به تحریم نفتی ایران و پذیرش هزینه‌های آن دارد که تنها عقب‌نشینی ایران از برنامه هسته‌ای، آن را تامین نخواهد کرد مگر اینکه کل جامعه بین‌المللی به این طرح بپیوندند که خود امری بعید به نظر می‌رسد.
به نظر سرمقاله جهان صنعت اما موضوعی که اهمیت دارد گمانه‌زنی از پیوستن هند، ژاپن و کره‌جنوبی در آینده به این تحریم‌هاست. ژاپن که روزگاری بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران بود جای خود را به چین داده و اندک‌اندک سهم ایران را در سبد واردات خود کاهش میدهد. کره‌جنوبی هم در حال بررسی محدود کردن واردات نفتی و پتروشیمی از ایران است. از طرف دیگر پیروی هند از سیاست‌های غرب بارها به ایران ثابت شده است. بر این اساس نمی‌توان به تثبیت سهم ایران در سبد واردات نفت این کشور تکیه کرد. به این ترتیب ایران می‌ماند و باز هم اهالی کشور اژدها که گفته می‌شود بدهی‌های نفتی سررسید شده‌اش فعلا تسویه شده است.
پروازهای ممنوع و پروازهای گران
جهان صنعت به نقل از شرکت های هوائی نوشته بعد از چهاربرابر شدن بهای سوخت هواپیما گفته اند "نمی توانیم پرداخت کنیم".
به نوشته این گزارش تا به حال سیاست‌های بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز و سکه نه تنها آرامش را به بازار برنگردانده است بلکه باعث افزایش قیمت‌ها و بازگشت تلاطم به این بازارها شده به طوری که سابقه تاریخی این موضوع نشان داده از ابتدای سال‌جاری هربار بهمنی وعده کاهش قیمت سکه و ارز را داده است پس از چند روز درست عکس آن اتفاق افتاده و باعث افزایش بیشتر قیمت‌ها شده است اما اکنون آقای رییس کل به همکارانش دستور داده تا حباب سکه را تخلیه کنند.
محمد حسین مهرزاد در این گزارش نوشته همه چیز از قانون هدفمندی یارانه‌ها شروع شد. در حالی که قیمت سوخت برای مردم یادآور جایگاه بنزین، نازل و کارت سوخت است اما از همان شب سرد ابتدای دی‌ماه که محمود احمدی‌نژاد اجرای این قانون را به طور رسمی اعلام کرد مدیران شرکت‌های هواپیمایی با نگرانی مضاعفی روبه‌رو شدند.
به نوشته جهان صنعت قرار بود قیمت سوخت هواپیما از لیتری ۱۰۰ به ۴۰۰ تومان افزایش یابد و این یعنی چهار برابر شدن قیمت سوخت.طبق توافقی که ایرلاین‌ها با وزارت نفت داشتند قرار شد تا ایرلاین‌ها همان لیتری ۱۰۰ تومان را پرداخت کنند اما در صورتحساب‌ها بنزین لیتری ۴۰۰ تومان محاسبه شود.این توافق ادامه داشت تا اینکه طی ماه‌های گذشته شرکت ملی پالایش و پخش به یکباره طی نامه‌های جداگانه‌ای به ایرلاین‌ها اعلام کرد برای هر کدام چند فرودگاه را در نظر گرفته که تنها در آنها سوخت ۴۰۰ تومانی ارایه می‌شود، این موضوع سر آغاز چالش جدیدی در صنعت هوایی شد. تاخیر در پروازها اولین نتیجه این حرکت بود چراکه هواپیماها با سردرگمی در فرودگاه نمی‌توانستند سوختگیری کنند.
کیهان در سرمقاله خود به انتقاد از قراردادی پرداخته که بین مقامات ایرانی و قطری امضا شده و به شرکت هواپیمائی قطر اجازه داده در خطوط داخلی ایران به ایجاد خط های پروازی بپردازند. ضمن آن که این تفاهم نامه، که متاسفانه بدون طی مراحل قانونی به امضاء نیز رسیده است، پی آمدهای سوء امنیتی، اطلاعاتی، اقتصادی و حیثیتی فراوانی هم برای کشورمان به دنبال خواهد داشت.
حسین شریعتمداری در این مقاله با قطعیت نوشته وزیر راه و شهرسازی در امضای این تفاهمنامه غیرقانونی و مغایر با منافع ملی، تحت فشار یک «جریان خاص» بوده است که با توجه به سوابق درخشان وزیر متعهد و انقلابی بعید نیست ایشان برخلاف کسانی که به وی فشار آورده اند، از پی آمدهای منفی و سوء تفاهمنامه یاد شده نیز بی خبر بوده و باشند.
یادداشت روز کیهان اجازه انجام ۷۰ پرواز داخلی به یک شرکت هواپیمایی خارجی را امتیازی خوانده که تاکنون هیچ کشوری حاضر به اعطای آن نشده در عین حال محروم کردن شرکت های هواپیمایی خودی از پروازهای داخلی و دادن این امتیاز اقتصادی به شرکت های خارجی است که از یکسو، کاهش درآمد و احتمالا ورشکستگی شرکت های داخلی را به دنبال دارد و از سوی دیگر؛ درآمدهای حاصل از نقل و انتقال بار و مسافر در داخل کشور را به کیسه شرکت های خارجی سرازیر می کند.
این روزنامه نتیجه گرفته که این قرارداد مانع پیشرفت و تحول در صنعت ناوبری هوایی کشور شده و پرستیژ و حیثیت ایران را به خطر انداخته، احتمال بحران و باج خواهی طرف قرارداد را نادیده گذاشته و در حالی که حفاظت های امنیتی و اطلاعاتی در خودداری کشورها از اعطای امتیاز پروازهای داخلی به کشورها و شرکت های خارجی بیشترین و بااهمیت ترین نقش را دارند.
ارز و سکه و بورس
"وعده بانک مرکزی برای کاهش هشتاد هزار تومانی سکه" گزارش اصلی جام جماست، "سکه طلا هشتاد هزارتومان حباب دارد" به نقل از رییس بانک مرکزی در صدر اخبار دنیای اقتصادآمده است.
جهان صنعت با عنوان بانک مرکزی هنوز به قیمت‌گذاری دستوری اعتقاد دارد در گزارشی نوشته با وجود تلاطم و آشفتگی در بازار طلا و ارز رییس کل بانک مرکزی که تاکنون نتوانسته اقدام موثری در جهت بازگشت آرامش به این بازار انجام دهد، حالا وعده کاهش ۸۰ هزار تومانی قیمت سکه را میدهد!
احمد میرمطهری در سرمقاله دنیای اقتصاد با اشاره به این که ایران جمعیتی جوان و دانش‌آموخته دارد، نوشته موقعیت استراتژیک آن ممتاز است، منابع طبیعی فراوانی در اختیار دارد و با توجه به چنین امکاناتی، بهره‌برداری مناسب از این ظرفیت‌ها یک توقع جدی است.
این استاد دانشگاه تاکید کرده در عرصه بین‌المللی در همین چند دهه اخیر شرایطی در اقتصاد نوین جهان شکل گرفته است که ظرفیت‌های جدیدی برای همه کشورهای جهان از جمله کشورهای در حال توسعه در آسیا و آمریکای لاتین به وجود آورده اما چرا اقتصاد ایران هنوز نتوانسته است به یک رشد پایدار و تحول صنعتی متناسب با ظرفیت‌های یاد شده دست یابد؟ در حالی که نیروی انسانی ماهر و زیربناهای گسترده و منابع سرمایه‌‌ای آن در مقایسه با بسیاری از دیگر کشورها غنی‌تر است و افزون بر اینها ظرفیت‌های کارآفرینی کشور هم رشد قابل توجهی داشته است.
به نظر سرمقاله دنیای اقتصاد دگرگونی اقتصادی هنگامی رخ میدهد که فضای سیاسی کشور معطوف به رشد و در عین حال در تعامل با جهان باشد؛ چرا که دانایی را در ارتباط با دنیا می‌شود کسب کرد و دانش می‌باید به تابع تولید اضافه شود و در عین حال فضای کسب‌وکار می‌بایستی بهبود بخشیده شود و توسعه بخش خصوصی مقدم برخصوصی‌سازی گردد و نهایتا اینکه تکیه بر توسعه صنعتی همراه با نهادسازی‌های مناسب به یک خواسته ملی تبدیل شود.آیا گمشده اقتصاد ایران، تفکر معطوف به رشد اقتصادی پایدار نیست؟
پاسخ با لبخند
محمد حسین روانبخش در مردم سالاری نوشته خبرگزاری مهر دیروز گزارش داد که خبرنگارش دیروز محمود احمدی نژاد را پیدا کرده و پرسیده که شما در تبلیغات انتخاباتی سال ۸۴ بر روی ورود به منطقه ممنوعه قدرت تاکید می کردید اما هم اکنون رسما اعلام می کنید که کابینه در برخوردهای قضائی خط قرمز است، آیا این خط قرمز شما خود نوعی منطقه ممنوعه جدید نیست؟ اما احمدی نژاد فقط لبخند می زند. خبرنگار از این لبخند، عبرت نمی گیرد و دوباره می پرسد: آیا آقای جوانفکر هم به این خط قرمز شما اضافه شده است؟ احمدی نژاد دوباره لبخند می زند اما می گوید که پاسخ را در کنفرانس مطبوعاتی آینده می دهد.
نویسنده ستون طنز این روزنامه به طعنه نوشته واقعا باعث تاسف است که بعضی از خبرنگارها وقتی امکان کمی برای سوال پرسیدن از احمدی نژاد پیدا می کنند، از این سوالها می کنند و این جور مسائل را به یاد احمدی نژاد می آورند؟! واقعا جای تاسف است! بروید از خبرنگارهای صدا و سیما و بخصوص مرتضی حیدری، یاد بگیرید که وقتی روبروی احمدی نژاد قرار می گیرند چنان شیفته هستند که فقط حرف های دکتر را به شدت و غلظت تائید می کند، چه برسد از این جور سوال ها بپرسند که پاسخش لبخند است!
در آخر طنز مردم سالاری آمده باز گلی به گوشه جمال احمدی نژاد که لبخند می زند; علی لاریجانی که اصولا فکر می کند اگر کسی سوال داشته باشد از زور ناراحتی است! به همین دلیل خواهش می کنیم که: اولا خبرنگارها سوالی از آقای لاریجانی نپرسند که ممکن است کار به جاهای باریک بکشد، ثانیا از مقامات خواهش می کنیم بگذارند کسی که از او سوال شده خودش جواب ندهد و لبخند بزند! ثالثا اگر در موعد مقرر، دولت لایحه بودجه را به مجلس نفرستاد، آنوقت نوبت لاریجانی می شود، نه الان ! لطفا آنوقت برادر علی لاریجانی عکس العمل بجا و به موقع صادر نمایند!