میلیون‌ها دلار میوه ممنوعه را چه کسی وارد می‌کند؟
بازهم داستان تکراری واردات میوه همزمان با فصل برداشت و بازهم نگاه‌های بهت‌زده کشاورزان و خستگی‌هایی که بر تنشان خشکیده است و سوالات فراوانی که پاسخی نگرفته‌اند؛ محموله‌هایی که مجوزهای اولیه واردات را از وزارت جهاد کشاورزی ندارند، چگونه به کشور وارد شده و می‌شوند؟ اگر به گفته برخی مسئولان، این مجوزها از قبل صادر شده است، چرا یک‌بار اعلام نمی‌شود که چه تعداد مجوز و به چه حجم صادر شده و چه زمانی واردات مجوزهای داده شده به پایان می‌رسد؟ از سوی دیگر، آیا مجوزهایی که شش ماه فرصت برای واردات دارند، هنوز شش ماهشان تمام نشده است؟ یا اگر به گفته مسئولان، زمان آن قابل تمدید است، تا چه مدت و برای چند بار قرار است تمدید شوند؟
این روزها میوههای خارجی که در خرده‌فروشی‌ها و عمده‌فروشی‌های سطح شهر و حتی قطب‌های تولید کشور به‌وفور عرضه می‌شوند، برای همگان، بویژه تولیدکنندگان، به علامت سوال بزرگی تبدیل شده که چگونه با وجود اعلام ممنوعیت وارداتشان و متخلف محسوب شدن عوامل واردکننده، به قفسه‌های بالایی مغازه‌های شهرهایمان راه یافته و نازل‌ترین قیمت را برای محصول باغداران ایرانی رقم زده است؟
به گزارش ایسنا، در شرایطی که وزیر جهاد کشاورزی به صراحت اعلام می‌کند واردات همه نوع میوه - به‌جز موز - از نیمه شهریور سال گذشته ممنوع اعلام شده و مجددا بخشنامه رسمی آن 11 خردادماه امسال به وزیر صنعت، معدن و تجارت ابلاغ و توقف ثبت سفارش میوه از او خواسته شده است، و همچنین براساس قانون، از زمان ثبت سفارش کالا، شش ماه فرصت برای واردات محصول وجود دارد که البته بر این اساس محصولات ثبت سفارش شده هم باید تا پایان سال گذشته وارد می‌شدند، هر ماهه آمار واردات میوه از سوی گمرک روبه افزایش است و امسال همه میوه‌ها همزمان با فصل برداشت همتای وارداتی در بازار حضوری پررنگ داشته‌اند.
درحالی‌که تابستان امسال هلو، شلیل و آلوهای باغداران روی دستشان مانده بود و عده‌ای محصولشان روی درخت ماند یا عده‌ای دیگر میوه‌هایشان را در سردخانه رها کردند و عده‌ای دیگر مجبور شدند محصولشان را کیلویی 200 تومان یا کمتر به کارخانه‌های فرآوری بفروشند، در همان زمان بیش از 889 تن شلیل و شفتالو و هلو به ارزش 444 هزار دلار و 104 تن گلابی تازه به ارزش 52 هزار دلار از ترکیه وارد شد؛ وارداتی که باغداران را بهت‌زده کرد.
اما جالب اینکه اعضای اتحادیه صادر‌کنندگان و وارد‌کنندگان میوه و تره‌بار ادعا میکنند هیچ یک این محموله‌ها را وارد نکرده‌اند و برایشان جای سوال است واردات از سوی چه کسانی صورت گرفته است؟ چراکه به اعتقاد آنها قوانین واردات و صادرات یک شبه و برای افراد خاص اعمال می‌شود...
از سوی دیگر، هیچ یک از ارگان‌های مربوط (گمرک، سازمان توسعه تجارت و وزارت جهاد کشاورزی) این میزان واردات را گردن نمی‌گیرند و آن را همچون توپی به زمین دیگر بخش‌ها می‌اندازند و هر کدام نیز توجیهی برای میوههای وارداتی دارند؛ وزارت جهاد کشاورزی به صراحت اعلام کرده واردات میوه تخلف است و کسانی که در این راستا اقدام کرده‌اند باید پاسخگوی قانون باشند، چراکه این وزارتخانه به هیچ احدی - اعم از خصوصی و دولتی - هیچ‌گونه مجوزی برای واردات نداده و مسوولان بازرگانی اگر مدعی هستند که وزارت جهاد کشاورزی مجوز واردات میوه را صادر کرده است، مدرک خود را ارائه کنند.
مسئولان وزارت بازرگانی اما تاکید دارند وزارت کشاورزی به عنوان متولی قرنطینه بر سالم بودن محصولات کشاورزی نظارت داشته و با گواهی و تایید سازمان حفظ نباتات محموله‌های وارداتی از گمرک ترخیص می‌شوند. درحالی‌که به گفته رییس سازمان حفظ نباتات این سازمان مسئول واردات میوه نبوده و فقط می‌تواند با نظارت بر محموله‌ها، از واردات محموله‌های آلوده جلوگیری کند که تایید سلامت محموله از سوی سازمان حفظ نباتات، مجوز واردات نیست و گمرک کشور مسئول اجرای صحیح بخشنامه‌های صادره از سوی وزارت جهاد کشاورزی در کنترل واردات است.
طبق مفاد ماده 16 قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی و منابع طبیعی و بند "ب" ماده 145 قانون برنامه پنجم توسعه وزارت صنعت، معدن و تجارت قبل از واردات محصولات کشاورزی موظف است از وزارت جهاد کشاورزی مجوزهای لازم را اخذ کند که به گفته معاون وزیر کشاورزی از شهریور سال گذشته هیچ مجوزی برای واردات میوه داده نشده است.
به گفته دست‌اندرکاران نیز با توجه به اینکه هزینه ـ فایده واردات میوه به صورت قاچاق زیاد نیست، این محموله‌ها نباید غیرقانونی وارد کشور شده باشند و مدیرکل ثبت و سفارش وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر اعمال نظارت و کنترل بر واردات و جلوگیری از واردات محصولات ممنوع، گفته است: اگر میوههای ممنوعه وارد شده‌اند، ثبت و سفارش آنها در قبل از ممنوعیت بوده است.
رییس کل گمرک ایران هم تاکید دارد که هیچ کالایی امکان ورود به کشور ندارد مگر اینکه از سوی سازمان توسعه تجارت ثبت سفارش شده و مجوز اولیه ورود را توسط وزارت بازرگانی اخذ کرده باشد. قطعا میوه‌ای که به کشور وارد می‌شود، ابتدا ثبت سفارش می‌شود؛ همان طور که مجوز قرنطینه میوه از سوی وزارت جهاد کشاورزی صادر می‌شود؛ بنابراین گمرک اسناد مربوط به ثبت سفارش و مجوز قرنطینه را که از سوی دو وزارتخانه بازرگانی و جهاد کشاورزی صادر شود، بررسی می‌کند.
به گفته رییس سازمان توسعه تجارت ایران هم احتمال واردات از طریق گشایش اعتباری نیز وجود دارد که آن‌وقت مهلت برای واردات هر محصول بیش از شش ماه نیز خواهد بود و حداکثر مهلت زمانی گشایش اعتباری هرکدام از واردکننده‌ها که به تبع از آن بتوانند کار واردات خود را انجام دهند، به شرایط گشایش اعتبار بستگی دارد.
در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت واردات سامان بگیرد یا زمانی برای آن مشخص شود.
با این اوصاف روند این روزهای واردات میوه سوالاتی فراوانی را در اذهان مردم و کشاورزان که همواره از آنها به‌عنوان بازوهای قوی بخش تولید یاد می‌شود، ایجاد کرده است؛ سوالاتی که تا امروز نه تنها پاسخی به آنها داده نشده بلکه با اظهار نظرهای متناقض ابهام‌ها نیز دوچندان شده است.
با توجه به اینکه چهار و نیم میلیون کشاورز و باغدار زحمتکش کشورمان بهترین تولیدات را در سطح جهان و منطقه دارند و کشورمان نیز مزیت‌های چهار فصل تولید را دارد، واردات رسمی 24 میلیون دلار انواع میوه‌هایی که وارداتشان هم ممنوع است، شاید اتهامی کمتر از اختلاس نباشد!