اثر سهراب سپهری در حراج کریستی دوبی هم گران‌ترین شد

مردمک : تازه‌ترین حراج آثار مدرن و معاصر هنر ایران و عرب کریستی در دوبی بیش از ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار (حدودا معادل ۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان) فروش داشت و یک تابلو از مجموعه درخت‌های سهراب سپهری گران‌ترین اثر این دوره حراجی شد.

قیمت پایه نقاشی بدون عنوان سهراب سپهری ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار دلار تعیین شده بود. این نقاشی در نهایت ۶۶۲ هزار و ۵۰۰ دلار (حدود ۸۵۰ میلیون تومان) چکش خورد.
 
سه هفته پیش در حراج آثار هنرمندان معاصر ایرانی و عربی در ساتبی لندن، تابلوی بدون‌عنوان دیگری از سهراب سپهری، نقاش و شاعر معاصر ایرانی، به قیمت ۳۲۰ هزار پوند (حدودا معادل ۶۳۰ میلیون تومان) فروخته شد و گران‌ترین اثر در این حراج هنری شد.
 
تابلویی از محمود سعید، نقاش مصری که به قیمت ۶۵۰ هزار و ۵۰۰ دلار فروخته شد، رده دوم گران‌ترین آثار این حراجی دو روزه را به خود اختصاص داد.
 
تازه‌ترین بازار فروش خانه حراج کریستی در منطقه خاورمیانه، سوم و چهارم آبان در یکی از تالارهای هتل الجمیرای دوبی برگزار شد و خریدارانی از ایران و کشورهای عربی برای تصاحب آثار هنرمندانی از کشورهای ایران، مصر، فلسطین، سوریه، امارات، ارمنستان، ترکیه، مراکش، لبنان، عراق، الجزیره و عربستان سعودی با یکدیگر رقابت کردند.
 
روز نخست این حراج به فروش آثاری اختصاص داشت که قیمت پایه آن‌ها بیش از ۵۰ هزار دلار تخمین زده شده بود. در دومین روز آثاری عرضه شد که قیمت پایه آن‌ها کمتر از ۵۰ هزار دلار بود.
 
از ۱۰ اثر برتر روز نخست حراج، پنج اثر به هنرمندان ایرانی تعلق داشت. دو تابلوی نقاشی از سهراب سپهری، یک مجسمه از پرویز تناولی همراه با دو نقاشی دیگر از افشین پیرهاشمی و فرهاد مشیری جزو گران‌ترین آثار نخستین روز حراج بودند.
 
هنرمندان ایرانی در دومین روز حراج هم خوش اقبال بودند و نقاشی‌ها، عکس‌ها و مجسمه‌هایشان در زمره آثاری بود که به قیمت‌های بالایی چکش خورد.
 
یکی از نقاشی‌های آیدین آغداشلو از مجموعه «خاطرات انهدام» که قیمت پایه آن ۳۵ تا ۴۵ هزار دلار تعیین شده بود، ۶۸ هزار و ۵۰۰ دلار (حدودا معادل ۸۸ میلیون تومان) فروخته شد. مجسمه «بوسه» اثر یک هنرمند مصری هم به همین قیمت فروخته شد.
 
آثاری از رضا درخشانی، بهمن محصص و فرهاد مشیری هم بیش از ۵۰ هزار دلار به فروش رفت و در زمره گران‌ترین آثار قرار گرفت.
 
کریستی دوبی موفق‌تر از ساتبی لندن
 
در حالی‌که حضور هنرمندان ایرانی در پنجمین حراج بزرگ ایران و کشورهای عرب در لندن چندان موفقیت‌آمیز نبود و از میان ۶۰ اثر ارائه شده تنها ۲۰ اثر به فروش رسید، توجه خریداران کریستی به هنر ایران به ویژه هنرمندان جوان ایرانی را می توان موفقیت خانه حراج کریستی در دوبی ارزیابی کرد.
 
استقبال مجموعه‌داران شرکت‌کننده در حراجی سالانه کریستی در دوبی از آثار هنرمندان ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه نشان‌دهنده تفاوت ذائقه خریداران حاضر در این حراجی سالانه نسبت به خریدارانی است که در شعبه‌های اروپایی ساتبی و کریستی آثار هنرمندان غرب آسیا را دنبال می‌کنند.
 
در حراجی ۱۲ مهر امسال در شعبه ساتبی در لندن، مجسمه پرویز تناولی و آثاری از رضا درخشانی، مسعود عربشاهی، فرهاد مشیری و رامین و رکنی حائری‌زاده مورد توجه خریداران قرار نگرفت و فروش نرفت.
 
در حالی که در حراج دو روز گذشته کریستی در دوبی فرهاد مشیری از موفق‌ترین هنرمندان بود. سه اثر او در روز نخست حراج و یک اثر دیگرش در دومین روز به فروش رسید.
دو تابلوی بدون عنوان از این هنرمند هر یک به قیمت ۱۴۶ هزار و ۵۰۰ دلار چکش خورد. اثر دیگری که ۱۲۲ هزار و ۵۰۰ دلار فروخته شد «شماره‌های بی‌عنوان» نام داشت که ترکیبی از رنگ روغن و چسب روی بوم بود.
 
در روز دوم هم نقاشی دیگری به امضای آقای مشیری و با عنوان «اشک‌هایم را به تو می‌دهم» ۵۶ هزار و ۲۵۰ دلار به فروش رسید.
 
تابلویی از افشین پیرهاشمی با عنوان «پیش به سوی نیویورک» ۱۵۸ هزار و ۵۰۰ دلار چکش خورد.
 
آثار این دو هنرمند مورد توجه خریدارانی است که در حراجی‌های دوبی به دنبال آثار مورد علاقه خود می‌گردند.
 
هرچند حضور هنرمندان ایرانی در حراجی آبان ماه سال گذشته کریستی در دوبی نسبت به دوره‌های پیش از آن موفقیت آمیز نبود و فروش میلیون دلاری پرویز تناولی و فرهاد مشیری تکرار نشد، اما تابلوی «عشق» از فرهاد مشیری ۴۴۲ هزار و ۵۰۰ دلار و «اغوا» اثر افشین پیرهاشمی ۵۱۸ هزار و ۵۰۰ دلار چکش خورده بود.
 
فرهاد مشیری با فروش یک میلیون دلاری یکی از آثارش در حراج اسفند ۱۳۸۶ موسسه بونامز در دوبی مورد توجه قرار گرفت. او در این اثر و دیگر آثاری که پیش از این در حراجی‌های هنری دوبی مورد توجه قرار گرفته بود، از کریستال‌های زوارفسکی استفاده کرده بود.
 
«عشاق ایستاده» مجسمه‌ای یک متری از برنز با امضای پرویز تناولی ۱۸۲ هزار و ۵۰۰ دلار فروخته شد. دو مجسمه از این هنرمند در حراجی ساتبی در لندن هیچ خریداری نیافته بود.
 
دو اثر از رضا درخشانی به قیمت‌های ۱۴۶ هزار و ۵۰۰ و ۶۱ هزار و ۲۵۰ دلار، اثری از پویا آریان‌پور به قیمت ۳۷ هزار و ۵۰۰ دلار و اثری از رکنی حائری‌زاده به قیمت ۳۲ هزار و ۵۰۰ دلار در این حراجی به فروش رفت.
 
مجموعه‌داران و خریداران حاضر در سالن گودفین هتل جمیرا از هنرمندان جوان ایرانی هم استقبال کردند. آثاری از شهریار احمدی، شهره مهران، طاهره صمدی‌طاری، گلناز فتحی، علیرضا دیانی، عادل یونسی، رضا عظیمی، رکسانا منوچهری، سالار احمدیان، بیتا وکیلی، حامد رشتیان، احمد مرشدلو، شانتیا ذاکرعاملی، مهدی فرهادیان و مرتضی دره‌باغی بالاتر از قیمت پایه چکش خورد.
 
هرچند فروش هنرمندان ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه نسبت به دو دوره قبل رشد قابل قبولی داشته اما هنوز به نقطه اوجی که در نخستین سال‌های گشایش شعبه‌ای از حراجی کریستی در دوبی تجربه کرد، بازنگشته است.
 
خانه حراج کریستی از سال ۲۰۰۴ میلادی در حال رایزنی با ایران و تعدادی از کشورهای منطقه بود تا نخستین شعبه خود را در خاورمیانه راه‌اندازی کند.
 
محدودیت‌های نظام بانکی و اقتصادی ایران در کنار بدبینی نهادهای سیاسی به موسسات اقتصادی خارجی سبب شد مسئولان کریستی با صرف‌نظر از راه‌اندازی شعبه‌ای در ایران، دوبی را به عنوان مقر اصلی خود در خاورمیانه انتخاب کنند. اولین حراج کریستی در دوبی بهار ۲۰۰۵ برگزار شد و آثار هنرمندان ایرانی هم مورد توجه خریداران قرار گرفت.
 
چهارمین دوره این حراج موفق‌ترین دوره برای آثار ایرانی بود. این حراج یازدهم اردیبهشت ۱۳۸۷ در هتل الجمیرای دوبی برگزار شد و هنرمندان ایرانی با فروش بیش از ۱۲ میلیون دلار رکوردار شدند.
 
در همین دوره بود که مجسمه پرسپولیس ساخته پرویز تناولی دو میلیون و ۸۴۱ هزار دلار به فروش رسید.
 
آبان ۱۳۸۷، کمتر از ۶ ماه پس از چهارمین حراج موفق کریستی در دوبی، این موسسه به برگزاری پنجمین دوره حراج آثار هنرمندان خاورمیانه دست زد. این بار آثار ایرانی مورد توجه چندانی قرار نگرفت و نسبت به دوره قبل با کاهش قابل توجه قیمت‌های نهایی مواجه شد.
 
تحلیل‌گران همزمان با افزایش خیره‌کننده قیمت آثار ایرانی در حراجی‌های جهانی این رشد یک‌باره را نامتوازن و عجیب ارزیابی می‌کردند و احتمال کاهش قیمت‌ها و فروکش کردن توجه خریداران نسبت به آثار ایرانی را پیش‌بینی می‌کردند.
 
از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ شاهد کاهش قیمت‌ها بودیم و از سال گذشته تا کنون قیمت‌ها در حراجی‌هایی که در دوبی برگزار می‌شود با رشدی منطقی افزایش یافته‌اند.