خرید و فروش اشیای عتیقه آزاد شد

اعتماد : شناسنامه‌دار کردن اشیای عتیقه و آزادی خرید و فروش در حالی از سوی بسیاری از باستان‌شناسان با واکنش مثبتی مواجه شده و به گفته آنها برای ایجاد بازار و رونق گرفتن وضع آثار اشیای هنری و باستانی مفید است که برخی دیگر این مجوز را زمینه به تاراج رفتن میراث فرهنگی کشور می‌دانند.

به گزارش خبرنگار اعتماد، رییس سازمان میراث‌فرهنگی کشور بعد از چالش‌های پی در پی این سازمان با مجلس به هر حال به گود بهارستان پا نهاد و باعث صدور مجوز «آزاد شدن خرید و فروش اشیای عتیقه» و «وعده اختصاص بودجه برای خرید خانه‌های تاریخی» شد. عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره این دیدار به فارس گفته؛ در جلسه مشترک اعضای کمیسیون فرهنگی با رییس سازمان میراث فرهنگی و معاونانش موضوع «شناسنامه‌دار کردن اشیای عتیقه» مورد بحث قرار گرفت و در حالی که مسوولان میراث فرهنگی نسبت به «شناسنامه‌دار کردن اشیای عتیقه» اعتراضاتی داشتند که یکی از این اعتراضات به مباحث مالی برمی‌گشت؛ اینکه اجرای این طرح برای سازمان میراث فرهنگی بار مالی دارد.

بهروز جعفری معتقد است: این طرح شامل تمام اشیای عتیقه، نسخ خطی و اموال غیرمنقول از جمله خانه‌های تاریخی می‌شود اگرچه مسوولان میراث فرهنگی نسبت به نبود بودجه در سازمان میراث فرهنگی برای خرید تمام خانه‌های تاریخی گله داشتند اما نمایندگان مجلس اعلام کردند، خرید و فروش خانه‌های تاریخی به شرط آنکه تخریبی در آنها انجام نشود اشکالی ندارد اما برای جلوگیری از بروز تخریب‌ها سازمان میراث فرهنگی باید این خانه‌ها را خریداری و از آنها حفاظت کند.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید کرد: در این جلسه اعلام کردیم که در بودجه سالانه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بودجه قابل قبولی را بطور مستقیم برای خرید خانه‌های تاریخی اختصاص خواهیم داد. با این حال عضو کمیته بین‌المللی موزه‌ها با تاکید بر اینکه شناسنامه‌دار کردن اشیای عتیقه می‌تواند به حفاظت بیشتر آنها منجر شود به خبرنگار «اعتماد» گفت: من موافق این طرح هستم چرا که اشیای فرهنگی و آثار هنری نباید در مالکیت دولت باشد و مردم خود بهترین موزه‌ها برای نگهداری آثار تاریخی هستند.

کورش کمالی سروستانی با اشاره به اینکه شناسنامه‌دار کردن عتیقه‌ها می‌تواند منجر به تشویق سرمایه‌گذارها برای سرمایه‌گذاری در این حوزه شود، افزود: آثار تاریخی نشانه هویت و فرهنگ کشور است و وقتی آثار قابل ارایه در کشور نیست سر از کشورهای دیگر درمی‌آورد و در کشورهای دیگر نشان داده می‌شود.

به گفته وی اگر یک مالک بتواند کارش را بفروشد و هر جا دلش خواست به نمایش بگذارد بهتر است یا اینکه نتواند آن را در کشور نشان دهد و به دست قاچاقچیان بیفتد؟ اشیایی که مالک داشته باشند و شناسنامه داشته باشند می‌توانند در گنجینه‌های شخصی و باکیفیت بالا نگهداری شوند و از همه مهم‌تر در معرض دید مخاطبان قرار گیرند.

کمالی‌سروستانی معتقد است: آثار عتیقه اگر در انبارها بمانند و قدرت نمایش نداشته باشند فاقد ارزش هستند و اگر کلکسیون‌های کوچک و بزرگ این آثار را در اختیار داشته باشند و مالکان با آزادی بتوانند خرید و فروش کنند باعث ایجاد بازار و رونق اقتصادی در این حوزه می‌شوند و این رونق سبب حفاظت بیشتر و بالارفتن ارزش‌های حفاظت می‌شود.

وی به تشویق بخش خصوصی نیز اشاره کرد و افزود: وقتی اشیا بدون نشان باشند کسی جرات نمی‌کند آن را خرید و فروش کند و اشیای خصوصی راحت قاچاق می‌شوند چون کسی حاضر نیست آنها را در دید عموم بگذارد اما اگر این وضع با تصویب قانون در جامعه رواج یابد بخش خصوصی جرات پیدا می‌کند و وارد بازار می‌شود.

سروستانی تاکید کرد: همه آثار و اشیای میراث فرهنگی که متعلق به دولت نیستند و در همه جای دنیا این رسم منسوخ شده و بازار ویژه این آثار شکل گرفته که منجر به حفاظت بیشتر از آنها و جلوگیری از قاچاق شده است. اشیای شخصی با این وضع هویت پیدا می‌کنند.

همچنین عضو کمیسیون فرهنگی مجلس گفته که با شناسنامه‌دار شدن اشیای عتیقه مردم می‌توانند به خرید و فروش این اشیا در داخل کشور بپردازند، مردم می‌توانند به دولت پیشنهاد بدهند که شیء عتیقه آنها را بخرد اما اگر این اقدام هم صورت نپذیرفت می‌توانند در داخل کشور آن را به فروش برسانند.

جعفری ادامه داد: مهم این است که سازمان میراث فرهنگی بداند این شیء عتیقه در داخل ایران است که در این صورت تنها برای خروج آن از کشور مشکل وجود خواهد داشت که مسوولان از خروج آن جلوگیری خواهند کرد. شناسنامه‌دار کردن اشیای عتیقه جزو وظایف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خواهد بود. وی از جمله مواردی را که در شناسنامه‌دار شدن اشیا قید می‌شود عنوان اثر، تاریخ کشف آن، جنس و... عنوان کرد که می‌توان در آینده مثل سند خرید و فروش املاک حتی عنوان افرادی که این اثر را دست به دست کرده‌اند را هم در آن قید کرد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: درباره جزییات این طرح، موارد متعددی باید لحاظ شود که از جمله آن موارد موضوع اشیای عتیقه‌یی از ایران است که در خارج از کشور وجود دارد. فعلاً ‌کلیات طرح به تصویب رسیده است تا طی هفته‌های آینده به جزییات آن هم خواهیم پرداخت.

با این حال احمد محیط طباطبایی در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: این بحث از سال 1309 تا امروز مطرح است و چیز تازه‌یی نیست و مساله ساده‌یی هم نیست که بشود به سادگی از کنارش رد شد، چرا که این موضوع می‌تواند مانند چاقوی دو لبه عمل کند و هم شفابخش است و هم می‌تواند کشنده باشد. به نظر می‌رسد، توجه به قوانین و چگونگی اجرای آنها در حوزه آثار تاریخی بویژه عتیقه‌ها که همیشه مورد علاقه مردم است می‌تواند از چند منظر مورد توجه قرار گیرد، چرا که اجرای ناقص و غلط یا عدم اجرا منجر به تاراج و تخریب آثار و اشیای تاریخی کشور می‌شود و از سوی دیگر تصویب این قوانین و نحوه صحیح اجرای آن هم می‌تواند نجات‌بخش میراث گران‌بهای کشور باشد.