یکی از مشکلات جامعه شهرنشینی امروز آن است که خیلی از افراد در طی روز انرژی لازم برای انجام کارهای روزمره را ندارند و این رخوت را با خود در طی روز به همراه میکشند. مطالعات نشان دادهاند که اگر افراد صبحها به طور طبیعی از خواب بیدار شوند، برای سلامت بدنشان بسیار مفیدتر از آن است که با کوبیدن بر روی ساعتی که در حال زنگ زدن است و به زور و با این که هنوز تمایل شدیدی به خواب دارند، برخیزند.
برای نمونه یک فردی که به سختی از خواب بر میخیزد را مثال میزنیم؛ فرض کنید ساعت 7 صبح با صدای زنگ ساعت بیدار شده و آن را ساکت میکند و سپس دوباره چرت میزند، سرانجام ساعت 7:15 تا 7:30 به زور از رختخواب جدا شده و بدون خوردن صبحانه با کمی تأخیر به محل کار میرسد. همین فرد حدود ساعت 14:30 دقیقه بعد از ظهر عملاً در پشت میز کارش در حال چرت زدن و خوابیدن است و احساس خستگی را در تمام روز بر دوش میکشد.
آیا برای شما پیش آمده که از خود بپرسید چرا علیرغم اینکه من در شب گذشته، به میزان کافی و حدود 8 ساعت خواب داشتهام، هنوز هم خستهام؟ پاسخ به این پرسش ممکن است به الگوی صبحگاهی شما بازگردد.
میزان انرژی شما در بعد از ظهر را میتوان از روی اولین اقدامات شما پس از بیدار شدن از خواب صبح، پیش بینی نمود. یک شروع ناخوشایند در ابتدای روز، هر چند شما را موقتاً بیدار و هوشیار مینماید، ولی با گذشت زمان دچار رخوت و کمبود انرژی میگردید. انرژی کم موجب تضعیف خلاقیت، خودجوشی، تمرکز و انگیزه میگردد. همچنین موجب افزایش تحریک پذیری و استرس در افراد میگردد.
اگر شما صبح خود را با اضطراب و ناگهانی (علیرغم خواب آلودگی از جای خود بپرید و با عجله روز را شروع کنید) و مصرف کافئین، آغاز نمایید، موجب افزایش فشار خون و هورمونهای استرس زا در بدن شما میگردند و در نتیجه یک احساس سریع از هوشیاری و انرژی مندی را در خود احساس میکنید. اما این روشهای تولید کننده آدرنالین دوام چندانی ندارند و کوتاه مدت هستند؛ لذا پس از گذشت زمان کوتاهی، احساس رخوت و کمبود انرژی به سراغتان خواهد آمد.
لذا بسیار بهتر است که روز را با بیدار شدن طبیعی و بدون استرس شروع نمایید. بدنتان با گذشت زمان هماهنگ میشود که صبحها چه موقع بیدار گردد. البته لازمهی این موفقیت آن است که نظم را در خوابیدن و بیدار شدن خود رعایت کنید. اگر شما در ساعت مشخصی بخوابید و بیدار شوید و همیشه این الگو را رعایت کنید، بدنتان خودش با آن سازگار میشود و در نهایت میتوانید صبحها به طور طبیعی و بدون دشواری از خواب برخیزید.
بیدار شدن طبیعی از خواب، به شروع آرام روز و افزایش انرژی روزانه شما کمک مینماید
چند راهکار برای تنظیم ساعت بدنتان برای بیدار شدن طبیعی و بدون استرس و دشواری، عبارتند از:
1- به جای بیدار شدن با صدای زنگهای گوش خراش ساعت، با شنیدن موسیقیهای روح نواز بیدار شوید.
2- به طور ناگهانی از جای خود نپرید. در حالی که نفس عمیق میکشید، قدری عضلات بدن خود را شل کرده و اعضای بدن خود را کش دهید (مانند گربهای که پس از چرت زدن، بدن خود را میکشد).
3- قدری به کارهای مثبتی که در طی روز میتوانید انجام دهید، فکر کنید.
4- اگر هوا خوب است چند دقیقه بیرون از خانه (مثلاً در بالکن) و در معرض تابش نور خورشید بایستید. تابش نور خورشید یکی از موثرترین راهها برای بیداری بدن است.
5- 3 تا 5 دقیقه اول پس از بیداری، یک کار آسان انجام دهید. این کار باید بدون تنش و راحت باشد.
6- صبحانه بخورید! مصرف غذاهای کم کربوهیدرات و پر پروتئین، به همراه مقداری فیبر و کربوهیدرات، برای مدت زمانی طولانی انرژی لازم برای بدن شما را تأمین میکنند. مصرف موادی نظیر: نانهای سبوسدار، شیر کم چرب، تخم مرغ، آبمیوه یا میوه و ماست در صبحانه مطلوب است.
یک توصیه کلیدی برای بهبود روند بیدار شدن از خواب صبحگاهی این است که پرخوابی و چرت زدنهای اضافی در طی روز (از جمله در روزهای تعطیل) را کنار بگذارید تا شب ها زود خوابتان ببرد. سعی کنید همیشه سر ساعت معینی بخوابید و سر ساعت مشخصی هم بیدار شوید. داشتن نظم در ساعات خوابیدن، تنظیم چرخه خواب طبیعی بدنتان را تسهیل میکند و از خواب آلودگی شما در بین روز جلوگیری می نماید.