بررسی روزنامههای صبح تهران: یکشنبه ۱۲ تیر
مسعود بهنود
روزنامهنگار
کارتون روز: نشست آب در برج آزادی کارتونی از جمال رحمتی در شرق
روزنامه های صبح تهران در گزارش های خود به مسائل درونی دولت و اختلافات میان قوا اشاره کرده در عین حال کوشیده اند درباره نقش اصلاح طلبان در انتخابات آینده گمانه زنی کنند.
"دفاع بقایی از مشایی" تیتر اول مردم سالاری است، "گذشته و حال احمدی نژاد" در صدر اخبار آرمانآمده، اعتماد از "نظرات اصلاح طلبان درباره انتخابات مجلس" نوشته و ابتکار از "آغاز چانهزنیهای انتخاباتی" خبر داده است.
سوریه، حرکت مردمی یا توطئه بیگانگان ؟
"اوج گیری اعتراض ها در بحرین، آل خلیفه از فرانسه کمک خواست" تیتر اصلی کیهان است، روزنامه جمهوری اسلامی از آمار تکان دهنده ده سال جنگ افروزی آمریکا خبر داده: "۲۵۵ هزار کشته و ۳۷۰۰ میلیارد دلار هزینه"، فرهیختگان از زبان علی لاریجانی نوشته "آمریکا در سوریه شیطنت می کند" و "سوریه جدید در راه است" تیتر اول سیاست روز است
محمد علی سبحانی در سرمقاله اعتماد نوشته در جهان عرب میان نویسندگان و اندیشمندان دو دیدگاه وجود دارد و براساس این دو دیدگاه جنبشهای جهان عرب به نقد گذاشته میشود. گروهی کماکان با متدهای تحلیلی گذشته و سنتی همه حوادث و اتفاقات سیاسی را به توطئه تشبیه میکنند و اصرار دارند که این حرکتها از خلوص کافی و اصالت وافی به عنوان یک حرکت مردمی برخوردار نیستند.
به نظر نویسنده عده ای دیگر که اکثریت قابل توجه اندیشمندان و ناظران را شامل میشود، معتقدند که علت اصلی حرکتهای مردمی تحقیری است که توسط دولتهای دیکتاتوری نسبت به مردم اعمال شده است و اکنون مردم پس از تحمل مصایب بسیار در عصر ارتباطات و اینترنت و خصوصا با توجه به رواج همهجانبه ماهواره در کشورهای عرب و ورود این وسیله ارتباطی به همه خانهها و اماکن عربی از همه مسائل و مشکلات نظامهای عربی و از کم و کیف رفتار حکومتهای خود آگاهی پیدا کردهاند و اعتماد خود را نسبت به حکومتهای خودکامهیی که دهها سال بدون تفاهم برمردم خود حکومت کردهاند، از دست دادهاند.
سرمقاله اعتماد تاکید کرده این مردم هستند که امروزه به پا خاستهاند و مایلند سرنوشت خود را به دست گیرند. گروه دوم، حرکتها و جنبشهای موجود در جهان عرب را حرکتهایی اصیل با پشتوانه مطالبات حقطلبانه میدانند.
اما اکرم شعبانی در سیاست روز نوشته رنگ تازه تحولات سوریه در مقایسه با دیگر کشورهای در حال تحول موضوعی بود که از همان ابتدای ناآرامیهای درعا و دیگر شهرهای مرزی مورد اذعان بسیاری از صاحبنظران سیاسی قرار گرفت، موضوعی که تحلیلگران غربی آن را توجیهات سیاسی خواندند و اذعان کردند که مردم سوریه تنها خواستار به کارگیری اصلاحات سیاسی هستند، اجازه فعالیتهای داخلی اپوزیسیون حزب بعث موضوع دیگری بود که آنها معتقد بودند مردم به آن نیاز دارند، جریانی که بشار اسد رئیس جمهوری سوریه آن را مدنظر قرار داد و طی هفتههای گذشته با برگزاری نشستهایی با اپوزیسیونهای داخلی تا حدودی مرتفع شد.
به نوشته این مقاله ماهیت حوادث سوریه با ماهیت حوادث دیگر کشورهای منطقه متفاوت است. تحلیلگران با اذعان به این موضوع که حرکتهای اعتراضی در سوریه بیش از آنکه مردمی باشد به نظر میرسد توسط نیروهای نفوذی خارجی در حال هدایت شدن است، معتقدند بدون شک سوریه با توجه به مقاومتی که تاکنون در قبال سلطه آمریکا و رژیم صهیونیستی نشان داده است برای ایجاد آشوب در کنار تحولات منطقه مورد توجه آنها قرار گرفته است.
داستان تکراری، آمار بی اعتبار دولتی
"افزایش تورم و رکود با ازدیاد بانک ها" گزارش اول حهان صنعت است، دنیای اقتصاد از "سردرگمی در سیاست ارزی" نوشته و جام جم درباره "تردیدها درباره جایگزین کنکور".
شرق در گزارش اصلی خود نوشته بانک مرکزی به تازگی در اقدامی نه چندان بیسابقه باز هم از اعلام برخی آمار امتناع کرد. تقریبا به عدم اعلام آمار مربوط به شاخصهایی مانند رشد اقتصادی، ضریب جینی، سرمایهگذاریهای خارجی و... عادت کرده بودیم تا اینکه نوبت به آمار متوسط قیمت اقلام خوراکی در شهر تهران رسید تا از نظرها دور شود. این آمار که به صورت هفتگی اعلام میشد بیانگر افزایش یا کاهش قیمت مواد خوراکی در شهر تهران بود.
به نوشته این روزنامه هر زمان که شرایط متفاوت میشود مجموعه دولت تلاش میکنند تا از ارایه آمار خودداری کنند یا اینکه شاخصها، کمتر از میزان واقعی نشان داده شوند. برای نمونه میتوان به نرخ تورم اعلامشده از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران اشاره کرد. سالهاست که تورم به چالشی میان این دو نهاد تبدیل شده به طوری که هر یک اصرار دارند نرخ تورم را اعلام کنند و البته آمار خود را نیز بیش از دیگری قابل استناد میدانند.
تیتر و گزارش اصلی صفحه اول جهان صنعت
شرق نوشته همواره تورم اعلامی مرکز آمار، کمتر از بانک مرکزی بوده اما مدتی است که میزان آمار اعلامشده مرکز آمار برای این شاخص یعنی تقریبا از زمانی که قانون هدفمندی یارانهها اجرا شد از میزان آمار اعلامی بانک مرکزی پیشی گرفت و از آنجا که شواهد نیز نشان میدهد تورم موجود بیش از آن چیزی است که بانک مرکزی اعلام میکند، تلاش این نهاد برای در اختیار گرفتن محاسبه تورم بیشتر شده است.
اختلاف هفت میلیارد دلاری
محمد حسین روانبخش در ستون طنز مردم سالاری نوشته احتمالا در میان اخبار نه چندان مهم! ماه های اخیر چشمتان به این خبر هم افتاده است که کشور دوست و برادر هند، چند ماهی است که از پرداخت پول نفت صادراتی ایران به این کشور سرباز زده است و در این مدت با وجود مذاکرات متعدد دو جانبه، تاکنون توافق نهایی بین دو کشور حاصل نشده است اما این دلیل نمی شود که لوله نفت ایران یکباره به روی هند بسته شود، بلکه باید با رفق ومدارا مشکل را حل کرد!
آنوقت اگر رفق و مدارا هم جواب نداد، می توان یک ماه دیگر هم به این بدهکار محترم، نفت فرصت داد تا مشکل حل شود; یعنی همین اتفاقی که الان افتاده است: شرکت نفت تهدید کرده در صورتی که راهکار مشخصی برای دریافت بدهی های نفت تعیین نشود از مرداد ماه امسال (اوت ۲۰۱۱ میلادی) صادرات نفت به این پالایشگاه ها را متوقف خواهد کرد.خوب، حالا با این اوضاع و احوال، این پرسش پیش می آید که بدهی ناقابل هندی ها چقدر است که این قدر بدجور تهدیدشان کرده ایم، به نحوی که بعید نیست رئیس چند تا از پالایشگاه هایشان خودکشی کنند؟
طنزنویس مردم سالاری با اشاره به منابعی که بدهی هند را یک جا ۹ میلیارد دلار و یک جا دو میلیارد دلار ذکر کرده به طعنه نوشته اگرچه بین این دو خبر فقط ۷ میلیارد دلار ناقابل فرق است اما شاید اصل مشکل از همین جا نشات گرفته باشد، یعنی مثلا طرف هندی می گوید : ما ۹ میلیارد بدهکاریم ، اما طرف ایرانی می گوید: شما ۲ میلیارد بدهکارید; و به این ترتیب دو طرف به تیپ هم زده اند و توافق حاصل نمی شود.
اسکله های غیرقانونی، و چرا مدیران دولتی استعفا نمی دهند؟
"انتقاد رئیس جمهور از سود بالای تسهیلات بانکی و اسکله های غیرمجاز برخی وزارتخانه ها" گزارش اصلی خراسان است، شرق همین خبر را با تیتر "اسکله های غیرقانونی ممنوع" منعکس کرده و تهران امروز پرسیده "چرا مدیران ایرانی استعفا نمی دهند".
فرامرز قراباغی در تهران امروز نوشته بیش از یک دهه است که موضوع قاچاق کالا و ارز، به یکی از معضلات اقتصاد ایران تبدیل شده اما هنوز راهکار موثری برای آن تدارک نشده است. بسیاری از مسئولان و مدیرانی که مستقیم یا غیرمستقیم با مسئله مبارزه با قاچاق کالا و ارز درگیر هستند، نگاهی معکوس و وارونه به این معضل دارند. هنگامی که بحث مبارزه با قاچاق کالا و ارز مطرح میشود، بیشتر نگاهها به سوی مرزها خیره میشود و اکثر تحلیلها وجود حفرههای مرزی و مبادی غیرقانونی را علت این معضل بزرگ تلقی میکنند.
در این مقاله با اشاره به گفته های رییس دانشگاه تهران در یک همایش علمی آمده تنها در دو نقطه کشور دو تاجر (قاچاقچی؟) فقط در مدت دو ماه به ترتیب ۶۸۳ و ۲۹۴ میلیارد تومان (یعنی نزدیک به یک هزار میلیارد تومان) گردش مالی داشتهاند!
تهران امروز نوشته دکتر فرهاد رهبر رقم قاچاق کالا و ارز در کشور را در خوشبینانهترین حالت ۱۰ میلیارد دلار در سال و در برخی دیگر از برآوردها تا ۴۰ میلیارد دلار در سال ذکر کرده است. این تفاوت بزرگ در برآورد رقم میزان قاچاق کالا و ارز از کجا ناشی میشود؟ برای یافتن پاسخ این پرسش نخست باید به عدم انسجام آمارهای اقتصاد کلان کشور اشاره کرد. این آمارها (که در بسیاری از موارد بهطور موازی از سوی دستگاههای مختلف ارائه میشوند) گاه با یکدیگر در تناقضند.
گرانی مسکن، تیتر و عکس گزارش حمایت
علی سیف اللهی در سرمقاله تهران امروز نوشته : هر چند وقت یکبار اتفاقات و حادثههای عجیب و غریبی رخ میدهد و فاجعههایی به بار میآید که مدیران و مسئولان حاضر به یک عذرخواهی ساده هم نیستند. مدیری پشت سر هم اشتباه میکند، بابت این اشتباهها هزینه میدهیم اما باز هم کوتاه نمیآید. نه اشتباهش را قبول میکند و نه کنار میکشد. تا اسم استعفا میآید، با صراحت میگوید من اصلا استعفا نمیدهم و سر جایم هستم. همه تلاشهای یک مجموعه به خاطر عملکرد غلط و اشتباهات یک نفر زیر سوال رفته اما حاضر نیست تا اشتباهش را بپذیرد.
به نوشته این مقاله دم دستترین و به روزترین نمونه این مسئله اشتباهی است که در فدراسیون فوتبال به وجود آمده و تیم ملی امید با یک اشتباه کودکانه و ساده از راه یافتن به بازیهای المپیک لندن باز مانده است. این روزها هر روز هر کدام از مسئولان با رسانههای مختلف مصاحبه میکنند و در برنامه تلویزیونی شرکت میکنند اما هیچ کس زیر بار مسئولیت نمیرود و هیچ کدام از این چند نفری که در این ماجرای جریمه فیفا مقصر بودهاند کوتاه نمیآیند و فقط حرف خودشان را میزنند.
سرمقاله تهران امروز ابراز عقیده کرده این مشکلی قدیمی به نام فرهنگ پذیرش اشتباه و ندادن استعفا را یاد افکار عمومی میآورد که در طول این سالها به فراموشی سپرده شده است؛ رعایت این فرهنگ از سوی هر آدمی نکتهای است که اگر وجود نداشته باشد، رفتارهایش اصلاح نخواهد شد و پیشروی به همین طریق هزینههایی را به بار میآورد که دیگر قابل جبران نخواهد بود.
بازی با تیترها
طنزنویس ابتکار در بازی با تیترهای روزنامه ها نوشته:
- غرویان: مسئولان باید با مدرک و دلیل صحبت کنند [اینطوریکه باید ساکت بشن]
- هاشمیرفسنجانی: مشخصات فردی که مجمع را آتش زد، موجود است! [ما هم سند داریم. خواستین نشون میدیم]
- احمدینژاد: از برخی بیاخلاقیها بسیار دلم سوخت [هی به ما میگفتن که بیاخلاقی اذیت میکنه، ما باورمون نمیشد]
- سخنگوی فراکسیون اصولگرایان مجلس: تلاش ما این است که احمدینژاد را از جریان انحرافی جدا کنیم [و اگه نشد مجبوریم جریان انحرافی را از احمدینژاد جدا کنیم]
- بقایی: با احمدینژاد و مشایی به اتهامات میخندیم [اصلاً اتهام به ماها مثل جوک میمونه]
- احمدینژاد: برخی از اقدامات سالهای اخیر شبیه معجزه است [وگرنه با این نرخ تورم و بیکاری کی میتونه مملکت را اداره کنه]