در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز از استان کاشان در دامنه کوه کرکس روستایی بس کهن واقع است به نام ابیانه. این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمرهٔ استثنایی ترین روستاهای ایران به شمار آورد. شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه های کم نظیر دیدنیهای جهان درآورده است. ابیانه نقطه ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است.
در دورهٔ صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز میرفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح میدادند در ابیانه اقامت کنند. شمار خانه های ابیانه در سرشماری سال ۱۳۶۱ برابر با ۵۰۰ واحد برآورد شده؛ این خانه ها تماماً بر روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت بام مسطح خانه های پایین دست، حیاط خانه های بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمیسازد. در نتیجه، ابیانه در وهلهٔ اول روستایی چند طبقه به نظر میآید که در بعضی موارد تا چهار طبقهٔ آن را می توان مشاهده کرد.
اتاقهای ابیانه به پنجرههای چوبی ارس مانند مجهزند و اغلب دارای ایوانها و طارمیهای چوبی پیش آمدهٔ مشرف بر کوچه های تنگ و تاریکاند که خود به صورت مناظر جالبی درآمدهاند. نمای خارجی دیوارهای خانه های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شده است. از آنجا که در دامنه های شیبدار ابیانه فضای کافی برای ساختن خانه های موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده است که هر خانواده انبار غار مانندی در تپههای یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد نماید. این غارها که در دل تپه ها حفر شدهاند و از بیرون تنها درهای کوتاه و محقر آن نمودار است برای نگهداری دامها و نیز آذوقهٔ زمستانی و اشیای غیرضروری مورد استفاده قرار میگیرد. زندگی مردم ابیانه کشاورزی و باغداری و دامداری است که با روشهای سنتی اداره میشود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند. ابیانه دارای هفت رشته قنات است که برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار میگیرد. گندم، جو، سیب زمینی و انواع میوه به خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو در ابیانه به دست میآید. در سالهای اخیر قالیبافی در ابیانه رواج پیدا کرده و نزدیک به ۳۰ کارگاه قالیبافی در آنجا دایر شده است.
در گذشته گیوه بافی از جمله مشغله های پردرآمد زنهای ابیانه بوده است که امروزه تا حدی متروک شده است. مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پر جمعیت و راههای ارتباطی، قرنها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجهٔ قدیم خود را حفظ کرده اند. زبان مردم ابیانه فارسی با لهجهٔ خاص ابیانه ای است که با لهجه های متداول در جاهای دیگر تفاوت اساسی دارد. لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان میدهند، در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچهٔ سیاه و در زنها پیراهن بلندی از پارچه های گلدار و رنگارنگ است.
علاوه بر این، زنهای ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند. قدیمترین اثر تاریخی ابیانه آتشکدهای است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است. آتشکده ابیانه را نمونه ای ازمعابد زردشتی دانستهاند که در جوامع کوهستانی ساخته میشد. مهمترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیمترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبتکاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است. مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است که دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال ۷۰۱ هـ . ق. نوشته شده است که مربوط به دورهٔ ایلخانان است.مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است که کنار صخرهای در کوهستان بنا شده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ ۹۵۲هـ . ق. مشاهده میشود. روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است: یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم (ع) بودهاند؛ و زیارتگاه دیگر ابیانه قدمگاه نامیده میشود. از جمله جاها و اماکن دیدنی دیگر ابیانه میتوان از خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشی نام برد.
ماخذ: دایره المعارف بزرگ اسلامی در ذیل نام ابیانه.
pelle - سوئد - استکهلم
|
چو روستای زیبائی . تصویر آخرخیلی زیباست ، قربون مامان بزرگ نازنین . |
یکشنبه 8 خرداد 1390 |
|
*Fanoos* - ایران - شهمیرزاد
|
pelle - سوئد - استکهلم آفرین زیبا گفتی. در کل زنده باشن مادربزرگها که نور و چراغ و صفای خونه اند |
یکشنبه 8 خرداد 1390 |
|
avareh swed - سوئد - بوروس
|
من فکر میکنم که اهالی قدیمی ابیانه زرتشتی هستند .چون چمپولی اسلامی ایام محرم درانجا ریخت وپاش میکند .چند سال پیش که من به ابیانه رفته بودم روز عاشورا بود که گویا مصادف بایکی از جشنهای انها بود .زیرا اکثر زنهای محلی لباسهای شیک ورنگهای شاد وارایش کرده بودند در حالیکه غیر بومی لباس تیره ویاسیاه بتن داشتند .. |
یکشنبه 8 خرداد 1390 |
|
homa-ir - المان - هامبورگ
|
منم هم قربون مامان بزرگ مامانی میرم هم یک بوس گنده ازطرف خودم و . پله جونم میکنم . خوبی پله جونم |
یکشنبه 8 خرداد 1390 |
|
felora - ایران - تهران
|
pelle - سوئد . من ابیانه بودم .جای همه ارامش طلبان خالی ...اصلا مثل اینکه این روستا توی ایران نیست/ هم لباس'' مردمش یه جور خاصیه همونطور که تو عکس لباس زنها'' رو میبینین و هم خیلی تمیزه وهم خیلی قشنگه .مثل یه شهرک سنمایی میمونه.بیشتر دانشجوهای رشته معماری, گروهی سری به ان روستا میزنن بله.مامان بزرگهای شیرینی داره ! |
یکشنبه 8 خرداد 1390 |
|
Royan - آلمان - آلمان
|
5oo واحد خانه داره سه تا مسجد با این مسجد ها همه ارامش و شکوه ابیانه را خدشه دار کردن. هرچه مسجد است از بیخ و بن ویران بشه . |
دوشنبه 9 خرداد 1390 |
|
pelle - سوئد - استکهلم
|
Fanoos* - ایران - شهمیرزاد -حق با شماست ،مادر بزرگها واقعا نور و صفای خونه هستند ،امروز یکشبه روز مادر در سوئد بود، درود بر تمامی مادران خوب ایران . |
دوشنبه 9 خرداد 1390 |
|
pelle - سوئد - استکهلم
|
. homa-ir - المان - هامبورگ - قربون شما هما جان ، ممنون که از طرف من هم یک بوسه به این مامان بزرگ نازنین نثار کردید . |
دوشنبه 9 خرداد 1390 |
|
pelle - سوئد - استکهلم
|
felora - ایران - تهران-فلورا جان ممنون از توضیحاتی که دادید و خوشبحالتان که این شانس را داشتید که از این روستای زیبا با مردم خوش لباسش دیدن کنید .امیدوارم روزی من هم سفری به این منطقه زیبای کشورم داشته باشم .شاد باشید . |
دوشنبه 9 خرداد 1390 |
|
ari jojeh - ایران - تهران
|
behnam2009 - انگلستان - لندن .قربون ادم بی خبر. الان قزوین هم استان شده. دوما یاد روستای پدریم افتادم اردستان و ده های اطرافش. یادش بخیر چندین سال است که دیگر انجا را ندیده ام. یاد اب و هوای روح نوازش بخیر. یاد اون درهای چوبی چند صد ساله اش بخیر. لعنت خدا بر نایب خدا که ما را اواره دنیا کرد. |
دوشنبه 9 خرداد 1390 |
|
Kavkaz - ایران - تهران
|
من هم شنیده ام که نسل جوان ابیانه ایها همه دارای تحصیلات عالی هستند. |
دوشنبه 9 خرداد 1390 |
|
zas - ایران - طهران
|
ما هفته پیش ابیانه بودیم روستای خوبیه ولی انقدر از این روستا قشنگتر هم هست که خدا میدونه در ضمن کل محله رو برای لوله گاز حفاری کردن و همه جا رو بهم زدن. |
دوشنبه 9 خرداد 1390 |
|