ارزشهای حاکم بر فرهنگ آن جامعه نیز میباشد. انسان بسته به این که برای جهان چه معنایی قائل باشد، خود را چگونه موجودی شناسد، چه سرنوشتی برای خود تصور کند و سعادت خود را در چه بداند، لباس پوشیدنش تفاوت میکند.
همانطور که گفتیم انسان بوسیله لباس به خود آراستگی و زیبایی میبخشد. خودآرایی و زینت کردن نه تنها آثار مثبت روحی و روانی در دیگران داشته و موجبات ارضاء روحی آنها را فراهم میآورد، بلکه اثرات روانی مثبتی نیز در خود فرد دارد. بنابراین نه تنها کیفیت لباس پوشیدن حاکی از شخصیت انسان است بلکه در شکلگیری و تحول شخصیت او نقش دارد. اینک بعضی از موارد ارتباط نوع پوشش و شخصیت آدمی را بر میشماریم:
۱) پوشیدن لباس آراسته و پرهیز از هر نوع آشفتگی و پریشانی، نشانهای از وجود نظام فکری و ذوق سلیم در انسان است. بنابراین میتوان گفت آشفتگی برونی حکایت از آشفتگی درونی میکند. زیرا انسان اگر دارای شخضیت طبیعی و سالم باشد از آشفتگی و بهم ریختگی گریزان است و نظم و ترتیب و تمیزی را بر ژولیدگی و پریشانی ترجیح میدهد.
۲) پرهیز از خودآرایی و پذیرفتن آشفتگی و ژولیدگی در لباس به جهت تعارضی که با خواستههای فطری انسان دارد اثرات سویی در زمینه روانی بر انسان بجای میگذارد بطوری که به تدریج سبب بروز افسردگی روحی و انهدام ذوق سلیم در انسان شده و منجر به بیاعتدالی روانی میشود، تا آنجا که علائق انسان را به زندگی و مواهب موجود در آن از حد اعتدال کاهش میدهد و او را به شخصی منزوی و گوشهگیر تبدیل میکند.
۳) آراستگی ظاهری اگر با خود آرایی درونی همراه شود، تنها رمز موفقیت انسان در جلب محبت و راه یافتن در دلهاست، به طوری که بدون برخورداری از چنان شرایط ظاهری و باطنی، انتظار محبوبیت پیدا کردن، انتظاری بیجا خواهد بود.
در اینجا بعضی از ویژگیهای لباس را که با شخصیت انسان مرتبط است از زبان روایات اسلامی یادآور میشویم:
۱) لباس زیبا باعث تقرب به خداست. امام صادق(ع) فرمود خود را بوسیله لباس زیبا کنید زیرا خدا زیبا است و زیبایی را دوست دارد. (وسائل، ج ۳، ص ۳۴۰.) بنابراین وقتی انسان احساس کند خدا او را دوست دارد تأثیر مثبتی بر شخصیت او میگذارد.
۲) امام علی(ع) فرمود: لباس تمیز غم و ناراحتی را برطرف کرده و برای نماز یک نوع پاکیزگی است. (وسائل، ج ۳، ص ۳۴۶.)
بنابراین یکی از عوامل نشاط و شادابی روانی پوشیدن لباس تمیز است.
۳) لباس تمیز باعث ذلت و خواری دشمنان میشود و انسان را در مقابل آنان سربلند میکند. امام صادق(ع) فرمود: لباس پاکیزه دشمن را ذلیل مینماید. (همان، ص ۳۴۶.)
۴) لباس مناسب انسان را در میان مردم عزیز میکند، امام علی(ع) میفرماید: براستی نیکوترین لباس آن لباسی است که تو را با مردم همسان سازد و موجب آرایش تو در میان آنان بوده و زبانهای آنانرا از بدگویی تو باز دارد. (غرر ۱۵۲.)
۵) لباس انسان باید معرف جنس او نیز باشد بنابراین لباس مردان باید با لباس زنان تفاوت داشته باشد و هر کدام لباس مخصوص خود را بپوشند. پیامبر خدا(ص) مردانی را که لباس زنان را میپوشند و زنانی که لباس مردان را میپوشند از رحمت خدا دور دانست. (سنن ابی داود، ج ۴، ص ۶۰.)
۶) لباس نباید غیرمتعارف و به اصطلاح لباس شهرت باشد. گاهی انسان بر اساس خودخواهی و تکبر لباسی را انتخاب میکند که نظیرش در هیچکس نبوده باشد. امام صادق(ع) فرمود: برای انسان از نشانههای خفت و خواری همین بس که لباسی بپوشد که به آن مشهور شود. (بحار، ج ۷۸، ص ۲۵۲.) بنابراین لباس شهرت نشانه شخصیت خودخواه و متکبر است.
۷) پرهیز از لباس فرهنگهای بیگانه، کسی که فرهنگ اسلامی و ملی خود را رها کند و به رنگ و لباس بیگانگان (که مظهر آن دنیای غرب است) درآید نشانه نداشتن استقلال و نشانه وابستگی به آنان است. چنین فردی دچار احساس خود کم بینی شده است و شخصیتی ذلیل دارد. امام علی(ع) میفرماید: همواره حال این امت نیکو خواهد بود تا زمانی که لباس بیگانگان را نپوشند و غذاهای آنان را نخورند و آن زمان که چنین کنند خداوند آنها را ذلیل خواهد کرد. (وسائل، ج ۳، ص ۳۵۶.)
۸) استفاده از رنگهای شاد در لباس اثرات غیرمستقیمی در افزایش حرکت و فعالیت و پیشرفت کار افراد میشود و بالطبع در سلامت روانی و شخصیتی افراد مؤثر خواهد بود. در روایتی از پیامبر خدا(ص) نقل شده که فرمودند: لباس سفید رنگ بپوشید که سبب آرامش و پاکیزگی شماست. (همان، ص ۳۵۵.) بنابراین انسانی که از رنگهای روشن و شاد در لباس استفاده میکند از آرامش روانی بیشتری برخوردار است.
از آن چه گذشت معلوم میشود که کیفیت و چگونگی لباس هم از نظر رنگ و هم از نظر مدل و هم از نظر آراستگی و تمیزی نشانه نوع شخصیت انسان است و چه بسا افرادی که با پوشیدن نوع خاصی از لباسها دچار مسخ شخصیتی میشوند و به کلی رفتار و اعمالشان تغییر پیدا میکند.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|