نوروز از پیش تا پس از اسلام و از شیکاگو تا ژاپن
+0
رأی دهید
-0
نوروز از پیش تا پس از اسلام و از شیکاگو تا ژاپن
نویسنده کتاب «تداوم هویت ایرانی، پایداری یک میراث فرهنگی»، مقیم برکلی و مدرس زبان فارسی در کالج دیانزا و احمد کاظمی موسوی، استاد مدعو دانشگاه مریلند که این روزها با شاگردانش از رویدادهای تازه در کشورهای مسلمان نشین و از اسلام در ایران می گوید و پیش از این استاد حقوق اسلامی در دانشگاه بین المللی مالزی بوده است، شرکت دارند و درباره نوروز و رمز تداوم آن می گویند.خانم داوران از بررسی متون ادبی و تاریخی در پژوهش های تان چه نتیجه ای گرفتید درباره رمز تداوم نوروز به عنوان نمادی از هویت فرهنگی ایرانیان؟
فرشته داوران: دو تا کتاب در سال ۱۹۹۵ و ۹۷ آقایی به اسم محمد محمدی در ایران نوشتند به اسم تاریخ فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی و یکی دیگر هست ایران پیش از اسلام و تاثیر آن در فرهنگ اسلامی. این دو کتاب جوابی بود به کتاب آقای زرین کوب به نام دو قرن سکوت. که ایشان گفته بودند در دو قرن اول اسلام هیچ اتفاقی در ایران نیافتاده و مردم ایران سکوت کرده بودند. آقای محمد محمدی نشان می دهد که نه. مردم سکوت نکرده بودند و به انواع مختلف فرهنگشان را حفظ می کردند.
ایشان سه عامل را خیلی موثر می داند در حفظ هویت ایرانی. یکی طبقه دبیر ها که در همان دوران اول به سرعت شروع کردند دیدند زبان پهلوی دارد فراموش می شود به سرعت تمام متون مهم ایرانی را به عربی ترجمه کردند. که بعد هم دوباره به فارسی ترجمه شد. یکی دیگر دهاقین را می گوید. دهقان ها در ابتدای اسلام همه مجبور نبودند مسلمان شوند ولی کسانی که مسلمان نمی شدند باید خراج بزرگی می دادند. تنها کسانی که توانستند دین شان را حفظ کنند، طبقه مرفه دهقان بودند که پولی داشتند که می توانستند آن مالیات را بدهند و زرتشتی باقی بمانند برای همان دو سه قرنی که آقای زرین کوب می گویند قرون سکوت است. و یک عامل سوم را هم موبدهای زرتشتی می داند. چون موبدان تمام اوستا را حفظ بودند و سینه به سینه از پدر به پسر منتقل کردند.
اوستا هم گنجینه ادب و فرهنگ ایران قبل از اسلام است. این سه عامل به همراه مردم ایران و همراه هزارها عامل دیگر از جمله تمام مقاومت هایی که می شود... سه عامل را مهمترین عامل می داند آقای محمدی در آن دو کتاب. به نظر من آن دو کتاب خواندنش برای هر ایرانی واجب است. در ایران هم مرتب تجدید چاپ می شود. خوشبختانه.
آقای کاظمی موسوی، به گستره جغرافیایی هم بپردازیم. مورخان و باستان شناسان هویت غالب ایرانیان باستان را هندواروپایی توصیف می کنند. در پژوهش ها ردپای نوروز در هند در کجا نمایان است؟
احمد موسوی کاظمی: در هند و افغانستان و تاجیکستان که اطلاع دارید مخصوصاً در کشمیر تا آنجا که من می دانم نوروز به خوبی شناخته شده. در کشمیر و هند و تا حدی تایلند. اما همانطور که خانم داوران اشاره کردند در مورد این که در آن دو قرن سکوتی که آقای دکتر زرین کوب گفته اند، فکر نمی کنم منظور ایشان این بوده که در مورد نوروز هم سکوت کرده باشند.
در همان دوره از همان دبیرانی که فرمودند آقای محمدی، وارد سنت های اسلامی شد از طریق دبیران و در دوران خلفای اموی و عباسی که نوروز را شناختند و برای گرفتن هدایا بوده که رسم مالیاتی بوده و شناخته بودند. از همان وقت هم نوروز وقتی خلفای عباسی مانند هارون رشید و مامون که آمدند به مرو، همان سنت را آوردند در خراسان بزرگ آن زمان، نوروز بسیار شناخته شده بود و رسم های آب پاشی و اسب سواری که بود. اما در سنت اسلامی به صورت روایاتی که داریم که از امام جعفر صادق داریم که روز عید نوروز لباس نو می پوشیدند و می گفتند که این روز روز گرامی است. منتها بعد این بیشتر پیشرفت کرد که در نوبت بعدی عرض می کنم که به چه صورتی در سنت های اسلامی ما هم نوروز پذیرفته شد.
خانم داوران، تحقیق شما درباره تداوم هویت ایرانی با دوران غزنوی پایان می گیرد. قبلاً از نگاه نوروز در دوران حاکمیت عرب ها گفتید. در دوران حاکمان ترک تبار از غزنویان به بعد نوروز در ایران چگونه برگزار می شد و چگونه نگریسته می شد؟
در کتاب تاریخ بیهقی می بینیم که تمام اعیاد جشن گرفته می شد نه فقط نوروز. جشن سده، مهرگان و تمام اعیاد ایرانی را جشن می گرفتند. خیلی تاریخ دقیقی است که می گوید روز به روز در دربار چه اتفاقی می افتاد. قبل از غزنوی ها هم ادامه داشته که به غزنوی ها می رسد.
همانطور که ایشان گفتند اصولاً خیلی زود حکومت های اسلامی رسوم ایرانی را جزوی از آداب و رسوم اسلامی پذیرفتند. دوران سلجوقی ها هم وزیران ایرانی مثل خواجه نظام الملک و دیگران رسوم ایران را حفظ می کردند. این طایفه دبیرها یکی از کارهایشان این بود که در دربارهای مختلف اسلامی شغل های مهمی می گرفتند و به آن طریق حفظ می کردند هویت ایرانی را.
آقای کاظمی موسوی، درباره پیشینه برگزاری نوروز در آسیای دور و آسیای میانه در پژوهش ها چه نکات مهمی دیده می شود، علاوه بر آن چیزهایی که می خواستید اضافه کنید؟
البته در ترکمنستان و قزاقستان هم نوروز شناخته شده است. اما در آسیای دور... من خودم نزدیک ۱۳ سال در مالزی بودم و در اندونزی و تایلند مسافرت هایی داشتم. در آسیای دور به طور کلی از سوی ایرانی ها برده شده آنجا. ربط تاریخی سنتی ندارد با سنت های آسیای دور. از زمان صفویه که شیخ احمد قمی به سفارت فرستاده شد به سیام آن وقت که البته هدف او بیشتر شیعه کردن مردم آنجا بود، و طبیعتاً نوروز هم شناخته شد در آنجا.
در مالزی و اندونزی از ایرانی هایی که در دهه های اخیر رفته اند، مخصوصاً در مالزی که ما شاید حدود ۱۰۰ هزار ایرانی داشته باشیم، خود ایرانی ها این سنت را شناختند. اما به طور کلی مسلمانانی که من در اندونزی و مالزی دیدم، دوست دارند سنت های محلی، ایرانی هم که باشد در آن رنگ و روی اسلامی اش بپذیرند و به این دلیل آن را هم دارند. همانطور که خانم فرشته داوران گفتند دبیران ما در دوره عباسی و حتی از اواخر دوره اموی شروع کردند به ترجمه از پهلوی به عربی و آن وقت زبان عربی در زبان اداری اصلاً قوی نبود.
طوری که نوشته های ابن مقفع خودش معیاری می شود برای زبان عربی در نوشته های اداری آن وقت. سبک قریشی مبدل به سبک عباسی که می شود یک عربی بسیار پیشرفته ای به بار می آید که با کمک همین دبیران ایرانی بوده که بعد ابن قطیبه و جاحظ و اینها هم اضافه می شوند و اینها همه دورگه بودند. یک رگ عربی داشتند و یک رگ ایرانی. نوروز هم به این ترتیب شناخته شده می شود به طوری که از هر سه امیر نقل شده که ما سنت صالح را نقض نمی کنیم. یعنی سنت درستی است ما می شناسیم.
از امام جعفر صادق هم روایت داریم که روز نوروز غسل می کردند و لباس پاکیزه و سفید می پوشیدند و در دوره بعد داریم که حتی نوروز را به پای آن رساندند که همان روز غدیر خم است. همان روز نوروز بوده که حضرت رسول حضرت امیر را به جانشینی خودشان انتخاب کردند. همه اینها آمده و قاطی شده در دوره صفویه و ما می دانیم که شاه عباس وقتی رسید نوروز حتی با عاشورا تلاقی کرد گفت ایام محرم یک روز عزاداری بگیرید و یک روز هم نوروز بگیرید. تقسیم بندی کرد این را.
خانم داوران نکته دیگری هم مانده؟
یک نکته ای را شنیدم هموطنان می گویند هفت سین در واقع هفت شین بوده که شراب و نمی دانم شیرینی و... و چون شراب در اسلام حرام است تبدیل شده به هفت سین ولی در شاهنامه ما می بینیم که هفت سبزه بوده. یعنی هفت سبزی های مختلف را موقع نوروز می گذاشتند در کنار سفره شان. این را هم می خواستم بگویم که اصولاً در ادبیات کلاسیک ما وقتی می خواهند از نوروز اسم ببرند به اسم «نوروز» اسم می برند و این که این روزها به هم می گوییم «عید» شما مبارک، اگر حافظ می گوید «عید» مقصودش یک عید مذهبی است.
ولی اگر در مورد عید نوروز بخواهد صحبت کند فقط به اسم نوروز اسم می برد. به این ترتیب مشخص می کنند که در مورد چه چیزی صحبت می کنند. اصولاً تمام شعرای آن دوره هم در مورد نوروز شعر سروده اند به اسم نوروز و امروز هم بعضی هایمان می گوییم عید شما مبارک و بعضی ها می گوییم نوروز، به نظر می آید که نوروز صحیح تر باشد.
بسیار خوب پس نوروزتان پیروز، خانم داوران. نوروز شما هم پیروز آقای کاظمی موسوی، نکته آخری که می خواستید بگویید.
نکته آخر در دنباله فرمایش ایشان در مورد عید همانطور که گفتید در حافظ وقتی می گوید عید مقصود عید فطر است که بعد از رمضان می گیرند و عید قربان در درجه بعد می آید. در افغانستان در مسافرتی که داشتم و اساتید افغانی که دیدم عید فطر هنوز مهم تر بوده شاید بگویم ده سال پیش. اما همین دهه اخیر در تاجیکستان و افغانستان نوروز دارد مهم می شود.
به دوره اسلامی که داریم با دوره پسااسلامی که به دنبالش می آید، یعنی دنباله دوره اسلامی است نه اینکه ضد آن یا مخالف آن باشد، در این دوره سنت های محلی و سنت های بومی که سنت های صالح گفته می شود بیشتر دارد رونق می گیرد. اما انتظار نباید داشته باشیم که در ادبیات ما در زبان حافظ و سعدی عید نوروز به این صورت باشد که هست الان. ما مثلاً از ابن فهد حلی که در قرن نهم هجری بوده، روایت داریم که نوروز همان عید غدیر خم است که با اعیاد مذهبی ما هماهنگ و هم ردیف شده. در آثار بخاری از نوروز به عنوان «تاریخ کبیر» یاد می شود.
البته در بخاری روایات متناقض راجع به نوروز هست که بعضی وقتها هدیه گرفتن را در روز نوروز درست نمی دانند و بعضی روایات می گویند نه بگیرید شما. مهم آن آداب و رسومی است که در کشورهای آسیایی شما سئوال کردید، آب پاشی و اسب سواری خیلی مهم است و در ایران هم که ما خودمان چهارشنبه سوری و هفت سین و سیزده بدر داریم که اینها خودش نوروز را یک مجموعه بسیار زیبایی مبدل می کند و عرضه می کند. ایام نوروز به مصر هم رفته و برگشته. از سنت های دیرینه میترائیسم گرفته شده بود و خودش نفوذی در کشوری مثل مصر و بین النهرین که عراق امروز داشته دارد. آنها را هم دارد. این عرایض آخری بود زیاد وقت شما را نگیرم. من هم عید نوروز را به شما تبریک می گویم و به همه ایرانیان و فارسی زبانان و آشنایان به این عید هم تبریک عرض می کنم و شادباش می گویم.
اضافه کنم که این واژه «شادباش» در زبان مالی هم به همین معنی رفته با تلفظ «شاباش». در اندونزی و مالزی وقتی می گویند شاباش یعنی تبریک. به قدری خوب بوده این واژه که کاربردش به زبانی که آنها نمی شناسند... حدود سیصد چهارصد واژه فارسی که در زبان مالی داریم یکی شاباش است. بنابراین شاد باشند همه آشنایان به رسم نوروز.
******
بنا به تخمین از هر بیست ایرانی یک نفر نوروز را در فراسوی مرزهای ایران جشن می گیرد. درباره نقش نوروز در تداوم هویت این دسته از ایرانیان و نگاه میزبانان شان به نوروز پای صحبت اکبر مهدی، استاد جامعه شناسی دانشگاه وزلین اوهایو اینک مقیم لس آنجلس میزبان پرشمار ترین جمعیت ایرانیان مهاجر مقیم آمریکا نشستیم که تدریس و تحقیق درباره جامعه شناسی مهاجرت را در کارنامه دارد.
آقای مهدی، نقش نوروز در حفظ هویت ایرانیان مهاجر تا چه اندازه است؟
اکبر مهدی: ایرانیان مهاجر مثل همه مهاجران به سمبل های فرهنگی خودشان هم افتخار می کنند و هم علاقمند اند که در مکانی که زندگی می کنند شناخته شده باشد و ارزش گذراری شود. قاعدتاً شناخت نوروز به عنوان یک سمبل فرهنگی و معیار سالانه و مکرر تاریخی برای ایرانیان اهمیت ویژه ای دارد به خصوص که برای انتقال فرهنگ به نسل های جدید نقش بارزی را ایفا می کند.
قاعدتاً نوروز یکی از پر شرکت کننده ترین مراسمی است که ایرانیان در آن حضور دارند و جوانهایشان به خصوص حضور پیدا می کنند و گرد می آیند و به این ترتیب گفت و گو راجع به فرهنگ ایران و مسائل ایران در این مراسم و از طریق این مراسم و سمبل ها و شعائری که در اطراف این مراسم شکل می گیرد قاعدتاً آنها را با ارزش های فرهنگی و سمبل های فرهنگی آشنا می کند. از طرف دیگر وقتی نوروز در سطح جهانی شناخته می شود و در مکانهای مختلف و فرهنگ ها و جوامع مختلف شناخته می شود قاعدتاً به انتقال و گسترش آن به عنوان یک معیار فرهنگی و سمبل فرهنگی یا پرچم فرهنگی کشور کمک می کند.
به شناخته شدگی نوروز در جهان اشاره کردید. سال گذشته سازمان ملل نوروز را به رسمیت شناخت و همراه آن ۲۱ مارس را که اغلب با اول فروردین و نوروز مصادف می شود و همزمان سنای آمریکا هم کار مشابهی کرد. این اقدام های رسمی تا چه اندازه موثر است در گسترش و شناخته شدن آن روز در جهان و به چه شکلی؟
به دو صورت خیلی اهمیت پیدا می کند. یکی این که شناخت نوروز به عنوان یک سمبل فرهنگی ایرانیان، حوزه فرهنگی و تمدنی ایران را گسترش می دهد در سطح جهان. به ویژه که دولت ایران در سه دهه گذشته سعی کرده اقتدار سیاسی ایران را گسترش دهد. در مقابل آن اقتدار سیاسی که قاعدتاً وحشت سیاسی هم ایجاد کرده در زمینه گسترش اسلام سیاسی، گسترش فرهنگی نوروز در سطح جهان و افزایش حوزه تمدن ایران به نظر من یکی از سمبل های مثبت و دوستانه و صلح آمیزی است که می تواند به گسترش حوزه تمدنی و فرهنگی ایران اضافه کند.
از طرف دیگر هر اقلیتی در هر کشوری یکی از راه های شناختش و احترام به او، شناخت فرهنگی و احترام به سمبل های فرهنگی اش است. قاعدتاً اگر مذهبی باشد با یکی از مراسم مذهبی شان و اگر فرهنگی باشد با یکی از مراسم فرهنگی شان شناخته می شوند. قاعدتاً یک نوع رسمیتی به صورت عمومی به حضور آنها در آن جامعه می دهد. شناخت نوروز به عنوان سمبل صلح و سرآغاز در فرهنگ ایران توسط جوامع مختلف دور تا دور جهان قاعدتاً کمک می کند که ایرانیان در این مکانها به عنوان یک جمعیت رسمی وجزیی از آن جامعه شناخته شوند و خودشان را جزوی از آن جامعه بدانند. چنان که آن جامعه با رسمیت بخشیدن آینه ای می شود که آنها را منعکس می کند.
****
چند سالی است که ایرانیان و ایرانی تباران مقیم نیویورک، رژه نوروزی این شهر را به یکی از بزرگترین، پرشمارترین و جذاب ترین رویدادهای سالانه نوروزی ایرانیان خارج از کشور و رویدادهای سالانه این شهر بدل کرده اند. با راه پیمایی بزرگ در کنار سفره هفت سین، اجرای موسیقی، رقص گروهی، نمایش هنرهای ایرانی با شرکت هزاران نوجوان و جوان و میانسال و سالمند.
امسال برای دومین سال ایرانیان و ایرانی تباران شیکاگو هم با الهام از نیویورکی ها روز شنبه ظهر در مرکز این شهر در رژه نوروزی شرکت می کنند. از دختر و پسر و زن و مرد با شرکت فعال ایرانیان و ایرانی تباران از اقوام و تیره های گوناگون و دیگر نوروز دوستان. در شهری که بزرگترین شمار آسوریان جهان و ایران از صاحب خانه های آن اند. پای صحبت امیر نورمندی، موسس رژه نوروزی شیکاگو می نشینیم.
آقای نورمندی، سابقه این رژه نوروز در شیکاگو به کی بر می گردد؟
امیر نورمندی: به سال گذشته بر می گردد در اواسط ماه فوریه یک برنامه اعتراضی در خیابانهای شیکاگو برقرار بود و این در ادامه اعتراض های مسائل سیاسی داخل ایران بود و چندمین برنامه بود که اجرا می شد و در آن برنامه من با دوستانی که با هم در این برنامه شرکت داشتیم، اعلام کردم که بیاییم برنامه دیگری را بنیاد بگذاریم و آن نشان دادن پیشینه و تاریخ و فرهنگ مان است و عرضه آن به شهر شیکاگو باشد به جای این که تعداد محدودی ایرانی را در خیابان و برای مخالفت با موضوعی بیاوریم، بیاوریم ایرانیانی را که می توانند به گذشته و تاریخ و فرهنگ و عرضه آن به جامعه بزرگ فراگیر شیکاگو معرفی کنیم و به صورت مثبت تری باشیم که این شروع اولین رژه نوروزی شیکاگو بود.
از افق های گوناگون فکری سیاسی یا آنها که غیر سیاسی بودند تعدادی شان آمدند و...؟
بله. کمابیش فراگیر تر بود از اعتراض های گذشته و خط و خط کشی کمرنگ تری بود. البته ما سعی کردیم به جای داشتن یک هدف آن هم اجرای برنامه فرقه ای یا گروهی نوروز را انتخاب کنیم برای این که فراگیر تر باشد و با توجه به اینکه همین سال گذشته دو اتفاق در سازمان ملل افتاد. یکی اعلام روز ۲۱ مارس به عنوان روز نوروز جهانی و بعد به رسمیت شناختن نوروز به عنوان میراث ارزشمند بشری... این دو مطلب باعث شد روی این بیشتر کار کنیم و دیگر این بود که فرامرزی شده یعنی از مرزهای ایران گذشته و در کشورهای دیگر هم جشن گرفته می شود و این برنامه ای است منطقه ای و فرهنگی که از رنگ و خط کشی های محدود فراتر رفته.
از نیویورک تا چه حد الهام گرفتید؟
بیشترین الهام را از شهر نیویورک گرفتیم که بزرگترین رژه را انجام می دهند و معتبر ترین در سطح آمریکاست در حال حاضر. الهام اصلی این است که این را در شیکاگو هم ما اجرا کردیم و سعی ما این خواهد شد که به طور کلی در چند ملیتی بودن نوروز کوشش بیشتری نشان دهیم و از ملت های دیگر هم در این برنامه شرکت دهیم . برنامه مختص یا منصر کردن به گروه ها و قشرهای به خصوص را سعی می کنیم ازش بپرهیزیم و در حال حاضر به عنوان یک واقعه فراگیر می خواهیم این را در شیکاگو ادامه دهیم.
رژه نوروزی نیویورک امسال کمی دیرتر در روز ۲۱ آوریل برگزار می شود
نوروز زمان تازه کردن دیدارهاست و خبرگرفتن از حال دیگری. پیک فرهنگ نوروزی را با عید دیدنی با یک ایرانی مقیم ژاپن سونامی و زلزله زده به پایان می بریم. با نازآفرین میرزا خلیلی، خبرنگار در توکیو.
خانم میرزا خلیلی، نوروز را چگونه برگزار کردید در این گیر و دار بعد از سونامی ژاپن در توکیو؟
نازآفرین میرزا خلیلی: سئوال سختی پرسیدید. نوروزی ما نداشتیم. اول خدمت شنونده های عزیز سلام و عرض تبریک سال نو دارم. ولی فکر نمی کنیم هیچ ایرانی در ژاپن نوروزی داشته و مراسمی توانسته برگزار کند. چون بعد از زلزله و سونامی که آمد، به خصوص نشت رادیو اکتیو، خیلی از ایرانی ها ناچار شدند ژاپن را ترک کنند. خیلی از همکاران ما. نسبت به قبل تعداد کمی ماندند. قرار بود جشنی برگزار شود که از پیش هم دعوت شده بودند ایرانی ها و اعلام آمادگی هم کرده بودند. اما متاسفانه این جشن هم لغو شد.
خود من ناچار شدم پسرم را بفرستم ایران به خاطر اینکه باید به هر حال سر کار می رفتم، وضعیت بحرانی بود هنوز هم هست. خیلی سخت بود با یک بچه کوچک در این شرایط نگران این باشیم که بچه الان کجاست. مهدکودک ها تعطیل می شود، رادیو اکتیو چقدر آلوده می کند آب یا هوا را. ناچار شدم بفرستم ایران. نه سفره هفت سینی بود و نه به قول معروف دور هم بودن و رسم و رسومی که ما ایرانی ها همیشه داریم. خیلی متفاوت بود برای من با سالهای گذشته. خوب همیشه من تحت هر شرایطی سعی می کردم که سفره هفت سین را داشته باشیم. دور هم باشیم. با پسرم یا خانواده. ولی امسال متاسفانه این اتفاق نیافتاد. البته من موقع سال تحویل در مسیر این بودم که بروم سر کار.
ایرانی ها از هم دیگر باخبر هستید در این شرایط؟
ایرانی هایی که در ژاپن دارند زندگی می کنند، کمیته ای راه انداخته اند بعد از این زلزله که مطلع شوند از احوال هم. اینکه اطلاع رسانی کنند. کمابیش از طریق این مطلع هستیم از حال هم. و خوب به هر حال الان هم سعی می کنند برخی که مانده اند، کمک جمع آوری کنند برای ژاپنی هایی که در این شرایط خانه شان را از دست داده اند. حالا بازماندگان این فاجعه ... به هر حال یک عده که فرار کردند و دور شدند از رادیو آکتیو و جا ندارند برای ماندن، دارند سعی می کنند کمک جمع کنند برایشان. کم و بیش از این طریق از حال هم مطلع هستیم.
برای این مصاحبه که برایتان پیامی فرستادم و گفتم که چه ساعتی... نوشتید که«۱۰ تا ۱۲ امشب یا فردا صبح، اگر زنده بودم.» آیا نگرانی هایی هست هنوز؟
به هر حال آژانس هواشناسی ژاپن بازهم هشدارداده که به خاطر زلزله ۹ ریشتری که در ژاپن آمد، پس لرزه های بزرگی خواهد داشت. در واقع ما هر روز این لرزش را داریم در توکیو که کانون است و اطراف توکیو، فوکوشیما و آن منطقه که زلزله زده اند... به هر حال آنجا می لرزد و ما منتظر یک پس لرزه بزرگ و حتی ممکن است که شاهد فعال شدن گسل های خود توکیو باشیم. بنابراین همه نگرانی این را دارند. البته این که هر روز با یک خبر جدید از آلودگی بیشتر رادیو آکتیو... که امروز هم گفتند آب لوله کشی توکیو هم آلوده شده... وقتی با این چیزها رو به رو هستیم چندان شرایط امیدوار کننده ای نیست. واقعاً کسانی که مانده اند من فکر می کنم که خیلی هایشان به این چیزها فکر می کنند.
دل بسیاری از ایرانیانی که ابراز نظر می کردند لحظه سال تحویل و پیش از آن، پیش شما ایرانیان ساکن ژاپن و خود ژاپنی هاست. در ژاپن هم این رویداد مصادف شده با شکوفه دادن درختهای گیلاس در کنار رودخانه پتومک و بنای یادبود واشنگتن. این است که در این هنگام چون بسیاری می آیند برای دیدن این شکوفه های صورتی رنگ و جشنواره دوستاران ژاپن و ژاپنی ها تشکیل می شود، در این هنگام، امسال هم در اینجا این جشنواره حال و هوای دیگری دارد ...
به هر حال من با دوستانی که نه تنها در ایران و کشورهای دیگر هستند و من در ارتباطم از طریق فیس بوک، خیلی ابراز نگرانی و همدردی کردند و ما می دانیم که همه نگران اند. شاید بیشتر ایرانی هایی که ژاپن را ترک کرده اند به خاطر اصرار خانواده و دوستانشان بود و به خاطر اینکه نگران بودند و به سلامت دوستانشان اهمیت می دادند. این چیزی هم که گفتید جای خوشحالی دارد که این مسائل و مشکلاتی که اینجا وجود دارد، فراموش نشده آنجا. انشاء الله تا سال دیگر مشکلات هم برطرف شده باشد و سال دیگر وقتی سر سفره هفت سین می نشینیم دیگر یک خاطره دوری باشد این مشکلات کنونی.
با بهترین آرزوها در نوروز ۹۰، سرآغاز دهه ۱۳۹۰ خورشیدی. نوروزتان پیروز و هر روزتان نوروز.
|
|
|
|