سهم نهایی ایران از دریای خزر


سهم نهایی ایران از دریای خزر
 
ایران و روسیه پیشنهاد کرده‌اند که روند تعیین وضعیت حقوقی دریای خزر در سال ۲۰۱۱ به اتمام رسد و تدوین کامل رژیم حقوقی آن نهایی شود. آیا دریای خزر با گذشت حدود ۲ دهه از سقوط شوروی، بین ۵ کشور ساحلی تقسیم خواهد شد؟

نخستین اجلاس سران کشورهای حوزه دریای خزر در سال ۲۰۰۲ در عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان برگزار شد. ۵ سال پس از آن رهبران کشورهای ساحلی در نشست تهران شرکت کردند. این گردهمایی نتیجه‌ای نداشت.

تصمیم سومین نشست که در ۲۷ نوامبر سال ۲۰۱۰ در باکو به پایان رسید، آن بود که اجلاسیه‌ی سران کشورهای ساحلی خزر سالی یکبارانجام گیرد.

عدم تعیین رژیم حقوقی دریای خزرو تقسیم همه جانبه‌ی آن تاکنون موانعی جدی در روند اکتشاف، استخراج و صدور نفت و گازاین دریا بوجود نیاورده است. اما تاکید دمیتری مدودیف، رئیس جمهور روسیه و محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران در اجلاسیه‌ی باکو آن بود که تا پایان سال ۲۰۱۱ تدوین رژیم حقوقی دریای خزرپایان یابد.

۶۴ درصد دریای خزر در شمال آن تقسیم شد

نبود توافق همه جانبه در بین ۵ کشور ساحلی سبب شد بخش شمالی دریای خزر (روسیه، قزاقستان و آذربایجان) محدوده‌ی مرزهای آبی خود را تعیین و بیش از ۶۴ درصد از محدوده دریا را میان خود تقسیم کنند.

در ژوئیه سال ۱۹۹۸ قزاقستان و روسیه در خصوص محدوده‌ی مرزهای آبی به توافقی دوجانبه دست یافتند. این دو کشور، چهارسال بعد در ماه مه سال ۲۰۰۲ و بر اساس همین توافق‌نامه پروتکلی دوجانبه را امضا کردند.

آذربایجان و قزاقستان نیز در ۲۷ فوریه سال ۲۰۰۳پروتکل‌ دوجانبه‌ای درباره‌ی محدوده‌ی مرزی خود به امضا رساندند. اقدام جداگانه این کشورها زمینه‌ی توافقی سه‌جانبه میان آذربایجان، قزاقستان و روسیه در ۱۴ ماه مه سال ۲۰۰۳ شد . این سه‌ کشور بر این اساس، مرزهای آبی خود در دریای خزر را تعیین کردند.

سیاست دیرهنگام ایران در امور دریای خزر

النا دونایوا کارشناس امور خزر و نویسنده کتاب "شکل گیری مرز بین روسیه و ایران" در گفتگو با دویچه‌وله از دیرکرد ایران در تقسیم دریای خزر یاد می‌کند. این کارشناس می‌گوید که سیاست تقسیم مساوی ۲۰ درصدی ایران به دلیل تقسیم بخش شمالی خزر بین سه کشور ساحلی عملا با شکست مواجه شده است. او معتقد است که ترکمنستان نیز به زودی به ۳ کشور دیگر می‌پیوندد.

مهدی آخوندزاده، نماینده ویژه‌ی ایران در امور دریای خزر نیز اعلام کرده که هیچ توافق‌نامه‌ای میان ۴ جهموری شوروی سابق (روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان) را در امور تقسیم دریای خزر و تعیین مرزهای آبی به رسمیت نمی‌شناسد.

اما کارشناسان کشورهای ساحلی از جمله دونایوا معتقدند، کشورهایی که خط ساحلی خود را مشخص کرده‌اند، دیگر از توافق‌های موجود صرفنظر نخواهند کرد. کشورهای هم مرز با ایران نیز به کاهش مرزهای ساحلی خود تن نخواهند داد.

شتاب بیشتر در حل مناقشه‌ی حقوقی

کشورهای ساحلی بویژه در بخش جنوبی آن اکنون سیاست مربوط به امور دریای خزر را فعال‌تر کرده‌اند. ترکمنستان و آذربایجان قراراست مشترکاء "کنفرانس بین‌المللی محیط زیست خزر" برگزارکنند.

سفیر قزاقستان در ترکمنستان نیز خبرداده که ترکمنستان و قزاقستان درباره‌ی رژیم حقوقی دریا به نظرمشترکی دست یافته‌اند.

از سوی دیگر جمهوری آذربایجان و ایران نیز درباره‌ی مدیریت مشترک منابع آبی دریا موافقت کرده‌اند. مقام‌های مسئول کشورهای ساحلی خبر داده‌اند که رژیم حقوقی خزر در نشست‌های "گروه کاری" بررسی و پیگیری خواهد شد. این تحولات به باور برخی از کارشناسان، زمینه را برای حل مناقشه‌ی حقوقی همه جانبه خزر در سال ۲۰۱۱ فراهم می‌کند.

تقسیم دریا بر پایه‌ی قوانین بین‌الملل

ممد تاریل معاون وزیرمحیط زیست آذربایجان وعضو "کمیسیون مشترک منابع زیست آبی دریای خزر" در مصاحبه با دویچه‌وله می‌گوید که به عنوان نماینده دولت آذربایجان قصد ندارد در خصوص تقسیم دریای خزر تحلیلی را ارائه دهد.

وی اما خاطرنشان می‌کند: «در حال حاضر گروه کاری ما و دیگر کشورهای ساحلی خزر سخت مشغول مسائل حقوقی دریا هستند و وضعیت حقوقی دریا را از منظر تقسیم دریا و مشخص کردن مرزها بر اساس حقوق بین‌الملل بررسی می‌کنند».

آقای تاریل در ادامه می‌افزاید: «بایستی خاطرنشان کرد که سه کشور واقع در شمال دریای خزر یعنی روسیه، قزاقستان و ما درباره تقسیم بخش شمالی دریا به توافقاتی رسیده‌ و راه حل آن را یافته‌ایم. اما درباره‌ی وضعیت حقوقی دریای خزر در بخش جنوبی آن بین ایران، آذربایجان و ترکمنستان من نمی‌خواهم تحلیلی ارائه دهم».

تغییر سیاست ایران در خزر

کارشناسان امور دریای خزرکشورهای ساحلی پیش‌بینی می‌کنند که چهار جمهوری شوروی سابق در سال ۲۰۱۱سیاست مشترک و فعال‌تری درپیش بگیرند وایران نیز سیاست خود را تغییر دهد.

النا دونایوا کارشناس روس امور خزر در این زمینه به دویچه‌وله می‌گوید: «ایران آماده است مواضع خود را در خزر تغییر دهد. ایران اکنون درک می‌کند که مسئله‌ی تقسیم دریای خزر به بن‌بست رسیده و برای بهبودی روابط خود با کشورهای این منطقه بایستی مواضع خود را تغییر دهد».

سهم ایران از دریا چند درصد خواهد بود؟

این کارشناس روس می‌گوید که نظر واحدی درباره‌ی سهم ایران از دریا وجود ندارد: «در خود ایران نمی‌دانند چه می‌خواهند. برخی‌ نظریه ۵۰ درصدی را طرح می‌کنند. موضع رسمی هم تقسیم برابر و ۲۰ درصدی هست، ولی در دستگاه رهبری ایران کسانی هم هستند، فاکتورهای عینی را هم قبول دارند».

این کارشناس به سخنان نماینده ایران در دریای خزر اشاره می‌کند که پیش‌تر گفته است: «ایران نباید رقم مشخصی را در تقسیم دریا ارائه کند». خانم دونایوا ضمن تائید نظر نماینده‌ی ایران می‌افزاید: «به نفع هیچ کشوری نیست، رقم مشخصی مطرح گردد. فاکتورهای جغرافیائی، عمق دریا و بسیاری دیگر از فاکتورها را هم باید در نظرگرفت. بنظر من ایران بایستی دکترینی را حاضر کند و تمایلات مربوط به دریای خزررا به معنای وسیع کلمه اکولوژیکی، اقتصادی و فرهنگی و به شکل نظریه ابراز کند و نباید فقط مسئله‌ی تقسیم دریا را عنوان کند».

کنوانسیون تهران و قطعنامه باکو اساس رژیم حقوقی

معاون وزیرمحیط زیست جمهوری آذربایجان به تفاهم‌نامه‌های مهم کشورهای ساحلی اشاره می‌کند: «ما کنوانسیون تهران را داریم که بر اساس توافق‌نامه سال ۲۰۰۳ کشورهای ساحلی موظف هستند تا تقسیم همه جانبه‌ی دریا و یا تعیین رژیم حقوقی کامل آن، مسائل مربوط به محیط زیست را حل کنند. از سوی دیگر آخرین نشست سران کشورهای ساحلی دریای خزر در باکو نیز به ما این اجازه را داد که بتوانیم صید ماهیان خاویاری را ممنوع کنیم».

این مقام دولتی آذربایجان نتیجه می‌گیرد که حل برخی از مسائل دریای خزر تا تقسیم همه جانبه آن امکان‌‌پذیر است و زمینه را برای حل این مشکل حقوقی فراهم می‌کند.

توافق، علی‌رغم تفاوت دیدگاه‌ها

ایران یک‌سال پیش ۷۰ درصد از مسائل رژیم حقوقی را حل شده اعلام کرد. این در حالی است که برخی کارشناسان روس این رقم را تا ۹۰ درصد اعلام می‌کنند و می‌گویند که حل مسئله تنها به جهش آخر نیاز دارد.

النا دونایوا، کارشناس روس می‌گوید که بین ایران و دیگر کشورهای ساحلی مجموعه‌ای از تمایلات مشترک در خصوص مسائل اقتصادی دریا، بهره‌برداری از سطح آب آن برای کشتیرانی و یا عدم حضور کشورهای بیگانه در خزر وجود دارد. وی به‌خلاف نگاه خوش‌بینانه سران روسیه و ایران در مورد اتمام رژیم حقوقی دریای خزر در سال ۲۰۱۱، نسبت به حل نهایی این موضوع در سال جاری میلادی ابراز تردید می‌کند.

طاهر شیرمحمدی
ابوالفضل جعفری امریکایی - سوئیس - زوریخ
از آخوندها چی بر می آید مگر ایران عزیزمان را پارچه پارچه می فروشند ای ................
پنج‌شنبه 16 دی 1389

hameshehbahar - انگلستان - انگلستان
20 درصد!!!! قابل توجه سینه چاک دهندهای انتری!!! مدیریت امام زمانتون همین بود!!!خاک تو سرتون با اون امام ته چاهتون.
پنج‌شنبه 16 دی 1389

love-iran - ایران - مشهد
بد نبود به این نکته هم اشاره میکردید که طبق گفته تمام کشور های حاشیه دریاچه خزر نباید این دریاچه نظامی باشد و حتی یک قابق جنگی هم در این دریاچه وجود ندارد و نباید طبق مرز انداره و سهم هر کس مشخص شود بنابراین هیچ بازرسی هم نباید وجود داشته باشد طبق قرار داد مگر در سواحل کشورها پس اگه یکی 90 در صد هم سهم داشته باشه همه حق استفاده از ان را دارن چون گشت بازرسی نداره و بهتره همون که برای همه ازاد باشه بجز50 کیلومتری هر کشور این طوری بهتر هست که میشه پیشنهاد ایران و روسیه در پارسال
پنج‌شنبه 16 دی 1389

khosh bavar - ایران - یزد
کاری خواهند کرد که برای اب تنی در سواحل دریای خزر به پاسپورت احتیاج داشته باشی ! ننگتان باد ای ضحاکان شپشی که اینقدر از اب و اب تنی میترسید که نکنه شپشهایتان در اب دریا غرق شود °(-!-)°
پنج‌شنبه 16 دی 1389

togyan - انگلیس - لندن
با بی عرضگی و بیکفایتی این اخوندهای حرومزاده فقط خدا میدونه سهم ایران از خزر چه خواهد بود. در کشوری که دانشگاهیان یا ترور میشند و یا در زندانها توسط سپاه و بسیج شکنجه میشوند چه انتظاری میشود داشت.
پنج‌شنبه 16 دی 1389

iranjp - ژاپن - توکیو
با این موذی گری روسها و با این بی تفاوتی و بی عرضگی مسئولین اخرش دریای خزر رو از ما میگیرن هیچ یه چیزی هم بدهکارمون میکنن .
پنج‌شنبه 16 دی 1389

سید ابوالقاسم واعظ - اندونزی - جاکارتا
36% ایران 64 درصد بقیه چهار کشور یعنی هر کدام 16%. بدم نیست. اگر نقشه را نگاه کنیم نسبتا عادلانه است. شاید اگر این مشکل بین ایران و همسایه های شمالی زودتر حل شود، راه دوستی بین ایران و کشورهایی که ریشه در ایران دارند باز شود و فرهنگ ایرانی گسترش یابد (البته در واقعیت و نه در خواب وخیال)
پنج‌شنبه 16 دی 1389

majidusa - ایران - تهران
خاک توی سر این جمهوری ... که انقدر در مدیریت کشور و مدیریت روابط بین الملل بی سیاست هستند که هیچ چیز برای این مملکت نذاشتن ، واقعاً سیاستی که شاه ایران داشت بسیار عالی بود دائماً با تمامی کشورها در تعامل بود در تمامی ضمینه و به حدی شاه سیاست قوی داشت که باید بگم با زبان کاری می کرد مار را از سوراخ خودش می کشید بیرون خدا رحمتت کند و رحت شاد که هرچه است از تو است
پنج‌شنبه 16 دی 1389

ام البنین- ایران - تهران - ایران - تهران
سیاست دیرهنگام ایران در امور دریای خزر.. بنظر من سیاست ما همیشه دیرهنگامه وقتی از خواب بیدار میشیم که خیلی دیر شده .کروبی که خوابش برد ..سهم ایران از دریا چند درصد خواهد بود؟...
پنج‌شنبه 16 دی 1389

پهلوون مفرد - آلمان - کلن
دوران بلبشوی بهمن ۱۳۵۷با یه الف قد و سن گاهاً علاف‌پیمایی می‌رفتیم و بعضی شب‌ها هم ساعات حکومت نظامی که شروع می‌شد روی پشت‌بوم یه چرند و پرندهایی طوطی‌وار نعره می‌زدیم. مرحوم پدرم مخالف احساسات‌بازی‌های ما بود و هشدار می‌داد "آخوندها عبای سایه برای هیچکس زیر آفتاب آویزون نمی‌کنن"! یه موقع می‌رسه که فانوس به‌دست این‌در اون‌در و کوچه به کوچه و شهر به شهر، پشیمون و پریشون دنبال همین شاه می‌گردین؛ ولی ما با متلک و تیکه‌پرونی به تمسخر می‌گرفتیم. حالا می‌بینیم که نظام کشتار و خون اسلامی برای بقای سیاه و ننگین‌اش، با حاتم‌بخشی آب‌های ایران، وعده و وعید جزایر سه‌گانه به تازی‌ها و سکوت و خرسندی در قبال تغییر نام خلیج پارس و.. تن به تسلیم همان واقعاً ایران به ایرانستان داده که بر همگان هم پوشیده نیست. دراینجا بایستی از هموطنان طرفدار سرنگونی حکومت خون و جنون بابت سهل‌انگاری غیرقابل جبرانی که نسل خـفــتـۀ آنزمان امثال من، در حق ایرانی و ایرانزمین روا داشته، به دور از هر خودشیرینی و خودستایی و با شهامت جداً پوزش بخواهم...
پنج‌شنبه 16 دی 1389

rojina9000 - ایران - تبریز
دریای خزر چیه .. خلیج فارس کیه .. مهم لبنان و فلسطین و غزه هست . مهم بمب هسته ای هست . مهم با آمریکا دشمن بودن هست هر چند بی دلیل .. مهم ساندیس بسیجیه .. مهم جیره خور کردن یه عده تهی مغز جهت دم تکون دادنه .. مهم غرق کردن مردم در منجلاب فقر و بدبختیه ... ول کنید دریای خزر رو ...
پنج‌شنبه 16 دی 1389

alireza_pa - ایران - تهران
آخر چقدر به ما رسید!
پنج‌شنبه 16 دی 1389

گل دختر عاشق رهبر - ایران - اهواز
اولا ایران هیچ وقت بحث حقوق 50 درصدی را نکرده و هیچ سندی هم در این زمینه وجود ندارد.موضع رسمی دولت ایران مشاع بودن این دریا است که تا آنجایی که میدانم زمان آقای متکی طی نامه ای به اطلاع سازمان ملل هم رسیده که به نوعی سند محسوب خواهد شد.ضمن اینکه این مسئله با توجه به اینکه در حیطه نمایندگان منتخب مردم در مجلس است هر تصمیمی که بگیرند مطمئنا خیر و صلاح ما هم در آن خواهد بود.
پنج‌شنبه 16 دی 1389

SHIRZAN48 - بلژیک - بروکسل
سید ابوالقاسم واعظ - اندونزی - جاکارتا .. دوست عزیز واقعا برات متاسفم ادمهایی مثل تو در کشور ما ایران را به باد می دهند هر چند ما در این ماجراها هیچ کاره هستیم ولی طرز فکر بعضی هموطنان باعث درد و عذاب عقل و جان می شود در عجبم چگونه شما به این راه حل کشورهای اطراف دریای خزر قانع هستید یعنی شما نمی دانید دریای خزر مال ما ایرانیان است و این درصدها سیاستی بیش نیست برای تصاحب کل ایران . فکر میکنید روسیه جرعه ای از دریای خزر را بما می دهد الان 36 درصد است در آینده همین را میکنند نول . در آینده حسرت دیدن چیزی به اسم دریا را در ایران خواهیم داشت و برای دیدن آب در یک حوضچه باید به استخرها یا کشورهای عربی پناه ببریم. مرگ بر این میمون حیوان صفت احمقی نژاد که با آمدنش اوضاع را بد و بدتر کرد. مرگ بر حامیان دولت ام البنین زیتون-بهبهان گل دختر عاشق رهبر و غیره
پنج‌شنبه 16 دی 1389

iranazadiran - ایران - تهران
باز هم از بحرین بگوئید. ای دیدگان بی بصیرت و ای دلهای تاریک از قساوت و کثرت گناه شرم بر شما. که چشمانتان را بر روی اینهمه خیانت و جنایت و قساوت بسته اید.
پنج‌شنبه 16 دی 1389

mehrabooon - ایران - تهران
این روسهای گشنه میخوان تا این رژیم نالایق سرکاره کار این دریا رو تمام کنند.وقتی متکی نادان چهار سال پیش گفت که ما در زمان پهلوی هم 50%سهم نداشتیم و حق ما کمتر از اونیکه به ما از قدیم گفته شده در اکثر کشورهای این دریا جشن گرفته و اتشبازی براه انداختند.از همان زمان این لاشخورها ادعای سهم میکنند.بر همه ما واجب است که در این مورد کوتاه نیایم و یقه رژیم رو بگیریم و از همین بهانه برای براندازیش استفاده کنیم..نگذاریم سنگ دیگه ای این احمقی ته چاه جمکران بیاندازه که نسلها بعد از ما نتونند در بیارن و ما رو لعنت کنند..
پنج‌شنبه 16 دی 1389

+0
رأی دهید
-0

نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.