بررسی روزنامه های صبح تهران؛ سه شنبه 16 آذر
تیترهای اول
کیهان از قول دبیر شورای امنیت ملی ایران نوشته "پنج به اضافه یک باید در مورد ترور دکتر شهریاری پاسخگو باشد"، حمایت از "سردرگمی پنج به اضافه یک در برابر تیم مذاکره کننده ایران"، ابتکار نوشته "مذاکره داغ در سرمای ژنو"، سیاست روز معتقد است "سایه سنگین خون شهید شهریاری بر سر گروه پنج به اضافه یک" افتاده است، خراسان نوشته "مذاکرات ایران و ۱+۵ پس از ۱۴ ماه از سر گرفته شد" و تهران امروز خبر داده "سایه دانشمند شهید بر مذاکرات ژنو".
"حکم اعدام برای 7 واردکننده مواد مخدر به زندان" تیتر اول جام جم است، "قیمت بنزین در 173 نقطه از جهان" گزارش اصلی آرمان است و آفرینش از زبان رهبر جمهوری اسلامی نوشته "اقدامات موثر در حج امسال را نهادینه کنید".
جمهوری اسلامی از "آغاز عملیات اجرائی طرح عظیم احداث راه آهن شرق" خبر داده، دنیای اقتصاد از "رونمایی اولیه از بودجه سال نود" نوشته و "خانه تکانی ردیف بودجه های نود" تیتر اصلی جهان صنعت است.
گزیده مقالات
انتقاد از ترکیه
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود از رفع تیرگی روابط ترکیه و اسرائیل انتقاد کرده و نوشته ترکیه و اسرائیل 60 سال پیش درحالی که مسلمانان و کشورهای خاورمیانه و اسلامی با شکل گیری اسرائیل و توسعه طلبیهای آن مخالفت میکردند، با یکدیگر رابطه برقرار کردند و حکومت ترکیه از سال 1328 با این توجیه که رابطه با رژیمی که در سازمان ملل پذیرفته شده، در زمره نیازهای حقوق بین الملل است، اسرائیل را به رسمیت شناخت و در بالاترین سطح با آن روابط استراتژیک برقرار کرد و این رابطه هیچگاه تحت الشعاع تحولات خاورمیانه قرار نگرفت.
این روزنامه که در ماه های گذشته از سیاست های دولت اردوغان در ابراز مخالفت با تل آویو تحسین کرده بود در سرمقاله امروز خود نوشته - چگونگی نگاه به اسرائیل در میان برخی از کشورها از جمله ترکیه و حتی بعضی مسلمانان، به خاطر عدم شناخت صحیح شرایط موجود است. ترکیه به جای نگاه استراتژیک به تحکیم روابط با اسرائیل باید براساس شناخت و نگاهی استراتژیک و ایدئولوژیک در مقابله با سیاستهای تل آویو دست یابد.
به نظر روزنامه جمهوری اسلامی شاید مهمترین عامل در سیاست خارجی دولت ترکیه، نقش پذیری و تبعیت دستگاه دیپلماسی این کشور از سیاستهای آمریکاست؛ از سویی دولت اسلام گرا بدون لائیک ها قادر به تصمیم گیری نیست. این ضعف در قدرت، آنچنان چشمگیر است که دولت اردوغان طی چند سالی که روی کار آمده، نتوانسته مهمترین شعار خود را مبنی بر آزادسازی حجاب در دانشگاههای این کشور محقق سازد.
انقلاب ویکی لیکس
محمدعلی وکیلی در سرمقاله ابتکار نوشته تنها چند هفته کافی بود تا وب سایت” ویکی لیکس” به آن میزان از شهرت برسد که در کنار ویکی پدیا به معروفترین ویکیهای جهان تبدیل شوند. ویکی لیکس، با انتشار اسناد محرمانه وزارت خارجه آمریکا، خشم کشورهای مختلف را برانگیخته است و البته متناسب با ماهیت اسناد، واکنشهای متفاوت و متناقضی را در پی داشته است.
به نوشته این مقاله شاید اغراق نباشد اگر بگوئیم تمامی کشورها میل به پلیسی کردن اطراف خود دارند چیزی که بعد از واقعه 11 سپتامبر به سرعت رخ داد. آمریکا تمام تلاش خود را صرف امنیتی کردن فضای دنیا نمود و البته پشت سیاست امنیتی کردن دنیا، اتفاقات ناگواری چون اشغال عراق، افغانستان و فروش تسلیحات به کشورهای منطقه رخ نمود. بدیهی است سالها، جهان مجبور به پرداخت تاوان این اقدامات خواهد بود.
سرمقاله ابتکار تاکید می کند آنچه تا کنون پیرامون ایران در افشاگری های ویکی لیکس مشاهده شده بیشتر مجموعه ای تحلیل بوده است و کمتر شاهد سند معتبر میباشیم. بنابراین نمیتوان گفت هرآنچه را که ویکی منتشر کرده است از ارزش سندیت برخوردار میباشد بخشی از آنچه در این اسناد وجود دارد ارزش خبری دارند ولی بخشی از آن تنها ارزش تحلیلی و برداشت یک نویسنده را داراست که فاقد ارزش داوری خواهد بود. به هر حال ویکی لیکس نشان داد که انقلاب سایبری اتفاق افتاده است و آثار این انقلاب هر روز نمایان میگردد.
هدفمند کردن فرسایشی
محمدصادق جنانصفت در سرمقاله دنیای اقتصاد به گفته های رییس جمهور و معاون وی و بانک مرکزی درباره به تاخیر افتادن اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها و بالارفتن تورم اشاره کرده و نوشته مجموعه این رویدادها، اخبار و گزارشها نشان میدهد که بهرغم همه خوشبینیهای دولت و البته انتقادهای کارشناسان و منتقدان درباره فضای کسبوکار ایران در دوره اخیر، ابهام و ناشفافی جایگاه ویژهای دارد.
به نوشته این مقاله مساله مهم در چنین فضایی، سرگردانی و سردرگمی فعالان اقتصادی، صنعتی، بازرگانی و اکثریت شهروندانی است که باید دخل و خرج خود را برای یکسال بعد تنظیم کنند. فعالیتهای اقتصادی در سطوح ملی، بنگاه و خانواده، یک کل واحد است و هر کدام از دیگری تاثیر گرفته و بر دیگری تاثیر میگذارد. باید از کجا شروع کرد؟
سرمقاله دنیای اقتصاد تاکید کرده کلید حل این تاخیرها و ابهامهایی که گوشهای از آن بیان شد را باید در اجرای قانون هدفمندشدن یارانهها دانست. فرسایشیشدن اجرای این قانون، علاوه بر اینکه تنظیم لایحه بودجه 1389 را با دشواری مواجه میکند، اجرای قانون برنامه پنجم را با مشکل مواجه میکند. بلاتکلیفی خانوادهها و بنگاهها را نیز افزایش میدهد.
درآمدهای مالیاتی در بودجه
پویا نعمتاللهیدر سرمقاله جهان صنعت به یادآورده که صندوق بینالمللی پول در یکی از گزارشهای سالانه خود پیشنهاد کرده بود که ایران برای تقویت هرچه بیشتر اوضاع مالی و اقتصادیاش به ویژه در میانمدت باید میزان هزینه و نرخ بهره را کاهش دهد، یارانههای مشخص را از میان ببرد، افزایش میزان مالیات را به اجرا درآورده و نظام پرداخت مالیات را سر و سامان دهد.
به نوشته این مقاله موضوعمالیات بر ارزشافزوده و همچنین واکنش شدید برخی اقشار کشور از جمله بازاریان نسبت به آن به روشنی نشان داد که چه دیدگاه معوجی درباره مفاهیم اقتصادی نزد فعالان اقتصادی در کشور (خصوصا همان قشری که بیشترین اعتراض را به این مساله داشتند) وجود دارد.
جهان صنعت تاکید کرده صندوق بینالمللی پول بر ضرورت قالببندی سیاست مالی بر پایه یک چارچوب میانمدت تاکید میکند و آن را برای کاهش سیاستهای چرخهای و بهبود هماهنگیهای سیاست تجاری لازم میداند اما در ایران چنین وضعیتی برقرار نیست، یعنی مالیاتهای مستقیم به خاطر سهلالوصول بودن از محبوبیت بیشتری برخوردار است و اتفاقا نقش مهمتری را در تامین مخارج دولت ایفا میکند. از سوی دیگر تعدد نرخهای مالیاتی و خصوصا ویژگی تصاعدی بودن دریافت مالیات هم از دیگر مشخصههای ساختار مالیاتی کشور است.
مشکلات مسکن و راه حل های مقطعی
نصراللهکمالیان در مقاله ای در آرمان به بررسی وضعیت مسکن و برنامه های دولت پرداخته و نوشته کشور در منطقه زلزلهخیزی قرار دارد. در ماه گذشته چندین زمینلرزه جایجای ایران را لرزانده است. چند شب گذشته شهر آرادان با زلزلهای چهار و شش دهم ریشتری لرزید. هنگام وقوع زلزله، این ساختمانهای غیر استاندارد هستند که باعث ایجاد خسارت و تلفات جانی میشوند والا زلزله به خودی خود خسارتآفرین نیست. برای مطالعه بیشتر مسائل زلزله و نشانههای خرد لرزهها ایران تجهیزات و امکانات کمی دارد.
نویسنده تاکید کرده در مورد اینکه برنامه پنجم توسعه تا چه میزان به سند چشمانداز 20 ساله نزدیک است؛ اگر واقعاً این برنامه تحقق پیدا کند شاید بتوان گفت بسیار جلوتر از سند چشمانداز 20ساله خواهیم بود. حدود 90 درصد مشکلات مسکن حل خواهد شد ولی مشکل اینجاست که بسیاری از شاخصهای مورد نظر در برنامه چهارم تحقق نیافت و ممکن است که در این برنامه هم محقق نشود ضمن اینکه در برخی موارد هم برنامه به اجرا درآمد.
مقاله آرمان افزوده ما به راحتی میتوانیم آرمانهای خود را در یک کتابچه چاپ کنیم ولی برای برنامه باید ابتدا بدانیم کجا هستیم، چه امکاناتی داریم و قرار است به کجا برسیم. آیا میتوانیم با داشتههایمان به مقصد برسیم؟ متأسفانه در برنامه پنجم بیشتر ازچه باید بشودها صحبت شده، ولی به اینکه چگونه باید به این حرفها عمل کرد چیزی به میان نیامده است. اصولاً در برنامه پنجم منابع در بسیاری از موارد دیده نشده است. به عبارت دیگر در متن برنامه بیشتر گفته شده که دولت اجازه دارد، دولت مکلف است و... ولی جایی از آن اشاره نشده که دولت میتواند چه میزان از اعتبارات و منابع برداشت کند.
اعدام بدون قانون؟
نعمت احمدی در مقاله ای در آرمان از این که یکی از نمایندگان مجلس درباره اعدام کسانی سخن گفته که فتنه اقتصادی ایجاد کنند ابراز تعجب کرده و نوشته تعجب بیشتر این که گوینده مورد نظر یکی از قضات با سابقه دادگستری است.
به نوشته این مقاله آقای یوسفیانملا اعلام داشته اند... دستگاه قضائی و مسئولان اجرایی کشور باید برای افراد و عوامل سازمان یافتهای که قصد برهم زدن و تخریب در اجرای طرح هدفمند کردن یارانهها را دارند، مجازات اعدام درنظربگیرند، چرا که طرح هدفمند کردن یارانهها در کشورمان به یک قانون تبدیل شده و در اجرای این طرح و قانون نوپای کشور، دستگاههای نظارتی نظیر تعزیرات حکومتی، دادگاههای عمومی و انقلاب و اصناف در نظارت و بازرسی از واحدها نقش تعیین کننده و وظیفه مهمی دارند.
مقاله آرمان حاکی است اگر فرض کنیم ایشان هنوز پشت میز دادگستری مشغول قضاوت باشند، یکی از همان چند نفر- رفاه طلب و فرصت طلب – را که در لایحه یا قانون هدفمند کردن یارانهها اخلال کرده، را نزد ایشان بیاورند با کدام قانون و چه مجوزی میخواهند این فرد را اعدام کنند؟
این مقاله در نهایت اظهار نظر می کند که مگر قرار نیست که اجناس به قیمت واقعی خود برسند و طبیعتاً بهای اجناس با نرخ فعلی متفاوت است کدام عقل سلیم میپذیرد که کسی بتواند خارج از چرخه عرضه دولتی، جنسی را با قیمت ارزان تر پیدا کند و گران تر بفروشد. قانونی میخواهد اجرا شود که یارانههای دولتی را هدفمند کند، دولت هم قبل از عملیاتی کردن این قانون به هر نفر 81 هزار تومان پرداخته است که تفاوت قیمت را بپردازند اگر خیال دیگری دارند، آن را اطلاعرسانی کنند.
اختلاف بر سر آب پاشی
تهران امروز در گزارشی نوشته در حالی استاندار تهران از بهکارگیری 5 هواپیماهای آبپاش و مصوبه نصب 100 دستگاه تهویه هوا برای کاهش آلودگی هوای تهران خبر داده است که مسئولان شهرداری این مصوبات را جزو مصوبات کمیته اضطرار آلودگی هوا ندانسته و این اقدام را کارشناسی و موثر نمی دانند آنها معتقدند مکان های دربسته کوچک مثل منازل با اتمسفر قابل قیاس نیست.
به نوشته این گزارش نمایندگان شهرداری در کمیته اضطرار هوای تهران اعلام کردهاند که تنها باد طبیعی می تواند در شرایط فعلی موثر واقع شود. این در حالیست که بر اساس اعلام کمیته هماهنگی و نظارت مواقع اضطراری آلودگی هوای تهران شاخص کیفیت هوای پایتخت همچنان در هشدار است. به گفته «تمدن» استفاده از هواپیماهای آبپاش برفراز شهر تهران و برخی اقدامات کاهنده آلودگی از جمله طراحی و ساخت دستگاههای تهویه هوا برای 100 نقطه در دستور کار سازمان محیط زیست تهران قرار گرفته است که اجرای این طرحها از فردا آغاز میشود.
گزارش تهران امروز نشان می دهد نماینده شهرداری تهران در کارگروه کاهش آلودگی هوای تهران که اعتقاد دارد مصوبات اخیر نیازمند ارائه اطلاعات دقیقتری است، میگوید: هنوز مشخص نیست چند سورتی پرواز قرار است برای آب پاشی تهران در روز انجام شود، از سوی دیگر با شرایط توپوگرافی و جوی تهران تاثیر این آبپاشی چه میزان است؟ او درباره نصب 100 دستگاه تهویه هوا در پایتخت هم میگوید: هنوز نمیدانیم که این دستگاههای تهویه هوا جایی ساخته شدهاند یا از طریق طرح جامعی قرار است، ساخته شوند.