نگاهی به تابوی سقط جنین در ایران

نگاهی به تابوی سقط جنین در ایران

بر اساس آمار منابع وابسته به وزارت بهداشت، روزی ۲۰۰ سقط غیر قانونی در ایران انجام می شود

براساس اعلام وزارت بهداشت بیش از ۲۳ درصد مرگ و میر کودکان در ایران به دلیل ناهنجاریهای مادرزادی است، و بنا بر برخی از گزارش ها حدود نیمی از والدینی که نیاز به دریافت مجوز سقط جنین دارند به دلیل مراجعه پس از چهارماهگی جنین موفق به دریافت مجوز سقط نمی شوند.

آمار پزشکی قانونی در ایران نشان می دهد که بیش از یک هزار سقط جنین قانونی در سه ماهه اول امسال در ایران انجام شده ، و در کل سال گذشته، آمار سقط جنین قانونی در مراکز درمانی تنها بیش از" سه هزار " مورد بوده است. این در حالی است که براساس آمار منابع وابسته به وزارت بهداشت و درمان " آمار سقط غیر قانونی ۸۰ هزار مورد در ایران است یعنی روزی ۲۰۰ سقط غیر قانونی."

آذر ۳۳ ساله یکی از زنانی است که سقط جنین انجام داده است او چندی پیش متوجه شد که برای بار دوم حامله شده، در حالیکه پسرش مانی هنوز شش ماهگی اش تمام نشده است.

آذر به بی بی سی فارسی گفت:" آمادگی بچه تازه ای را به لحاظ مالی، رسیدگی و مراقبت نداشتم. به همین دلیل با توافق شوهرم تصمیم به سقط جنین گرفتم. از طریق یکی از دوستانم به دکتر زنانی که در مطب اقدام به سقط جنین می کرد معرفی شدم و بعد از طی یک سری مراحل و دادن تعهد نامه که اگر اتفاقی افتاد اجازه شکایت نداریم اقدام به سقط کردم. "

براساس قانون مصوب مجلس در سال ۱۳۸۴ سقط درمانی با تشخیص قطعی سه پزشک متخصص و تائید پزشکی قانونی قبل از چهار ماهگی جنین با رضایت والدین انجام می شود.

آذر از راه تزریق آمپول سقط جنین کرده و این راه را ارزانتر از خوردن دارو می داند و اضافه می کند که در یک ماه گذشته با وجود اینکه دکتر گفت مراحل سقط، کامل و بدون هیچ مشکلی طی شده ، نگران است که نتواند مجدد حامله شود.

این زن ۳۳ ساله ادامه می دهد:"خانواده من و همسرم سنتی هستند اگر متوجه شوند که ما دست به این اقدام زده ایم برخورد بدی خواهند کرد. اما من و شوهرم با توجه به شرایط موجود چاره ای دیگری نداشتیم که یک میلیون تومان برای سقط جنین بدهیم و مشکلات بعدی به دنیا آمدن بچه تازه را نداشته باشیم. "

برای سقط جنین در ایران ۲۸ مورد بیماری مادرزادی ژنتیکی برای جنین و ۲۲ مورد بیماری جدی داخلی ، روماتیسمی و عصبی عضلانی برای مادر در نظر گرفته شده که تا پیش از چهار ماهگی نوزاد امکان سقط را فراهم می کند.

اما این بیماری ها تا قبل از چهار ماهگی نوزاد چقدر قابل کشف است و آیا ایران دارای این امکانات تشخیصی هست؟

دکتر شهره بسکی، متخصص زنان در لندن با تاکید بر اینکه "تست غربالگری در ایران وجود ندارد" می گوید:" تست خونی در ابتدای حاملگی برای همه زنان باردار در ایران انجام می شود و اکثر بیمه های درمانی نیز سونوگرافی را تحت پوشش قرار می دهند."اما تست های مرسوم برای حاملگی در ماههای ۱۱ هفتگی به بعد به گفته خانم بسکی تنها برای آن دسته از زنان بارداری که از لحاظ مالی تامین هستند امکان پذیر است.

در عین حال دکتر بسکی با اشاره به این مسئله که شناسایی برخی از بیماریهای جنینی پس از چهار ماهگی امکان پذیر است می گوید: "بیماری های کلیوی، قلبی و نقص مادرزادی بین ۱۸ تا ۲۲ هفته قابل تشخیص است و در پیش از ۱۶ هفتگی قابل تشخیص نیست."

با آنکه سقط غیر قانونی در ایران سلامت مادر را به خطر می اندازد اما به دلیل تشخیص دیر هنگام، برخی از والدین مجبور می شوند فرزند بیمار را نگاه دارند که البته مشکلاتی را نیز به همراه می آورند و برخی دیگر نیز از راه غیر قانونی جنین را سقط می کنند.

سارا ۳۶ ساله نیز در نه هفتگی جنین مجبور به سقط جنین شد. دکتر به او پیشنهاد استفاده از قرص را داده بود. او می گوید:" چهار عدد قرص هر کدام به قیمت ۳۰۰ هزار تومان از ناصر خسرو خریدیم. اسم رمز خرید قرص پرستو بود. بعد از قرص دوم خونریزی و درد آغاز شد و در کمتر از شش ساعت لخته خونی صورتی رنگ از رحمم خارج شد که به نظر نطفه بسته شده بود. حالم خیلی زودتر از چیزی که دوستانم گفته بودند بهتر شد اما بعد از تمام شدن دردها و مشکلات آن با حس خاصی رو به رو شدم. در تمام این سه سال آن لخته خون صورتی رنگ یک لحظه از جلوی چشمم دور نمی شود و دائما به این فکر می کنم که من جان یک انسان را که خودم به وجود آوردم را گرفتم. ."

مشکل سقط جنین فقط مربوط به ایران نیست و در بسیاری از کشورهای دنیا قوانین مربوط به سقط جنین سختگیرانه است و مرتب مورد بازبینی قرار می گیرد.

دکتر شهره بسکی در این خصوص می گوید:"در بریتانیا تا ۲۲ هفته حق انتخاب با زن باردار است. با مراجعه به پزشک خانوادگی و امضای دو پزشک امکان سقط فراهم می شود. اگر نقص کروموزمی وجود داشته باشد با دستور پزشکی که اسکن را انجام داده و پزشکی که دارو را تجویر کرده، سقط انجام می شود.

دکتر بسکی اضافه می کند که اگر جنین بیش از ۲۴ هفته باشد و نقص مادرزادی داشته باشد نیز سقط امکان پذیر است.. در موارد استثنایی هم اگر دختری تحت تجاوز جنسی قرار گرفته یا از خانواده پنهان کرده باشد در ۲۶ هفتگی هم ممکن است سقط جنین صورت گیرد.

اما زنانی که پیش از ازدواج حامله می شوند و به دلایل مختلف مذهبی و نگاه های سنتی به دنبال سقط جنین هستند با مشکلات مختلفی برای سقط روبرو می شوند و اکثر آنها به شکل غیر قانونی سقط جنین می کنند.
مینا که ۲۹ سال دارد از جمله زنانی است که پیش از ازدواج حامله شده و دوست پسرش نیز پس از اطلاع از حاملگی اش گفته "تعهدی نسبت به بچه ندارد".

مینا با اشاره به اینکه مشکل مالی برای سقط نداشت می گوید: "به من پیشنهاد کرد که از روش جدیدی برای سقط جنین استفاده کند. این روش که به نظر گرانترین روش سقط جنین است به روش ساکشن معروف است و جنین به وسیله دستگاهی از داخل رحم با تحمل دردی بسیار کم خارج می شود. عمل سقط برای ما ۵ میلیون تومان تمام شد که بخشی از آن را خودم پرداختم و بخش دیگر را پارتنرم داد. "
برخی معتقدند سقط جنین جدای از قانون و راهکارهای مختلف آن مسئله ای زنانه است و تصمیم مادر برای سقط جنین باید در آن پر رنگ تر شود اما بدون شک رعایت سلامت مادر و جنین مسئله ای مهم است که باید دیده شود .