جمعه ۲۴ مهر ۱۳۸۸ - ۱۶ اكتبر ۲۰۰۹
پیش بینی مهدی بازرگان از آینده جمهوری اسلامی
مهدی بازرگان
رادیو فردا : پانزدهم مهر ماه مصادف است با نطق نیمه تمام و جنجالی مهدی بازرگان دبیر کل نهضت آزادی ایران در ۱۵ مهر ۱۳۶۰ در مجلس شورای اسلامی.
در ۱۵ مهر ۱۳۶۰ مهدی بازرگان به عنوان اولین ناطق پیش از دستور در مجلس طی نطقی خواهان خویشتنداری حکومت و سازمان مجاهدین خلق در درگیری های دو طرفه آنها شد.
نطق بازرگان در اوج درگیری های خیابانی مجادهین خلق و حکومت
نطق مهدی بازرگان در اوج درگیری های مسلحانه نیروهای سازمان مجاهدین خلق و نیروهای حکومتی در خیابان های تهران انجام شد . دامنه این درگیری ها که از ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ شروع شده بود در ماه های بعد افزایش یافت و جمهوری اسلامی سازمان مجاهدین خلق را به عنوان مسوول ترور شماری از مقامات و مسولین ارشد خود نظیر آِیت الله بهشتی ، محمد علی رجایی ، محمد جواد باهنر می دانست.
در پی شعله ور شدن مجدد این درگیری ها در روز ۵ مهر(۱) و درگیری های خیابانی این روز ، حکومت برخوردهای تند تر و اعدام تعداد بیشتری از نیروهای مجاهدین خلق را در دستور کار خود قرار داد.
دعوت بازرگان از حکومت برای خویشتنداری و ملاطفت در برابر بازداشت شدگان
در چنین فضایی مهدی بازرگان تلاش کرد در نطق خود حکومت را به نرمش و خویشتنداری و ملاطفت دعوت کند . اما در حالی که طرفداران حکومت پس از استعفای مهدی بازرگان از نخست وزیری دولت موقت در آبان ۱۳۵۸ نسبت به وی و سایر اعضای نهضت آزادی موضع منفی و انتقادی پیدا کرده بودند ، نطق وی با اعتراض وشعار مرگ بر بازرگان برخی از نمایندگان طرفدار حکومت روبرو شد.
حمله به بازرگان به روایت هاشمی رفسنجانی
اکبرهاشمی رفسنجانی که در آن روز رییس مجلس و مدیر جلسه بوده این واقعه را چنین تعریف کرده است :«جلسه علنی داشتیم، مهندس مهدی بازرگان اولین سخنران قبل از دستور بود. در قسمتی از اظهاراتش ضمن اظهار تأسف از شهید شدن پاسداران و شخصیت ها به دست تروریست ها، از اعدام ها و سخت گیری های دادگاه های انقلاب هم انتقاد داشت و آمریکایی بودن تروریست ها را مردود دانست. اظهارات ایشان مورد اعتراض شدید جمعی از نمایندگان قرار گرفت، مجلس را متشنج و ترک کردند و به ایشان اعتراض نمودند...کسی از ایشان دفاع نکرد، دوستانش هم وحشت کرده بودند، مجلس را به عنوان تنفس تعطیل کردم. جمعیتی از مردم و بازاریان که جریان مجلس را از رادیو شنیده بودند به عنوان اعتراض به اظهارات آقای بازرگان، مقابل مجلس آمدند و شعارهای تندی علیه ایشان، لیبرال ها، بنی صدر، آمریکا و منافقان می دادند.»(۲)
روایت علی اکبر معین فر از فشارها بر بازرگان
پس از این جلسه فشار در درون مجلس بر مهدی بازرگان و همفکرانش تشدید شد . علی اکبر معین فر از اعضای نهضت آزادی در مجلس اول ، فضای اعمال فشار بر اعضای نهضت آزادی و همفکران مهدی بازرگان در آن روزها را چنین شرح می دهد: «در میان فحش پاسدارها و محافظین وارد مجلس می شدیم . من و مهندس هاشم صباغیان که با هم می رفتیم . کار تا کتک زدن پشت تربیون پیش رفت ولی مهندس بازرگان با آن روحیه خاص و تواضع که داشت شرایط سخت تری بود.»(۳)
یادداشت های محمد خاتمی علیه بازرگان
از سوی دیگر سید محمد خاتمی، از نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی و نماینده آِیت الله خمینی و سرپرست روزنامه کیهان نیزدر واکنش به نطق مهدی بازرگان، طی سه سرمقاله در این روزنامه در ۱۶، ۱۸ و ۱۹ مهرماه همان سال بشدت به انتقاد از نطق و مواضع مهدی بازرگان پرداخت .(۴)
هشدار بازرگان نسبت به خطر بازگشت دیکتاتوری و استبداد
با این وجود مهدی بازرگان علیرغم فشارهای موجود به مشی انتقادی خود ادامه داد . در ۲۰ مرداد ۱۳۶۲ و در آستانه برگزاری انتخابات مجلس دوم ، وی بار دیگر طی نطقی بر انتقادات خود از رفتارهای حاکمیت پای فشرد و نسبت به خطر ظهور استبداد در کشور از طریق برگزاری انتخابات غیر آزاد هشدار داد و گفت : «اگر ما مجلس آزاد مستقلی نداشته باشیم دیر یا زود جمهوری اسلامی مانند سلف خود مشروطیت سلطنتی با حفظ صورت و عنوان، تبدیل به نوعی استبداد و نظام طاغوتی متکی به استیلای خارجی خواهد شد . همیشه و در همه جای دنیا ، استبداد از روزی شروع شده که یک شاه ، یک خاندان ، یک طبقه و حتی یک مکتب خواسته است ولو باحسن نیت و به قصد خدمت خود را یگانه مالک ، یگانه مسوول و یگانه مامور بر دیگران تلقی نموده و وقعی به رای مردم ننهد.» (۵)
پایان مجلس اول و رد صلاحیت نامزدهای نهضت آزادی
این نطق که پیش از انتخابات مجلس دوم و رد صلاحیت های گسترده منتقدان حکومت انجام شد با حمله فیزیکی نمایندگان طرفدار دولت به مهدی بازرگان نیمه تمام ماند و مدتی بعد با پایان یافتن دوره اول مجلس ، تمامی نامزدهای وابسته به نهضت آزادی رد صلاحیت شده و حکومت مانع شرکت آنها در انتخابات بعدی شد.
بازرگان نیز تا پایان عمر خود در تمام دوره‌های انتخابات ریاست جمهوری و مجلس ثبت نام کرد اما پس از دوره اول مجلس همواره از سوی حاکمیت رد صلاحیت می‌شد.
رد صلاحیت او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۶۴ برای رقابت با حجت الاسلام خامنه‌ای منجر به آن شد که برخی مراجع از جمله سید محمدکاظم شریعتمداری، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی و محمدصادق روحانی انتخابات را تحریم کنند . همچنین در نتیجه فشارهای مختلف و بازداشت مکرر اعضای نهضت آزادی ایران، فعالیت‌های نهضت آزادی که وی یکی از موسسان آن بود نیز تا حدود زیادی محدود گردید. نهضت آزادی در دوران جنگ ایران و عراق، مخالفت خود را با ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر اعلام کرد که این امر بر فشارها افزود
درگذشت بازرگان در دی ماه ۱۳۷۳
سرانجام بازرگان در ۳۰ دی ۱۳۷۳ درضمن سفر درمانی، در ژنو درگذشت و بعد از انتقال پیکر او به تهران و تشییع از مقابل حسینیه ارشاد، در قم دفن شد.
یادداشت ها :
۱- برای اطلاعات بیشتر درباره نگاه سازمان مجاهدین خلق به تحولات این دوره می توانید رجوع کنید به
www.mojahedin.org
همچنین برای مشاهده دیدگاه های جمهوری اسلامی در باره تحولات این مقطع می توانید رجوع کنید به خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی ، خاطرات ۱۳۶۰ ، در سایت هاشمی رفسنجانی به آدرس
www.hashemirafsanjani.ir
۲- سایت اکبرهاشمی رفسنجانی به آدرس
www.hashemirafsanjani.ir
۳- برای مشاهده و شنیدن سخنان علی اکبر معین فر رجوع کنید به مستند ویژه بزرگداشت مهدی بازرگان در سایت یو تیوب تحت عنوان
In Memory of Mehdi Bazargan; Naghshi b Yaad
۴- روزنامه کیهان ، روزهای ۱۶-۱۸ مهر ۱۳۶۰
۵- برای مشاهده و شنیدن نطق مهدی بازرگان در ۲۰ مرداد ۱۳۶۲ در مجلس اول می توانید رجوع کنید به مستند ویژه بزرگداشت مهدی بازرگان در سایت یو تیوب تحت عنوان:
In Remembrance of Late Mehdi Bazargan Part2
|
alexxx - اتریش - وین
|
برفی روی بام روزهای گذشته !!! فکری, حرفی, عملی راجع به اتفاقات و مواضع امروز .... ! |
شنبه 17 مهر 1389 |
|
|
haghighatgo - آلمان - برلین
|
چیه آقا سگه..؟ چیه اینجوری نگاه می کنی و پوزت رو باز می کنی و زبونت رو نشونمون میدی؟ حسودیت میشه ما یه تیکه استخون انگلیسی رو لیس میزنیم و تو نداری؟ حقمون بوده که انگلیس برامون یه استخون انداخته..خیال نکن که اونم میدیم تو لیس بزنی؟!!. واق. واق..پارت میکنم نیا جلو..بیست سی سال قبل از فتنه امام سگ خمینی و در زمان شاه که خودش استخون امریکا رو میلیسید انگلیس ها شروع کردن برامون استخون انداختن که سگ امریکائی بیرونش کنیم که کردیم حالا تو پیدات شده که گرسنه ته..برو جای دیگه واق.. واق کن ...من بازرگانم بابا ..نمیشناسی ما رو دیگه ..میگم برو دیگه مرتیکه ..بزار باد بیاد اینجا ...!!! |
شنبه 17 مهر 1389 |
|
|
سید ابوالقاسم واعظ - اندونزی - جاکارتا
|
قابل توجه. اگر این ویدیو را بعد از خواندن این مطلب ببینید خیلی جالب است. این سخنان بازرگان را به صورت ویدیویی دارد و خیلی چیزهای دیگر. اگر هم مسئولان سایت آن را زیر مقاله اضافه کنند که چه بهتر. https://www.youtube.com/watch?v=WZmcCjqwImo. ببینید چیزی که ما امروز در آیینه می بینیم چطور بازرگان در خشت خام دید و کسی حرفش را گوش نکرد. |
شنبه 17 مهر 1389 |
|
|
surena1611 - آلمان - اشتوتگارت
|
سید ابوالقاسم واعظ - اندونزی - جاکارتا ممنون از لینکی که در اختیار ما گذاشتی. متاسفانه شخصیتهایی مثل مرحوم مهندس بازرگان که خود را به حکومتها نمیفروشند کم پیدا میشوند. بازرگان هم قربانی افکار پلید و شیطانی خمینی شد ولی در برابر این مزدور انگلیسی سر تعظیم فرود نیاورد. آزاداندیش زیست و با افتخار از دنیا رفت. روحش شاد. پاینده ایران و فرزندان آزاد اندیشش. |
شنبه 17 مهر 1389 |
|
|
بی خیال - ایران - کرمان
|
قدرتهای خارجی و زورگوها هیچگاه از امثال بازرگان و کسانی که اینگونه فکر می کنند خوششان نمی یاد و احتمالا در تحولات بعدی ایران هم این گروه روشن فکر به شدت مورد بی مهری قرار می گیرند. |
شنبه 17 مهر 1389 |
|
|
bluestar - ایران - تهران
|
شاید گفتنش تو شرایط فعلی درست نباشه ولی دولت بازرگان با همدستی خواسته یا ناخواسته نیروهای خط امام (گروهی از اصلاح طلبان فعلی مثل دفتر تحکیم وحدت و روحانیون مبارز) و گروه مجاهدین اشرف سقوط کرد. |
یکشنبه 18 مهر 1389 |
|
|
Afshin London - انگلستان - لندن
|
خاینین واقعی بازرگان و دارودسته اش بودند که به آخوندا کمک کردند تا به حکومت برسند وگرنه آخوندا که اصلن ایرانی نیستند |
یکشنبه 18 مهر 1389 |
|
|
shabnam anti mammad! - استرالیا - سیدنی
|
اگر هنوز کسانی هستند که بعد از گذشتن 30 سال از انقلاب افرادی مثل بازرگان رو میهن پرست میدونن حتما باید به بهتر شدن اوضاع ایران ولو در آینده خیلی دور هم شک کرد. ملتی که دوست و دشمن خود رو نشناسند تا ابد محکوم به مصیبت هستند. ظاهرا همونطور که ما هستیم.. |
یکشنبه 18 مهر 1389 |
|
|
surena1611 - آلمان - اشتوتگارت
|
bluestar - ایران - تهران این همه اطلاعات دقیق!!! رو از کجا میاری؟!!! از کتابهای درسی یا اخبار 20:30 ؟!!! |
یکشنبه 18 مهر 1389 |
|