تمدن باستانی جیرفت؛ قربانی قاچاقچیان و ناکارآمدی مدیران

 
تمدن باستانی جیرفت؛ قربانی قاچاقچیان و ناکارآمدی مدیران

 

رادیو فردا : تمدن جیرفت نام مجموعه یافته‌های باستانشناسی است که در حدود ۹ سال پیش در دشت خوش‏ آب‏ و هوا و حاصلخیز هلیل‏رود در نتیجه تغییر مسیر طبیعی این رود و گذشتن آن از کنار تپه‏ای که گورستانی کهن در آن قرار داشته، کشف شد. این تمدن به هفت‌هزار سال پیش از تمدن بین‏النهرین برمی‌‏گردد و به این‏ ترتیب، به‌عنوان کهن‏ترین تمدن شرق شناخته می‏شود.

اشیا به دست آمده از این تمدن تا به امروز شامل ظروف بسیار نفیس سفالی و سنگی، است که از نظر زیبایی شناسی و تکنیک ساخت در دنیا بی‌نظیر هستند. بیشتر این اشیا از قاچاقچیان که در پی خروج اشیا از ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس بودند کشف و ضبط شده‌اند.

در نتیجه خشکسالی روستاییان بومی دچار فقر مطلق و گرسنگی تنها راه نجات خود را در فروش این اشیا با قیمتی ناچیز به دلالان اشیا عتیقه پیدا کردند.  کشورهای  حاشیه جنوبی خلیج فارس از آب گل آلود ماهی گرفته و با ولع شروع به خریدن این اشیا کردند. در سال‌های اخیر این کشورها، پول بادآورده‌ای را که از برکت فروش نفت عایدشان می‌شود، صرف فعالیت‌های باستان‌شناختی و احداث موزه‌های بزرگ و متعدد می‌کنند. از جمله نتیجه‌ این فعالیت‌های آنان شیطنت‌هایی مانند تلاش برای واردات قاچاق اشیا فرهنگی متعلق به ایران است.

اکنون بسیاری از این اشیا به عنوان مدرک دروغین تاریخ جعلی این کشورها در موزه‌ها نگهداری می‌شوند. ثروتمندان این شیخ‌نشین‌ها به نمایش این اشیا در موزه اکتفا نکرده و بسیاری از آنها مجموعه‌های بزرگ از این اشیا جمع‌آوری کرده‌اند.

همسر یکی از امیران کشور امارات متحده عربی مالک یکی از بزرگترین مجموعه‌های اشیا به دست آمده از جیرفت در دنیا است.

همزمان با دولت اصلاحات مدیرانی شایسته در راس امور سازمان میراث فرهنگی و پژوهشکده باستانشناسی قرار گرفتند. روحی تازه در کالبد بی‌جان باستانشناسی ایران دمیده شد و پژوهشگران به نام ایرانی و بین‌المللی که تا آن زمان منزوی بودند بار دیگر فرصت مطالعه و معرفی آثار فرهنگی ایران را پیدا کردند.

در سال ۱۳۸۹ پس از اینکه جیرفت که تبدیل به یک آبروریزی بین‌المللی برای ایران شد باستان‌شناس شناخته شده ایرانی یوسف مجیدزاده و گروه بزرگی از کارشناسان توانا کار کاوش و بررسی را در جیرفت آغاز کردند.

هیأت باستان‌شناسی جیرفت از آغاز، هیأتی ایرانی بود و افتخار کشف و معرفی یافته‌های جیرفت بعد از صد سال حیات باستان‌شناسی در ایران، به نام ایرانیان و نه خارجی‌ها ثبت شد.

این گروه برای جلوگیری از حفاری‌های غیر قانونی و گردآوری آثار کشف شده، به مسائل فرهنگی و قومی مردم آن‏جا متوسل شد. با فرهنگ‌سازی مداوم و ارتباط با مردم بومی بسیاری از اشیا به صورت داوطلبانه بازگشت داده شدند. این گروه بیش از دو کیلومتر مربع از شهر باستانی را کاوش کرده و اعضا گروه مقالات و کتاب‌های متعددی به زبانها مختلف دنیا منتشر کردند.

اما همزمان با ریاست اسفندیار رحیم مشایی بر این  سازمان،  مدیریت باستان‌شناسی کشور تصمیم گرفت در محوطه‌های مهمی هم‌چون جیرفت، شهر سوخته، شوش، تخت جمشید، حسنلو و ... ابتکار عمل را به‌دست خارجی‌ها بسپارد و طرف‌های ایرانی را از میان افرادی بدون صلاحیت‌های لازم انتخاب کند.

در عمل این پروژه‌ها غیر از اتلاف بودجه‌های میلیاردی، تخریب بیشتر محوطه‌ها و دعوت از باستانشناسان فرصت‌طلب خارجی خصوصا باستان‌شناسان انگلیسی همچون راجر ماتیوس که به ‌کرات از نامی‌ جعلی برای اشاره به خلیج فارس در نوشته‌هایشان استفاده کرده‌اند، نتیجه‌ای نداشت. با این سیاست باستانشناسان لایق و با سابقه ایرانی مورد بی‌حرمتی قرار گرفته و بار دیگر به اجبار گوشه نشین شدند.

در نهایت در سال گذشته نیز تمامی بودجه‌های مربوط به کاوش در جیرفت قطع شد. به این ترتیب قدیمی‌ترین تمدن شرق باستان و محل احتمالی پیدایش قدیمی‌ترین خط در جهان دوباره به دست قاچاقچیان سپرده شد تا با کندن گودال‌های بیشتر آثار بیشتری را تخریب کرده و اشیا بیشتری را از ایران خارج کنند. با این روند نهال پژوهش‌ها در این محوطه مهم از ریشه خشکانیده شد.

طی یک ماه گذشته نیز ضربه آخر و مهلک بر بدنه باستانشناسی ایران زده شد و با تبعید کل مجموعه باستانشناسی به شهرستانی دور دست پیکر نیمه‌جان باستانشناسی ایران مرد تا محوطه‌های باستانی بیشتر تخریب شوند و اشیا بیشتری از مرزها خارج شوند.

این تصمیمات نادرست نه‌تنها درکوتاه مدت باستان‌شناسی ایران را نابود کرده بلکه در دراز مدت تمامیت ارضی و هویت ملی را تهدید می‌کند. در حقیقت دولت دعوت‌نامه‌ای به دور و نزدیک فرستاده تا بیایند و با فراغت خاطر، بدون حضور باستان‌شناسان و دیگر کارشناسان، میراث فرهنگی ما را ـ از آثار باستانی گرفته تا میراث معنوی ـ تاراج کنند، در موزه‌های‌شان به نام خود به‌نمایش بگذارند و در کتابهایشان با عناوین من‌درآوردی منتشر کنند.
سحر فرازمند - کارشناس باستانشناسی

Black Chador - امریکا - ولدن در اسلام تنها چیز تاریخ که اهمیت داره داستان محمد و زیر شکم معجزه گرش هست. دوشنبه 15 شهریور 1389

dokhtare_ariaei - ایتالیا - میلان رادیو پس فردا. . رادیو پس‌فردا برنامه‌ای است در رادیو فردا که از شنبه تا چهارشنبه به مدت یک ساعت از ۲۲:۰۰ تا ۲۳:۰۰ شب به وقت ایران با اجرای فرشید منافی با زبان طنز آزاد، به مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، هنری وحتی ورزشی روز ایران و جهان می‌پردازد . . دوشنبه 15 شهریور 1389

svenskpojke - سوئد - یمتلند کاش در اروپا قرار داشت حتی افغانستان هم اینقدر عقب مانده نیست در این مورد. شهر باستانی بامیان الان محل توریست ها است دوشنبه 15 شهریور 1389

ande206 - ایلات متخده - واشگنتنDC ایران باید به مقام اول صادرات دزد عتیقه در جهان تبدیل شود. نمونه ش دزدی تاج سلطنتی در ژاپن که دسته گل ما ایرانی های بود. دوشنبه 15 شهریور 1389

dokhtare_ariaei - ایتالیا - میلان دارو ندار ایران رو که غارت کردند اینم روش(بدبخت های بی لیاقت) دوشنبه 15 شهریور 1389

ARTEMIS-SW - فرانسه - پاریس مرگ بر ملای ایران ستیز/ ننگ و نفرت بر وحوش اسلامی طرفدارشان . و مرگ بر سوسمارهای تازی که اثار تاریخی ایران را به یغما می برند اینها تخم و ترکه ی همان وحشیهای 1400 سال پیش هستند که فرش بهارستان ساسانیان از تار و پود طلا و نقره را تکه پاره کردند و ایرانیان را قتل عام و دختران و زنان ایرانی را برده ی خود کردند.چه انتظاری??!! دوشنبه 15 شهریور 1389

بابا فیروز - ایران - اصفهان اخبار تکان دهنده ای بود واقعا متاسفم کم کم همه چیزمون یعنی هویتمون رو هم داریم به تاراج میبریم . این دیگه دست دولت نیست تقصیره خودمونه . خودمون با دست خودمون تیشه به ریشه تمدنه چندین هزار ساله میزنیم........ دوشنبه 15 شهریور 1389

porharfi - هلند - آرنم بر علیه حکومت اسلامی برپا خیزید...!*. برای آزادی بپا خیزید....!*. تا سرزمین پاک .بیشتر از این با دستهای ناپاک ویرانتر نشده .بپا خیزید...!*. نابود باد حکومت اسلامی .(با و بی عمامه).....!* دوشنبه 15 شهریور 1389

poriyaye_vali - قطر - دوحه اخه اینا کجا تمدن باستانی کجا دوشنبه 15 شهریور 1389

zoroye iran - اتریش - وین ایران مگه چیزیش هم مونده سه‌شنبه 16 شهریور 1389

Pezhman - اتریش - وین رهبر که ایرانی نیست.بهترازاین نمیشه. سه‌شنبه 16 شهریور 1389

iranazadiran - ایران - تهران این رژیم تمدن و فرهنگ سی سال قبل ما را به خاکستر تبدیل کرد و هنوز با این همه جنایت و عقب افتادگی و دزدی از رو نرفته است در چشم شاهدان زنده این تمدن مغز مردم را شستشو می دهد وای به حال آثار تمدن باستانی ما. زمانی که ما در برابر تخریب فرهنگ معاصرمان یا سکوت کردیم یا ترغیب بدتر از این هم خواهد شد. ما خود برای فرهنگ و تمدنمان ارزش قائل نشده و نشدیم از دشمن خونی و قدیمی ایرانیان توقع حفظ و رسیدگی به آن داریم. هر چه بسر ما میاید از بی تفاوتی خودمان است که اجازه این جولانها را به این از قوم تاتار و مغول بدتر داده ایم. سه‌شنبه 16 شهریور 1389

parandeh_shargh - ایران - کرمان اگر شاه بود الان دنیا میدونست که جیرفت اولین تمدن دنیاست و اولین خط هم در جیرفت کشف شده نام قدیمشم هم به دقیانوس هم به قمادین شناخته میشه دوستان اینقد به دولت گیر ندید همین شما حالا که فهمیدید همچین جایی هست ایا تصمیم به دیدنش گرفتید یا یه تحقیق و یه مقاله راجع بهش بنویسید پخش کنید تو دانشگاهتون محل کارتوون .مسلما نه پس حالا که دولت خوبی نداریم بیایید دست به دست هم بدیم و خودمون به خودمون کمک کنیم بخدا تمدن جیرفت غیر قابل باوره اما بخاطر بی ملاحظگی وبی علاقگیه ما مردم تبیل شده به یکی از نا امنترین مناطق ایران.به امید روزی که بزرگترین موزه تاریخیه دنیارو در جیرفت ببینیم سه‌شنبه 16 شهریور 1389

ARTEMIS-SW - فرانسه - پاریس زمانیکه در سوئد بودم در تلویزیون سراسری سوئد فیلمی مستند از تمدن باستانی جیرفت نشان داد که باعث حیرت همه شد جدا از اثار بجای مانده کتبه ای بود از خطی ناشناخته!!!که باستان شناس خارجی می گفت این قدیمی ترین خط جهان است که با خطوط باستانی متفاوت است.. و این حماران اسلامی اینها را تخریب می کنند تا این را القا کنند که اسلامیون وحشی به ایران تمدن اوردند!!!!!!!ننگ. سه‌شنبه 16 شهریور 1389