ربنای شجریان و واکنش های موافق و مخالف

ربنای شجریان و واکنش های موافق و مخالف

واکنش های موافق و مخالف با دعای ربنای شجریان ابعاد گسترده ای پیدا کرده است

دعای ربنای محمد رضا شجریان که سی سال میهمان خانه های ایرانی در ماه رمضان بود، دو سال است که با محدودیت پخش روبرو شده است.

چند روز پیش از آغاز ماه رمضان سال ۱۳۸۹، خبری تائید نشده حاکی از ابلاغ دستورالعملی مبنی برعدم پخش صدای ربنای شجریان، از رادیو و تلویزیون ایران بود.

اما روز یکشنبه ۲۴ مرداد (۱۵ اوت) پرویز فارسیجانی، دبیر شورای معارف سیما در گفتگو با خبرنگار ایلنا گفت که تاکنون هیچ تصمیم و دستوری، مبنی بر ممنوعیت پخش دعای ربنا با صدای شجریان ابلاغ نشده است و امکان دارد که در روزهای آینده این دعا از رسانه ملی پخش شود.

او در ادامه افزود: "سال گذشته هم دعای ربنای شجریان، تنها از یکی از شبکه ها پخش شده بود و ما در حوزه معارف سعی کرده ایم با توجه به سلیقه مخاطبان، این تنوع را حفظ کنیم. بطور مثال امسال تاکنون "دعای یا علی و یا عظیم" با صدای حسام الدین سراج و "دعای سحر" با صدای محمد اصفهانی تهیه شده تا از این رسانه پخش شود."

در همین زمینه هم مهدی دهقان نیری در گفت و گو با ایسنا گفت: "محمدرضا شجریان استاد است، اما بقیه خوانندگان هم حق دارند آثارشان شنیده شود. ما در تولید نغمات به صدا و نوع کار نگاه می کنیم و فقط از آثار خوب استفاده می کنیم".

با گذشت چند روز از ماه رمضان و پس از پخش نشدن صدای آقای شجریان از رادیو و تلویزیون ایران، طیف های موافق و مخالف واکنش های متفاوتی داشته اند.

علیرضا افتخاری، خواننده موسیقی سنتی ایرانی در یادداشتی به تاریخ 25 مرداد که در سایت خبرآنلاین منتشر شد، نوشت: " آقای شجریان از آنجا که خود قاری قرآن بوده‌اند، ربنا را آنچنان خوب خوانده‌اند و حق مطلب را ادا کرده‌اند که دیگر نیازی به نسخه دوم نیست، پس چرا باید دنبال دیگرانی باشیم تا این قطعه دلنشین را بازخوانی کنند؟ چرا از داشته هایمان بهره نمی‌بریم؟"

آقای افتخاری در ادامه نوشته است: "اگر آقای شجریان راضی به پخش این قطعه از صداوسیما نیست ـ که هست ـ می توانیم به شکلی دیگر ، روزهای رمضانی خود را با این نوای ماندگار افطار کنیم؛ امروز دیگر لوح فشرده ربنا در خانه همه مردم ایران پیدا می‌شود و آیاتی که آقای شجریان خوانده‌اند سالهاست که در تاروپود زندگی مردم ریشه دوانده است."

حسین زمان، خواننده ایرانی هم در یادداشتی در وبسایت شخصی خود در این باره نوشته است: "با وجود اینکه استاد شجریان علاقه ای به پخش آثارش از صدا و سیما نداشته و ندارد، ولی به احترام مردم و به خواسته مردم اجازه داد این ادعیه و کارهای مذهبی برای ایام ماه مبارک رمضان پخش شود".

آقای زمان در ادامه نامه اش آورده است: "تنها دلیلی که برای عدم پخش این اثر وجود دارد این است که شجریان به مردمش فکر میکرد و به دفاع از حقوق مردمش لب به سخن گشود. گناه بزرگ شجریان این بود که انتقاد کرد و به نظر می رسد، انتقاد از نظام، گناهی نابخشودنی است ".

اما از سویی دیگر به نظر می رسد که موافقان پخش نشدن ربنای شجریان، سعی دارند رادیو و تلویزیون ایران را به مقاومت در برابر موافقان پخش ربنا تشویق کنند.

برای بسیاری از ایرانیان دعای ربنای شجریان نماد ماه رمضان است

غلامحسین امیری از اعضای جامعه اسلامی مهندسین درباره دعای ربنا به خبرگزاری فارس گفت: "پخش صدای افراد شهرت طلبی که اعتقادی به مردم ندارند، جفا در حق مردم است. شجریان علاوه بر حمایت از سران فتنه، با آنان نیز همراهی کرده که نمونه بارز آن سرودن آواز برای فتنه گران است."

شاید اشاره آقای امیری به ترانه زبان آتش (تنفگت را زمین بگذار) باشد که خواندنش همزمان با وقایع انتخاباتی در ایران بود و با استقبال معترضان به نتایج انتخابات روبرو شد.

در همین زمینه حمیدرضا ترقی، از اعضای ارشد هیئت موتلفه هم به خبرگزاری فارس گفت: "پخش صدای شجریان از رسانه‌ ملی، خواست دشمنان انقلاب است. متاسفانه آقای شجریان در فتنه اخیر کارنامه موفقی از خود نشان نداد و با رفتارهای غیرمعقول خود را به جریان فتنه نزدیک کرد."

آقای ترقی در ادامه سخنانش گفت که کسانی تلاش می‌کنند صدای شجریان از رسانه ملی پخش شود، "آنها باید بدانند که ملت ایران نمی‌توانند از کسی حمایت کنند که صدای وی به طور مشترک از رسانه‌های‌ انقلابی و ضدانقلاب پخش شود."

ماجرای پخش نشدن آثار شجریان

پیش از این، آقای شجریان بارها خواستار توقف "پخش غیرقانونی" آثار خود از رادیو و تلویزیون ایران شده بود، اما آخرین شکایت او هنگامی مطرح شد که رادیو و تلویزیون ایران پس از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران و در جریان ناآرامی های بعد از آن، اقدام به پخش برخی از ترانه های آقای شجریان، از جمله "ای ایران، ای سرای امید" کرد.

خواننده صاحب نام موسیقی ایرانی سال گذشته در نامه ای خطاب به عزت الله ضرغامی رئیس صدا و سیمای ایران، به پخش آثارش اعتراض کرده بود و این ترانه ها را متعلق به فضای سال های اول پس از انقلاب اسلامی در ایران و "بی ارتباط با شرایط کنونی" دانسته بود.

این هنرمند که ریاست شورای عالی خانه موسیقی ایران را نیز بر عهده دارد، پس از ارسال این نامه در گفت و گو با بی بی سی فارسی گفت: "در شرایطی که مردم در بهت و حیرت هستند و به گفته آقای احمدی نژاد، خس و خاشاک به حرکت در آمده اند، صدای من در صدا و سیما جایی ندارد. صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود".

پس از این اظهار نظر بود که محمد صوفی، معاون صدای رادیو و تلویزیون ایران در واکنش به شکایت محمد رضا شجریان نسبت به پخش آثارش، عنوان کرد: "از این پس حتی در ماه رمضان هم، صدای محمدرضا شجریان از شبکه های رادیویی پخش نخواهد شد."

سابقه دعای ربنای شجریان

دعای ربنایی که محمد رضا شجریان خوانده است، برآمده از آموزش های قرآنی او در پیش پدرش است. آقای شجریان، ربنا را برای نخستین بار در تیرماه سال ۱۳۵۸ در استودیویی در رادیو ایران ضبط کرد که بعدها در آلبوم "به یاد پدر" هم اجرا و ضبط شد.

خواننده ای که حدود نیم قرن است که در فضای موسیقی سنتی ایرانی آوازش شنیده می شود، درباره چگونگی اجرای این اثر به تلویزیون بی بی سی فارسی در مستند پژواک روزگار گفت: "اوائل انقلاب از من دعوت شد که به بچه هایی که در رادیو تلویزیون بودم کمک کنم. این همکاری ادامه داشت تا وقتی که آقای (آیت الله) خمینی فتوایی مبنی بر مخدر بودن موسیقی داد. من هم تصمیم به قطع همکاری گرفتم. پیش از رفتن کاستی را که صدای خودم برای آموزش و صدای شاگردانم برای پخش بود به مسئولین دادم. اما با تعجب دیدم که چند روز بعد دعای ربنایی که من خوانده بودم بدون اجازه از من پخش شد".

دعای ربنا، تلاوت آوازی قرآن کریم است که از دستگاه "رست" یا "راست" شروع شده و به دستگاه "عجم" (شبیه ماهور) تغییر پیدا می کند.

ربنا، بیان آوازی آیات ۱۹۳ و ۱۹۴ سوره آل عمران در قرآن است.

به نظر می رسد که پخش یا عدم پخش ربنای آقای شجریان اکنون رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته است. این در حالی است که سال گذشته، حسین علی وکیل آبادی، از مسئولان سازمان میراث فرهنگی ایران از بررسی ثبت دعای ربنای شجریان در کمیته های تخصصی دفتر ثبت آثار فرهنگی، طبیعی و معنوی این نهاد خبر داده بود.

i.am.the.world - لوکزامبورک - اش واکنش خیلی مهمه!!! ما واکنش را خیلی دوست داریم و با واکنشها صفا میکنیم!!! ریشه و دیدن مستقیم مطلب و درک ان مهم نیست!!! اهمیت در واکنش است!!! بله!! وووووواکنش مهم است!! شادباشید. چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

hirowa - ایران - هیرو خواننده ی ملی واقعا که برازنده ی قامت استوارت است استاد چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

parsaus - فرانسه - اقای شجریان درست هست که استاد تشریف دارند اما سی ساله از بغل همین دولت خورده .اگه دست دولت بلندش نمیکرد الان چهار راه مولوی تو قهوه خانه باید میخوند همین دعای ربنا سال 58 جواز خوندن رو یا بهتر بگم جواز معروفیت تو رو صادر کرد حالا که معروف شدی و ... مردم نباید گوش بدن.تو با دولت مشکل داری یا مردم.دولت داره از رادیو برای مردم دعا رو پخش میکنه. غلط کردی مخالفی تو سرت هم باید زد. چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

طالب حق - ایران - تهران در مورد اونی که گفته باید صدای دیگران هم در صدا و سیما پخش بشه ، باید بگم آره جون عمه ات. در مورد اونایی هم که شجریان رو فتنه گر خوندن و واسش کارنامه درست کردن باید گفت : کی شود دریا به پوز سگ نجس . بدبختا شجریان توی قلب ملت جا داره. از اون گذشته کسی که ربنا خوندنش سالها باعث شده مردم بخصوص روزه داراش بهترین احساس ها بهشون دست بده ، حتما نزد خدا هم عزیزه . من یکی که دلم به حال شما بد بختا میسوزه ، چون نه تنها در نظر مردم موجوداتی پست و بی ارزش هستید که نزد خدا هم همینطور. نه دنیا رو دارید و نه آخرت رو. چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

ali.tooti - سوئد - لوند parsaus - فرانسه - تا مطلبی رو درست دریافت نکرده باشی حق نظر دادن نداری استاد به صدا وسیمای ضرغامی اعلام کرده پخش صدای من بجز ربنا از صدا و سیما ممنوعه چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

naslesookhteh - ایران - تهران ارزش صدای این خس و خاشاک هزار بار بیشتر از اونهاییه که خودشون رو نشانه و حجت خدا میدونن. استاد! نفست گرم و صدات جاوید باد. چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

porharfi - هلند - آرنم مـــا نمیخواهیم که"شجـــــریان" آواز اش از سازمان "کـــــلاغ و شغـــــال" پخش. شود..!! آن لانــه را برای "دســت بـــوســان" بگذارید ..تا "غــار غـــار "کنند و"زوزه". بکشند.!! چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

marsel - ایران - تهران parsaus - فرانسه - . ساندیس خور گرامی: ظاهراً فرهنگ و دموکراسی حاکم بر غرب هم نتونسته برات کاری بکنه که همچنان ادبیاتت تو سر این و اون زدن و غلط به خورد مردم دادنه! چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

dariush_1 - ایران - گنبد کاووس این رژیم حتی نتونست بعد انقلاب یدونه ربنا و اذان واسه خودش بسازه .استاد شجریان و آقای موذن زاده این ربنا و اذان رو در اون دوره وبا دهان روزه سرودند و تا به امروز ماندگار شدند و خواهند ماند . چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

iranazadiran - ایران - تهران با عرض سلام و احترام به دوستان عزیز و دوست داشتنی ام. در حال حاضر مدتی در خدمتم. عرض ادب و سلامی سفارشی در بخش آشپزی به دوستان نازنینم خواهم داشت. ترجیحا شروعی به هوای ماه رمضان و به هوای استاد آواز و اخلاق دوست داشتنی ایران در این بخش داشته تا نظراتی مطرح کنم. چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

iranazadiran - ایران - تهران در فرصتی که در حال حاضر دست داده نگاهی به دیگر مطالب انداخته و از ویدیوی ربنای استاد لذت برده در مورد معنای آن لازم میدانم مطالبی مطرح کنم که نه تنها به صورت تئوری بلکه تمام وجود و رگ و پی آن را لمس و بهره ها برده ام. اینها به هیچ عنوان تبلیغ و تفسیر و تشویق نیست تنها تجربه ای شخصی ست چرا که نزدیکی به ملکوت تنها توفیق می خواهد تا رفیق راه شده و درهای بسته را بگشاید و دنیای ناشناخته ها را آشنا کرده و آن را فراخور حال هر کس بشناساند. لازم به ذکر است بنده به هیچ عنوان زبان عربی را دوست نداشته و آموختنش برایم حکم ریاضت را داشت . اما چون اصولا آدم باز و روشنی هستم و از تفکیک انسانها از سوی خود انسانها همواره رنج برده و عذاب کشیده ام به حالی که از هر کلام و یا موضوعی میرسد توجه دارم نه ظاهر آن و یا خوش آمد و یا بد آمد خود. ربنای استاد یکی از آوازهای دعا گونه ایست که هیچ گاه برایم کهنه و تکراری نشده و نخواهد شد و همواره حظ معنوی بی نظیری از آن برده ام و دریچه هایی را در قلبم به سوی روشنی گشوده اند و اجازه دخول نور را به قلبم فراهم کرده اند و به حقیقت مست و بیخویش کرده اند .... چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

iranazadiran - ایران - تهران ....هم چنین بعضی از اذان ها یا صوت عبدالباسط و در این مایه ها و بر عکس آن بعضی از صوتها مرا به یا یک فقیری می اندازد که ما در کودکی او را گدای شب جمعه می خواندیم چون فقط بعد از ظهرهای پنج شنبه می آمد و با صدای آرام و یخ و محزون می نالید که به این فقیر بی نوا برای رضای خدا کمک کنید. صدایش به زور به گوش اهالی منزلها می رسید مخصوصا که مانند اکنون اکثریت مردم در قلک زندگی نمی کردند و یا آپارتمانهای در هم تنیده نبود. اما چنان همه محله رد این فقیر را می زدند که برای ناله کمرنگش از کوچک و بزرگ بسیج و گوش بزنگ بودند چنان علو طبعی هم داشت که با آن هیکل نحیف و شلوار کرباس مشکی گشادش تنها دوسه بار اعلام حضور میکرد و سپس در سر کوچه ای که مشرف به خیابان محله بود می نشست و زانو هایش را در بغل میگرفت و کیسه خالی اش را در کنار خود می گذاشت. چندی نمی گذشت که سیل خوراکی و مواد غذایی و صدقه هایی که در طی هفته ذخیره شده بود در کیسه و جیب او خالی میشد. و او با همان علو طبع و عزت نفس میگفت خدا قبول کنه و راهش را میکشید و میرفت..... چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

iranazadiran - ایران - تهران ربنا لا تزغ قلوبنا.....خدایا پس از آنکه هدایتم کردی گمراه مفرما. بسیاری از انسانها اگر به چیزی چه معنوی چه مادی دست پیدا کنند بلافاصله آن را مایملک خود و شخصی می کنند و این بزرگترین علت رشد نکردن آنها و یا شکستشان است. اگر ازدواج می کنند زن مرد را جز منقولات خود می داند و مرد زن را جز مایملک خود در مورد بچه که صاحب اول و آخر آنها والدین میشوند در مورد اقتصاد به هر سویی چنگ انداخته تا بیشتر به سوی خود جلب کنند حالا کو میلیونها انسان محتاج و در بدر باشند. در مورد عواطف تنها آن را انحصاری می خواهند و آن وقت است که دلچسبشان در مورد مذهب و یا معنویات تا طعم آن را می چشند خود یک پا مراد و مرجع و دلیل راه شده و خلق را به تیغ و باد انتقاد و کفر می زنند...... چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

iranazadiran - ایران - تهران بعد از آن خداوند اهمیت توبه و بازگشت را مطرح می کند. او توابین را دوست دارد و با آغوش باز غزالان گریز پا را از دست شکارچی بی رحم پناه میدهد و درگاه او همواره به روی پشیمانان یا دورشدگان باز است. البته تا عنایتش نصیب که شود و که را بطلبد و بخواند که اصل این است. سپس پناه بردن از دست دشمن به خودش را توصیه می کند و اسلحه اصلی را به دستش می دهد تا او را امان داده و از شر دشمن نجات دهد. و کلید پیروزی را توصیه می کند که صبر است و ثبات قدم چون بعد از صبر ظفر آید و بعد از ثبات قدم پایداری. چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

ItsMeWT - آلمان - کلن افتخاری! دستمال به دست احمقی نژاد، ساکت باش تو... چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

Bidad - امریکا - اتلانتا parsaus - فرانسه -فکر کنم منظورت افتخاری بود نه شجریان!!! چون براحتی میتونی اجراهای شجریان در قبل از انقلاب را در یوتوب ببینی!. مثلا تو فرانسه هم زندگی میکنی یه خورده حواستو جمع کن! اون جا هم براتون ساندیس میفرستن??? چهار‌شنبه 27 مرداد 1389

آریوبرزن - ایران - ذاکرات parsaus - فرانسه . نادانهایی چون تو با چه جسارتی به استاد توهین می کنند. تو بر بچسب به عربده کشهای ... پنج‌شنبه 28 مرداد 1389

بابک - ایران - سبزوار درود بر شجریان لعنت خدا بر خامنه ای و احمدی نزادو ضرغامی پنج‌شنبه 28 مرداد 1389

hadirm - ایران - خوزستان طبیعت بعضی انسانها مانند برگ درختیست که تا زمانی که برشاخه چسبیده و از سرسبزی درخت بهره میبرد ولی وقتی خشک شد بر زمین افتاد و باهر نسیمی که بیاید پیچش خورده و به این طرف و انطرف میرود بدون اینکه بتواند خود را نگه دارد . حکایت شجریان مانند همین برگ خشک شده است .شاید او فکر کرده بدون ربنای او مردم نمی توانند روزه خودرا افطار کنند . البته در امواج متلاطم خرداد 88 امثال شجریان کم نبودند که در این امواج گرفتار شدند عده ای هم به سلامت و با بصیرت از آن گذشتند افراد قلیلی هم در امواج گرفتار شدند. جمعه 29 مرداد 1389