خالکوبی از زمانهای خیلی دور رواج داشته و در نقاطی از دنیا جزو رسوم قبیلهای مردم بوده است. حتی در بعضی نقاط کشور خودمان هم، برخی آن را دارای آثار ضددرد میدانستهاند و میدانند! عدهای نیز از خالکوبی به عنوان ابزاری برای تزیین و آرایش استفاده میکردهاند و تمام این عادات تا کنون کم و بیش ادامه داشته است.
تا قبل از به کارگیری لیزر برای از بین بردن خالکوبی، روشهای مختلفی مثل برداشتن خالکوبی با مواد سوزانندهای مانند اسیدهای مختلف و داروهای گیاهی مثل سیر و حتی سوزاندن محل خالکوبی با روشهای غیر طبی، متداول بوده است.
با دکتر محمد جواد ناظمی، متخصص پوست و مو درباره بهترین روشهای از بین بردن خالکوبی از روی پوست به گفتگو نشستهایم.
میگویند لیزر برای برداشتن خالکوبی حرف اول را میزند. درست است؟
امروزه برای از بین بردن خالکوبیها، لیزرهای مختلفی رواج پیدا کرده اند که هر کدام مشخصات خاص خود را داشته و با طول موجها و رنگهای مختلف جهت درمان ضایعات رنگی و خالکوبیها مورد استفاده قرار میگیرند. گاهی ممکن است در یک خالکوبی که رنگهای گوناگونی دارد، ناچار به استفاده از لیزرهای متفاوتی شویم.
از آنجا که عمق نفوذ لیزرهای مختلف و نیز تاثیر آنها بر رنگها، متفاوت است، لذا آگاهی از مشخصات و کارایی آنها به مهارت و تجربه پزشک بستگی دارد.
نور لیزر، باعث خرد کردن و شکستن ذرههای کوچک جوهرهای خالکوبی می شود که در داخل سلولهای بیگانهخوار بافت و نیز در لابهلای لایههای پوست قرار دارند.
برداشتن کدام خالکوبیها آسانتر است؟
خالکوبیها به طور کلی به سه دسته حرفهای، آماتور و تروماتیک (ناشی از حوادث) تقسیم میشوند. از بین بردن خالکوبی حرفهای به دلیل نفوذ عمیقتر، مشکلتر از نوع آماتور است و به دفعات بیشتر لیزر نیاز دارد.
امروزه خالکوبی آرایشی در بین نوجوانان و جوانان رواج پیدا کرده است؛ به خصوص انواع حرفهای. در مواردی که خالکوبی عمیق است، عملا با درمانهای رایج لیزر از بین بردن کامل آن امکانپذیر نیست، لذا انتخاب بیماران جهت لیزر و مطلع کردن آنها از نتایج و عوارض درمان اهمیت زیادی دارد. تجربه و مهارت پزشک نیز مهم است.
به بیماران باید گفته شود که دفعات لیزر به خصوص در انواع حرفهای ممکن است به 20 نوبت برسد و شاید بتوان تمام رنگهای خالکوبی را به طور کامل از بین برد.
رنگ پوست هم مهم است؟
بله؛ لیزر در پوستهای تیره و کسانی که برنزه کردهاند و یا حتی از کرِمهای اتوبرنزه استفاده میکنند، ممکن است موجب بروز عوارضی چون کمرنگی یا پررنگی محل لیزر شود که میتواند موقت و یا حتی دایمی باشد، زیرا نور لیزر همانگونه که توسط ذرههای خالکوبی جذب میشود، میتواند توسط رنگدانههای پوست نیز جذب گردد و عوارض گوناگونی به وجود آورد که در مورد پوستهای تیره شایعتر است.
لذا لیزر ضایعات رنگی و خالکوبیها در پوستهای خیلی روشن و آنهایی که برنزه نکردهاند، بهتر جواب میدهد.
رنگ خالکوبی چهطور؟
خالکوبیهای قدیمیتر نسبت به خالکوبیهای تازه (کمتر از یک سال) جواب بهتری به درمان با لیزر میدهند که به دلیل وجود سلولهای بیگانهخوار در خالکوبیهای قدیمیتر است که میتوانند ذرات شکسته شده توسط لیزر را از بافت خارج کنند. این مکانیسم دفاعی بیانگر آن است که چرا خالکوبیهای قدیمی به مرور کمرنگ می شوند.
نکته مهم این است که حتی بعد از انجام دفعات فراوان لیزر، ممکن است خالکوبی به طور کامل از بین نرود و یا حتی در مواردی هم که کاملا برطرف شود، هالهای بسیار کمرنگ در پوست باقی بماند.
خالکوبیهای آبی تیره و سیاه به لیزر بهتر جواب میدهند، در صورتی که خالکوبیهای زرد و قرمز و سبز جواب درمانی کم و یا خیلی مختصر دارند.
خالکوبیهای سفید و یا خالکوبیهای همرنگ پوست ممکن است در اثر لیزر تبدیل به رنگ خاکستری یا سیاه شوند که پرهیز از انجام لیزر و تست اولیه، در چنین مواردی ضروری است.
این که در میان صحبتهایتان گفتید خالکوبی ناشی از حوادث، منظورتان چه بود؟
گاهی خالکوبی ناخواسته است و در اثر درمان پزشکی (رادیوتراپی بدخیمیهای داخلی) و یا در اثر تصادفات مختلف و یا انفجار بعضی دستگاهها به وجود میآید که در این موارد نیز بر حسب نوع ماده خالکوبی، لیزرهای مختلف و نیز درمانهای دیگری غیر از لیزر لازم است.
اگر کسی بخواهد برای پاک کردن خالکوبیاش پیش پزشک برود، قبل و بعد آن باید چه نکاتی را رعایت کند؟
بهتر است همیشه قبل از انجام لیزر، در دو جلسه ی اول درمان، نقاطی کوچک از خالکوبی بیمار تست شود و بعد از 6 تا 8 هفته با معاینه و مشاهده اثرات تست، لیزر در سطح وسیع انجام گردد.
کسانی که از رتینوییدهای خوراکی استفاده میکنند، لازم است یک سال بعد از قطع مصرف آنها از لیزر استفاده نمایند، زیرا ممکن است بهبودی در آنها به تعویق بیفتد و یا اسکارهای بدشکل ایجاد شود.
برای کسانی که سابقه ی زدن تبخال داشتهاند و به خصوص هنگام انجام لیزر در نواحی مجاور ابتلای به تبخال، تجویز داروهای ضد تبخال به عنوان پیشگیری ضروری است و در صورت وجود تبخال فعال، بهتر است انجام لیزر تا بعد از بهبودی کامل به تعویق افتد.
گاهی اوقات خالکوبی موجب بروز واکنش آلرژیک به صورت برجستگیهایی (گرانولوم) در محل خالکوبی میشود که این مورد در رنگ قرمز بیشتر مشاهده میشود. در اینگونه موارد ضمن درمانهای طبی از لیزرهای تخریبی برای از بین بردن ضایعه استفاده میشود و به کار بردن لیزرهای رایج در ضایعات رنگی در این موارد ممنوع است، زیرا ممکن است موجب بدتر شدن ضایعه شود.
در بسیاری از خالکوبیهای زیبایی مثل لب بالا و پایین و یا ابروها و حتی بعضی نقاط دیگر بدن، برای طبیعی جلوه دادن خالکوبی از ترکیب رنگهای مختلف چون سفید (تیتانیوم) و قرمز (اکسید فریک) استفاده میشود که در صورت انجام لیزر، بلافاصله به رنگ خاکستری تیره و سیاه درمیآیند، لذا انجام یک یا چند تست قبل از لیزر توصیه میشود و در صورت بروز چنین پدیدهای، پرهیز از انجام لیزر ضروری است.
انجام لیزر در پوستهای تیره، احتیاج به تست و بررسی مجدد محل آن بعد از 6 تا 8 هفته دارد، زیرا همانگونه که ذکر شد توجه نکردن به رنگ پوست، محل لیزر، انتخاب بیماران و نوع لیزر و رنگهای گوناگون خالکوبیها ممکن است عوارض ناخواسته شدیدی را به دنبال داشته باشد که آگاهی دادن به به بیماران از بروز چنین عوارضی بسیار حایز اهمیت است.
|