شکل سر نوزاد مهم است
شکل سر نوزاد مهم است
پهن و نامتقارن شدن سر نوزاد یک پدیده شایع در هنگام زایمان است. اگر زایمان به روش سزارین باشد، معمولا این تغییر شکل اتفاق نمی افتد.
از آن جا که استخوان جمجمه ی سر از 8 تکه تشکیل شده، برای عبور سر نوزاد از مجرای کانال زایمانی لبه های این استخوان ها روی هم قرار می گیرد تا سر نوزاد کوچک تر شود و از کانال زایمانی عبور کند و پس از عبور از کانال نیز مجددا این استخوان ها روی هم قرار می گیرند.
اما گاهی تا قرار گرفتن استخوان ها روی همدیگر، چند روزی طول می کشد و این، امری نیست که ماه ها و هفته ها طول بکشد. این تغییر شکل استخوانی ظرف چند روز طبیعی می شود.
گاهی در اثر انقباضات رحمی در موقع زایمان یا در شرایطی که سر جنین داخل رحم روی استخوان لگن مادر فشار بیاورد، ممکن است این حالت به خون ریزی زیر لایه استخوان سر نوزاد منجر شود. این خون ریزی بعد از چند هفته و به ندرت بعد از چند ماه جذب می شود و اگر در مواردی جذب نشود، کلسیم در آن رسوب می کند و حالت استخوانی به خود می گیرد و از حالت نرمی خارج می شود. حتی این حالت استخوانی هم ظرف چند ماه طبیعی می شود.
بروز تورم در سر نوزاد
گاهی در اثر فشارهای داخل رحمی ممکن است قسمتی از سر بچه ورم کند که اگر چه خون ریزی رخ نمی دهد ولی ورم در قسمتی از سر موجب برجستگی می شود.
این حالت در محدوده جغرافیایی یکی از استخوان ها ایجاد می شود. خون ریزی در یک تکه از استخوان ها ایجاد می شود اما این ورم هم بعد از تولد، معمولا ظرف 2 هفته جذب می شود و سر، شکل طبیعی پیدا می کند.
تغییر دیگر، مربوط به شکل سر است. شکل سر به عوامل مختلفی از جمله توارث ارتباط دارد. سر پدر و مادر هر شکلی داشته باشد، ممکن است سر نوزاد هم مانند آن ها شکل پیدا کند و این جنبه ارثی مساله است و ناهنجاری محسوب نمی شود. اما مواردی هم وجود دارد که ممکن است مشکل و ناهنجاری باشد. برای مثال، اگر در بچه ها استخوان ها با هم جوش خورده باشد، در این صورت، مانع رشد مغز کودک می شود. هر چه مغز بچه بزرگ تر می شود، استخوان های جمجمه هم باید بازتر شوند.
در صورتی که استخوان ها به طور غیر طبیعی و در زمان نامناسب به هم بپیوندند، رشد مغز میسر نخواهد بود و شکل سر غیرعادی می شود و باید تحت درمان و جراحی قرار گیرد. استخوان ها با جراحی از هم جدا می شود تا مغز بتواند رشد کند و در اثر رشد، سر کودک تغییرات نامناسبی پیدا نکند.
هیدروسفالی یا تجمع آب در سر نوزاد
نوع دیگر ناهنجاری، تجمع آب در سر نوزاد است که به آن هیدروسفالی گفته می شود. در واقع، مایعی که دور مغز است به طور طبیعی تولید و سپس از مجرای دیگر جذب می شود. اگر قسمتی از مسیر تولید و یا محل جذب بسته شود، مایع در آن تجمع پیدا می کند و سر بچه روز به روز بزرگ تر می شود.
اگر زود متوجه این حالت شویم، با قرار دادن لوله، این مشکل برطرف شده و انسداد رفع می شود. بنابراین سر کودک هم حالت طبیعی پیدا خواهد کرد اما اگر متوجه نشویم، آب اضافی اجازه رشد به مغز نداده و کودک دچار مشکلات دیگری می شود.
گاهی به ندرت سر دچار کیست می شود و این موجب تغییر ظاهری جمجمه می شود.
بهترین وضعیت برای خواب نوزاد
بهتر است کودک را عادت دهید به جهات مختلف خوابانده شود چون استخوان های جمجمه نرم است، به خصوص اگر نوزاد نارس باشد.
اگر همیشه یک طرف بخوابد، بعد از مدتی عضلات او به همان حالت عادت کرده و حالت شل یا سفت پیدا می کنند.
فشار روی یک نقطه ی سر کمی استخوان را صاف تر می کند.
خواباندن نوزاد به جهات مختلف خوب است اما اگر والدین فکر کنند خواباندن به یک جهت سبب برطرف شدن شکل نامناسب سر می شود و می توانند به سر بچه شکل دهند، این طور نیست و باید بدانند که این یک عقیده غلط است.
دکتر علیرضا مرندی - فوق تخصص نوزادان
|
|
|
|
|
|
|
|
|