از سر گیری صادرات خاویار ایران بعد از وقفه یک ساله

از سر گیری صادرات خاویار ایران بعد از وقفه یک ساله

دریای خزر ۹۰ درصد خاویار جهان را تأمین می کند

در پی یک سال وقفه در صادرات خاویار از سوی ایران، سازمان شیلات ایران خبر داده که این کشور در سال جاری میلادی می تواند ۳۸ تن و ۷۴۴ کیلو خاویار صادر کند.

امان الله تقوی سرپرست شیلات ایران به خبرگزاری های داخلی گفته که سهمیه صادرات خاویار بر اساس سهمیه دو سال پیش (سال ۲۰۰۸) است با این تفاوت که هر یک از کشورها به صورت داوطلبانه مقداری از سهمیه خود را کاهش دادند..

به گفته آقای تقوی ایران هشت درصد از سهمیه قبلی خود را کم کرده است.

سال گذشته کشور های ساحلی خزر (ایران، روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان) در باره صادرات خاویار به توافق نرسیده بودند برای همین ایران که سهم عمده در صادرات خاویار را داراست، نتوانست خاویار به خارج صادر کند.

بنابر گزارشها تنها بخشی اندکی از خاویار تولید شده در فروشگاههای مستقر در فرودگاههای کشور به فروش رسید که مقدار آن در ده ماه اول سال گذشته خورشیدی، حدود ۳۰۰ کیلو بود.

تصمیم تازه برای از سر گرفتن صادرات خاویار در نشست کمیسیون منابع زنده دریای خزر گرفته شده است که نمایندگان کشورهای حاشیه خزر در تهران برگزار کرده اند.

در این نشست که با شعار "حفاظت از منابع ارزشمند دریای خزر و بهره برداری پایدار" برگزار شد، ایران نگرانی خود را از صید غیرقانونی اعلام کرد.

سرپرست شیلات ایران در این نشست گفت که "در صورتی که کشورهای عضو کمیسیون منابع زنده دریای خزر در خصوص صید قانونی به توافق نرسند، صید قاچاق افزایش خواهد یافت."

میزان صادرات خاویار با توافق کشورهای حاشیه خزر تعیین می شود و به گفته آقای تقوی، "توافق نداشتن پنج کشور ساحلی خزر در تعیین سهمیه صید و صادرات سال ۲۰۰۹ بزرگترین ضربه را به شیلات کشورها وارد کرد."

ماهی خاویار (اوزون برون) یکی از قدیمی ترین گونه های جانوری جهان است

سرپرست شیلات ایران گفت که در نظر گرفتن سهمیه صفر برای خاویار در سال گذشته فرصتی برای رقبای بین المللی خاویار فراهم کرد و "باعث ورود حجم قابل ملاحظه ای از خاویار پرورشی در بازارهای جهانی شد که در صورت برخورد نکردن جدی با این وضع، جایگاه خود را از دست خواهیم داد."

درآمد حاصل از استحصال خاویار در دریای خزر، سالیانه یک میلیارد دلار تخمین زده می شود. ماهی خاویاری یکی از قدیمی ترین گونه های زیستی در جهان است که قدمت آن به پیش از وجود دایناسور ها می رسد و به همین دلیل از آن به عنوان "فسیل جهان" یاد می شود.

دریای خزر حدود ۹۰ درصد خاویار جهان را تامین می کند و عمده ماهیان خاویاری خزر در بخش جنوبی این دریا زندگی می کنند که عمق آن زیاد است.

در پی فروپاشی اتحاد شوروی که انحصار دولتی صید ماهی خاویار را در چهار کشور روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان از میان برداشت، صید بی رویه ماهی خاویار در این کشورها آغاز شد، تا آنجا که نسل این ماهی در دریای خزر در خطر انقراض قرار گرفته است.

خطر انقراض

چهار سال پیش (۲۰۰۶ میلادی - ۱۳۸۴ شمسی) کنوانسیون جهانی تجارت گونه های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض' (CITES)، وابسته به سازمان ملل متحد، تجارت جهانی محصولات خاویاری را به علت در انقراض بودن نسل ماهی خاویار (اوزون برون) ممنوع اعلام کرده بود.

در پی این تصمیم، کشورهای ساحلی دریای خزر برای حفظ نسل ماهیان خاویاری از چند سال پیش در صدد تعیین سهمیه برآمدند.

بر این اساس کل کشورهای ساحلی سهمیه سالانه صید ۹۰ تن ماهی خاویار را دارند که از این میزان، بیشترین سهم از آن ایران است اما به گفته کارشناسان، این سهمیه از سوی کشورها رعایت نمی شود.

مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری ایران دو سال پیش (سال ۱۳۸۷) نتایج تحقیقاتی را منتشر کرد که نشان می داد تا سال ۱۴۰۰ خورشیدی یعنی ۱۲ سال دیگر ذخایر خاویار دریای خزر به صفر خواهد رسید.

علاوه بر صید بی رویه، آلودگی ناشی از استخراج نفت و گاز نیز از عوامل جدی تهدید کننده ماهی خاویار و دیگر آبزیان دریای خزر است.

ایران می گوید که حفظ ذخایر و منایع آبزی و جلوگیری از انقراض نسل برخی گونه ها نیازمند عزم جدی ملی و بین المللی کشورهای حاشیه دریای خزر است.

روسیه، ترکمنستان، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ایران کشورهای ساحلی دریای خزر هستند اما از میان این پنج کشور فقط روسیه و ایران محدودیت هایی برای صید ماهی خاویاری اعمال کرده اند.