یارگیری دیر هنگام ایران در اجلاس تهران

یارگیری دیر هنگام ایران در اجلاس تهران

مقام های ترکیه، ایران و برزیل پس از امضای بیانیه تهران

مقام های ایرانی در هفته های اخیر تحرک بین المللی خود را برای جلوگیری از تصویب تحریم های تازه علیه کشورشان شدت بخشیده اند، اما به نظر می رسد که این تلاش ها نتوانسته مانع جدی برای اعمال این تحریم ها شود.

با آغاز دوره ریاست یک ماهه مکزیک بر شورای امنیت سازمان ملل، این کشور که اخیرا میزبان منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران هم بوده، اعلام کرده است که مطابق اختیارات رئیس شورا، بررسی قطعنامه تحریمی تازه را در دستور کار اعضا قرار خواهد داد.

با توجه به عزم اعضای دائم شورای امنیت، از جمله آمادگی مخالفان سابق تشدید تحریم های ایران یعنی چین و روسیه، احتمال می رود که در یک ماه آینده ششمین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران به تصویب برسد.

پس از پایان مهلت آمریکا به ایران در اواخر سال گذشته میلادی، برای پذیرش مبادله سوخت اتمی در خارج از این کشور، دولت باراک اوباما، دیپلماسی چندجانبه ای را برای همراه کردن شرکای خود با وضع تحریم های تازه علیه ایران آغاز کرد.

سیاست چند جانبه گرای آمریکا در مقایسه با دیپلماسی یکجانبه دولت جورج بوش، گرچه به کندی پیش رفت، سرانجام توانست چین و مهمتر از آن روسیه را که پیش از این همواره با اکراه به تحریم های ایران رای داده بود، به یک بازیگر جدی در فشار به ایران تبدیل کند.

ریاست شورای امنیت در ماه ژوئن با کشور مکزیک است

ایران در این شرایط از دیپلماسی مرسوم و آشنا در این کشور استفاده کرد.

در شرایطی که ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی با ارائه پیش نویس قطعنامه، خود را آماده تصویب تحریم های تازه علیه ایران در شورای امنیت کرده اند، مقام های ایرانی ماهیت گردهمایی اقتصادی رهبران گروه ۱۵ در تهران را عملا به مذاکره بر سر برنامه اتمی این کشور تغییر دادند.

رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه، لولا داسیلوا، رئیس جمهور برزیل و محمود احمدی نژاد در تهران به امید جلوگیری از صدور قطعنامه تازه در شورای امنیت، بیانیه ای ۱۰ ماده ای امضا کردند.

بر اساس این بیانیه ایران قبول کرده است ۱۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم ۳.۵ درصد غنی شده خود را با ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده در کشورهای غربی، در خاک ترکیه مبادله کند.

پیشتر کشورهای روسیه، آمریکا و فرانسه با پیشنهاد ایران برای مبادله سوخت اتمی مورد نیاز راکتور تحقیقاتی تهران موافقت کرده بودند اما اختلاف نظر مقام های ایران بر سر محل مبادله سوخت، پیشنهادی را که توسط محمود احمدی نژاد مطرح شده بود با بن بست مواجه کرد.

نزدیک یک سال بود که نکته مورد اختلاف ایران و کشورهای غربی، با این پیشنهاد آقای احمدی نژاد به "محل مبادله سوخت" تغییر کرده بود.

نخست وزیر ترکیه از مراسم عکس یادگاری می گیرد

این بار و با افرایش احتمال تحریم های تازه، ایران می گوید که آماده مبادله سوخت اتمی در خاک ترکیه است. اما این اجابت درخواستی نیست که ۵ قطعنامه پیشین شورای امنیت از ایران دارد.

توافق دیر هنگام ایران برای مبادله سوخت در خارج از خاک این کشور، اگر چند ماه پیش از این یعنی قبل از پایان ضرب الاجل آمریکا در اواخر سال ۲۰۰۹ یا حتی پیش از اجلاس تامین امنیت اتمی در واشنگتن انجام می شد که اجماع علیه ایران را افزایش داد، شاید می توانست تا حدودی تصمیم شورای امنیت را برای صدور قطعنامه جدید و تحریم های تازه به تعویق اندازد و حمایت چین و روسیه از آن را سست کند.

اما به نظر می رسد که اینک زمان استفاده از این فرصت به سر آمده و ابتکار بازی با خیز شورای امنیت برای صدور قطعنامه تازه، فعلا از دست ایران خارج شده است.

موضوع از مبادله سوخت که در یک سال گذشته محوریت داشت و توافق بر سر آن می توانست خوشبینی ها به حل و فصل اختلاف ها را به واقعیت نزدیک کند، در حال بازگشت دوباره به بحث پیچیده تعلیق غنی سازی اورانیوم در ایران است.