روسیه در خزر به نفت رسید؛ چرا ایران درجا می زند؟

روسیه در خزر به نفت رسید؛ چرا ایران درجا می زند؟

نمایی از اسکله نفتی قزاقستان در دریای خزر

یکسال پس از نصب اولین سکوى دریایى در بخش شمالى خزر و آبهاى نزدیک بندر استراخان، روسیه روز گذشته با حضور پوتین نخست وزیر آن کشور، به اولین محموله نفت خزر دست یافت.

دریای خزر با ذخیره اى بالغ بر ۹۵ میلیارد بشکه نفت در جا، سومین منبع بزرگ نفت جهان محسوب می شود و ایران تنها کشور ساحلى است که از استخراج نفت و گاز در آن باز مانده است.

به جز میدان «کورچاگین» که روز گذشته به بهره بردارى رسید، شرکت نفت روسى لوک اویل از سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۰۵ در آبهاى ساحلى آن کشور و منطقه شمالى خزر موفق به کشف ۵ میدان نفت و گاز دیگر شده است.

با تخصیص ۱۲میلیارد دلار سرمایه اولیه به این منظور که قرار است طى پنج سال آینده هزینه شود، روسیه مصمم است علیرغم هزینه هاى بالاى اکتشاف نفت و گاز در دریای خزر، عملیات بهر بردارى از منابع هیدرو کربورى در این منطقه را سرعت بخشد.

روسیه همچنین در عملیات استخراج، بهره بردارى و انتقال نفت و گاز منطقه خزر نیز نقش گسترده و با اهمیتى را ایفا می کند.

به جز مشارکت در تمامى طرح هاى تولید نفت آذربایجان، روسیه با اجراى طرح در دست تکمیل نوسازى شبکه انتقال گاز از بخش شرقى خزر و کشیدن خط لوله اى که عملیات اجرایى آن از سال ۲۰۰۸ آغاز شده است، قرار است سالانه ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان و ۱۰ میلیارد مکعب گاز قزاقستان را از خاک خود عبور داده و به بازار مصرف برساند.

منابع نفت و گاز حوزه خزر پس از فروپاشى اتحاد شوروى در ابتداى دهه ۹۰ ، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار شد. برآورد هاى انجام شده حاکى از قرار گرفتن ۵ تا ۱۰ در صد از مجموع ذخایر نفت جهان در این حوزه است. میزان ذخایر گاز خزر با منابع نفتی آن قابل مقایسه است.
شرکت هاى معتبر نفتى جهان در سه کشور ساحلى خزر (آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان ) طى دو دهه گذشته بالغ بر ۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذارى کرده اند. حوزه خزر اینک در حدود چهار در صد از نفت بازارهاى جهانى را تامین می کند.

حوزه خزر در معادلات امنیت انرژى جهان، به خصوص اروپاى غربى و مرکزى، از اهمیت خاصی برخوردار است. از این لحاظ، جامعه اروپا به کلیه کشورهاى حاشیه دریای خزر، به جز ایران، پیشنهاد امضاء قرارداد مشارکت و همکارى داده است. بسیارى از کشورهاى خاورمیانه تاکنون از این امتیاز محروم مانده اند.

ایران در صورتى که با جامعه جهانى پیرامون برنامه اتمى خود به توافق می رسید، می توانست از امتیازات امضاء این موافقت بهرمند شود.

مذاکرات ایران با جامعه اروپا پیرامون دست یافتن به توافقى در این زمینه یک سال پس از به روى کار آمدن محمود احمدى نژاد در سال ۲۰۰۶ قطع شد.

پس از محروم ماندن از تمامى طرح هاى توسعه نفت و گاز دهه نود در حوزه خزر، بهره بردارى از سواحل جنوبى و آب هاى ایران در خزر عملا به فراموشى سپرده شد. زیان مالى بالقوه ایران، جدا از مخاطرات امنیت منطقه اى ناشى از منزوى شدن در حوزه خزر، سالانه به میلیارد ها دلار می رسد.

نخستین اکتشاف های ایران در اواخر دهه ۹۰

پس از سالها تعلل و ادامه بى تفاوتى، دولت ایران سرانجام موضوع اکتشاف و بهره بردارى از منابع نفت و گاز در آب هاى ملى خود در دریاى خزر را مورد توجه قرار داد.

در اواخر دهه نود شرکت بریتانیایى لازسمو ، با مشارکت شل و هزینه ۲۰ میلیون دلار در بخش هایى از آب هاى ساحلى ایران به مساحت ۳۱۰۰ کیلومتر مربع به انجام لرزه نگارى پرداخت. ادامه این عملیات متعاقبا متوقف ماند.

در اواخر دوران ریاست جمهورى محمد خاتمى و وزارت زنگنه در نفت، موضوع بهره بردارى از منابع ایران در حوزه دریاى خزر مورد توجه بیشترى قرار گرفت. از آن سال ساختن یک سکوى نیمه شناور براى انجام عملیات حفارى در آب هاى ایران آغاز شد.

شرکت صدرا که اینک سهام آن در اختیار سپاه پاسداران قرارگرفته، مامور ساختن این سکوى نیمه شناور دریایى شد. شرکت صدرا به دلیل نداشتن تجربه در ساختن سکوى نفت دریایى، از یک شرکت چینى به نام «کاسل» براى انجام طراحى و نظارت بر ساخت آن کمک گرفت.
سکوى یاد شده سرانجام با هزینه اى در حدود ۲۰۰ میلیون دلار در اسفند سال گذشته از ساحل جدا و تا حدودى آماده عمل شد. ایران از آن تاریخ تاکنون در تدارک برگزارى مراسم افتتاح رسمى این سکو توسط رییس دولت است. حفراولین چاه نفت ایران در خزر که نزدیک به بندر نکا قرار دارد هنوز آغاز نشده است.

این چاه قرار است در فاصله چهار کیلومترى ساحل و عمق ۱۰۰۰ مترى دریا حفر شود. تاریخ به تولید رسیدن احتمالى این اولین چاه ایران هنوز اعلام نشده و لى با توجه به کندى عملیات و ادامه مشکلات فنى در سکوى نیمه شناور البرز، و فقدان اعتبار مالى، انتظار نمی رود که اولین محموله نفت از چاه یاد شده تا پیش از پنج سال آینده به دست آید.

احتمالا به منظور پرهیز از تنش بیشتر در خزر، و درگیرى با آذربایجان و ترکمنستان، ایران حفر اولین چاه دریایى خود را در جنوب خط مستقیم اتصال آستارا- حسینقلى در نظر گرفته است. ایران مدعى ۲۰ درصد از سطح آب و منابع کف دریاى خزر است و لى در پیشبرد این هدف تاکنون به کمترین نتیجه اى دست نیافته است.

منطقه جنوب خط آستارا- حسینقلى، تنها ۱۱ در صد از آب هاى خزر را در بر می گیرد و محل حفر چاه نفت ایران نیز در فاصله میانه این خط با ساحل قرار دارد. جمهورى آذربایجان سهم ایران در آبها و کف دریا را در این حدود می داند.

مطابق محاسبات سه کشور دیگر ساحلى، منجمله روسیه، سهم ایران از دریای خزر ۱۳.۶ درصد است.

در این محاسبات کشورهایى که از سواحل محدب برخوردارند سهم بیشترى برده اند. قزاقستان با ۲۸.۴ درصد، آذربایجان ۲۱ درصد، روسیه ۱۹ درصد و ترکمنستان با ۱۸ درصد از دریای خزر از این لحاظ مقدم بر ایران شمرده شده اند.

آخرین مذاکرات پنج کشور ساحلى خزر در سطح معاونین وزیر خارجه و با هدف تعیین تکلیف رژیم حقوقی آن در نیمه ماه آوریل جارى در «آستانه» قزاقستان انجام شد و مطابق معمول بی نتیجه ماند.

چهار کشور دیگر در گذشته در مورد تقسیم کف دریا با یکدیگر به توافق نهایى رسیده اند ولى ایران این توافق ها را به رسمیت نمی شناسد.

ایران با وجود بى بهره ماندن کامل از منابع نفت و گاز خزر و دارا بودن توانایى نمایش قدرت در آن منطقه، سیاست احتیاط و مماشات را در برابر کشور هاى ساحلى در پیش گرفته است.

ادامه این سیاست انفعالى تنها می تواند به انزواى بیشتر ایران در خزر منجر شود، حال آنکه در صورت پیروى از سیاست اعمال قدرت، به جاى توسل به شعار هاى تو خالى و بى محتوا، موقعیت متزلزل کنونى استحکام بیشترى خواهد یافت.

ادامه سیاست بى تفاوتى در قبال منافع ملى ایران در خزر و سردى رو به افزایش مناسبات مسکو با تهران، می تواند سایر کشور هاى ساحلى خزر به خصوص آذربایجان را به استفاده بیشتر از کارت روسیه، و منزوى ساختن کامل ایران و تحمیل نظر آنها در مورد رژیم حقوقی تازه حقوقى در خزر تشویق سازد.

ایران در خلیج فارس مدعى دفاع از کشورهاى محروم مسلمان، مقابله با آمریکا و همپیمانان محلى آن کشور است و در نتیجه از تمامى کشورهاى منطقه به خصوص در زمینه بهر بردارى از منابع نفت و گاز مشترک و حتى ذخایر مستقل عقب مانده است.

در دریای خزر، و با آغاز بهر بردارى روسیه از منابع نفت و گاز خزر و پیوستن به سه کشور دیگر، ایران اینک تنها کشورى است که در زمینه بهره بردارى از نفت و گاز خود در جا می زند.
رضا تقی زاده (تحلیلگر مسائل ایران) - رادیو فردا
pandora - المان - المان
ایرانیها فقط حرف میزنن مرد عمل نیستن,دولت میخواد دنیا رومدیریت کنه و جمعیت رو 2 برابر کنه خزر کیلو چنده!!!
جمعه 10 اردیبهشت 1389

قازقلنگ - ایران - تهران
اقا خبر موثق دارم که حکومت با روسها قرارداد پنهانی رو امضا کرده که طی اون تضمین حمایتهای روسیه رو برای بقا در قدرت گرفته و در عوض حق هرگونه بهره برداری نفتی و گازی رو از دریای خزر از خودش سلب کرده و به روسها واگذار کرده. میبینید که حتی تحقیقات برای اکتشافات هم نمیکنند چه برسه به زدن سکو و اسکله نفتی. وا مصیبتا که اخوند هم ایران رو فروخت اون از جزایر سه گانه که دارن وا میدن این هم از دریای خزر
جمعه 10 اردیبهشت 1389

eqqe - کلومبیا - بوگوتا
مهم پیدا کردن نفت در دریای خزر نیست و اتفاقا در قسمتهای ساحلی ایران مقدار نفت بیشتری وجود دارد.. مهم تکنولوژی و توانایی استخراج نفت از دریای خزر است. مشکل اینجاست که عمیق ترین قسمتهای خزر به سمت ایران است و ایران توانایی استخراج و احداث سکوهای نفتی در عمق زیاد را ندارد. در ضمن ایران بتواند همان نفت های سطحی مناطق جنوب را استخراج کند باقی در دریای خزر باشد طلبمان
جمعه 10 اردیبهشت 1389

siya48 - آلمان - کلن
ما هم بالاخره یه روزی به نفت میرسیم،حالا چه عجله ایه.ما ایرانیان هم چه ملت عجولی هستیم.
جمعه 10 اردیبهشت 1389

rezanl - هلند - امستردام
اخه تو چاهای ما امام خوابیده!
جمعه 10 اردیبهشت 1389

Black Chador - امریکا - ولدن
براب اینکه ایرانی ها هنوز دارن دنبال اون تازی که افتاد تو چاه میگردند و وقت دنبال نفت گشتن ندارن.
جمعه 10 اردیبهشت 1389

persianshadow1 - انگلستان - برایتون
rezanl - هلند - امستردام. باهات موافقم ما فعلا باید چاه بزنیم و امام و امامزاده استخراج کنیم. بعد که از نظر امام و امامزاده خودکفا شدیم میریم ببینیم دیگه چی هست!
جمعه 10 اردیبهشت 1389

قازقلنگ - ایران - تهران
qqe - کلومبیا - بوگوتا : به تو میگن نمونه کامل یه وطن فروش که به سادگی از تمامیت ارضی کشورمان گذشتی. عمیقترین نقطه دریای خزر به هزار متر نمیرسه در حالی که 1000 متر برای استخراج نفت چیز زیادی نیست. تازه نفت در عمق خیلی کمتری از هزار متر وجود داره و زدن اسکله کار سختی نیست بحث بر سر اینه که اخوندها اجازه برداشت نفت رو ندارند ای مزدور
جمعه 10 اردیبهشت 1389

Helya - مالزی - کوالالامپور
ایران هم به حق مسلمش یعنی‌ انرژی هسته‌ای رسید دیگه...
جمعه 10 اردیبهشت 1389

zartusht67 - المان - المان
برای اینکه کشور تحت اشغاله تازیان است برپدر این اخوندها و روس ها لعنت
جمعه 10 اردیبهشت 1389

sepehrazadi - ایران - تهران
با درود. من امروز عضو تالار شدم از اینکه با شما هستم خوشحالم. ایران آزاد ایرانی آزاد
جمعه 10 اردیبهشت 1389

IRAN ZAMEN - نروژ - روگنان
بایداسلام ناب محمدی به روسیه باج دهند. نظر شما چیست. از ماست که بر ما ست.
شنبه 11 اردیبهشت 1389

nimaaa - امریکا - نیویورک
برای ما چه فرقی میکنه رژیم جمهوری اسلامی به نفت برسه یا نه ؟این همه به نفت رسیدن چی به ملت رسید؟یک عمر پول نفت رو مفت خوران فلسطین و لبنان خوردند.حیات این رژیم به نفت بستگی داره پس دعا کنید که نفت تمام بشه و ما هم از این رژیم خلاص بشیم
شنبه 11 اردیبهشت 1389

Aaryamehr - هند - ممبئی
منهم با قاز قلنگ موافقم . یعنی در واقع ایران در این قسمت باج داده . عدم توانایی در استخراج قابل قبول نیست , چراکه اگر بخاد میتونه از کمپانیهای شرقی استفاده کنه به همان شکل که در خلیج فارس میکنه . مگر عمق خلیج فارس کم است . موضوع نابودی ایران و به هدر دادن منابع هست. ضمنا پارسال در مقاله ای خاندم که چون شیب دریای خزر به سمت ایران هست اگر چنانچه ایران اقدام به حفاری کند . برای همسایگان شمالی مشکل بوجود میاید . از زمانی که مسئله انرژی اتمی و همکاری روسیه در این زمینه مطرح شد . موضوع نفت شمال را تحت شعاع قرار داد. خدا عاقبت کشور و ملت را بخیر کند.قبلا هم در مورد چاه مشترک با عمان (پارس جنوبی ) و 28 چاه مشترک با عراق که در اولی عمان بعمت کوتاهی ایران تاراج میکند و در مورد عراق هم که اصلا اقدامی از طرف ایران هنوز نشده و لذا انهم توسط انها چپاول میشود . مطلبی را برای دوستان نوشتم. آآآآآآه ه ه ه ه ه ه ه .  
شنبه 11 اردیبهشت 1389

eqqe - کلمبیا - بوگوتا
قازقلنگ - ایران - تهران لطفا حرف را در دهانت مزه مزه کن و بعد دهانت را باز کن...تو که اطلاعات نداری بهتره حرف نزنی.. عمق 1000 متر برای روی دریا عمق بسیار زیادی است و قرار دادن پایه ها و سکو های نفتی برای عمق 1000 متر تکنولوژی پیشرفته ایست.... از همون اسمت معلومه چه اصالتی داری قازقلنگ. و وطن فروش به کسی نمیگن که مجبورش کرده باشن از وطنش بیرون بره.
شنبه 11 اردیبهشت 1389

vahid22 - آلمان - هامبورگ
حالا استخراج کنن که چی بشه؟حوزه جهلیه را توسعه بدند؟آخوند بیشتری تولید بشه؟مگه چیزیش به ملت میرسه؟
یکشنبه 12 اردیبهشت 1389

+0
رأی دهید
-0

نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.