نمادهای سفره هفت سین

نمادهای سفره هفت سین

هر یک از "سین" های سفره هفت سین نماد چه چیزی هستند؟

        نوروز بزرگترین جشن ملى ایرانیان سابقه اى هزاران ساله دارد. از گذشته هاى دور آریایى هاى ساکن در فلات ایران روز اول سال و آغاز بهار را به برگزارى مراسم ویژه و توأم با سرور و شادمانى اختصاص مى دادند. برخى پژوهشگران ، ریشه تاریخى این جشن را به »جمشید پیشدادى» نسبت مى دهند و نوروز را »نوروز جمشیدى» مى خوانند.
این گروه معتقدند که جمشیدشاه بعداز یک سلسله اصلاحات اجتماعى بر تخت زرین نشست و فاصله بین دماوند تا بابل را در یک روز پیمود و آن روز (روز هرمزد) از فروردین ماه بود. چون مردم این شگفتى از وى بدیدند جشن گرفتند و آن روز را »نوروز» خواندند. اما عاملى که »نوروز» را از دیگر جشن هاى ایران باستان جدا کرد و باعث ماندگارى آن تا امروز شد، «فلسفه وجودى نوروز» است: زایش و نوشدنى که همزمان با سال جدید در طبیعت هم دیده مى شود.
دکتر میرزایى جامعه شناس در این باره مى گوید: «یکى از نمودهاى زندگى جمعى، برگزارى جشن ها و آیین هاى گروهى است، گردهم آمدن هایى که به نیت نیایش و شکرگزارى و یا سرور و شادمانى شکل مى گیرن.  برهمین اساس جشن‌ها و آیین‌هاى جامعه ایران را هم مى توان به سه گروه عمده تقسیم بندى کرد: جشن ها و مناسبت‌هاى دینى و مذهبى - جشن هاى ملى و قهرمانى و جشن هاى باستانى و اسطوره‌اى. جامعه ایران در گذشته به شادى به عنوان عنصر نیرو دهنده به روان انسان، توجه ویژه‌اى داشتند. آنها براساس آیین زرتشتى خود چهار جشن بزرگ و ویژه تیرگان ، مهرگان ، سده و اسپندگان را همراه با شادى و سرور و نیایش برگزار مى کردند.
دراین بین نوروز بنا به اصل تازگى بخشیدن به طبیعت و روح انسان همچنان پایدار ماند. گرچه باتوجه به قانون تغییر پدیده هاى فرهنگى ، نوروز هم ناگزیر نسبت به گذشته با دگرگونى هایى همراه است.
به هرحال در آیین‌هاى باستانى ایران براى هر جشن «خوانى» گسترده مى‌شد که داراى انواع خوراکى‌ها بود. خوان نوروزى «هفت سین» نام داشت و مى‌بایست از بقیه خوانها رنگین تر باشد.
این سفره مــعــمـولاً چـندســاعــت مانــده به زمان تـــحویل ســـــال نو آمـــاده بود و بر صفحه اى بلندتر از سطح زمین چیده مى شد. همچنین میزدپان (MAYZADPAN) به منظور پخش کردن خوراکى‌ها در کنار سفره گماشته مى‌شد. این خوان نوروزى برپایه عدد مقدس هفت بنا شده بود. توران شهریارى، سخنران جامعه زرتشتى معتقد است: «تقدس عدد هفت از آیین مهر یا میتراست و به سالهاى دور باز مى گردد. در این آیین هفت مرحله وجود داشت براى اینکه انسان به مقام عالى و آسمانى برسد. پس عدد هفت از پیش از زرتشت براى انسان عزیز بوده و در آیین هاى مختلف و به نمادهاى گوناگون دیده مى شود، مانند هفت آسمان، هفت دریا، هفت گیاه و...» همچنین اسناد تاریخى از برپایى سفره هفت سین به یاد هفت امشاسپندان خبر مى دهند؛ طبق این اسناد، هفت امشاسپندان مقدس عبارت بودند از:
اهورامزدا(به معنى سرور دانا)، و هومن (اندیشه نیک ) ، اردیبهشت (پاکى وراستى )، شهریور (شهریارى آرزو شده با کشور جاودانى )، سپندارمزد (عشق و پارسایى ) ، خرداد (رسایى و کمال ) و امرداد (نگهبان گیاهان).
اما در بسیارى از منابع تاریخى آمده است که «هفت سین»  نخست «هفت شین» بوده و بعدها به این نام تغییر یافته است.
شمع، شراب ، شیرینى ، شهد (عسل) ، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات، اجزاى تشکیل دهنده سفره هفت شین بودند. برخى دیگر به وجود «هفت چین» در ایران پیش از اسلام اعتقاد دارند. سخنران جامعه زرتشتى در این باره مى گوید: «در زمان هخامنشیان در نوروز به روى هفت ظرف چینى غذا مى‌گذاشتند که به آن هفت چین یا هفت چیدنى مى گفتند.

بعدها در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین هاى نوروزى، به نشانه سبزى و جاودانگى برسر سفره قرارگرفت. بعد از سقوط ساسانیان وقتى که مردم ایران اسلام را پذیرفتند، سعى کردند که سنت‌ها و آیین‌هاى باستانى خود را هم حفظ کنند.
به همین دلیل، چون در دین اسلام «شراب» حرام اعلام شده بود، آنها، خواهر و همزاد شراب را که »سرکه» مى شد انتخاب کردند و اینگونه شین به سین تغییر پیداکرد.»
البته در این‌باره تعابیر مختلفى وجوددارد. چنانچه در کتاب فرورى آمده است: که در روزگار ساسانیان، قابهاى زیباى منقوش و گرانبها از جنس کانولین، از چین به ایران وارد مى‌شد.  یکى از کالاهاى مهم بازرگانى چین و ایران همین ظرف‌هایى بود که بعدها به نام کشورى که از آن آمده بودند «چینى» نام گذارى شد و به گویشى دیگر به شکل سینى و به صورت معرب «سینى» در ایران رواج یافتند. به هرروى خوراکى‌هاى خاصى بر سفره هفت سین مى‌نشینند که عبارتند از: سیب، سرکه، سمنو، سماق، سیر، سنجد و سبزى (سبزه)
خوراکى هایى که به نیت هاى گوناگون انتخاب شده اند:
سمنو: نماد زایش و بارورى گیاهان است و از جوانه هاى تازه رسیده گندم تهیه مى شود.

سیب: هم نماد بارورى است و زایش. درگذشته سیب را درخم هاى ویژه اى نگهدارى مى کردند و قبل از نوروز به همدیگر هدیه مى دادند.

مى گویند که سیب با زایش هم نسبت دارد، بدین صورت که اغلب درویشى سیبى را از وسط نصف مى کرد و نیمى از آن را به زن و نیم دیگر را به شوهر مى داد و به این ترتیب مرد از عقیم بودن و زن از نازایى رها مى شد.

سنجد: نماد عشق و دلباختگى است و از مقدمات اصلى تولدو زایندگى. عده اى عقیده دارند که بوى برگ و شکوفه درخت سنجد محرک عشق است!

سبزه: نماد شادابى و سرسبزى و نشانگر زندگى بشر و پیوند او با طبیعت است.
درگذشته سبزه ها را به تعداد هفت یا دوازده که شمار مقدس برج هاست در قاب هاى گرانبها سبز مى کردند. در دوران باستان درکاخ پادشاهان ۲۰ روز پیش ازنوروز دوازده ستون را از خشت خام برمى آوردند و بر هریک از آنها یکى از غلات را مى کاشتند و خوب روییدن هریک را به فال نیک مى گرفتند و برآن بودند که آن دانه درآن سال پربار خواهدبود. در روز ششم فروردین آنها را مى چیدند و به نشانه برکت و بارورى در تالارها پخش مى کردند.

سماق و سیر نماد چاشنى و محرک شادى در زندگى به شمار مى روند. اما غیر از این گیاهان و میوه هاى سفره نشین، خوان نوروزى اجزاى دیگرى هم داشته است: دراین میان « تخم مرغ» نماد زایش و آفرینش است و نشانه اى از نطفه و نژاد. «آینه» نماد روشنایى است و حتماً باید در بالاى سفره جاى بگیرد. «آب و ماهى» نشانه برکت در زندگى هستند. ماهى به عنوان نشانه اسفندماه بر سفره گذاشته مى شود.

و «سکه» که نمادى از امشاسپند شهریور (نگهبان فلزات) است و به نیت برکت و درآمد زیاد انتخاب شده است.
شاخه هاى سرو، دانه هاى انار، گل بیدمشک، شیر نارنج، نان و پنیر، شمعدان و... را هم مى توان جزو اجزاى دیگر سفره هفت سین دانست. «کتاب مقدس» هم یکى از پایه هاى اصلى خوان نوروزى است و براساس آن هرخانواده اى به تناسب مذهب خود، کتاب مقدسى را که قبول دارد بر سفره مى گذارد.
چنانچه مسلمانان قرآن، زرتشتیان اوستا و کلیمیان تورات را بر بالاى سفره‌هایشان جاى مى‌دهند. بر سر سفره زرتشتیان درکنار اسپند و سنجد، « آویشن» هم دیده مى شود که به گفته موبد فیروزگرى خاصیت ضدعفونى کننده و دارویى دارد و به نیت سلامتى و بیشتر به حالت تبریک بر سر سفره گذاشته مى شود.
 
در هرصورت او پیروز است و نامش خجسته است و از نزد خدا مى آید و خواهان نیک‌بختى است و با تندرستى و گوارایى وارد شده است و سال نو را به همراه آورده است!

منبع: https://zartosht.blogfa.com/post-112.aspx

mimik - ایتالیا - رم شهد و شیر و شکر ناب شمع و شمشاد و شایه اندر خوان. نوروز همگیتان پیروز باد. جمعه 28 اسفند 1388

i.am.the.world - لوکزامبورک - اش *****عید بر عاشقان مبارک باد*** عاشقان؛ عیدتان؛ مبارک باد****** جمعه 28 اسفند 1388

mr. fair - انگلستان - منچستر من موندم در... نگارنده این مقاله شراب یه کلمه عربیه که معادل فارسیش می بابا دست از تحریف تاریخ بردارید اه اه افراطم حدی داره جمعه 28 اسفند 1388

mimik - ایتالیا - رم شهد وشیروشراب وشکر ناب. شرابش را جا انداخته بودم ببخشید. جمعه 28 اسفند 1388

شمبلیله - انگلیس - لندن یه سال دیگه هم اومد و رفت وما هنوز اندرخمه یک کوچه ایم. جمعه 28 اسفند 1388

Azadikhah - هلند - تکسل دوستان عزیز سال نو ونوروز باستانی را به شما و خانواده محترمتان و دست اندرکاران سایت ایرانیان انگلستان تبریک میگم به امید سالی پر برکت همراه با شادی و موفقیت برای همه اتان و ازادی ایران عزیزمان. جمعه 28 اسفند 1388

salomeh-lausanne.swiss - سوییس - لوزان خدایا زندانیان رو ازاد کن دل خانواده هاشون غمگینه... جمعه 28 اسفند 1388

sara-j - سوئد - استکهلم نوروز بر همگان خجسته باد. جمعه 28 اسفند 1388

Amirbmw - ایران - تهران بسیار بجا و جالب بود و باتشکر. علی الخصوص برای جوانانی که در خارج از کشور بدنیا آمده اند و یا از کودکی در خارج بوده اند و اطلاع چندان و دقیقی نسبت به نمادهای عید و هفت سین ندارند خیلی خوب است. جمعه 28 اسفند 1388

siavashoma - انگلیس - منچستر بامید انکه هفت سین جمهوری اسلامی که سوکواری و سینه زنی وسلول انفرادی وسرکوب وسنگسار وسیاه پوشی وسیاه بازی است از قاموس فرهنگ ایران زمین محو شود نوروز هرایرانی ازاده پیروز .موفق و سر بلند باشید. شنبه 29 اسفند 1388

Esfahan Nesfe Jahan - آلمان - برلین salomeh-lausanne.swiss - سوییس - لوزان .... یکی از دعاها و ارزوهای من هم این بود بجا گفتی. شنبه 29 اسفند 1388

Esfahan Nesfe Jahan - آلمان - برلین من هم هفت سینی از سلامتی, سعادت, سروری, سرمدی, سربلندی, سرافرازی و سرور را برای شما عزیزان ارزومندم. یا هو شنبه 29 اسفند 1388

bluestar - ایران - تهران ((اما در بسیارى از منابع تاریخى آمده است که «هفت سین» نخست «هفت شین» بوده و بعدها به این نام تغییر یافته است. شمع، شراب ، شیرینى ، شهد (عسل) ، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات، اجزاى تشکیل دهنده سفره هفت شین بودند. بعدها در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین هاى نوروزى، به نشانه سبزى و جاودانگى برسر سفره قرارگرفت. بعد از سقوط ساسانیان وقتى که مردم ایران اسلام را پذیرفتند، سعى کردند که سنت‌ها و آیین‌هاى باستانى خود را هم حفظ کنند. به همین دلیل، چون در دین اسلام «شراب» حرام اعلام شده بود، آنها، خواهر و همزاد شراب را که »سرکه» مى شد انتخاب کردند و اینگونه شین به سین تغییر پیداکرد.» )) تحریف از این بچه گانه تر نمیشد. شراب که یک کلمه صد در صد عربیه چطور قبل از اسلام که هنوز واژه های عربی وارد نشده بود در این هفت شین ساختگی پیدا شد؟؟؟ (معادل فارسی شراب باده و یا می است) شنبه 29 اسفند 1388

pahlavi100 - آمریکا - کالیفورنیا bluestar - ایران - تهران ...سلمان فارسی به خوابت اومد و اینرو بهت گفت؟ یا تحقیق کردی به این نتیجه رسیدی، ژنرال آی کیو؟. شنبه 29 اسفند 1388

pahlavi100 - آمریکا - کالیفورنیا Esfahan Nesfe Jahan - آلمان - برلین...نوروزتون فرخنده. سوسمار تو لیستتون از قلم افتاد که به عرب پرست همیشه حاضر در صحنهٔ سایت ایرانیان انگلستان (بلوستار) تقدیم کنیم!. شنبه 29 اسفند 1388

سید ابوالقاسم واعظ - اندونزی - جاکارتا همش درسته غیر از سکه که هم عربیه و هم خوراکی نیست و جایی در هفت سین نداره. ضمنا شیر نارنج من تا حالا نشنیده بودم و کلا اگر شیر را با چیزهای ترش مخلوط کنیم تهوع آور خواهد شد. شنبه 29 اسفند 1388

surena1611 - آلمان - اشتوتگارت نوروز بر هموطنان آزاد اندیش عزیزم و همچنین مردم کشورهای همجوار که نوروز را جشن میگیرند مبارک باد. شاد باشید و امیدوار به ازادی کشور عزیزمان شنبه 29 اسفند 1388

kaveh880 - ایران - زابل سال نو مبارک فرقی نمیکنه حالا شین یا سین اصل اینه به کوری چشم دشمنان این خاک. این مراسم هر سال باشکوه برگزار میشه و هیچ مذهب یا تفکری نمیتونه به این شادمانی لطمه ای بزنه من از این جهت خیلی بهش افتخار میکنم شنبه 29 اسفند 1388

IranBozorgMehr - ایران - اهواز بخش ۱. ''هفت سین '' های نوروزی سرسری برگزیده نشدند. نکته ی درخور نگرش درباره ی هفت سین های باستانی و کهن که از زمان باستان تا امروز از سوی نیاکان ما برخان نوروزی می نهادند، این است که ''هفت سین'' ها باید دارای این پنج ویژگی باشند:. ۱. نام آنا پارسی باشد. ۲. با بندواژه (حرف) سین آغاز شود. ۳. دارای ریشه گیاهی باشند. ۴. خوردنی و نوشیدنی باشند. ۵. نام آنها ۲ واژه ای همانند: سبزی پلو، سیرترشی، سیب زمینی '' ساخته نشده باشند. با نگرش به پنج بند بالا، می بینیم که '' سیب، سیر، سماغ، سرکه، سمنو، سبزه و سنجد، همه دارای این پنج ویژگی ها هستند. بر این پایه:. ـ سنبل (نه خوراکی است نه پارسی) که واژه ای تازی است. ـ سکه ( نه خوراکی است نه پارسی ) تازی است. ـ سماور (نه خوراکی است، نه پارسی ) روسی است. همچنین سوزن، سیخ، سه پایه و مانند اینها. یکشنبه 1 فروردین 1389

IranBozorgMehr - ایران - اهواز بخش ۲. ''هفت سین '' های نوروزی سرسری برگزیده نشدند. از سویی دیگر، در بین بیست و شش میلیون واژه های پارسی، نمی توان هشتمی را در برای هفت سین های نوروزی پیدا کرد، که دارایی این پنج ویژگی ها باشد. در پایان باید افزود که: هر یک از سین های هفت سین، نماد یکی از سپنتاهای (هفت ابر فرشته ) کیش زرتشت است. ''سیر'' نماد اهورا،مزدا است. ''سبزه'' نماد آبهای پاک، فرشته اردیبهشت است. ''سیب'' فرشته سپندارمذ، فرشته زن ، نماد بارداری و پرستاری است. ''سنجد'' فرشته خورداد نماد دلبستگی است. ''سرکه'' نماد جاوداگی، فرشته امرداد است. ''سمنو'' نماد خاروبار، فرشته شهریور است. ''سماغ'' نماد باران، فرشته بهمن است. ''سماغ'' واژه ای پارسی است و نباید با بندواژه ''ق'' نوشته شود. دکتر ناصر انقطاع. https://nasserengheta.com یکشنبه 1 فروردین 1389

bluestar - ایران - تهران pahlavi100 - اگه فقط یه ذره عقل داشتی تو هم میفهمیدی. در ضمن میخواستم ببینم تو به همه مسلمانان میگی عرب پرست؟ اگه اینطوره محمدرضا پهلوی هم عرب پرست بود. چون خودش را مسلمان میدانست یکشنبه 1 فروردین 1389

amirirani - وین - اتریش دنیا را برایتان شاد شاد وشادی را برایتان دنیا دنیا آرزومندم یکشنبه 1 فروردین 1389