راه نجات خاویار: منع کامل صید در خزر

راه نجات خاویار: منع کامل صید در خزر

خاویار با بیش از 200 میلیون سال قدمت یکی از قدیمی ترین ماهیان جهان است

کارشناسان یک گروه ممتاز حفاظت از محیط زیست می گویند روند نابودی ماهیان خاویاری جهان از جمله در دریای خزر به جایی رسیده است که تنها راه نجات آن ممکن است ممنوعیت کامل صید این موجود 250 میلیون ساله باشد.

"اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت" (آی یو سی ان) مستقر در سوئیس می گوید که 17 گونه از 27 گونه ماهی های استورژن جهان در "معرض خطر شدید" قرار دارند به این معنی که با انقراض دست و پنجه نرم می کنند.

کلیه ماهیان خاویاری خزر که به طور تجاری صید می شوند در این فهرست قرار دارند که از جمله شامل خاویار بلوگا و خاویار ایرانی می شود.

صید غیرقانونی، صید تجاری بی رویه، نابودی مسیرهای مهاجرت و آلودگی محیط زیست از عوامل اصلی این وضعیت است.

فیدرا دوکاکیس، کارشناس گروه "آی یو سی ان" و محقق دانشگاه استونی بروک در نیویورک در بیانیه ای نوشت: "وقت آن است که توقف کامل صید این ماهی در دریای خزر به طور جدی مد نظر قرار گیرد."

پروفسور الن پیکیچ مدیر کل این گروه در دانشگاه استونی بروک گفت: "این آخرین فرصت است. وقتی نداریم. این ماهی ها در لبه پرتگاه هستند."

کنت کارپنتر مدیر بخش ارزیابی گونه های دریایی جهان در این گروه نیز گفت شواهد جمع آوری شده توسط دانشمندان نشان می دهد که تدابیر اتخاذ شده برای حفاظت از ماهی خاویار کفایت نکرده است.

ممنوعیت کامل صید این آبزی بدون شک با مخالفت هایی روبرو خواهد شد. خاویار بلوگا بسته به طمع و کیفیت آن می تواند کیلویی چند هزار دلار فروش رود و ممنوعیت صید آن ضربه شدیدی به صنعت ماهیگیری کشورهای حاشیه خزر خواهد بود.

حدود سه سال قبل سازمان "معاهده تجارت بین المللی گونه های در معرض خطر" (سایتس) که به سازمان ملل وابسته است ممنوعیت صادرات سه نوع خاویار دریای خزر را لغو کرد و به ایران، روسیه، قزاقستان و جمهوری آذربایجان اجازه داد تا مجددا صادرات خاویار "بلوگا" را از سر گیرند.

رییس سایتس در آن زمان گفت که ایران، روسیه، قزاقستان و جمهوری آذربایجان باید به تلاش های خود برای مبارزه با کاهش ماهی استورژن در دریای خزر ادامه دهند.

اکنون الن پیکیچ می گوید که سایتس باید منع کامل تجارت محصولات ماهی استورژن را در نشست بعدی خود مد نظر قرار دهد.

به گفته خانم پیکیچ چنین ممنوعیتی باید چند دهه ادامه یابد تا ماهی استورژن فرصت رشد جمعیت پیدا کند.

بازار سیاه

ذخایر ماهی استورژن طی دو دهه گذشته از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی افتی فوق العاده داشته به طوری که تخمین زده می شد تا سال 2007 ، 90 درصد کاهش یافته است.

روسیه از سال 2002 به بعد صادرات خاویار را ممنوع کرد و تنها اجازه فروش حدودا 9 تن خاویار سیاه وحشی در بازار داخلی را می دهد، با این حال بازار سیاه این محصول در مسکو داغ است.

به گزارش رویتر خاویار سیاه غیرقانونی در مسکو کیلوگرمی 1300 هزار دلار عرضه می شود و گاه در برخی وبسایت های اروپایی تا 5 هزار دلار برای فروش تبلیغ می شود.

بنابه این گزارش روسیه به کشورهای دیگر حاشیه خزر فشار می آورد تا در نشستی در ادامه ماه جاری با ممنوعیت 10 ساله صید استورژن برای نجات آن موافقت کنند. ایران نیز در دهه های اخیر از جمله با رهاسازی ماهیان کوچک پرورشی، برای نجات این آبزی تلاش کرده است.

الکساندر ساولیف سخنگوی سازمان شیلات فدرال روسیه گفت: "وضعیت استورژن به زبان ساده فاجعه بار است. استورژن در لبه پرتگاه انقراض است."

او گفت: "ما تدابیر انقلابی پیشنهاد کرده ایم که از جمله کنترل شدید دولتی بر فروش خاویار است."

اکثر ماهیان خاویاری باقی مانده در طبیعت در رودخانه هایی که به دریا می ریزند تخم گذاری می کنند.

بلندی ماهی بلوگا می تواند به پنج متر و وزن آن به یک تن برسد؛ موجودی که گاه بیش از 100 سال عمر می کند.

محمد پورکاظمی رئیس گروه کارشناسی استورژن در گروه "آی یو سی ان" گفت: "استورژن طی 250 میلیون سال گذشته از تغییرات چشمگیر جان به در برده است - اما حالا به خاطر فعالیت های انسانی با تهدید جدی انقراض روبروست."