آیا مجمع تشخیص مصلحت ایران شورای نگهبان را محدود می‌کند؟

آیا مجمع تشخیص مصلحت ایران شورای نگهبان را محدود می‌کند؟

مدیرمسئول روزنامه کیهان عقیده دارد که طرح انتخاباتی مجمع تشخیص مصلحت نظام، خلاف قانون اساسی است

مجمع تشخیص مصلحت نظام در ایران بررسی طرحی را آغاز کرده است که به نوشته روزنامه محافظه کار کیهان، هدف آن محدود کردن تأثیر شورای نگهبان بر انتخابات است.

حسین شریعتمداری، مدیرمسئول کیهان در سرمقاله روز شنبه اول اسفند (۲۰ فوریه) این روزنامه نوشت که یک طرح ۲۸ ماده ای توسط کمیسیون "سیاسی، دفاعی، امنیتی" مجمع تشخیص مصلحت (به ریاست حسن روحانی) تهیه شده که بخش هایی از آن "خلاف قانون اساسی" است و شورای نگهبان را از چرخه تعیین صلاحیت نامزدهای انتخاباتی حذف می کند.

اما محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن تأیید آغاز بررسی "سیاست های کلی انتخابات" در جلسه روز شنبه مجمع، گفت: "سیاست های کلان، بعد از قانون اساسی و قبل از قوانین مجلس است و از قانون اساسی تخطی ندارد و تا کنون نیز مجمع تشخیص مصلحت نظام بر اساس همین امر عمل کرده است؛ از این رو اگر کسانی اطلاع ندارند و مسائل دیگری را مطرح می کنند، باید اطلاعاتشان را تکمیل کنند".

موضوع رد صلاحیت نامزدهای انتخاباتی ایران توسط شورای نگهبان و نحوه دخالت این شورا در برگزاری انتخابات، بررسی شکایت ها و تأیید نتایج شمارش آرا از بحث انگیزترین مسائل سیاسی سال های اخیر در ایران بوده که پس از برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به یک بحران تمام عیار سیاسی و امنیتی منجر شده است.

جزئیات طرح انتخاباتی که در مجمع تشخیص مصلحت ایران مطرح است رسما اعلام نشده، اما روزنامه کیهان می نویسد که در بند ۴ از فصل "سازماندهی اجرا" در این طرح، مسئولیت برگزاری انتخابات، بررسی صلاحیت داوطلبان، بازرسی و رسیدگی به شکایات به عهده نهادی به نام "کمیسیون ملی انتخابات" گذاشته شده که حضور تنها یک عضو شورای نگهبان، آن هم به عنوان ناظر و بدون حق رأی در آن پیش بینی شده است.

کیهان با اشاره به اصل ۹۹ قانون اساسی ایران که "نظارت بر انتخابات" را وظیفه شورای نگهبان می داند، تشکیل کمیسیون ملی انتخابات با این ترکیب و اختیارات را خلاف قانون اساسی دانسته است.

شورای نگهبان که خود تفسیر کننده قانون اساسی ایران است، عبارت "نظارت بر انتخابات" را به صورت حق "نظارت استصوابی" برای خود تفسیر کرده و از جمله می گوید که تنها به نامزدهایی اجازه انتخاب شدن می دهد که صلاحیت آنها را "احراز" کرده باشد.

منتقدان می گویند که تأکید شورای نگهبان بر "احراز صلاحیت" به جای "احراز عدم صلاحیت"، با اصل برائت شهروندان تعارض دارد و در واقع ابزاری است برای اعمال سلیقه اعضای این شورا در جریان انتخابات.

این منتقدان همچنین جانبداری آشکار اعضای شورای نگهبان از نامزدی محمود احمدی نژاد در انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران را نشانه آشکار عدم صلاحیت آنها برای رسیدگی به شکایات انتخاباتی می دانند.

تصویب سیاست هایی که با برداشت عمومی از اصول قانون اساسی تناقض دارد در مجمع تشخیص مصلحت نظام بی سابقه نیست. به عنوان نمونه سیاست های کلی اصل ۴۴ که به تصویب مجمع رسید و توسط رهبر ایران برای اجرا ابلاغ شد، با برداشت عمومی از این اصل در تضاد است.

اما این گونه مصوبات مجمع نیازمند تصویب نهایی آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران است.

محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت در این مورد گفته است که اولا بررسی سیاست های کلی مربوط به انتخابات پس از مکاتبه دو سال پیش وزیران وقت کشور (مصطفی پورمحمدی) و اطلاعات (غلامحسین محسنی اژه ای)، توسط رهبر ایران به مجمع سپرده شده و ثانیا هر تصمیمی که در مجمع در مورد انتخابات گرفته شود، نیازمند تأیید نهایی آیت الله خامنه ای خواهد بود.