برنامه پنجم: به نام عدالت به کام دولت
برنامه پنجم: به نام عدالت به کام دولت
در بخش اجتماعی هر جا که دولت نیاز مالی پیدا کرده، از صندوق توسعه ملی استفاده کرده است
بیمه های اجتماعی و طرح دولت برای مداخله در صندوق های بازنشستگی و برنامه استفاده از صندوق توسعه ملی برای گسترش بیمه یکی از بخش های اصلی برنامه پنجم توسعه است. در این بخش "شغل خانه داری" زنان به عنوان فعالیت اقتصادی محسوب شده و قرار است آثار آن در حساب های ملی نیز گنجانده شود.
بخش "اجتماعی" برنامه پنجم تاکید زیادی بر بیمه های اجتماعی دارد. در این بخش دولت تصمیم گرفته تغییراتی در صندوق های بازنشستگی ایجاد کند. با آنکه این صندوق ها دولتی نیستند اما مدیران این صندوقها معمولا از طرف دولت تعیین می شوند.
تلاش برای دخالت در صندوق های بازنشستگی در حالی صورت می گیرد که دولت محمود احمدی نژاد با تغییراتی در سازمان تامین اجتماعی بزرگترین نهاد بیمه ای ایران را تحت مدیریت رئیس دولت قرار داده است.
با آنکه این کار مخالفان جدی دارد ولی دولت همچنان از اقدام خود دفاع می کند و برای همین هم یک گام فراتر نهاده و درصدد است تا علاوه بر تامین اجتماعی در دیگر صندوقهای خدمات درمانی و بازنشستگی کشوری نیز تغییراتی ایجاد کند.
در کنار دخالت در صندوق های بازنشستگی موجود، پیش بینی شده تا صندوق های بازنشستگی خصوصی نیز دایر شود. در برنامه پنجم پیش بینی شده افراد بتوانند با تغییر صندوق بیمه خود، سوابق بیمه ای خود را از یک صندوق بازنشستگی به صندوقی دیگر تغییر دهند.
یکی از مشکلات صندوق های بیمه به خصوص تامین اجتماعی آن است که دولت سهم بیمه خود را نپرداخته و بدهی دولت اکنون به بیشتر از ده هزار میلیارد تومان (ده میلیارد دلار) رسیده است.
دولت در سالهای اخیر از طریق واگذاری شرکت های دولتی سعی کرده بخشی از بدهی خود را پرداخت کند اما این کار نتوانسته از حجم بدهی ها بکاهد.
برای همین پیش بینی شده تا در پنج سال آینده جلوی ایجاد بدهی بیشتر به سازمان های بیمه ای گرفته شود و دولت همه ساله "از محل منابع صندوق توسعه ملی" و واگذاری سهام شرکت های دولتی سهم خود را پرداخت کند.
درمان و سلامت
علاوه بر مسائل بیمه ای، در لایحه برنامه پنجم پیش بینی شده، پزشکانی که در استخدام رسمی و پیمانی دولت باشند، نمی توانند در مراکز درمانی و بیمارستانهای خصوصی فعالیت کنند.
این بخش روشن نمی کند که آیا این پزشکان حق داشتن مطب خصوصی را خواهند داشت یا نه. اما تاکید شده است که دولت می تواند در بیمارستانهای دولتی که این پزشکان در آن کار می کنند، تعرفه ها را حداکثر معادل هزینه تمام شده دریافت کند تا خدمات پزشکان از این طریق جبران شود.
در این برنامه دولت موظف شده سالانه "فهرست مواد و فرآورده های غذایی سالم و ایمن" را برای گروه های سنی مختلف اعلام کند.
در بخش سلامت، وزارت بهداشت و درمان موظف است شرایط لازم را برای "درمان فوری و بدون قید و شرط مصدومین حوادث و سوانح رانندگی" در مراکز بهداشتی و درمانی دولتی و خصوصی فراهم کند.
این کار برای حل مشکلی است که سالهاست در ایران وجود دارد و با وجود انتقادات بسیار، تاکنون حل نشده باقی مانده است. موضوع به این شکل است که اگر مصدومی بعد از تصادف به بیمارستان یا درمانگاه خصوصی یا دولتی منتقل شود، ابتدا باید پول یا ودیعه کافی برای بستری شدن داشته باشد وگرنه مراکز درمانی این مصدوم را پذیرش نمی کنند.
این شیوه برخورد مراکز درمانی با مصدومان تصادفات جاده ای، گاه به قیمت جان مصدومان نیمه جان تمام می شود که برای تهیه پول درمان ساعتها سرگردان از این مرکز به آن مرکز درمانی منتقل می شوند.
دولت می خواهد تغییراتی در صندوق های بازنشستگی و بیمه ای ایجاد کند
نکته جالب در این بخش از لایحه برنامه پنجم این است که دولت در بخش اجتماعی هر جا که نیاز به منابع مالی داشته، از صندوق توسعه ملی کمک گرفته و سعی کرده است تا کمبودهای مالی خود را از این طریق برطرف کند.
صندوق توسعه ملی جایگزین حساب ذخیره ارزی است و پیش بینی شده بیست درصد از درآمدهای حاصل از نفت در این صندوق ذخیره شود. بنابر پیش بینی ها دولت نمی تواند مانند حساب ذخیره ارزی، هر وقت دلش خواست در دست در این صندوق کند اما به نظر می رسد دولت همان رویا را در در سر دارد.
وقتی نوبت به به گروه های نیازمند و افراد بی سرپرست نظیر زنان سرپرست خانوار و معلولان می رسد، دولت برای کمک به آنها باز سراغ صندوق توسعه ملی می رود تا با پولهای این صندوق به نیازمندان کمک کند.
خانه داری شغل اقتصادی می شود
نکته جالب دیگری که در این برنامه آمده تلاش دولت برای "ارزشگذاری مادی و معنوی به امر مقدس خانه داری" است. دولت معتقد است که با هدف "تحقق بخشیدن به منزلت و کرامت انسانی زنان خانه دار" به تعریف و شناسایی کار خانه داری زنان به عنوان فعالیت اقتصادی و اجتماعی اقدام می کند و اثر این فعالیت در "حساب های ملی" منعکس خواهد شد.
با آنکه دولت مشوق هایی را نیز برای حمایت از "فعالیت های خانه داری زنان" از جمله بیمه زنان خانه دار را در نظر گرفته اما مشخص نیست ارزشگذاری کار خانه داری زنان چه تاثیری در زندگی آنها و حساب های اقتصادی ملی خواهد گذاشت.
در همین بخش ماده ای به ایثارگران اختصاص دارد که در آن تاکید شده که برای "توسعه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت" منابع مالی و فرصت ها و امکانات، ایثارگران در اولویت قرار دارند. در تعریفی که ارائه شده، ایثارگران: پدر و مادر، همسر و فرزندان شهدا و همیچنین جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل آنها را در بر می گیرد. در این بخش امتیازاتی در زمینه بیمه، تحصیل و استخدام آنها در نظر گرفته شده است.
کاوه امیدوار
|