امضایی که ۵۰ میلیارد تومان برای ایران هزینه داشت
پرده پرده از تعیین تا لغو بازیهای کشورهای همبستگی اسلامی
امضایی که 50 میلیارد تومان برای ایران هزینه داشت
تابناک می نویسد : دومین دوره بازیهای کشورهای اسلامی به چالشی جدی میان کشورهای عربی و ایران مبدل شد تا جمهوری اسلامی ایران همانگونه که انتظار میرفت میان حذف نام بزرگ خلیج فارس از تمامی اسناد و مدارک این بازیها و میزبانی این رویداد بزرگ اسلامی، اولی برای حفظ منافع ملی کشورمان و خدشه دار نشدن نام خلیج همیشه فارس برگزیند اما این ماجرا حواشی خاص خود را به همراه داشت و پس از کنکاش مشخص شد، برخی اشخاص که از ابتدا به عنوان متهم در این ماجرا قلمداد میشدند، نقش اصلی را در رقم خوردن این فاجعه و هزینههایی که از دست رفتن این میزبانی به همراه داشت، ایفا کردهاند.
به گزارش خبرنگار ورزشی تابناک؛ همانگونه که انتظار میرفت پس از لغو این بازیها، برخی اشخاص که در جایگاه متهم قرار دارند و مستنداتی دال بر نقش ایشان در وقوع چنین شرایطی وجود دارد، آنچنان خود را به میان میدان کشیده و در نقش مدعی ظاهر شدند که گویی ایشان در جایگاه قربانی بوده و حافظ منافع ملی ایران بودهاند که البته این ظلمی بزرگ به واقعیت این ماجرا است.
پس از آنکه در سال 1387، حسن میرزاآقابیگ دبیر سابق ستاد برگزاری دومین دوره بازیهای کشورهای اسلامی به عنوان نماینده ایران به همراه علی کفاشیان دبیرکل وقت کمیته ملی المپیک حاضر شد و بدون هماهنگی با مسئولان جمهوری اسلامی ایران دست به اقدامی انتحاری زد که ایران را با چالشی جدی مواجه ساخت؛ چالشی که به آن بر اساس زمان بندی صورت پذیرفته اشاره میشود.
پرده اول: برگزاری نخستین دوره بازیها و تایید میزبانی ایران در دور دوم؛ 19 الی 31 فروردین 1384
نخستین دوره بازیهای کشورهای اسلامی به میزبانی کشور عربستان برگزاری میشود. در اقدامی غیرقابل باور، بر روی نقشه این مسابقات نام مجعول خلیج ع ر ب ی درج شده که با اعتراض ایران مبنی بر جعلی بودن این نام همراه میشود اما مسئولان عربستانی با وجود ارائه مستندات بینالمللی و تاریخی، حاضر به پذیرش حذف این نام نمیشوند.
کمیته ملی المپیک ایران دست به اقدامی جالب میزند و در نامهای انجام این تحرکات سیاسی را عامل تضعیف وحدت کشورهای اسلامی که هدف اصلی این رویداد است، اعلام میکند و تاکید مینماید تنها با حذف این نام مجعول و عدم دامن زدن به اختلافات، حاضر به شرکت در این رویداد میشود.
فدراسیون همبستگی بازیهای کشورهای اسلامی به عنوان متولی این بازیها تاکید میکند که برای حفظ وحدت این نام مجعول را حذف میکند و البته نام خلیج فارس را نیز درج نمیکند تا طرفین این مناقشه در این بازیها شرکت کنند.
در این میان ایران دو راه داشت:
1- در اولین دوره این بازیها شرکت نکند و طبق روال تعیین شده نام مجعول خلیج ع رب ی بر روی مدال‌ها درج شود.
2- در این دوره از بازیها شرکت نماید تا حداقل نام خلیج ع ر ب ی حذف شود و اگر نام خلیج فارس درج نمیشود، حداقل جعل نام نیز صورت نپذیرد و مقصود عربها حاصل نشود.
کمیته ملی المپیک برای آنکه ایران در این مسابقات متحمل کمترین هزینه شود، راهکار دوم را پذیرفت تا بدین شکل عربها را که خواست اصلیشان عدم شرکت ایران و ذکر همان نام مجعول بود، ناکام بمانند. در این دوره از بازیها همه چیز طبق روال پیش رفت تا آنکه ایران میزبان دومین دوره این بازیها شد.
پرده دوم: یک انتخاب نادرست؛ 7 تیر 1386
یک پرسش ساده، در اکثر اوقات یک پاسخ ساده به همراه داشته باشد اما انگار مسئولان وقت این راه حل ساده را نتوانسته بودند، بیابند. در حالی که محسن هاشمی طبا رئیس اسبق کمیته ملی المپیک و رئیس دو دوره کمیته ملی المپیک که در چند سال اخیر در ورزش مورد استفاده قرار نگرفته، کاندیدای دبیری ستاد برگزاری بازیهای کشورهای اسلامی بود، در یک حرکت غیرقابل باور حسن میرزاآقابیگ به عنوان دبیر ستاد برگزاری بازیها انتخاب شد و این آغاز اتفاقاتی بود که دیگر امکان سامان دادنش وجود نداشت.
پرده سوم: توافق غلط؛ 13 و 14 آبان 1387
پس از چند دوره نشست، اجلاس کلیدی هیات اجرایی فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی در تاریخ 13 و 14 آبان ماه به میزبانی جده برگزار شد؛ اجلاسی که در آن قرار بود توافقات در خصوص برخی جزئیات صورت پذیرد و صورتجلسه مربوط به این توافقات تنظیم شود. میرزاآقابیگ پای صورتجلسه پانزده صفحهای را به عنوان سند رویه برگزاری بازیها مورد تایید قرار داد (صورتجلسه به شکل صفحه یک از 15 یا 2 از 15 است که افزایش صفحات به آن امکان ندارد) که در بند 7 واقع در صفحه یازده از پانزده در خصوص مدال‌ها، دیپلمها و گواهینامهها چنین عنوان شده بود:
"- آرم ISSF و بازیها روی یک طرف مدال‌ها و نقشه جمهوری اسلامی ایران بدون دریای مرزی روی طرف دیگر مدال‌ها نقش خواهد بست. سه شهر میزبان باید روی این نقشه مشخص شده باشد.
- کمیته برگزاری بازیها (ایران) باید پیشنهاد کاملی در خصوص چگونگی استفاده از آرمهای بازیها روی مدال و مدارک زیر چاپ ارائه دهد تا مورد تصویب ISSF قرار گیرد."
این بند بدین معنا است که در درجه اول نماینده ایران (میرزا آقابیگ) پذیرفته است که نقشه ایران بدون درج دریاهای مرزی یا همان خلیج فارس و دریای خزر مورد استفاده قرار گیرد و به عبارت ساده تر با حذف نام خلیج فارس موافقت شده است و در درجه بعد از همان ابتدا عنان امور ایران به دست عربستان داده شده تا حتی تایید نماد بازیها نیاز به موافقت این فدراسیون داشته باشد.
پرده چهارم: امضاء اشتباه؛ 12 بهمن 1387
این صورتجلسه پس از مدتی به ایران ارسال شد و میرزاآقابیگ در تاریخ 12 بهمن ماه، صفحه انتهایی این صورتجلسه و پیش از سه صفحه ضمائم را (صفحه 15 از 15) رسماً امضاء کرد و برای نمایندگان کشور عربستان ارسال کرد تا در واقع ایشان نیز امضایشان را در انتهای تعهدنامهای که از ایران مبنی بر قبول حذف نام خلیج فارس دریافت کردهاند، درج کنند و عملاً ایران در قبال حذف نام آبهای مرزی از تمامی اسناد، نشانها و متعلقات این مسابقات متعهد شود!
پرده پنجم: آغاز رسانهای شدن ماجرا؛ 6 اردیبهشت 1388
ماجرای امضاء توافقنامه رسانهای نمیشود تا آنجا که عربها خواستار اجرای این بند از تعهدات طرف ایرانی میشوند. این ماجرا زمانی اتفاق میافتد که هیات بازرسی و نظارت بر روند برگزاری این رویداد از عربستان به ایران میآید و 6 اردیبهشت به شکل جدی برای بررسی وضعیت ایران نشستهایی برگزار میکند که در آن زمان درخواست حذف نام خلیج فارس از اسنادی صورت پذیرفت که با این نام منتشر شده بود.
این مسئله با مقاومت طرف ایرانی همراه شد که عربها این استدلال را مطرح کردند که اگر در دوره نخست درج نام خلیج ع ر ب ی موجب بر هم خوردن وحدت کشورهای اسلامی و غیبت ایران میشد، این بار هم درج نام خلیج فارس باعث تضعیف وحدت کشورهای اسلامی و غیبت تنی چند از ایشان به خصوص تحریم کشورهای حاشیه خلیج فارس میشود و همانگونه که ایران خواستار حذف نام مجعول در دوره نخست شده بود، باید این بار و برای دومین دوره بازیها، خود نام خلیج فارس را حذف کند.
در ادامه همچنان بر مواضع گذشته تاکید شد که عربها، صورتجلسه مذکور را رو کردند و تاکید نمودند، میرزاآقابیگ به عنوان نماینده ایران در قبال این مسئله تعهد داده است. درخواست عربها از ایران، روز هفتم اردیبشت ماه توسط سایت تابناک برملا شد تا پس از تکذیب این ماجرا از سوی مسئول وقت، عنوان شود ایران در قبال مسئله خلیج فارس کوتاه نخواهد آمد!
پرده ششم: رونمایی از مدال‌ها؛ 17 خرداد 1388
در ادامه برای آنکه چنین القاء شود نام خلیج فارس حذف نمیشود و مسابقات با نشانهایی که نام خلیج فارس در آنها درج شده برگزار خواهد شد، مراسم رونمایی از نشانهای بازیها در حضور رسانههای گروهی در تاریخ هفدهم خردادماه 1388 انجام پذیرفت اما هنگامی که با گذشت مدت قابل توجهی خبر رونمایی از نشانهای این دوره از رقابتها در بخش عربی سایت بازیها درج نشد، شائبهها نزد پیگیریکنندگان وضعیت این رویداد افزایش یافت.
نکته جالب آنکه پس از رونمایی از مدال‌ها با نام خلیج فارس، در یکی از خبرنامههای ستاد برگزاری بازیها در ایران که به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی چاپ میشد، خبر رونمایی از نشانها با درج نام خلیج فارس ذکر شده بود اما این خبرنامه به کشورهای اسلامی و فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی ارسال نشده و تقریباً تمامی نسخههای آن شماره از خبرنامه در زمان فعالیت میرزاآقابیگ توزیع نشده است!
پرده هفتم: تاکید وزارت امور خارجه مبنی بر حرکت غلط میرزاآقابیگ؛ 3 تیر 1388
در حالی که میرزاآقابیگ به کلی منکر این واقعیت میشد، و حتی در گفت و گوی خصوصی مدعی بود، تنها یک صفحه (صفحه 15 از 15) این صورتجلسه را امضاء کرده که هر فرد آشنا به مسائل اداری در جریان است، چنین امضایی به مفهوم تایید کل صورتجلسه محسوب میشود. به همین دلیل نمیتوان ادعای مسئولان را مبنی بر افزوده شدن این صفحه پس از امضاء میرزاآقابیگ پذیرفت، چرا که او در حالی صفحه آخر متون و ماقبل ضمایم صورتجلسه را مورد امضاء قرار داده که با توجه به شماره بودن صفحات مشخص است صفحاتی قبل و بعد صفحه مذکور قرار دارد و امضاء کننده نسبت به اجرای کلیه موارد مذکور که حذف نام خلیجفارس تحت عنوان حذف آبهای مرزی یکی از آنها بوده، متعهد شده است.
در این میان وزارت امور خارجه نیز طی نامهای به تاریخ 3 تیرماه 1388 ادعای میرزاآقابیگ را رد کرده و تاکید کرد که وی پای این صورتجلسه را امضاء کرده است. در متن این نامه که از سوی قائمی مهر مدیرکل اطلاعات و مطبوعات وزرات امور خارجه به میرزاآقابیگ دبیر وقت ستاد برگزاری بازیها ارسال شده آمده است:
"احتراماً همانگونه مطلع میباشند، دومین نشست کمیته هماهنگی و نظارت دومین دوره بازیهای همبستگی کشورهای اسلامی در روزهای 15 تا 17 آبان ماه سال گذشته در جده با حضور جنابعالی برگزار گردید در پایان این نشست صورتجلسهای در 15 صفحه همراه با ضمائم به امضاء حاضرین در جلسه (جنابعالی و دو تن دیگر) رسید که در بند هفت آن (صفحه 11) متاسفانه به موضوع درج نقشه کشورمان بدون دریاهای مرزی بر روی مدال‌ها و لوگوهای بازیها اشاره شده است.
با توجه به حساسیت موضوع، غیرقابل خدشه بود تمامیت عرضی جمهوری اسلامی ایران و نیز تاکید مقامات عالی کشورمان، بر این موضوع ضروری است طی نامهای رسمی به مرجع ذیربط اعلام شود: «با توجه به نظر مسئولین سیاست خارجی کشورم، بند هفت از صورتجلسه منتفی است». لطفاً در اسرع وقت این اداره کل را از نتیجه اقدام لازم به عمل آمده مطلع فرمایند."
میرزاآقابیگ نیز در پاسخ به این نامه در عوض اجرای دقیق دستور دستگاه دیپلماسی کشور، طی نامهای در همان روز به وزارت امور خارجه منکر امضاء این صورتجلسه شده و باز هم ادعا کرده که باید تمامی صفحات امضاء میشده، حال آنکه در صورتجلسههایی که شماره بندی شده (مانند صفحه یک از 15 یا 2 از 15) بسیاری از اوقات صفحه انتهایی امضاء میشود. پس از این نیز میرزاآقابیگ نامهای به عربستان ارسال میکند اما صراحتاً آنچه وزارت امورخارجه در خصوص بند 7 زده، ذکر نمیکند!
پرده هشتم: تعویق بازیها؛ 20 مرداد 1388
حسن میرزاآقابیک دبیرکمیته اجرایی دومین دوره بازیهای همبستگی کشورهای اسلامی در گفتگویی اظهار داشت: "تنها به خاطر دستور وزارت بهداشت و با در نظر گرفتن سلامت هزاران ورزشکار و همراهی که قرار بود مدت دو هفته در کنار هم باشند اقدام به لغو بازیها کردیم. واگرنه هرگز دوست نداشتیم این مسابقات در زمان مقرر اولیه برگزار نشود. چرا که از هر نظر آماده میزبانی بودیم!"
این در حالی است که پس از استعلام سازمان تربیتبدنی از وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، لنکرانی وزیر بهداشت در هیچ بخشی از پاسخش که طی نامه شماره 216524، کوچکترین اشارهای به لزوم تعویق بازیها نکرده است و صرفاً خواستار انجام هماهنگی همه دستگاهها برای حفظ سلامت شده که این رویه چندان پیچیده نبود، در جلسه مورخ 11 مردادماه 1388 هیات وزیران که در واقع یک روز پیش از مراسم تحلیف احمدینژاد برای تحویل گرفتن دولت دهم بود، مصوب شد با توجه به شیوع آنفولانزای خوکی و آثار آن، زمان برگزاری بازیهای همبستگی کشورهای اسلامی به مدت شش ماه به تعویق بیافتد.
پرده نهم: قرعه کشی؛ 27 مرداد 1388
علی رغم تعویق بازیها کمیته نظارتی فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی که غیر از 4 عضو ایرانی‌اش (حسن میرزاآقابیگ، علی کفاشیان، دکتر علیمرادی و دکتر شریف)، 15 عضو خارجی (اکثرا از کشورهای عربی) دارد، با 13 نفر که در راس این کاروان، بشیر طرابلسی رئیس لیبیایی (ISSF) قرار داشت به کشورمان آمد تا در جریان آخرین پیشرفت‌های کشورمان برای میزبانی این بازیها قرار بگیرد و البته مراسم قرعهکشی این مسابقات برگزار شود. طرابلسی در همان جلسه اولش با مسئولان ستاد اجرایی بازیها، نسبت به کلمه خلیج فارس واکنش نشان داد و به این تربیت دعوای طرفین که تا پیش از این اینچنین جدی نشده نبود، علنی شده و تعارفات کنار گذاشته شود.
موضوع زمانی جدیتر شد که روزنامه فرامنطقهای الشرقالاوسط گزارش داد: "عربستان سعودی که در سال 2005 میزبان بازیهای کشورهای اسلامی بود به خاطر احترام به کشورهای منطقه بویژه ایران بر مدال‌ها تنها از واژه خلیج استفاده کرد و اگر ایران اصرار به استفاده از واژه خلیج فارس دارد احتمال تحریم این بازیها از سوی کشورهای عربی زیاد است و عملا ایران این امتیاز مهم را از دست خواهد داد."
در پی انتشار چنین اخباری در سطوح داخلی و بینالمللی، مسئولان ایرانی برگزاری بازیها ضمن این رد خبر تابناک مبنی بر لغو بازیها مدعی شدند که مسئولان عرب این فدراسیون، پذیرفتهاند که نام خلیجفارس بر یک سوی مدالهای این دوره از رقابتها که منقوش به نقشه ایران بود، درج شود؛ حال آنکه حقیقت جز این بود و مستندات هم اکنون این واقعیت را نشان میدهد میرزاآقابیگ به دروغ این مسئله را تکذیب کرده و تابناک حق پیگیری حقوقی برایش محفوظ است.
در همان روز 27 مردادماه قذدر در گفت و گو با تابناک کلاً دیدن نشانها، دفترچهها و سایر موارد را با آخرین تغییرات و همچنین طرح مدال‌ها را رد کرد تا این سوال پیش آید که عربها چگونه با طرح مدالی که ندیده اند موافقت کردهاند. جالب تر آنکه قذدر دبیرکل فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی خبر نداشت ایران مسابقات را به تعویق انداخته است! در همین راستا و طی همین سفر، در حالی که عنوان میشد بازیها به تعویق افتاده، قرعه کشی مسابقات در شرایطی که هنوز تکلیف خلیج فارس مشخص نشده بود و توافق نهایی بر سر عدم درج و یا درج نام خلیج فارس صورت نپذیرفته بود و مکاتبات ادامه داشت، انجام شد و تعیین تکلیف این ماجرا به دیدارهای بعدی طرفین موکول شد!
پرده دهم: تعویق واقعی بازیها؛ 9 و 10 شهریور 1388
ماجرا همین جا ختم نشد و این بار در جلسه هیات رئیسه فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی در ریاض در قالب پیشنهاد، خواسته بدتری به ایران تکلیف شد که آقابیگ این موضوع را در بند یازده گزارش این اجلاس که برای علی سعیدلو ارسال کرده، چنین آورده است: "د- در مورد مدال‌ها میبایست یک طرف آرم ISSF و طرف دیگر آرم مسابقات باشد." این به منزله آن است که نه تنها مسئولان اعزامی ایران به این اجلاس نتوانستند اعضاء حاضر از سایر دولتهای اسلامی را قانع کنند که آبهای مرزی بر روی نقشه ایران باقی بماند، بلکه آنچنان ضعیف عمل کردهاند که یک عرب پیشنهاد حذف کل نقشه ایران را از پشت مدالهای این دوره از بازیها بدهد!
این در حالی است که در دوره نخست نقشه عربستان بر یک سوی نشانها بوده و در دوره سوم که به میزبانی جاکارتای اندونزی برگزار میشود نیز چنین خواهد بود. جالب آنکه او دو تن از کارمندان میرزاآقابیگ که در حوزه دبیرخانه و انفورماتیک بودند را در عوض چهرههای نخبه و دارای پیشینه بینالمللی همچون امیرحسینی و هاشمیطبا راهی این رویداد کرده بود.
پس از پایان این جلسه دو ساعت و نیمه در ریاض، مسئولان ایران بدون هیچ واکنشی در مجمع عمومی فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی شرکت کردند و به ارائه گزارش فعالیتهای خود پرداختند و این آیا جز پذیرش حذف کل نقشه ایران از محتوای نشان این بازیها در عوض وادار کردن کشورها به پذیرش حفظ نام خلیجفارس بر روی مدالهال بود؟! آیا نباید همان زمان که این مسئله مطرح شد، ایران به نشانه اعتراض در اجلاس مجمع عمومی شرکت نمیکرد و یا در مجمع عمومی صراحتاً حتی با حذف نام خلیجفارس مخالفت میکرد و در صورت اصرار عربها بر حذف نام خلیجفارس یا نقشه ایران، اجلاس را به نشانه اعتراض ترک کرده و راهی ایران میشد؟
در این شرایط بود که میرزاآقابیگ و کارمندانش در غیاب افشارزاده که سریعاً به تهران بازگشته بودند، راهی حج شده و پس از آن راهی امارات متحده عربی شدند و با چند روز تاخیر به ایران آمدند که البته این ادعا مطرح شد هزینهها به صورت شخصی صورت پذیرفته است!
با بازگشت میرزاآقابیگ از وی به واسطه حرکاتی که منافع ایران را به خطر انداخته است، توضیح خواسته شد و محمد علی آبادی که تازه متوجه ابعاد ماجرا شده بود و دریافته بود که ادعای میرزاآقابیگ مبنی بر عدم امضاء این صورتجلسه غیرواقعی است و امضاء گرفته شده از قذدر در حد یک یادگاری بر روی یک کتاب وجاهت قانونی دارد و البته قذدر نیز منکر همین امضاء در پای نام خلیج فارس نیز شده، از میرزاآقابیگ خواست تا محترمانه استعفاء دهد و بدین شکل شاهرخ شهنازی وارث شرایط پیچیده و بحرانی شده بود که فرجامی جز لغو این بازیها نداشت.
پرده آخر: تلاش آخر و لغو بازیها؛ 25 شهریور 1388
با آمدن شهنازی که در روابط بینالملل توانمندی لازم را داشت، تلاش شد تا آب رفته به جوی بازگردانده شود اما اوضاع آنچنان پیچیده شده بود که امکان حل این معضل وجود نداشت. سفر قذدر به ایران و اقامتش در کیش برای آنکه موضوع رسانهای نشود و مذاکرات با وی در ایران نتوانست حاصلی در بر داشته باشد و مرغ عربها با امضایی که گرفته بودند، یک پا داشت؛ حذف نام خلیج فارس.
بر این اساس کاروان ایران این بار متشکل از علی آبادی، افشارزاده و شهنازی پس از اخذ نظر وزارت امورخارجه که با برگزاری این دیدار بدون نام خلیج فارس کاملاً مخالف کرده بود، راهی ریاض تا حرفی که باید روز اول زده میشد، این بار توسط محمد علی آبادی که خود شخصاً زمام امور را به دست گرفته بود، اعلام شود.
در این نشست که با حضور اعضاء هیات اجرایی فدراسیون همبستگی کشورهای اسلامی در ریاض برگزار شد، محمد علی آبادی رسماً عنوان کرد نام خلیج فارس چه به لحاظ سابقه تاریخی و چه به لحاظ اسناد حقوقی و بینالمللی، غیرقابل انکار است و ایران کاملاً با این خواست اعراب به هر شکل ممکن مخالف است. در این میان مسئولان عرب حاضر همانگونه که پیشتر در رسانههایشان نیز اعلام کرده بودند، پس از طرح همان استدلالهای گذشته، تنها راهکار باقی مانده را لغو این بازیها اعلام کردند تا عملاَ امضاء یک سند چنین هزینهای که شاید رقم 50 میلیارد تومان این بازیها یا قدری کمتر بوده باشد، برای ایران به همراه داشته باشد.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|