صد روز پس از تحلیف: بحث مشروعیت و مقبولیت دولت

صد روز پس از تحلیف: بحث مشروعیت و مقبولیت دولت

با گذشت صد روز از رسمی شدن ریاست محمود احمدی نژاد بر دولت دهم ایران پس از انقلاب، چالش های مختلفی پیش روی دولت او بوده است. چالش هایی که در نوع خود متفاوت و در تاریخ 30 ساله بعد از پیروزی انقلاب، بی سابقه بوده اند.

تا قبل از دولت دهم، هیچ یک از افرادی که ریاست دولت در ایران را بر عهده داشته اند، در همان ابتدای فعالیت با اعتراض عمومی و مخالفت در داخل ایران رو به رو نشده بودند. اما فقط چند ساعت بعد از اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، بحث مشروعیت و مقبولیت دولت جدید مطرح شد.

اصولا "دولت نامشروع"، رابطه خوبی با مردم برقرار نمی کند و نفوذ و قدرتی معنوی در جامعه ندارد. حسن شریعتمداری، پژوهشگر علوم دینی، با این توضیح که مشروعیت دولت ها بیشتر جنبه نظری و مقبولیت دولت ها جنبه عملی دارد، می گوید "یک نظام برآمده از انقلاب، مشروعیت خود را همواره با بیعت مردم در زمان برگزاری انتخابات به دست می آورد، در نتیجه هر وقت در انتخابات تقلب شود و مقام های عالی رتبه کشور هم آن را تایید کنند، این نظام از نظر سیاسی با بحران مشروعیت روبه رو می شود."

برخی تحلیلگران معتقدند که موضوع "نامشروع بودن" دولت بعد از اعلام نتیجه انتخابات در ایران، می توانست با بررسی بیشتر صندوق های رای حل و فصل شود، ولی چنین اتفاقی نیافتاد و با اقدام شورای نگهبان در تایید رسمی نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، میرحسین موسوی و مهدی کروبی از نامزدهای معترض انتخابات، اعلام کردند که دولت برامده از این انتخابات، مشروعیت سیاسی و مقبولیت عمومی ندارد.

بعد از آن که به معترضان به نتیجه انتخابات در بازداشتگاه ها تجاوز شد و حقوق اساسی شان نادیده گرفته شد، واکنش به رهبر جمهوری اسلامی به گونه ای بود که او متهم شد در این اقدامات دست داشته است، در چنین حالتی، از نظر فقهی، او حکم یک حاکم جابر را پیدا می کند که دیگر مشروعیت ندارد.

حسن شریعتمداری

اما طرف دولت مدافعانی هم داشت، کسانی مثل حبیب الله عسکراولادی. آقای عسکر اولادی، دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری گفته است "مشروعیت دولت را تنفیذ ولایت فقیه تعیین می کند نه نامزدهای دیگر و طرفداران آنها."

حسین باستانی، روزنامه نگار در فرانسه، یادآور می شود که مدافعان دولت برای اثبات مشروعیت دولت محمود احمدی نژاد رویکردهای دیگری هم دارند. او می گوید: "مدافعان دولت سعی می کنند دلایلی بیاورند که ثابت کنند طرف مقابل، یعنی منتقدان دولت، مشروعیت ندارند. آنها به دنبال اثبات این موضوع هستند که منتقدان دولت و کسانی که معتقدند در انتخابات ریاست جمهوری تقلب شده است، به واسطه یک پروژه سیاسی که مورد حمایت کشورهای خارجی است، چنین ادعایی را مطرح می کنند."

به گفته حسین باستانی، در طول عمر جمهوری اسلامی بارها کسانی که متولی جامعه بوده اند با این توجیه که "الان زمان حفظ کشور و نه طرح انتقادها"، توانسته اند خود را از زیر ضرب انتقادات خارج کنند و محمود احمدی نژاد هم سعی دارد از همین گفتمان استفاده کند.

با این حال او معتقد است که از بعد از دوره ریاست جمهوری بنی صدر تاکنون هیچ رییس جمهور و دولتی در داخل حکومت، چنین مشروعیتش زیرسوال نرفته است.

حسن شریعتمداری، پژوهشگر علوم دینی، یادآور می شود که در هفته ها و ماه های اخیر، بحث مشروعیت دولت به تدریج گسترش پیدا کرده و امروز بحث مشروعیت نظام جمهوری اسلامی هم مطرح شده است. او می گوید: "بعد از آن که به معترضان به نتیجه انتخابات در بازداشتگاه ها تجاوز شد و حقوق اساسی شان نادیده گرفته شد، واکنش به رهبر جمهوری اسلامی به گونه ای بود که او متهم شد در این اقدامات دست داشته است، در چنین حالتی، از نظر فقهی، او حکم یک حاکم جابر را پیدا می کند که دیگر مشروعیت ندارد."

مشروعیت دولت را تنفیذ ولایت فقیه تعیین می کند نه نامزدهای دیگر و طرفداران آنها.

حبیب الله عسکراولادی

ولی با وجود تمام اعتراض ها به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، میرحسین موسوی، از نامزدهای معترض به این نتایج، هنوز کل نظام حکومتی در ایران را زیر سوال نبرده و تنها دولت تحت ریاست محمود احمدی نژاد را نامشروع خوانده است. اما در ماه های اخیر، معترضان در خیابان ها نظر دیگری داشته اند و در تجمعات آنها، بارها شعارهایی علیه آیت الله علی خامنه ای طرح شده است.

مهرانگیز کار، حقوقدان، معتقد است که به دلیل سوء مدیریت نهادهای مهم سیاسی در درون ایران، تضعیف مشروعیت دولت محمود احمدی نژاد باعث شده است تا مشروعیت کل نظام جمهوری اسلامی تضعیف شود.

خانم کار توضیح می دهد: "هر گاه در انتخابات کشوری تقلب شود و تعداد کثیری از رای دهندگان به نتیجه انتخابات بی اعتماد باشند و این بی اعتمادی را اعلام کنند و وارد صحنه شوند، یعنی به خاطرش هزینه بپردازند؛ دستگیر، زندانی، شکنجه و حتی کشته شوند و با جامعه بین المللی در این باره صحبت کنند، شرایط تغییر می کند و مشروعیت دولتی که اصرار دارد در چنین وضعیتی بر سر کار بماند تضعیف می شود."

مهرانگیز کار به چالش هایی اشاره می کند که پس از برخورد با معرضان به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، در تعاملات بین المللی ایران ظاهر شدند. او می گوید: "تضعیف مشروعیت دولت، نه تنها به نظام جمهوری اسلامی صدمه زده، بلکه منافع ملی ایران را هم به شدت تضعیف کرده است، چون جامعه جهانی در دوره بعد از ریاست جمهوری جرج بوش در آمریکا در وضعیتی بود که آمادگی داشت امتیازهای زیادی به دولت ایران بدهد و این دولت را به تدریج از انزوا خارج کند، ولی شرایط کنونی بر محافل مذاکره و گفت و گوی دو طرف سایه انداخته است."

sam2009 - آلمان - آمدن حالم از نام افرادی چون خانم مهر انگیر کار و یا آقای اکبر گنجی بهم میخورد زمانی که ما در کنفرانس برلین بودیم آین اشخاص هم حضور داشتند میشود گفت که خانم مهر انگیر کار و آقای اکبر گنجی کاسه لیسان پاسداران اسلام ضدبشر و مزدوران آخوند«فتنه» در کنفرانس برلین بودند والان ورق برگشته و این دو ایرانی سردمدار اپوزسیون ایران شده اند درضمن هنوز خیانتهای آقای گنجی بعنوان کاردار ایران در استانبول فراموش نشده است جمعه 22 آبان 1388

i.am.the.world - لوگزامبورگ - اش بفرمایید! اگر کسی پیدا شد که از اینهمه صفوراگری و شنگول و منگول گویی سر دراورد؛ یقینن یک موجود مریخی است! یک مغز سالم و مستقیم با دو کلمه شنیدن و خواندن این جعلقات از کار استعفا میدهد. غیر از این است؟ حالا ببینید چه صحرای محشری میشود وقتی یک عده دیگر به توضیح و تفسیر حرفهای این عده میپردازند!! چنان تله ایی براه میافتد که رستم گرزش را زمین میگذارد و فرار میکند! عجیب است که انسانها عمر کوتاه و ذیقیمت خود را در سیاست؛ باور ؛ حزب بازی؛ و به پای یک عده قدرت طلب و شارلاتان میریزند و حرام میکنند. شادباشید. جمعه 22 آبان 1388

dannni - سوئد - استکهلم آیت‌الله جنتی:‌ . ـ پرچم مبارزه با آمریکا برای همیشه باید افراشته باشد . ـ مردم آمادگی اجرای طرح تحول اقتصادی راداشته باشند/// اخر بزقاله چرا فقد مردم دگه بدتر ازین جمعه 22 آبان 1388

sam2009 - آلمان - آمدن خسته نباشید . بحث مقبولیت پاسداران اسلام کثافت شد گفتم لینک این خبر را بنویسم شاید بدردتان خورد. « نه مردم می توانند ولی فقیه را عزل کنند،نه مجلس خبرگان » لینک. https://www.rahesabz.net/story/3913/ جمعه 22 آبان 1388

victor17 - بلژیک - سیلد هر وقت قیافه این یارو رو میبینم حالم به هم میخوره . تازه سره حال بودم با پیکم. بابا گمشو دیگه اولاغ چرون. جمعه 22 آبان 1388

778899 - ایران - شیراز یکی بود یکی نبود ..توی این شهر غریب...جای که مردماشون. همه با هم بودند رفیق...یهو به همه خبر دادند ..اون همه رأی سبزتون...به امر اون رهبرتون...نوشتند به نام اون انترمون...با خود گفتن پیر و جون...حالا که دزدیدند اون رأیمون...اصلأ توهین شده به شعورمون...قرار گذاشتن همشون.. برای پس گرفتن اون رأیشون....خیابونارو پر کنند ...با حضور سبزشون...خبر رسید به ولی ...آن غاصب تخت علی..ولی نشست رو منبرش...فرمان بداد به نوکرش...بگید این فرمان از بیت رهبریست...به ان که نامش پاسدار جعفریست..اگر شعارها این بودش...مرگ بر رهبر و منتخبش...بدید به جای رأیشون...یک گلوله تو قلبشون....مردم بی دفاع ما ...بی خبر از امر ولی ...دست توی دست بی ادعا...غافل از نقشۀ شوم سید علی..بسیجی. و سپاهیا....همون لشکر شوم اشقیا....با طائب عمامه به سر ...با نقدی ریش تا کمر...با قاضی سعید دادستان ...با کمک سردار رادان بی پدر...شدن ستاد کودتا ...ستاد بی پداران مادر به خطا....خیابونای شهرمون . ..سرخ شدن با قطر قطره خونمون...ای رهبر نطفه حروم....این بود جواب حرف حقمون.... جمعه 22 آبان 1388

siavashoma - انگلستان - منچستر روز بروز منفورتر. جمعه 22 آبان 1388

iran_javid - چک - پراگ سلام بر دوستای همیشه سبز . من عضو جدید این سایت هستم دورود بر ایرانی‌ جمعه 22 آبان 1388

بابک - ایران - سبزوار ولایت فقیه همان دیکتاتوری ملا یی هست که منفور ترین و مستبد ترین نوع حکومت است. سپاه هم همان سپاه عمر سعد است که خون مردم بی دفاع را در شیشه کرده و می نوشد اربابش روسیه بی پدر و مادر است که او را جری تر می کند جمعه 22 آبان 1388

parvaze ghasedak - آلمان - برلین 778899 - ایران - شیراز خیلی‌ جالب گفتی‌ ممنون جمعه 22 آبان 1388

kamia1 - المان - کلن 778899 - ایران - شیراز ! چقدر دلم میخواد یه روزئ بیاد, که تو کتاب شعرت رو چاپ کنئ و روز معرفئ کتابت شخصا پائ کتابت رو برام امضا کنئ!! جمعه 22 آبان 1388

parang - سوید - سوندسوال iran_javid - چک - پراگ. خوش اومدی شنبه 23 آبان 1388

778899 - ایران - شیراز kamia1-المان-کلن.....با عرض سلام .ممنون از لطف شما دوست عزیز گرامی. ندیده ام.امیدوارم روزی غربت نشینی شما عزیز وهمه ایرانیان وطن دوست پایان گیرید و به اغوش وطن باز گردید وهمه با هم دست به دست هم ایرانی آباد و آزاد را بسازیم........parvazeghasedak-المان-برلین....از لطف شما هم سپاسگزارم....از همه دوستان نیز بخاطر همۀ مهربانی هایشان ممنونم...... شنبه 23 آبان 1388