وقتی ستون فقرات به ستوه می‌آید

وقتی ستون فقرات به ستوه می‌آید

کارهای روزانه ما می‌تواند روی ستون فقرات اثرات منفی داشته باشد، مثلا یک کارگر در محل کار خود با انجام غلط حرکات می تواند به ستون فقرات خود صدمه بزند.

این صدمه می تواند با یک حرکت ناگهانی با فشار زیاد ایجاد شود، مانند بلند کردن ناگهانی یک جسم سنگین از روی زمین، یا می‌تواند در اثر تکرار حرکات غلط و با فشار کم روی ستون فقرات، به مرور زمان ایجاد شود.

همیشه درد یک علامت خطر است و باید به آن توجه کرد.

درد ستون فقرات نشانه به ستوه آمدن ستون فقرات از کارهای غلط شماست.

اکنون باید یاد بگیریم چگونه کارهای روزانه خود را به طور صحیح انجام دهیم تا کمترین فشار را به ستون فقرات وارد کنیم.

جلوگیری از صدمه کمر با انجام حرکات مناسب

برای در امان بودن از صدمات کمر، باید خطرزایی هر فعالیت را با به‌کارگیری اصول ساده ی زیر به حداقل برسانیم:

1- هیچ‌گاه خمیده راه نروید. زمانی که ایستاده یا نشسته‌اید، انحنای پایین کمر را به حالت طبیعی خود نگه دارید.

2 - برای بلند کردن یا برداشتن اجسام از روی زمین هرگز کمر خود را خم نکنید، بلکه زانوها را خم کنید و آن جسم را از زمین بلند کنید. با این کار مرکز ثقل بدن از ناحیه کمر به آرنج انتقال می‌یابد و با برداشتن جسم، کمترین فشار به ستون فقرات تحمیل می‌گردد.

3 - وقتی می‌خواهید باری را حمل کنید، بار را به بدن خود نزدیک کنید. در صورتی که مجبورید باری را در یک سمت خود به وسیله دست حمل نمایید، سعی کنید چرخشی روی ستون فقرات ایجاد نکنید.

4 - برای مدت طولانی در یک وضعیت ننشینید، به خصوص رانندگان و کارمندان پشت میزنشین بهتر است پس از مدتی کار کردن، 12 دقیقه راه بروند و دوباره به کار مشغول شوند.

در هنگام نشستن سعی کنید قوس کمر در حد مطلوب حفظ شود و از خم شدن روی فرمان اتومبیل یا میز کار خودداری نمایید.

5 - حتی‌الامکان سعی کنید از تشک‌های طبی مناسب برای خوابیدن استفاده نمایید، طوری که کمر در حالت صاف باقی بماند.

6 - زمانی که می‌خواهید داخل خودرو بروید، ابتدا روی صندلی بنشینید و سپس پاها را به داخل خودرو ببرید. صندلی خودرو را طوری تنظیم کنید که زانوها بالاتر از لگن قرار بگیرند. فاصله صندلی طوری تنظیم شود که زاویه آرنج در هنگام گرفتن فرمان کمی بیشتر از 90 درجه باشد. هنگامی که مجبورید برای زمان طولانی رانندگی کنید، بهتر است هر 2 ساعت یک بار توقف کرده و از اتومبیل پیاده شوید و چند قدمی راه بروید و حرکات کششی انجام دهید.

7 - برای قرار دادن اشیا در قفسه‌ها بهتر است که اشیای سبک در قفسه‌های پایین و اشیای سنگین در قفسه‌های بالایی قرار گیرند تا فشار کمتری بر ناحیه کمر وارد شود. برای گذاشتن اشیای سنگین در قفسه‌های بالا یا برداشتن آنها، روی پنجه‌های پاهایتان بلند نشوید، بلکه از یک چهارپایه استفاده کنید.

8 - برای ورزش کردن، ابتدا از حرکات کششی سبک شروع نمایید و بدن خود را گرم کنید. سپس ورزش‌های سنگین را انجام دهید.

روش‌های درمانی دردهای ناحیه ستون‌‌فقرات

درمان دردهای ستون فقرات شامل درمان‌های دارویی، فیزیکی و جراحی می‌شود.

درمان‌های دارویی

درمان‌های دارویی شامل داروی اختصاصی بر اساس نوع بیماری و در صورت لزوم تجویز مسکن جهت کاهش درد است.

هدف اصلی در درمان‌های دارویی، درمان علت بیماری است و چنانچه علت بیماری قابل درمان نبوده، یا جزو علل مکانیکی کمردرد باشد، می توان به طور موقتی داروی مسکن تجویز نمود، ولی انجام درمان های فیزیکی مانند فیزیوتراپی حتما ضروری است.

درمان های فیزیکی کمردرد

درمان‌های فیزیکی تنوع زیادی دارند و از قدیمی‌ترین روش‌های درمانی کمردرد تا متدهای جدید درمانی در این گروه جای می‌گیرند.

برخی از روش‌های فیزیوتراپی در درمان کمردرد عبارتند از:

حرارت‌درمانی: گرم کردن یا سرد کردن عضو دردناک جهت کنترل درد از دیرباز استفاده می‌شده است. گرمادرمانی امروزه به دو صورت سطحی (برای پوست) و عمقی (برای مفاصل یا عضلات) توسط دستگاه‌های پیشرفته فیزیوتراپی انجام می‌شود.

الکتریسیته‌درمانی: طول موج و فرکانس‌های خاصی از جریان برق برای کنترل درد، ترمیم زخم، تقویت عضلات و بسیاری موارد دیگر به کار می رود و امروزه دستگاه‌های پیشرفته الکتریکی به این منظور طراحی شده است.

لیزردرمانی: استفاده از لیزرهای کم‌توان نظیر لیزر آرگون هلیم و یاقوت با هدف کاهش درد، افزایش روند ترمیم زخم، کاهش التهاب و بسیاری از موارد دیگر موثر بوده و امروزه توسط فیزیوتراپیست‌ها استفاده می‌شود.

آب‌درمانی: شامل یک سری حرکات ورزشی در داخل آب می‌باشد و از آنجایی‌که در این وضعیت بیمار درد کمر را کمتر احساس می‌کند، بسیار مفید است. البته این روش بعد از برطرف شدن مرحله ی حاد کمردرد توصیه می‌شود.

تمرینات ورزشی: یکی از مفیدترین روش‌های درمانی درد است. ورزش‌درمانی باید توسط پزشک متخصص پس از معاینه بیمار و معین کردن علت درد بیمار تجویز شود. ورزش‌ها تنوع زیادی دارند و بسته به محل و علت درد و وضعیت ستون فقرات نوع خاصی از ورزش توصیه می شود.

این وسایل می‌توانند به طور موقت در کاهش درد و گرفتگی عضلات مفید باشند، ولی استفاده طولانی‌مدت و مستمر از آنها مضر است و سبب آتروفی (لاغر شدن) عضلات شده و پس از مدتی نتیجه ی معکوس می‌دهد.

جراحی‌‌، ایستگاه آخر درمان

دردهای ناحیه ستون فقرات معمولا‌ با درمان های دارویی و فیزیکی بهبود می یابند، ولی به عنوان آخرین راه و آن هم در شرایط خاص می توان از جراحی استفاده کرد.

امروزه در مورد دیسک کمری فقط در 5 تا 15 درصد موارد جراحی توصیه می‌شود و آن هم در صورتی است که درد بیمار با استراحت کاهش نیابد و به دارو جواب ندهد، یا بیماری فرد طوری پیشرفت نماید که منجر به فلج اندام، یا کاهش حس، یا احتمال بی اختیاری دفع ادرار و مدفوع گردد. در مواردی مثل شکستگی یا چسبندگی مهره‌ها، وجود توده چرکی در اطراف ستون فقرات یا وجود تومورهای نخاع، عمل جراحی توصیه می‌شود و در غیر این موارد انجام جراحی در ستون فقرات قابل توصیه نمی‌باشد.

برای حفظ سلامتی ستون فقرات بهترین راه، رعایت نکات گفته شده در بالا برای پیشگیری از ابتلا به کمردرد می‌باشد، ولی در صورت ابتلا به این دردها سعی کنید تحت نظر پزشک بهترین راه درمانی را که با شرایط شما سازگار است انتخاب کنید تا در کمترین فرصت بهبود یابید و دچار عوارض ناگوار نشوید.

دکتر رامین خطیب‌شهیدی