آمارهای گریزان از وضعیت شیوع خودکشی در کشور، ۶ در ۱۰۰ هزار نفر

آمارهای گریزان از وضعیت شیوع خودکشی در کشور، 6 در 100 هزار نفر

در حالی که کارشناسان روانپزشکی پیش بینی می کنند که تبعات ناشی از بحران اقتصادی جهان در سال های آینده می تواند سرنوشت نامطلوبی را برای جمعیت جوان جهان رقم بزند و آمار دست شستن از زندگی به علت فقر اقتصادی یا روانی را باعث شود، کارشناسان وزارت بهداشت همچنان مدعی کاهش آمار خودکشی در ایران هستند. ظرف چهار سال گذشته و بنا به اقرار کارشناسان، در پی نزول سطح رفاه جامعه و بحران اقتصادی که گریبانگیر خانواده های ایرانی شده است، می توان از افزایش شیوع اختلالات روانی، به خصوص در میان جمعیت در سن اشتغال سراغ گرفت؛ جمعیتی که ظرف این مدت، در مقابل اقتصاد بحران زده به زانو درآمد و به دلیل فقدان امنیت شغلی - که رویای 30 ساله جمعیت شاغل در ایران است- یا به خیل بیکاران پیوست یا برای تامین ضروری ترین مایحتاج انسانی، به مشاغل دون و نازل تن داد که درآمدی کسب کند که فقط «سیر» می کند. با این حال، اجرای سیاست «پرهیز از انتقاد و سیاه نمایی» که از دولت نهم تا امروز ادامه دارد، بار دیگر کارشناسان را واداشت تا آمارهای پر فاصله از واقعیت ارائه دهند و در عجیب ترین اظهارنظر اعلام کنند «میزان خودکشی در ایران از هشت مورد در هر 100 هزار نفر در سال 83 به 8/5 مورد در هر 100 هزار نفر در سال 87 رسیده است که نشان دهنده 27 درصد کاهش است.»

خبرگزاری حامی دولت روز گذشته خبر داد دکتر محمد باقر صابری زفرقندی مدیرکل دفتر سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت در نشست خبری به مناسبت روز جهانی پیشگیری از خودکشی اعلام کرده است؛ «در میان کشورهای منطقه مدیترانه شرقی، آمار خودکشی در ایران از سایر کشورها پایین تر است زیرا افرادی که اعتقادات مذهبی دارند کمتر خودکشی می کنند. البته 60 تا 70 درصد افرادی که افسرده می شوند فکر خودکشی در ذهن دارند که در کشورهای اروپایی 50 درصد آنها خودکشی می کنند. اما در ایران وقتی کار به انجام خودکشی می رسد مسائل فرهنگی و مذهبی مانع می شود.» این کارشناس البته هیچ مبنای علمی ارائه نداده که چگونه می توان انگیزه خودکشی ناشی از فقر اقتصادی و گرسنگی و ناتوانی از تامین نیاز های اولیه انسانی را با توسل به «مسائل فرهنگی و مذهبی» کاهش داد آن هم در حالی که اذعان می دارد که «علت بسیاری از خودکشی ها اختلالات روانپزشکی از جمله افسردگی ها است. شیوع بیماری های روانی در کشور 15 تا 20 درصد است و 5 تا 10 درصد آنها را افسردگی ها تشکیل می دهد که با این وجود هفت تا هشت میلیون نفر از جمعیت کشور افسرده هستند.» استدلال مدیرکل دفتر سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت زمانی مورد سوال قرار می گیرد که خبرگزاری ایلنا روز گذشته در یک گزارش از تعداد جمعیت زیر خط فقر مطلق و نسبی، اعلام کرد «تعداد جمعیت خط فقر نسبی در سال 83، 15 درصد بوده که در سال های 84 و 85 به 19 درصد و در سال 86 به 21 در صد افزایش یافته و در عین حال تعداد جمعیت زیر خط فقر مطلق نیز در زمان های یاد شده از دو درصد به 7/5 درصد افزایش یافته است.» آیا وزارت بهداشت تا کنون تحقیقی انجام داده که برآوردی از جمعیت هشت میلیونی افسرده کشور در میان آحاد زیر خط فقر نسبی یا مطلق داشته باشد تا با استناد بر نتایج این تحقیق باز هم بتواند بر این استدلال تاکید کند که «مسائل فرهنگی و مذهبی مانع از اقدام به خودکشی می شود؟»

اعدادی از سال های گذشته

اردیبهشت ماه سال 1387 وزارت بهداشت با انتشار گزارشی اعلام کرد به طور متوسط، روزانه 13 مورد خودکشی در کشور با میانگین سنی 29 سال اتفاق می افتد. طبق این آمار نسبت خودکشی مردان به زنان

5/2 به یک و گاه 5/4 به یک است. در این گزارش آمده است؛ «هر چند که آمار خودکشی در ایران نسبت به بسیاری از کشورها در رده پایین تری قرار دارد، اما مقایسه این آمار با آمار ثبت شده سال های گذشته در ایران رشد قابل توجهی را نشان می دهد؛ به طوری که میزان خودکشی از 3/1 در 100هزار نفر در سال 1363 به 6 در100 هزار نفر در سال 1383 رسیده است. میزان خودکشی طی سال های 1384 ، 1385 و 1386 به ترتیب عبارتند از 8/5 ، 65/5 و 6/5 در 100 هزار نفر جمعیت.» علاوه بر آنکه در بررسی انجام گرفته در سال 1380 در وزارت بهداشت که با عنوان «سیمای مرگ و میر در 18 استان کشور»، و با استناد به داده های 195 شهرستان کشور منتشر شد، خودکشی در مردان با 6/7 در100 هزار نفر نهمین علت مرگ و میر و در زنان با 1/5 در100 هزار نفر دهمین علت مرگ و میر بوده هجمه ها است. مهر ماه سال 1386، دکتر زفرقندی که در آن زمان سرپرستی دفتر سلامت روانی اجتماعی وزارت بهداشت را عهده دار بود در نشست خبری هفته بهداشت و روان اعلام کرد «سالانه شش نفر به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت در ایران اقدام به خودکشی می کنند.» بد نیست بخوانیم که دکتر حسن زاده هم در بهمن ماه سال گذشته و در سمینار وضعیت خودکشی در ایران اظهار داشت؛ «با توجه به مسائل فرهنگی و پیچیدگی های اجتماعی در ایران 75 درصد از موارد خودکشی اعلام نمی شود. (خبرگزاری مهر)کارشناسان وزارت بهداشت با کنار هم قرار دادن این آمار و اظهارات که به طور رسمی منتشر شده و همچنین بسیار بسیار واقعیت هایی که از تمام آحاد جامعه پنهان داشته می شود، اکنون می توانند بهتر تصمیم بگیرند که آیا همچنان باید واقعیت «شیوع خودکشی» در ایران را پنهان نگاه دارند؟