روزشمار ۵۸ سال روابط ایران و بریتانیا

روزشمار ۵۸ سال روابط ایران و بریتانیا

روابط پرفراز و نشیب ایران و بریتانیا، پس از وقایع مربوط به اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران، باز هم در مسیر سردی قرار گرفته است. در این مطلب نگاهی به ۵۸ سال روابط ایران و بریتانیا انداخته ایم:

۱۹۵۱: دولت ایران شرکت نفت انگلیس- ایران را ملی کرد و به این ترتیب، جرقه مناقشه میان دو کشور زده شد.

۱۹۵۳: دولت محمد مصدق، نخست وزیر وقت ایران در کودتایی که تحت حمایت بریتانیا و آمریکا قرار داشت، سرنگون شد.

۱۹۷۹: در پی وقوع انقلاب اسلامی ایران، بریتانیا سفارت خود در تهران را تعطیل کرد و دیپلمات هایش را به دفتر حفاظت منافع بریتانیا در سفارت سوئد منتقل کرد.

۱۹۸۸: سفارت بریتانیا در تهران مجددا بازگشایی شد.

فوریه ۱۹۸۹: آیت الله خمینی، رهبر فقید ایران، فتوای قتل سلمان رشدی، نویسنده بریتانیایی را به اتهام ارتداد علیه اسلام صادر کرد. این موضوع به قطع روابط دیپلماتیک ایران و بریتانیا منجر شد.

سپتامبر ۱۹۹۰: روابط دو کشور مجددا برقرار شد اما در سطح کاردار محدود ماند.

مه ۱۹۹۷: محمد خاتمی رئیس جمهور ایران شد و روی کار آمدن او به تلاش هایی برای عادی سازی روابط میان دو کشور منجر شد.

سپتامبر ۱۹۹۸: روابط با بریتانیا به سطح سفیر برگشت. این پس از آن بود که دولت خاتمی موافقت کرد از ترغیب مسلمانان برای اجرای فتوای قتل سلمان رشدی خودداری کند.

ژانویه ۲۰۰۰: کمال خرازی، وزیر خارجه ایران، از لندن دیدار کرد.

سپتامبر ۲۰۰۱: جک استرا، نخستین وزیر خارجه بریتانیا بود که از سال ۱۹۷۹ به ایران سفر کرد. آن سفر به عنوان بخشی از تلاش ها برای ایجاد ائتلافی علیه طالبان در افغانستان انجام شد. آقای استرا پس از آن سه بار دیگر نیز عازم ایران شد.

فوریه ۲۰۰۲: روابط رو به بهبود بریتانیا با ایران پس از آنکه ایران، دیوید ردووی را به عنوان سفیر جدید بریتانیا رد کرده و او را جاسوس خواند، متحمل ضربه ای عمده شد.

ژوئن ۲۰۰۳: در خلال نگرانی های فزاینده بین المللی در این مورد که ایران ممکن است در صدد تولید سلاح های هسته ای باشد، بریتانیا ایران را ترغیب کرد درهای مراکز هسته ای خود را به روی بازرسی های دقیق تر بگشاید.

۲۱ اوت ۲۰۰۳: مقام های بریتانیایی هادی سلیمان پور، دیپلمات ایرانی را که از سوی آرژانتین در ارتباط با اتهامات تروریستی تحت تعقیب است، بازداشت کردند. ایران خواستار آزادی فوری آقای سلیمان پور و عذرخواهی دولت بریتانیا شد.

۲۷اوت ۲۰۰۳: علی آهنی، معاون وزارت خارجه ایران، برای ملاقات با جک استرا به بریتانیا سفر کرد. آقای استرا گفته بود نمی تواند در مسائل قضائی دخالت کند. ایران گفت امیدوار است کار به فراخوانی سفرا از پایتخت های متقابل نکشد، اما افزود که همه گزینه های قانونی و دیپلماتیک مد نظر است.

سپتامبر ۲۰۰۳: ایران سفیر خود را "برای رایزنی" از لندن فراخواند و در تهران گلوله هایی به سوی سفارت بریتانیا شلیک شد.

نوامبر ۲۰۰۳: ایران پس از میانجیگری وزیران امور خارجه بریتانیا، آلمان و فرانسه گفت برنامه غنی سازی اورانیوم را به حال تعلیق درمی آورد و اجازه بازرسی های سرزده از تاسیسات اتمی اش را به سازمان ملل می دهد.

مه ۲۰۰۴: یک رشته تظاهرات پی در پی بیرون سفارت بریتانیا در تهران انجام شد، که طی آن تظاهرکنندگان از نیروهای آمریکایی و بریتانیایی به دلیل نبرد در نزدیکی شهرهای مقدس شیعه در عراق انتقاد کردند.

۱۸ ژوئن ۲۰۰۴: بریتانیا، آلمان و فرانسه پیش نویس قطعنامه ای را در آژانس بین المللی انرژی اتمی تنظیم کردند که در آن ایران به دلیل همکاری نکردن با بازرسی های آژانس "مذمت" شد.

۲۱ ژوئن ۲۰۰۴: هشت ملوان بریتانیایی پس از آنکه ظاهرا قایق آنها در نزدیکی مرز عراق در آب های ایران سرگردان شده بود، توسط نیروی دریایی ایران بازداشت شدند. آنها سه روز بعد در پی مذاکره دیپلمات های بریتانیایی با مقام های ایرانی آزاد شدند.

۲۸ سپتامبر ۲۰۰۵: دانشجویان در ایران در اعتراض به نحوه عملکرد بین المللی نسبت به برنامه اتمی ایران، به سوی سفارت بریتانیا در تهران سنگ و کوکتل مولوتف پرتاب کردند.

۱۵ اکتبر ۲۰۰۵: انفجارهایی در شهر اهواز در جنوب غربی ایران باعث مرگ چهار نفر شد. ایران عوامل اطلاعاتی بریتانیا را در این مورد متهم کرد. بریتانیا این اتهام را رد کرد.

۲۵ژانویه ۲۰۰۶: ایران گفت بمبگذارانی که هشت نفر را در بمبگذاری های دیگر در اهواز کشتند، با سازمان های اطلاعاتی بریتانیا ارتباط داشتند.

۱۳ نوامبر ۲۰۰۶: تونی بلر، نخست وزیر بریتانیا در یک سخنرانی تاکید کرد که نگرش بریتانیا نسبت به ایران ملایم تر نشده است.

۲۳ دسامبر ۲۰۰۶: شورای امنیت سازمان ملل با تصویب یک قطعنامه، تحریم هایی را به خاطر برنامه اتمی ایران بر آن کشور تحمیل می کند. بریتانیا از نویسندگان پیش نویس این قطعنامه بود.

۲۳ مارس ۲۰۰۷: به گفته وزارت دفاع بریتانیا، پانزده تن از پرسنل نیروی دریایی بریتانیا توسط نیروهای ایرانی در آب های خلیج فارس در نزدیکی سواحل عراق دستگیر شدند.

مارس۲۰۰۸: تعدادی از نمایندگان مجلس عوام بریتانیا به دولت این کشور هشدار دادند که ایران به دنبال دستیابی به سلاح اتمی است و به احتمال زیاد تا سال ۲۰۱۵ میلادی در موقعیتی خواهد بود که به سرعت خواهد توانست سلاح هسته ای تولید کند.

۹ ژوئیه ۲۰۰۸: دادگاه عالی لندن دادخواست بانک ملی لندن برای مستثنی شدن از تحریم های اتحادیه اروپا و جلوگیری از مسدود شدن داراییهایش را، رد کرد.

۲۵اکتبر ۲۰۰۸: ایران در نامه ای به دبیر کل سازمان ملل متحد و رئیس دوره ای شورای امنیت نسبت به سیاست های بریتانیا اعتراض کرد.

۲۴ نوامبر۲۰۰۸: وزیر خارجه بریتانیا برنامه هسته ای ایران را خطرناک توصیف کرده و خواستار همکاری کشورهای حوزه خلیج فارس برای حل و فصل این مساله شده است.

۲۶ نوامبر ۲۰۰۸: ایران به سخنان اخیر وزیر خارجه بریتانیا در مورد برنامه های اتمی جمهوری اسلامی به شدت اعتراض کرد و آن را دخالت در امور داخلی خود دانست.

۲۸نوامبر ۲۰۰۸: دانیل جیمز، مترجم ارتش بریتانیا در افغانستان که به اتهام جاسوسی برای ایران مجرم شناخته شده بود، به ده سال حبس محکوم شد.

۱ دسامبر۲۰۰۸ : حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت که "انگلیسی‌ها در خط مقدم خصومت تاریخی علیه منافع ملت ایران" بوده‌اند اما تعطیلی سفارت این کشور در تهران "فعلا" در دستور کار ایران قرار ندارد.

۳ دسامبر ۲۰۰۸: الیزابت دوم، ملکه بریتانیا، طی سخنانی در مراسم سنتی گشایش دوره جدید قانونگذاری، گفت که کشورش رسیدگی موثر به نگرانی درباره برنامه هسته ای ایران را به طور جدی دنبال خواهد کرد.

۲۴ دسامبر۲۰۰۸: یک سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا از پخش پیام تبریک کریسمس محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران، از شبکه 4 تلویزیون این کشور انتقاد کرد.

۳۰ دسامبر ۲۰۰۸: دانشجویان بسیجی ایرانی به باغ تابستانی سفارت بریتانیا در تهران حمله کردند.

۳۰دسامبر ۲۰۰۸: آرشیو ملی بریتانیا اسنادی را منتشر کرد که نشان داد دولت این کشور و ایالات متحده تا پاییز ۱۳۵۷ بر این باور بودند که شاه در راس قدرت باقی خواهد ماند.

۲۰فوریه ۲۰۰۹: جان سورز، نماینده بریتانیا در سازمان ملل متحد از گفتگوهای پشت پرده بین ایران و غرب سخن گفته و اعلام کرد ایران به طور خصوصی به دخالت خود در حملات با بمب در عراق اذعان کرده و حتی پیشنهاد داده در برابر پایان دادن به این حملات، غرب از مخالفت با برنامه غنی سازی اورانیوم ایران دست بردارد.

۵ فوریه۲۰۰۹: یک نهاد آموزشی و فرهنگی موسوم به "شورای بریتانیا" گفت پس از مرعوب شدن کارمندانش در تهران توسط مقام های ایرانی، کلیه فعالیت های خود در آنجا را معلق کرد.

۷ فوریه ۲۰۰۹: سخنگوی دولت ایران ضمن تایید تلویحی احضار کارمندان ایرانی شورای فرهنگی بریتانیا، گفت که ایران هیچ منعی برای کار این شورا در نظر نداشته است.

فوریه ۲۰۰۹:همزمان با سی سالگی انقلاب اسلامی در ایران، دیوید میلیبند، وزیر امور خارجه بریتانیا در وبلاگ سایت اینترنتی این وزراتخانه از کشورهای غربی و ایران دعوت کرد که زندانی پیشینه روابط خود نباشند و روابط خود را بر اساس احترام متقابل و مشارکت و نه اختلاف نظر و برخورد پایه ریزی کنند.

۵مارس ۲۰۰۹: وزارت خارجه بریتانیا اعلام کرد که سایمون گاس به عنوان سفیر جدید بریتانیا در ایران به زودی جانشین جفری آدامز خواهد شد.

۳ ژوئیه ۲۰۰۹: احمد جنتی، در خطبه های نماز جمعه تهران اعلام کرد که تعدادی از کارمندان ایرانی سفارت بریتانیا در تهران، که در روزهای گذشته بازداشت شده بودند، به اتهام دست داشتن در ناآرامی های اخیر محاکمه خواهند شد.

۱۹ ژوئیه۲۰۰۹: مبلغ یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار از دارایی های ایران در بریتانیا بر اساس قطعنامه های تحریمی سازمان ملل متحد مسدود شد.


۲۹ ژوئیه ۲۰۰۹: تعدادی از کارمندان بازداشت شده سفارت بریتانیا در تهران که در جریان نا آرامی های پس از اعلام نتایج انتخابات دستگیر شده بودند، آزاد شدند.

۸ اوت۲۰۰۹: محاکمه دو کارمند محلی سفارت بریتانیا در تهران به اتهام جاسوسی و فراهم کردن شرایط برای اقدام به براندازی آغاز شد. این دادگاه همراه با محاکمه بازداشت شدگان وقایع پس از اعلام نتایج انتخابات ایران برگزار شد که طی آن شماری از سیاستمداران اصلاح طلب و دولتمردان سابق ایران نیز محاکمه می شوند.