استرس هم قند خون را بالا می برد

استرس هم قند خون را بالا می برد

متاسفانه شیوع دیابت به ویژه دیابت نوع 2 طی دهه اخیر افزایش قابل توجهی یافته است.

تحقیقات گذشته نشان داده بود که شیوه زندگی ناسالم، اعم از تغذیه ناصحیح و عدم تحرک بدنی، از طریق بروز چاقی باعث افزایش استعداد ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 می‌شود.

اگرچه چاقی به‌طور کلی باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت می‌گردد، ولی اهمیت چاقی شکمی، در این زمینه بیشتر است.

اما نکته جالب توجه آن است که تحقیقات جدید نشان داده است، تجمع بیش از حد چربی در ناحیه شکم به همراه استرس بیش از حد (که از ارمغان‌های زندگی امروزی است)، می‌تواند امکان بروز دیابت نوع 2 را در افراد با‌استعداد بالای ابتلا به دیابت افزایش دهد.

طی سال‌های گذشته توجه زیادی به نقش چاقی در ابتلا به دیابت نوع 2 صورت گرفته است، ولی محققان بر این باورند که استرس ممکن است نقشی همانند چاقی، در افزایش خطر ابتلا به دیابت در جمعیت با خطر بالا داشته باشد.

در مطالعه‌ای که اخیرا بر روی 62 زن آمریکایی - آفریقایی غیردیابتی سالم انجام گرفت، حجم چربی شکمی اندازه‌گیری شد.

علاوه بر آن از افراد مورد مطالعه تست ارزیابی واکنش به استرس به عمل آمد و اندازه‌گیری قند و میزان آدرنالین خون در واکنش به استرس نیز انجام گرفت.

همان‌طور که می‌دانیم میزان قند خون بیش از حد طبیعی در حالت ناشتا، به عنوان یک عامل خطر اساسی در بروز دیابت و نیز بیماری های قلبی و عروقی شناخته شده است.

نتایج این مطالعه نشان داد که زنان با تجمع بیش از حد بافت چربی در ناحیه شکم، دارای میزان بالای آدرنالین خون و قند خون بالا در هنگام تست استرس و نیز در حالت ناشتا بودند.

از طرف دیگر نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که در نقطه مقابل، زنان با چربی شکمی کم و سطح استرس زیاد و نیز زنان با چربی شکمی زیاد و استرس کم، سطح قند خون طبیعی داشتند.

تئوری که در رابطه با نقش استرس در افزایش خطر ابتلا به دیابت می‌توان مطرح نمود، آن است که افزایش سطح خونی هورمون آدرنالین در پاسخ به استرس، باعث تحریک شکسته شدن چربی و ایجاد اسید چرب آزاد می‌گردد.

اسیدهای چرب آزاد با گلوکز در سطح سلولی به عنوان سوخت بدن رقابت می کنند که نتیجه آن پیروزی اسیدهای چرب و بالا‌ رفتن گلوکز (قند) خون است، البته این که چه میزان استرس در بروز دیابت موثر می‌باشد، مطالعات بیشتری را می‌طلبد.

نکته عملی:

زندگی شهرنشینی که همراه با تغذیه ناسالم و عدم تحرک بدنی است، باعث شیوع چاقی و به ویژه چاقی شکمی شده است که این‌ها از عوامل خطر اصلی در ابتلای به دیابت نوع‌ 2 می‌باشند.

علاوه بر این استرس زیاد، به ویژه در افراد مبتلا به چاقی شکمی، استعداد ابتلای به دیابت را بیش از پیش می‌نماید، لذا توجه به کنترل و کاهش استرس به همراه کاهش چاقی شکمی می‌تواند نقش اساسی در پیشگیری از بروز دیابت در افراد با خطر بالای ابتلا به دیابت داشته باشد.

دکتر حمیدرضا فرشچی- متخصص تغذیه