یکصد روز با اوباما؛ ارزیابی ها از رویکرد مقابل ایران

یکصد روز با اوباما؛ ارزیابی ها از رویکرد مقابل ایران

اوباما خواستار تماس مستقیم دیپلماتیک حتی با دشمنان آمریکا شده است

باراک اوباما سال گذشته در دوران مبارزات انتخاباتی قول داد در صورت پیروزی، بدون هیچ شرطی با رهبران ایران دیدار کند. او در نخستین روز ریاست جمهوری خود خطاب به رهبران ایران گفت که دستانش را به سوی آنها دراز کرده و از آنها خواست مشت گره کرده خود را بازکنند.

آقای اوباما به مناسبت نوروز با ارسال پیامی ویدیویی بر روی اینترنت برای نخستین بار رهبران ایران را به طور مستقیم مورد خطاب قرار داد و خواستار گفتگوی رو در رو شد.

هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا، نیز ماه گذشته در چرخشی از مواضع قبلی کشورش اعلام کرد از این پس ایالات متحده در گفتگوهای گروه 1+5 با ایران به طور موثر حضور خواهد داشت.

هر چند در صد روزی که از آغاز ریاست جمهوری باراک اوباما گذشته، آمریکا و ایران هنوز به طور مستقیم با یکدیگر گفتگو نکرده اند و برخی از رخدادها مانند بازداشت رکسانا صابری، روزنامه نگار ایرانی آمریکایی و سخنان ضد اسرائیلی محمود احمدی نژاد در اجلاس دوربان 2 در ژنو دورنمای چنین گفتگوهایی را تار کرده است، اما رئیس جمهوری آمریکا همچنان بر تلاش برای گفتگو با ایران اصرار دارد.

بی بی سی فارسی به مناسبت یکصدمین روز ریاست جمهوری باراک اوباما، نظر نیکلاس برنز، جان بولتون و سناتور چاک هیگل، سه نفر از سیاستمداران برجسته آمریکایی را درباره سیاست جدید این کشور در برابر ایران جویا شده است. دو تن از این افراد از کارگزاران سیاست خارجی دولت جورج بوش و دیگری از سناتورهای سابق جمهوری خواه است.

'رویکرد درست'

نیکلاس برنز، معاون سیاسی سابق وزارت خارجه آمریکا و مسوول پرونده ایران در دولت جورج بوش بود. او که یکی از اعضای برجسته کادر دیپلماتیک آمریکا بود، سال گذشته پس از بازنشستگی به دانشگاه هاروارد پیوست.

آقای برنز سیاست دولت جدید آمریکا در برابر ایران را تایید می کند.

"فکر می کنم باراک اوباما و هیلاری کلینتون با اتخاذ یک سیاست قوی و جدی در برابر ایران از یک سو و به کارگیری دیپلماسی و گفتگو از سوی دیگر عملکرد بسیار خوبی داشته اند."

آقای برنز ابتکار عمل باراک اوباما را روش مناسبی برای پل زدن بر شکاف بین دو کشور می داند.

نیکلاس برنز با اشاره به این موضوع که دولت ایران هنوز به طور رسمی پاسخی به پیشنهاد گفتگوی مستقیم آمریکا نداده است، گفت: "کاری که آقای اوباما انجام داد، ایران را در وضعیت دفاعی قرار داده است و شاید تاخیر آنها در پاسخگویی به خاطر این است که دارند درباره چگونگی پاسخگویی خود فکر می کنند."

آقای برنز با انتقاد از سخنان محمود احمدی نژاد در اجلاس ضد نژادپرستی سازمان ملل متحد و بازداشت رکسانا صابری، از تصمیم باراک اوباما برای ادامه تلاش برای گفتگوی مستقیم ایران و آمریکا حمایت کرد.

"فکر می کنم این رویکرد درستی است. در حقیقت برقراری گفتگو بین دو دولت به خاطر مشکلاتی که بر سر عراق، افغانستان و پرونده اتمی دارند بسیار مهم است. دولت اوباما اجازه نداده جنجال های پیش آمده برنامه اش را از مسیر منحرف کند و این نشانه قوت اوست."

'گفتگو موثر نیست'

جان بولتون، نماینده اسبق ایالات متحده در سازمان ملل متحد و از نومحافظه کاران برجسته آمریکا سیاست دولت اوباما را در برابر ایران رد می کند:

"حضور آمریکا پای میز مذاکره با ایران وجاهت آنها را بیشتر می کند و به برنامه اتمی آنها زمان می دهد."

آقای بولتون با اشاره به مذاکرات شش سال گذشته اتحادیه اروپا و گروه 1+5 با ایران اظهار نظر کرد که گفتگوی مستقیم تاثیری بر عزم ایران برای ادامه برنامه هسته ای این کشور نخواهد داشت.

آقای بولتون گفت بر این باور است که برنامه اتمی ایران از خط قرمز عبور کرده است و آمریکا برای مقابله با توانایی هسته ای این کشور تنها دو راه در پیش رو دارد: سرنگونی حکومت جمهوری اسلامی یا حملات محدود علیه تاسیسات اتمی این کشور.

او واکنش ایران به پیشنهاد گفتگوی دولت اوباما را این طور ارزیابی کرد: "ایران با عدم پذیرش فوری پیشنهاد گفتگو، فشار خود را افزایش داده تا امتیاز بیشتری از دولت اوباما بگیرد. از آنجایی که دولت اوباما، دولت ضعیفی است، استراتژی ایران منطقی است. این برای ایران خوب است و برای آمریکا بد."

جان بولتون در یک ارزیابی کلی به سیاست دولت باراک اوباما در برابر ایران نمره مردودی می دهد و می گوید تهران از این پس امتیازهای بیشتری را از واشنگتن خواهد گرفت.

'برقراری روابط تجاری'

چاک هیگل سناتور برجسته سابق جمهوری خواهان که به استقلال رای شهرت دارد، با نظر جان بولتون مخالف است و ابتکار عمل آقای اوباما برای گفتگوی مستقیم با ایران را اقدام درستی می داند.

"فکر می کنم یکصد روز نخست فعالیت اوباما مثبت بوده و فکر می کنم آن چه او انجام می دهد درست است."

سناتور هیگل که سال گذشته پس از پایان دوره نمایندگی در انتخابات شرکت نکرد، هم اکنون استاد دانشگاه جورج تاون در واشنگتن است. او از اولین سیاستمداران آمریکایی بود که خواستار گفتگوی بدون پیش شرط با ایران شد و دو سال پیش از دولت جورج بوش خواست در تهران دفتر حفاظت منافع تاسیس کند.

آقای هیگل با اشاره به حضور ایران در اجلاس بازسازی افغانستان در لاهه می گوید دولتمردان این کشور از زمان روی کار آمدن دولت باراک اوباما نشانه های مثبتی را از خود به نمایش گذاشته اند.

به گفته او برقراری دیپلماسی مستقیم بین دولت های ایران و آمریکا که سال ها فاقد رابطه بوده اند، کاری زمان بر است.

آقای هیگل در این حال از دولت باراک اوباما خواست فراتر از مسائل نظری و موضوع گفتگوی مستقیم حرکت کند و در جهت برقراری روابط تجاری با ایران و تاسیس دفتر حفاظت منافع در تهران قدم بردارد.

آقای هیگل همچنین با اشاره به این نکته که آمریکا نمی تواند خواسته خود را به ایران دیکته کند گفت، اول باید به گفتگوهای مستقیم اجازه موفقیت داد تا این مذاکرات به جایی برسد که بشود درباره تعلیق غنی سازی گفتگو کرد.

او نیز همچون نیکلاس برنز موضع باراک اوباما را در برخورد با مساله بازداشت رکسانا صابری در ایران، بهترین موضع می داند:

"می دانم علاوه بر اقدام از طریق سوئیسی ها، از طریق مجاری غیررسمی هم برای آزادی این روزنامه نگار در تلاش هستیم. واقعیت این است که نباید اجازه دهیم این موضوع مانع موضوع با اهمیت تر برقراری ارتباط مستقیم بین ایران و آمریکا شود."