استاد ایرانی دانشگاه کالیفرنیا موفق به تولید داروی جدید ضد سرطان شد
استاد ایرانی دانشگاه کالیفرنیا موفق به تولید داروی جدید ضد سرطان شد
دکتر کیوان شوکت، محقق و استاد دانشگاه کالیفرنیا در سان فرانسیسکو موفق به کشف داروی جدیدی شده که می‌تواند با توقف منبع اصلی رشد سرطان از گسترش این بیماری در بدن جلوگیری کند.
به گزارش سرویس «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این داروی جدید در آزمایشگاه تولید شده و کارایی مفید آن روی موش‌های آزمایشگاهی به اثبات رسیده است.
به گفته تیم تحقیقاتی شوکت، این دارو هم اکنون برای آغاز آزمایشات کلینیکی روی بیماران آماده است.
دکتر شوکت که سرپرستی این پژوهش بر عهده دارد، تحصیلات کارشناسی خود را در رشته شیمی در سال 1986 در Reed College در پرتلند اورلئان و تحصیلات دکتری را در سال 1991 در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی در همین رشته به پایان برده و پس از طی دوره پست دکتری در دانشگاه پرینستون و تدریس در آن دانشگاه به هیات علمی دانشگاه برکلی محقق شده و در حال حاضر استاد تمام دپارتمان شیمی این دانشگاه و استاد و معاون دانشکده فارماکولوژی سلولی مولکولی دانشگاه سان‌فرانسیسکو(UCSF) است.
وی درباره دستاورد جدید خود گفت: داروی کشف شده دوره توان طبیعی سلولها برای احساس نیاز به رشد و تقسیم سلولی را کوتاه می‌کند. این توان در واقع نشانه‌ای است که منجر به انتشار و گسترش سلولهای سرطانی در بدن می‌شود. به طور طبیعی، در واکنش به سیگنالهای رشد، یک واحد چند پروتئینی در سلولها موسوم به mTOR اطلاعاتی را درباره نیازهای تغذیه‌یی و انرژی سلولی مورد هدف قرار می‌دهد و سلول را ترغیب می‌کند که پروتئین‌های اصلی برای رشد خود را تولید کند، اما در شرایط ابتلاء به سرطان، سلولهای بیمار و سرطانی از این علامت برای رشد خود بهره می‌گیرند.
در حال حاضر آزمایشات کلینیکی روی داروی جدیدی که این چرخه سیگنالی رشد را متوقف می‌کند، در حال انجام است. این دارو «راپامیسین» نام دارد که نام تجاری آن را «راپامون» است، اما داروی جدیدی که توسط پروفسور شوکت و دستیاران وی تولید شده تاثیر راپامیسین را به میزان قابل توجهی تقویت کرده و افزایش می‌دهد.
به گفته محققان، یکی از نقطه ضعف‌های مهم داروهای قبلی این است که راپامیسین و داروهای مرتبط با آن در واقع به طور همزمان رشد سرطان را نیز ترغیب می‌کنند و اثر بازدارنده آنها مقطعی است، به طوری که سلولهای سرطانی دوباره می‌توانند مواد غذایی مورد نیاز خود را به دست آورده و تکثیر آنها ادامه پیدا کند؛
اما داروی جدید این نقاط ضعف را می‌پوشاند و به طور کامل رشد سرطان را متوقف می‌کند.
در واقع علت موفقیت داروی جدید آن است که دو مسیر سیگنال دهنده mTOR را شناسایی کرده و مسدود می‌کند در حالی که داروی راپامیسین تنها یک مسیر را مسدود کرده و بنابراین امکان می‌دهد که سیستم سیگنال دهی رشد همچنان به کار خود ادامه دهد.
کیوان شوکت که تحقیقاتش در نهایت به طراحی یک نقشه داروشناسی از سلولهای انسانی و هدایت دانشمندان به تولید سریع داروهای جدید برای مقابله با بیماری‌های صعب‌العلاج منجر خواهد شد، شیمیدانی است که همانند یک زیست شناس می‌اندیشد.
وی با ساخت ابزارهای شیمیایی برای درک و کنترل ماهرانه سیستم‌های ارتباطی پیچیده در قلب هر سلول، افق جدیدی در ساخت داروهای موثر در درمان بیماری‌هایی چون سرطان، اختلالات عصبی، بیماری‌های سیستم ایمنی و دیابت گشوده است.
پرفسور شوکت، سال گذشته در گفت‌و‌گویی با خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) درباره تحقیقات خود اظهار داشت: ما به دنبال پاسخگویی به آن دسته از سوالات بیولوژیکی هستیم که دانش ژنتیک و بیوشیمی نمی‌توانند به راحتی به آنها پاسخ دهند و در نتیجه به دنبال ابزار شیمیایی برای حل این پرسش‌ها هستیم.
تحقیقات ما در آزمایشگاه معطوف به آنزیمی موسوم به کیناز است که این آنزیم انرژی ذخیره شده درون سلول را به پروتئین‌های دیگر منتقل می‌کند.
آنزیم کیناز به عنوان کلید کنترلی برای انجام بسیاری از فعالیت‌های سلولی از زمان رشد تا هنگام مرگ عمل می‌کند؛ با توجه به وجود بیش از 500 کیناز در هر سلول، مشخص کردن عملکرد یک کیناز خاص و کنترل ماهرانه آن بدون اینکه که تاثیری بر روی سایر انواع آنزیم در درون خانواده پروتئینی برجای بگذارد، کار ساده‌ای نیست ولی نتیجه و بازده عظیمی دارد.
به گفته دکتر شوکت، کینازها تقریبا در تمام جنبه‌های فیزیولوژی دخالت دارند در حالی هنوز انسان هیچ ایده‌ای درباره عملکرد حتی شناخته‌شده‌ترین انواع این آنزیم ندارد. توانایی درک این مطلب که یک کیناز چگونه نشانه‌گذاری مسیرها را تنظیم می‌کند، امکان تولید داروهای جدید و راه‌کارهای جدید برای کنترل تقریبا تمام اختلالات شامل سرطان‌ها، اختلالات عصبی، اختلالات سیستم خودایمنی بدن و نیز مشکل پس‌زدن‌های بافتی را فراهم خواهد کرد.
شوکت در تشریح این مطلب اظهار داشت: برای مثال جلوگیری از فعالیت یک کیناز خاص در یک سلول سرطانی می‌تواند موجب مرگ آن سلول شود. از سوی دیگر همزمان دستکاری کردن یک نوع دیگر کیناز می‌تواند اثرات جانبی خطرناکی در پی داشته باشد.
استاد ایرانی دانشگاه برکلی برای کمک به درک نقش هر یک از این کینازها در سلول، ابزار ژنتیکی شیمیایی طراحی کرده است که به طور انتخابی کینازها را تحریک می‌کند، به طوری که این آنزیم‌ها می‌توانند به هنگام وارد شدن یک داروی خاص به بدن به صورت انفرادی فعال یا غیرفعال شوند.
وی در توصیف این ابزارها گفت: این ابزارها مثل این است که یک کلید را به گونه‌ای تغییر دهیم که آنزیم را روشن و خاموش کند و ما هم‌اکنون با بهره‌گیری از این کلید، بیش از 100 کیناز را تحریک و آزمایش کرده‌ایم. هدف ما شناسایی کینازهایی است که ممکن است با بیماری‌هایی چون آسم، دیابت، سرطان و اختلالات عصبی و حتی اعتیاد به مواد مخدر در ارتباط باشند.
شوکت با بیان این که این تکنیک شیمیایی - ژنتیکی همچنین می‌تواند نحوه رشد سلولها در مغز را نیز نشان دهد، تصریح کرد: درک نحوه تنظیم رشد نورون‌ها (سلولهای عصبی) می‌تواند دید جدیدی از بیماری‌هایی چون آلزایمر در اختیار دانشمندان قرار دهد.
|
|
|
|
|
|
|
|
|