کنار آمدن با موضوع طلاق با در نظر گرفتن عناصری لطیف با نام بچه دچار پیچیدگی بغرنجی می شود که پرداختن به آن نیازمند تاملی ژرف است. این که چگونه می توان فرزندان را با این اتفاق ناخوشایند وقف داد و به آنها شیوه کنار آمدن با این موضوع را آموخت ، امکان پذیر است. فراموش نکنید که فرزندان با وجود این شرایط بیش از پیش به پدر و مادر خود نیاز پیدا می کنند. ایجاد امید، اطمینان و احساس توانایی در فرزندان باعث می شود که آنها در هر سنی بهتر بتوانند با این واقعه کنار بیایند.
باید ها و نباید ها
یک متخصص روانشناسی خانواده معتقد است که اگر بچه ها در عشق ورزیدن به والدین کاملا آزاد باشند و هیچ مشاجره ای راجع به خلوص این احساس وجود نداشته باشد و اینکه بتوانند بدون ترس از دست دادن یکی ، به دیگری دسترسی داشته باشند باعث می شود که رشد آنها با موفقیت بیشتری صورت بگیرد و به راحتی جذب بازار کار شوند.
و اما 9 مورد از مهم ترین روش هایی که باعث کاهش تاثیرات سوء طلاق بر فرزندان می شود:
1- با کودکان راجع به مشکلات و نگرانی بزرگسالان صحبت نکنید. صحبت کردن در مورد مسائلی مثل عدم توافق باهمسر و یا ابراز مشکلات مالی صحیح نیست. در این مورد بهتر است با یک دوست و یا مشاور صحبت کنید.
2- راجع به همسر خود بدگویی نکنید. اگر با همسر خود مشاجره دارید، کودکان را در معرض این مشاجرات قرار ندهید.
3- از کودکان خود راجع به همسر خود سوال نکنید. یا در مورد آنچه در خانه دیگری رخ می دهد پرس و جو نکنید. شما تنها اجازه دارید از کودک خود بپرسید که اوقات خود را در خانه همسر سابقتان چگونه سپری کرده و یا سوالات عمومی دیگری از این دست. ولی کنجکاوی در مورد مسائل دیگر جایز نیست.
4- سعی نکنید تفاوت شگرفی در زندگی بچه ایجاد کنید.سعی کنید تمام امور روتین قبل را حفظ کنید و ارتباطات خود را حفظ کنید.
5- به خاطر طلاق به کودکان خود باج ندهید و یا آن ها را بیش از اندازه محق نکنید. ممکن است راجع به آنچه اتفاق افتاده احساس گناه کنید و برای جبران و یا سرپوش گذاشتن به این واقعه به فرزند خود بی دلیل هدیه بدهید و یا اجازه دهید تا دیروقت بیدار بماند و.....در حالیکه اگر محکم و با ثبات باشید ، بچه ها بیشتر احساس امنیت خواهند کرد.
6- کودکان را تشویق کنید تا با همسرتان تماس بگیرند و آنها را از امور و خبرهای جدید با خبر کنند و یا حتی گفتگوی ساده ای داشته باشند.اجازه دهید که شریک قبلی تان از وقایع مدرسه و سایر فعالیت های بچه ها با خبر باشند.
7- سعی کنید راجع به اینکه چگونه می توان بچه ها را با پدیده طلاق وفق داد، مطالب جدید بیاموزید. بسیاری از موسسات مشاوره خانواده بهتر و بیشتر می توانند در این زمینه شما را یاری کنند.
8- به کودکانی که با مسئله طلاق دچار مشکل شده اند کمک کنید. بچه های جوان تر در مقابله با این رخداد ممکن است وابستگی شدید پیدا کنند ویا دچار شب ادراری شوند و بچه های بزرگتر ممکن است عصبانی، پرخاشگر، گوشه گیر و افسرده شوند و در مدرسه دچار مشکل شوند. روان پزشک می تواند بهترین کسی باشد که احساسات کودک شما را به درستی درک کند و بچه ها احساس خود را بیان کنند.
9- اگر نتوانید ارتباط خود را با همسر سابق بدون کینه و دشمنی و به خاطر بچه ها حفظ کنید بهتر است با یک مشاور و یا روان شناس مشورت کنید. آنها به شما کمک می کنند که ارتباط دوستانه تری داشته باشید و تاثیر منفی کمتری بر بچه ها بگذارید.
چگونه می توان تاثیرات سوء طلاق را در کودکان کمتر کرد؟
حتی اگر فضای خانه به خاطر ازدواج نا صحیح و عدم علاقه طرفین به یکدیگر دچار سردی شده باشد، با این حال بچه ها از طلاق گرفتن والدین می ترسند، چون احساس می کنند که امنیت آنها دچار مخاطره شده است. از نظر کودکان طلاق یعنی تکه شدن دو دنیا به دو نیمه، که یکی در دست پدر و دیگری در دست مادر است. سعی کنید دیدگاه و نظر کودکان را در این رابطه عمیقا درک کنید تا کمتر آنها را تحت فشار خواسته های خود قرار دهید و مجبور کنید که احساساتشان را مخفی کنند و یا حتی نادیده بگیرند. کودکان دوست دارند که در محیطی آرام و شاد رشد کنند ، حتی اگر والدین از هم طلاق گرفته باشند. از نظر متخصصان ، طلاق نباید مثل سایه ای زندگی کودک را تحت تاثیر قرار دهد و مانع از داشتن ارتباط او در آینده شود. والدین باید در این زمینه کاملا به فرزندان کمک کنند تا آنها به بهترین سبک و بدون هیچ تاثیر سوء با این اتفاق ناخوشایند کنار آمده و از عهده شرایط جدید برآیند.
اغلب متخصصان راجع به دو فاکتور مهم که تاثیر به سزا در دیدگاه فرزندان نسبت به طلاق دارد ، موافق هستند.
1- میزان دشمنی و مشاجره بین والدین
2- توافق و سازگاری والدین با این جدایی
متخصصان توصیه می کنند که والدین طلاق گرفته سعی کنند که روی جنبه مثبت این اتفاق و ایجاد یک زندگی نو بعد از طلاق متمرکز شوند و فکر کودکان را نیز به همین سمت سوق دهند. درست است که چیزی تمام شده و ارتباطی به آخر خط رسیده ، اما به موازات آن شرایطی جدید خلق شده که هر دو طرف می توانند به بهترین شکل ممکن شرایط جدید را ایجاد کنند و به فرزندان خود نیز اطمینان دهند که آینده خوب و آرامی خواهند داشت.
شیوه صحبت کردن والدین با فرزندان راجع به اتفاق قریب الوقوع طلاق باید با در نظر گرفتن سن فرزندان و با در نظر گرفتن شرایط زندگی تازه و میزان تنش شما با همسرتان همراه باشد. اگر فرزندان تقریبا بزرگی دارید ، بهتر است یک ماه قبل از جدایی با آنها راجع به این اتفاق قریب الوقوع صحبت کنید. اگر فرزند شما نوجوان است و یا حتی جوان تر یک هفته قبل از این جدایی با آنها صحبت کنید. اگر فرزند شما خیلی کوچک است با این حال صحبت کردن با او چندان بی فایده نیست ، ممکن است آنها دقیقا آنچه بیان می کنید را متوجه نشوند و یا نفهمند اما متوجه خواهند شد که اتفاقی در حال رخ دادن است.
اگر ممکن است هر دو طرف با فرزند خود راجع به این اتفاق گفتگو کنید.
زمان مناسبی را برای صحبت کردن در نظر بگیرید.
از زبان ساده برای توصیف شرایط استفاده کنید. مثلا " من و پدرت می خواهیم جدا از هم زندگی کنیم. ما مراقب هم هستیم ، اما دور از هم خواهیم بود.
اعتراف کنید که اتفاق ناراحت کننده ای است و کودک شما احساس دردناک و بزرگی را تجربه خواهد کرد. اجازه دهید آنها گریه کنند، عصبانی شوند و یا واکنش طبیعی خود را نشان دهند.
اجازه دهید بچه ها بدانند که شما نیز احساس بدی دارید ، اما در عین حال به آنها اطمینان دهید که هر دو شما آنها را دوست دارید و کاملا مراقب آنها خواهید بود.
بچه ها اغلب فکر می کنند که در مورد طلاق به نوبه خود مقصر هستند. به آنها اطمینان دهید که آنها هیچ تقصیری در این پیشامد ندارند.
اگر می توانید جزئیات قابل لمسی از موقعیت جدید برای آنها شرح دهید. مثلا " تو قراره آخر هفته ها بری پیش پدرت"
از سرزنش کردن همدیگر در حضور فرزندان بپرهیزید. حتی اگر یک نفر از طرفین به خاطر مشکلی که ایجاد کرده مثل اعتیاد باعث این جدایی شده است، اما بهتر است این نکته را به کودک یادآوری نکنید. اجازه دهید به موازات بزرگتر شدن کودک از جزئیات واقعه باخبر شود.
سعی کنید به تمام سوالات بچه ها پاسخ دهید و حتی آنها را تشویق کنید که هر سوالی دارند بپرسند.
متاسفانه به دلیل عوامل مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی طلاق در کشور ما رو به افزایش است و آنه در این میان فراموش شده است، آمادگی و سرنوشت کودکانی است که بعد از این واقعه تلخ باید زندگی بدون یکی از والدین خود را تجربه کنند.