دکتر ابوالقاسم غفاری، از برجستهترین دانشمندان ایرانی در حوزه علوم ریاضی، فیزیک و صنعت فضاست. ایشان نخستین ایرانی راه یافته با سازمان فضایی آمریکا، ناسا میباشد. دکتر غفاری تنها خارجی حاضر در پروژه بزرگ آپولو بوده است. پیش از آن نیز در زمینه علوم ریاضی و فیزیک، فعالیت های فراوانی به انجام رسانیده است که یکی از برجستهترین آنها، همکاری با پروفسور اینشتین در زمینه نظریه وحدت میدانها میباشد. نظریهای که سالها ذهن دانشمندان را به خود مشغول داشته است و تلاشی است در جهت یگانهکردن کل نیروهای جهان هستی
دکتر غفاری در 25 خرداد ماه سال 1285 هجری شمسی در تهران متولد شد و تحصیلات پایۀ خود را در دبیرستان دارالفنون به اتمام رسانید. ریاضیات و فیزیک را در دانشگاه نانسی فرانسه تحصیل کرد و دیپلم ستارهشناسی و آنالیز عالی ریاضیات را نیز از آنجا دریافت نمود. او دکترای ریاضیاتِ فیزیک را از دانشگاه سوربن فرانسه اخذ کرد. در 1315 به اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران پیوست و پس از اتمام خدمت سربازی از سال 1319 تا 1334 به عنوان استاد تمام آنالیز عالی تدریس کرد و این در حالی بود که در سال 1325، به دعوت دانشگاه سلطنتی لندن مدتی را در آنجا گذرانده و مدرک پی اچ دی تصحیح فاکتورهای سرعت و روش هودوگراف در دینامیک گازی را از آنجا دریافت کرد.
پس از آن، در دانشگاههای لندن و آکسفورد، به حل مسائل پیچیده فیزیک مشغول شد و نسبیت را نیز در دانشگاه آکسفورد نزد پروفسور میلن، فراگرفت. در سال 1339، به دعوت دانشگاه هاروارد، به آنجا نقل مکان کرد و تحقیقاتی را در زمینه معادلات دیفرانسیل و نیز حل مسائل دینامیک گازی به انجام رسانید. در این مدت همچنین به عنوان عضو موقت انستیتو مطالعات پیشرفته در پرینستون و نیز دستیار تحقیقاتی ریاضیات در دانشگاه ایالتی پرینستون انتخاب گردید.
در سالهای 1340 و 1341، با پروفسور آلبرت اینشتین در رابطه با نظریه وحدت میدانها فعالیت کرد و همزمان، با پروفسور مورس و لفچز در رابطه با معادلات دیفرانسیل در ابعاد بزرگ کار کرد. در 1341 بار دیگر به ایران بازگشت و به تدریس معادلات دیفرانسیل در دانشگاه تهران پرداخت. در 1347 رساله پروفسوری خود را در زمینه ریاضیات و استاتیک در دانشگاه واشنگتن ارائه داد و از 1337 تا 1341 در این دانشگاه به تدریس معادلات دیفرانسیل پرداخت. در 1343، تحت عنوان دانشمند هوافضا به پایگاه فضایی گودارد ناسا نقل مکان کرد. پس از آن به پروژه عظیم آپولو پیوست و به انجام محاسبات مربوط به مسیر انتقال کپسول حامل انسان به مدار ماه پرداخت. و در سال 1351، از ناسا بازنشسته شد و تحقیقات خود را در زمینه دینامیکهای ستارهای و کنترل ماموریتهای بین سیارهای ادامه داد. او در 1348 به پاس خدماتش در جریان ماموریت آپولو ـ 11 از طرف نیکسون، رئیس جمهور وقت ایالات متحده، مدال افتخار دریافت کرد. ایشان همچنین در پروژه جنگ ستارگان نیز فعالیتهایی را به انجام رسانیدهاند.
دکتر غفاری هم اکنون در آمریکا ساکن بوده و همچنان به انجام تحقیقات علمی در سن 101 سالگی میپردازد. گروه نجوم شفق تصمیم گرفت تا در مصاحبهای ویژه با پروفسور غفاری، به سراغ سالهای فعالیت ایشان در ناسا در زمان انجام پروژه عظیم آپولو برود. بخشی از این مصاحبه را میتوانید در اینجا مشاهده کنید.
- - آقای دکتر از راهیابی به سازمان فضایی آمریکا برای ما توضیح دهید
بله، یک کنگره بینالمللی است که هر ساله در یکی از شهرهای اروپا یا آمریکا تشکیل میشود، من در همه این کنگرهها شرکت کردم. اولین کنگرهای که من در آن شرکت کردم در سال 1950 در دانشگاه هاروارد و آخرین آن هم در سال 1972 در ونکوور کانادا بود و کنگرههای دیگری هم بود که هر 4 سال یکبار برگزار میشد و آشنایی من با این موضوعات، از این کنگرهها آغاز شد. زمانی که در سال 1956 به آمریکا رفتم، به اداره استاندارد آنجا منتقل شدم و در آنجا با شخصی به نام دکتر هوگ درایدن (معاون پیشین ناسا؛ امروزه یکی از پایگاههای ناسا به احترام وی، درایدن نامیده شده است) آشنا شدم. زمانی که ناسا تشکیل میشد، از عده زیادی جهت همکاری دعوت کردند که درایدن نیز مرا به ناسا دعوت کرد.
- - آقای دکتر از سالهای فعالیت خود در ناسا برای ما بگویید.
ناسا، 8 شعبه داشت که شعبه مربوط به موشکهای فضایی، در ایالت آلاباما قرار داشت و ریاست آن را دکتر ورنر فون براون (پدر موشکهای فضایی آمریکا) عهدهدار بود. در این بخش قریب به 40 آلمانی با تابعیت آمریکایی فعالیت میکردند. من در یکی از سخنرانیهای فون براون در واشنگتن با او آشنا شدم. او پس از کار در آلاباما، معاونت ناسا را به عهده گرفت و پس از آن نیز به نیویورک نقل مکان کرد و مدیر یک کمپانی ساخت هواپیماهای اف ـ 14 شد. در این مدت همچنین سفری به تهران داشت که در آن با شاه ایران ملاقات کرد و رایزنیهایی را درباره فروش این نوع هواپیماها به ایران انجام داد. البته این کار به آسانی صورت نگرفت زیرا آمریکا بیم آن داشت که این هواپیماها از طریق ایران به شوروی منتقل شود.
در هر صورت، 2 سال اولیه فعالیتهای من در ناسا، در زمینه مشاوره بود و بعد از آن به پروژه آپولو انتقال یافتم. پس از آن نیز به پروژه ژوپیتر ملحق شدم. در پایان هم از ناسا بدلیل مشکلات رفت و آمد به ایران، تقاضای بازنشستگی کردم. پیش از آپولو، موشک های ردستون و تیتان، منحصرا توسط ارتش آمریکا ساخته میشد اما پس از شروع پروژه آپولو، موشک های ساترن که مختص سفر به ماه بودند ساخته شد.
وظیفه ما در آپولو، تعیین مسیر فضاپیما در جریان سفر به ماه بود تا فضاپیما بتواند در کوتاهترین زمان، حداکثر فعالیت را انجام دهد و یا اگر اشتباهاتی در مسیر رخ میداد، آنها را اصلاح میکردیم. ما از ابتدای پروژه و از مأموریت آپولو – 1، در ناسا استخدام شدیم. پرتاب های اولیه (تا آپولو – 11) همگی آزمایشی بودند تا بالاخره آپولو – 11 موفق شد بر سطح ماه فرود بیاید. خطر جانی هم فقط در ماموریت آپولو – 1 رخ داد. البته در ماموریت آپولو – 13 نیز مشکلاتی برای فضانوردان بوجود آمد که با هدایت بسیار عالی فرمانده ماموریت، با سلامت به زمین بازگشتند.
- - آیا شما در جریان ماموریت آپولو – 13 نیز حضور داشتید؟
خیر، من آن زمان به پروژه ژوپیتر منتقل شده بودم. (پروژه ژوپیتر مربوط به ارسال نخستین روبات دستساز بشر به سمت سیاره مشتری بود که پایونیر ـ 10 نام داشت).
- - همکاران شما در آپولو چه کسانی بودند؟
زمانی که در ناسا بودم، ریاست بخش ما را یک اتریشی به عهده داشت که پیش از آن در ساخت موشک های وی ـ 1و وی ـ 2 (اولین نسل موشک های جنگی و فضایی جهان) فعالیت داشت که در جنگ جهانی دوم به اسارت آمریکا گرفته شده بود. موشک های وی ـ 2 همان موشک هایی بود که در اواسط جنگ جهانی، آلمان بر ضد انگلیس به کار می برد. از فعالان این موشک، تنها این شخص با من همکار بود. معاون این بخش، یک آلمانی بود و نفر سوم هم بنده بودم. ما 3 نفر در رآس این قسمت از پروژه آپولو بودیم.
- - با توجه به اینکه یک مسابقه بزرگ فضایی مابین آمریکا و شوروی در جریان بود، جو کار در پروژه آپولو چگونه بود ؟
بله، همانطور که گفتید بین آمریکا و شوروی مسابقه بزرگی بود. در اکتبر 1957، این مسابقه با پرتاب اسپوتنیک -1 (نخستین ماهواره جهان) آغاز شد. صبح روز چهارم اکتبر 1957، دکتر کشی افشار (بنیانگذار موسسه ژئوفیزیک ایران) به من تلفن کردند و مرا از این اتفاق باخبر کردند. البته این پنجمین باری بود که شوروی دست به این کار می زد. در دفعات قبل، این تجربه، ناموفق بود. چندی بعد هم یک ماهواره دیگر پرتاب کردند این بود که این مسابقه فضا شروع شد. آمریکا هم در ابتدا فعالیت هایی انجام می داد، اما رسمی نبود. موشک ها هم اکثرا به دست ارتش ساخته می شد، و فون براون و دسته اش هم تا پیش از تاسیس ناسا در ارتش فعالیت می کردند که بعدا به ناسا پیوستند.
البته آمریکا هم تلاش بسیاری کرد و کار فوق العاده ای انجام داد چراکه دانشمندان زیادی در آمریکا وجود داشتند اما جمع آوری آنها آسان نبود این بود که طول کشید تا سرانجام در سال 1958 اجازه تاسیس ناسا صادر شد. در ابتدا دفتر کار ما در یک عمارت قدیمی در گوشه ای از کاخ سفید بود و پس از رسمی شدن ناسا، یک شعبه در آلاباما و بخشی به نام مرکز پرتاب های فضایی در واشنگتن تاسیس شد. من بدلیل آنکه دوستان قدیمی ام اکثرا در واشنگتن بودند، همانجا ماندم.
- - کمی درباره اعطای نشان افتخار از طرف رئیس جمهور آمریکا هم توضیح بدهید
آپولوی 11 در ژولای 1969 رفت به ماه و برگشت. در همان اواخر ماه ژولای یک برنامه در کاخ سفید برگزار کردند، زمانی که نیکسون رئیس جمهور بود. تعدادی از فعالان پروژه آپولو – 11 از جمله ما نیز در این برنامه دعوت داشتیم. خبرنگاران بسیار زیادی در آنجا حضور داشتند. در ابتدا نیکسون سخنرانی کرد و پس از آن نیز مدال هایی طراحی شده بود که به ما اعطا شد.
- - گویا ناسا قصد دارد تا بار دیگر انسان هایی را به ماه و مریخ اعزام کند نظر شما درباره امکان عملی شدن این پروژه چیست ؟
بله. امروزه اکثر پروژه های تحقیقاتی فضایی، باسرنشین نیست و البته کشورهای دیگر هم مانند هند و ژاپن و چین نیز در این زمینه فعالیت می کنند و ماموریت هایی را به ماه می فرستند و تحقیقاتی را در قسمت های شمالی ماه انجام می دهند. شما می دانید که پیش از آنکه انسان به ماه برود صحبت از این بود که سطح ماه چگونه است. در ناسا نیز یک استاد فیزیک سخنرانی را انجام داد که در آن به این موضوع اشاره کرد که سطح ماه شبیه گرد و خاک است و در صورت فرود شیئی روی آن، آن جسم در گرد و خاک ماه فرو می رود. همگی ما تعجب کردیم که پس چرا ما اینهمه زحمت می کشیم ! خلاصه صحبت از این موضوع زیاد بود و سرانجام هم روی ماه فرود آمدند. البته ناسا برنامه های بسیاری دارد. اما اشکال آن، کمبود بودجه است. تا پیش از این هم پیش بینی می شد تا انتهای سال 2010، ماموریت های سرنشین دار به مریخ برود اما من گمان نمی کنم. البته ماموریت های بدون سرنشین زیادی در حال انجام است که من زیاد وارد نیستم.
- - آقای دکتر، رابطه شما با نجوم و اخترشناسی چگونه آغاز شد؟
ما زمانی که در پاریس برای دیپلم ریاضی درس می خواندیم، مجبور بودیم فیزیک نیز بخوانیم. در ژوئن 1932 زمانی که لیسانس ریاضی را گرفتم فیزیک را شروع کردم، بعد از فیزیک هم نجوم را شروع کردم. پس از آن هم در رصدخانه پاریس مشغول به کار شدم. البته کار من محاسباتی بود و رصدی نبود. من پس از آن به تهران و بعد از آن نیز به لندن رفتم. پس از آن هر نسخه از تزی را که در پاریس نوشته بودم به مناطق مختلف فرستادم. یکی از آنها را برای اینشتین در پرینستون فرستادم که او هم در جواب، یک نامه کوتاهی به زبان انگلیسی فرستاد. البته زبان او فرانسه بود اما به تازگی انگلیسی را فراگرفته بود. او نوشته بود: "بسیار جذاب است!".
در سال 1952 زمانی که برای نجوم از هاروارد به پرینستون آمدم، در اولین جلسه من با اینشتین، او به من گفت که مقاله شما بسیار جذاب است و بیشتر درباره ریاضیات است و 3 فصل اول را داخل ریاضیات شدید.
- - تلخ ترین و شیرین ترین خاطره زندگی علمی شما چیست ؟
زمانی که آپولو – 11 روی ماه فرود آمد همه ما بسیار خوشحال بودیم و این شیرین ترین خاطره من بود. و تلخ ترین نیز مربوط به آپولوی اول بود که زمانی که فضانوردان وارد کپسول فضایی شدند، ناگهان این محموله آتش گرفت و ما شاهد ماجرا بودیم که اغلب از بین رفتند.
در این مصاحبه دکتر غفاری علی رغم کهولت سن، با شوق و علاقه خاصی به سوالات ما پاسخ می گفت و همچنین با تشویق فعالیت های گروه ما اظهار کرد : سالها پیش در تهران، ما نیز قصد انجام کاری مشابه (تاسیس انجمن نجوم) را داشتیم اما محقق نشد و فعالیت های شما بسیار عالیست و برایتان آرزوی موفقیت دارم.
منبع : سایت پایگاه خبررسانی فناوری فضایی
بابک - ایران - سبزوار |
درود بر تو و امثال تو مایه افتخار ایران و جهان |
سهشنبه 21 آبان 1387 |
|
nanaz.perspolisi - انگلستان - لندن |
جالب بودمرسی . موفق باشید) |
سهشنبه 21 آبان 1387 |
|
sanaz66 - انگلستان - لندن |
چرا فارسی حرف نزد؟ انگلیسی هم به زور حرف میزد این دکتر؟ |
سهشنبه 21 آبان 1387 |
|
TAAT - ایران - اردبیل |
فقط قدر خودمان را نمیدانیم و ناسپاس و بی ملاحظه ایم.وگرنه کدام افتخار بشری است که که فقط ناظر دورادور آن بوده ایم؟کدام قلّه ایست که فتح نکرده ایم؟کدام راه باشرف انسانی است که نپیموده ایم؟ کدام مجموعه ایست که نخبه ای بی نظیر در آن معرفی نکرده ایم؟فقط ...فقط قدر خودمان را نمیدانیم و ناسپاس و بی ملاحظه ایم.کاش با افتخارایرانی بمانیم |
سهشنبه 21 آبان 1387 |
|
mah1 - ایران - تهران |
مایه سربلندی و افتخار. این اقا (دکتر ابوالقاسم غفاری) یا دکتر نادری امید هایه ایرانن.
sanaz66 - انگلستان - لندن
شما متوجه سنه ایشون شدی؟ با شما کاری ندارم من اگه نمیرم و به این سن برسم کلامو میندازم هوا چه برسه اصلا زبان دومی بتونم حرف بزنم. |
سهشنبه 21 آبان 1387 |
|
sanaz66 - انگلستان - لندن |
ایشون اگر تعصب زبان مادریش را داشت فارسی حرف میزد. مثل همان استاد دانشگاهی که اول صحبت کرد. امثال این دکترها زیادن که جلوی 4 تا خارجی زورشون میاد بگن ایرانی هستیم. اینجا هم نمونش زیاده |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
khanande - اﻴﺮاﻦ - اﻴﺮاﻦ |
101سال!!!!!!!عجب مخی!!!!! |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
parvaz39 - آلمان - هامبورگ |
ایشون راجع به خیلی چیزها و اشخاص صحبت کرد امّا نگفت وقتی وارد توالت میشه اوّل با کدوم
پاشون وارد میشن و کلا راجع به خمس و ذکاتشون هم حرفی نزدن که به حساب علما واریز کردن یا نه وبنابراین کل گزارش جای سوال داره. لطفا تذکر بدید.! |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
mahnaz.joon - امارات - دبی |
باعث افتخار تمام ایرانیها دردو بلاش بخوره توی سر .... |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
وانیا - ایران - تهران |
آفرین درود بر هر ایرانیه عزیزه که اینطور باعث افتخار ما ایرانی ها میشه
درود و آفرین بر تو !!!!!!!!! |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
zeke - انگلستان - لندن |
عشق است بچه تهران اخه طرف بچه طهرونه |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
barbud_daneshmand - بلزیک - گنت |
sanaz66 - انگلستان - لندن
ایشون اگر تعصب زبان مادریش را داشت فارسی حرف میزد
سرکار خانم شنوندگان اغلب انگلیسی زبانند...چه توقع بیجایی دارین. |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
parviz1 - انگلستان - کترینگ |
ساناز خانم این جناب پرفسوز مثل دکی نیست که مدارک تحصیلیش قلابی باشه مثل هر کدام از دکترهای رژیم!!!!لطفن به این مرد بزرگ که افتخار ملت ایران است احترام بگذار.واجب الاحترام واقعی اینگونه انسانها هستند که به بشریت خدمت کردند. در ضمن سن و سال این انسان را هم درنظر داشته باش که با 101 سال سن هنوز هم برای کسب علم تلاش میکند و بعبارتی ز گهواره تا گور دانش بجو را آموزش میدهد منظور از این همایش این درس بوده نه اینکه چرا فارسی صحبت نکرده یا انگلیسی خوب حرف نزد!!!!!حرافی و چرند گویی کار ملاها و دکی است نه اساتید بزرگ.بهر حال خواهش میکنم بیشتر دقت فرمائید. متشکرم دخترم. |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
rezanl - هلند - امستردام |
و افسوس که این دانشمندان ما که زیاد نیز میباشند بخاطر ارتجاع مذهبی از ریشه و زادگاه خود بدورند. |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
zpirooz - آلمان - آخن |
sanaz66 - انگلستان - لندن دوست خوب بچه ها جوابهایی بهت دادند و من هم میخواستم اینو بگم که هر کسی توانایی هایی داره تا جاییکه من دیدم بیشتر کسانی که مخ ریاضی هستند سخنورهای خوبی نیستند اغلب آدمهایی که میشناسم و خیلی هم پر هستند معمولا بخش مربوط به زبان مغزشون ضعسفتر از آدمهای سطحی مثل رییس جمهور عزیز و امثال ایشون هست بعضی ها با هوش خیلی سرشار ممکنه توی آموزش زبان خیلی موفق نباشند پس خوب نیست که آدم درباره نوع حرف زدن دانشمند معتبری مثل ایشون که 102 سال یا بیشتر هم عمر داره اینطوری قضاوت کنه |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
sina_jan - استرالیا - سیدنی |
sanaz66 - انگلستان - لندن
شاید اصلا حوصله خواندن متن بالا رو نداشتی ...ایشان از نظرعلمی به درجه بسیار بالایی دست یافته اند که جای بسی افتخار است...بهتر است به جای گرفتن ایرادهای بنی اسرائیلی به پرورش فکر خود بپردازید...ایا کسانی که در یو کی هستند در هنگام سمینار دادن فارسی صحبت میکنند که اینقدر انگلیسی حرف زدن این دانشمند گرانمایه برایت عجیب است؟... واقعا حرفی که زدی باعث حیرت و نشان دهنده ناآگاهی ات است. |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
mah1 - ایران - تهران |
rezanl نه عزیز دلم به خاطر ارتجاع مذهبی نیست. درست متنو بخون ( در 1315 به اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران پیوست و پس از اتمام خدمت سربازی از سال 1319 تا 1334 به....) بله این نادونا اینجور ادما رو میفرستن سربازی! ولی کشورهایه غربی از علمش استفاده کردن و دکتر غفاری هم از علم اونها. کم نیستن فارغ التحصیلهایه خارج که به عشق وطن و خدمت به وطن بر میگردن و به هزار دلیل پشیمون شدن. |
چهارشنبه 22 آبان 1387 |
|
odin - بلژیک - انتورپن |
sanaz66 - انگلستان - لندن
بچه جان دانشمند یعنی انسانیکه همه چی را با عقل و علم تحلیل میکنه.بر خلاف متعصبین. شما اول فرق علم و تعصب را یاد بگیر بعد اگه یاد گرفتی دو کلام حرف حسابی بزنی در مورد دانشمندی که باندازه موهای سر شما مقالات علمی بانتشار رسونده نظر بده. واقعا رو میخواد بعضیها هنوز دیکته زبان مادریشون را با بیست تا غلط املائی مینویسن بعد بخودشون اجازه میدن در مورد همچین دانشمندهایی نظرپرانی کنن!!! همه کسانیکه از ایشون انتقاد و ایراد بنی اسرایلی میگیرین، فکر میکنید در جلسه ای که ایشون شرکت دارن یکی از شما هم باشه ،صحبت کردن پیشکشتون ایا شانس اینرا خواهید داشت که کفشهای ایشان را جفت کنید؟ |
پنجشنبه 23 آبان 1387 |
|
SaioOo - ایران - تهران |
فتو شاپه بابا قشنگ معلومه... |
پنجشنبه 23 آبان 1387 |
|
kooroshe hakhamanesh - ایران - تهران |
خدا کنه که این نابغه ها رو یک روزی تو کشور اهورائی و کوروشی خودمون ببینیم. |
پنجشنبه 23 آبان 1387 |
|
100 - ایران - تهران |
66ساناز ممنون میشم اگه ... ببندی! |
پنجشنبه 23 آبان 1387 |
|
siaaa - ایران - اصفهان |
درود بر این بزرگ مرد ایرانی . |
پنجشنبه 23 آبان 1387 |
|
fatemeh1387 - فرانسه - پاریس |
کشور اهورایی و کوروشی !!خنده دار ترین لطیفه ای بودکه تاحالا شنیده بودم !! |
جمعه 24 آبان 1387 |
|
bluestar - ایران - تهران |
درود بر این دانشمند ایرانی و مسلمان مزین به نام پیامبر بزرگ اسلام. |
یکشنبه 26 آبان 1387 |
|
kooroshe hakhamanesh - ایران - تهران |
فاطمه1387-فرانسه-پاریس
ببخشید کجای کشور اهورایی و کوروشی خنده داره! |
یکشنبه 26 آبان 1387 |
|
alirezatarabangiz - ایران - قم |
درود به شرفت و دردوبلات تو سر خامنه اى و تمام دایناسورهاى آخوند |
یکشنبه 26 آبان 1387 |
|
toronto - اکراین - خارکف |
اقای دکتر غفاری مایه یی سربلندی کشورمون هستند ان شا الله عمره طولانی خدا به ایشان بده |
دوشنبه 27 آبان 1387 |
|
bluestar - ایران - تهران |
alirezatarabangiz - ایران - قم
مگه دایناسور چیکار کرده؟؟؟؟؟؟ |
دوشنبه 27 آبان 1387 |
|