استادان اقتصاد ایران: بیمناکیم

استادان اقتصاد ایران: بیمناکیم

در سه سال گذشته دولت به جای 47 میلیارد دلار بیشتر از 142 میلیارد دلار هزینه کرده است.

گروهی از اقتصاددانان ایرانی با ارسال نامه ای به محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران، عملکرد اقتصاد سه ساله دولت را زیر سئوال برده و نسبت به اجرای طرح تحول اقتصادی در شرایط بحران مالی جهانی ابراز نگرانی کرده اند.

این نامه که به امضای 60 تن از استادان اقتصاد دانشگاههای علامه طباطبایی، تهران، تربیت مدرس، الزهرا، رازی کرمانشاه، فرودسی مشهد، اصفهان، چمران اصفهان، بوعلی همدان، مازندران رسیده است.

این سومین نامه استادان اقتصاد به آقای احمدی نژاد در سه سال گذشته است. در نامه های قبلی عمدتا نسبت به اجرای برنامه ها و عواقب آنها هشدار داده شده بود اما در نامه جدید، عملکرد سه سال اخیر دولت بررسی شده و با تکیه بر بر آمار نشان داده می شود که چگونه "یک بار دیگر احساس خطرناک پر پولی" بر دولت غلبه کرد.

اولین بار در دهه پنجاه خورشیدی قیمت نفت افزایش یافت و دولت بی محابا به هزینه کردن آن پرداخت و عوارض آن در اقتصاد ایران ماندگار شد به طوری که کارشناسان وضعیت سه سال اخیر را با سالهای اوایل دهه پنجاه مقایسه می کنند.

اقتصاددانان می گویند که بر اساس برنامه چهارم توسعه دولت باید در طول سه سال اخیر جمعا بیشتر 47 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی را هزینه می کرد اما در عمل بیشتر از 142 میلیارد دلار هزینه کرده است.

دولت نه تنها از موازین علم اقتصاد عدول کرده بلکه از موازین و رویکردهای اسناد قانونی چشم انداز بیست ساله وبرنامه چهارم توسعه دور شده است.

میزان درآمدهای ارزی ایران در سه سال 197 میلیارد و 800 میلیون دلار برآورد شده که گزارشی دقیقی از نحوه مصرف آن منتشر نشده است و به عقیده کارشناسان اقتصادی "اگر این درایت وجود می داشت که سهمی از درآمدهای نفتی در حساب ذخیره ارزی نگهداری شود، در روزهای عسرت مالی، گرفتاری دولت و مردم کمتر می بود."

تقریبا تمام درآمدهای نفتی مصرف شده و اقتصاددانان می گویند اگر دولت نهم پایبندی خود را به سند چشم انداز بیست ساله و قانون برنامه چهارم نشان می داد، تاکنون باید از درآمدهای حاصل از فروش نفت در سال های 1384 تا 1386 مبلغ 150 میلیارد دلار به حساب ذخیره ارزی واریز می شد اما میزان ذخیره از این حساب تا پایان سال گذشته 14.5 میلیارد دلار بوده است و این معادل مبلغی است که در پایان دولت محمد خاتمی در حساب ذخیره ارزی وجود داشت.

ازنظر آنان، سیاست های مالی و بودجه آقای احمدی نژاد انحرافات جدی داشته است و "دولت نه تنها از موازین علم اقتصاد عدول کرده بلکه از موازین و رویکردهای اسناد قانونی چشم انداز بیست ساله وبرنامه چهارم توسعه دور شده است. به طوری که این عدم تعهد دولت به موازین علمی، حقوقی، و قانونی موجب پیدایش حجم گسترده ای از مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جدید برای کشور شده است."

استادان اقتصاد دولت و مجلس گذشته را در دست دادن فرصت بی نظیر و بزرگی متهم کرده اند که با افزایش قیمت نفت به دست آمد آما این دو نهاد "با رویکردی بسیار مخرب در به هزینه گرفتن همه جانبه درآمدهای هنگفت حاصل از فروش نفت، تبدیل به یکی از ضعف ها وتهدید های جدید و نهادینه شده برای اقتصاد ایران نمودند."

در میانه های نامه گاه هشدارهای به چشم می خورد که نگرانی ها را افزایش می دهد. آنجا که می نویسند: "این دولت درصدد است تا منابع نفتی را برای آرمان هایی پرخرج و گاه غیر عملی به هزینه گیرد و تا زمانی که پندار فکری این دولت اصلاح نشود، نحوه خرج کردن درآمدهای نفتی تغییر نخواهد یافت و توصیه های اقتصاددانان در مورد نحوه هزینه کردن درآمدهای نفتی مورد توجه قرار نخواهد گرفت."

گسترش فقر

تصاویری که از اقتصاد ایران در سه سال گذشته نشان داده می شود حاکی از آن است که برخورداری ایران از این همه درآمد نفتی در سه سال اخیر بهبودی در وضعیت اقتصادی ایجاد نکرده و در رشد اقتصادی تغییری به چشم نمی خورد.

در حالی که رشد اقتصادی ایران در این مدت در حد شش درصد بوده کشورهای همسایه نظیر ترکیه، امارات و عربستان رشدی بالای 9 درصد داشته اند.

یکی از عوامل موثر در رشد اقتصادی، متغیر سرمایه گذاری است که بر اساس برنامه چهارم سالانه باید رشدی 12.2 درصدی می داشت در حالی که در سه سال اخیر این میزان 5.6 درصد بیشتر نبوده است.

از نظر استادان اقتصاد، این مسائل از ناشی از "فضای نامساعد کسب و کار" است. بر اساس گزارش بانک جهانی، رتبه ایران به لحاظ فضای کسب کار در میان 181کشور، 142 بوده است در حالی که رتبه عربستان 16، رتبه کویت 52، رتبه امارات 46، رتبه عمان 57، رتبه آذربایجان 44، رتبه عمان 57 و ترکیه 59 بوده است.

از تبعات طرحی که با شتابزدگی در بستر نامساعد ملی و بحران جهانی به اجرا در خواهد آمد، بیمناکیم

گزارشها نشان می دهد که بیکاری با وجود تلاشهای دولت در حال افزایش است و استادان اقتصاد، بیکاران کشور را بیشتر از چهار میلیون نفر برآورد کرده اند که از نظر آنها آستانه تحمل جامعه است و "با توجه به روند نامطلوب شاخص های اشتغال و بیکاری، ادعاهایی همچون دستیابی به عدالت اجتماعی، کاهش فقر اقتصادی و نیل به پیشرفته ترین کشور بر پایه عدالت را نمی توان جدی تلقی کرد."

از نظر این گروه، دولت آقای احمدی نژاد، چارچوب فکری نادرستی دارد و به دلیل تکیه بر آرمانگرایی افراطی و شتابزدگی، دچار توهم توطئه است و کاهش عقلانیت اقتصادی و وابستگی بیشتر به منابع نفتی از جمله تبعات آن است.

احتمال شکست طرح تحول اقتصادی

در شرایطی که به دلیل بحران مالی جهانی، قیمت نفت کاهش یافته و پیش بینی می شود که درآمدهای ارزی ایران به نصف کاهش پیدا کند، دولت به دنبال اجرای طرح تحول اقتصادی است که مهمترین بخش آن توزیع نقدی یارانه هاست.

کارشناسان می گویند: "از تبعات طرحی که با شتابزدگی در بستر نامساعد ملی و بحران جهانی به اجرا در خواهد آمد، بیمناکیم."

از نظر این گروه "اصلاح قیمت حاملهای انرژی و توزیع یارانه های نقدی در میان 70 درصد خانوارهای کشور، قبل از ایجاد ثبات اقتصادی می تواند به تورم افسار گسیخته دامن زند و مشکلات حاد اقتصادی و اجتماعی را در پی داشته باشد."

به گفته این گروه، دولت با توزیع یارانه مصرفی به خانوارها، پرداخت اعتبارات ارزان قیمت به صاحبان کسب و کار، واگذاری زمین ارزان به خانوارهای فقیر شهری، کمک مالی به مناطق محروم و توزیع سهام عدالت در واقع "مردم را رسما صدقه بگیر دولت" کرده است.

برنامه های دولت باعث "تخریب نظام پولی و بانکی" شده است

با آنکه دولت آقای احمدی نژاد سعی کرده تا نشان دهد که همواره به دنبال عدالت بوده اما کارشناسان می گویند که مردم چنین احساسی ندارند و نسبت به قبل فقیرتر شده اند و فاصله طبقاتی در این مدت بیشتر شده است.

این انتقاد نیز همواره وجود داشته که دولت آقای احمدی نژاد عدالت را در توزیع مستقیم درآمدهای نفتی میان اقشار آسیب پذیر می داند در حالی که به عقیده کارشناسان، درآمدهای نفتی باید در جهت ایجاد رشد اقتصادی پایدار و توزیع ثمرات آن میان وسیع ترین اقشار جامعه به کار گرفته شود.

آسیب های تحریم

این گروه معقتد است که تجارت خارجی دولت نادرست بوده و به دلیل سیاست های تنش زای دولت با جهان خارج "علاوه بر محرومیت از رهاورد های بالقوه تجارت و سرمایه گذاری خارجی، هزینه های سنگینی به اقتصاد کشور تحمیل کرده است."

بخشی از صادرات و واردات به دلیل تحریم های سازمان ملل از طریق واسطه ها انجام می شود و این مسئله "با تحمیل ریسک بیشتر، موجب افزایش چندین میلیارددلاری قیمت تمام شده صادرات و واردات کشور شده است."

در حالی که دولت ایران می گوید که تحریم های سازمان ملل و غرب به خصوص آمریکا آسیبی به اقتصاد ایران وارد نکرده، اقتصاددانان می گویند که روش دولت با دنیای خارج "ستیزگرایانه" بوده و هزینه های سنگینی بر کشور تحمیل کرده است.

آسیب هایی که بانک ها در طول سه سال گذشته متحمل شده اند از جمله مواردی است که استادان اقتصاد معتقدند که برنامه های دولت باعث "تخریب نظام پولی و بانکی" شده است.

برنامه های طهماسب مظاهری رئیس کل پیشین بانک مرکزی از نظر اقتصاددانان می توانست بخشی از مشکلات را برطرف کند اما با تغییر رئیس کل بانک مرکزی این اثرگذاری متوقف شد.

تلاش دولت برای ادغام بانک ها، کاهش دستوری نرخ سود بانکی، تشکیل بانک قرض الحسنه، انحلال شورای پول و اعتبار، از جمله برنامه های است که دولت در بخش بانکی دنبال کرده و تلاش کرده تا بخشی از وامهای بانکی را به بنگاههای زود بازده اختصاص دهد اما کارشناسان می گویند که دولت باید در این زمینه تجدید نظر کند.

توصیه کارشناسان این است ک دولت برای مهار تورم انضباط مالی در پیش بگیرد و با اصلاح نظام مالیاتی کشور گریبان بودجه را از وابستگی به نفت برهاند، شورای پول اعتبار را احیا کند، استقلال بانک مرکزی را به رسمیت بشناسد، خصوصی سازی را با جلب اعتماد سرمایه گذاران خارجی و داخلی تسریع کند.

asal-63 - ایران - تهران یکی نیست بگه تو یه حموم برو محض رضای خدا. هفته ای یکبار مسواک بزن. زیر بغل کاپشنت رو بدوز. هاله نور بازی کن. حواستو جمع کن با پای راست نری تو مستراح. تو تحول اقتصادی چه میفهمی چیه؟ دوشنبه 20 آبان 1387

amir967 - ایران - تهران-کرج به نظر من تا توی گود نباشین و توی خود ایران با این وضعیت دخل و خرج که الان هست درگیر نشین هیچکس نمیتونه بفهمه که واقعا چه بلایی سر مردم اوردن و دارن میارن. واقعا اسفناکه. اینقدر بار فشار مالی و تورم روی مردم زیاده که حتی مردم در امرار معاش روزانه و پرداخت هزینه های انرژی(اب برق گاز تلفن )دچار مشکل هستند.(چه برسه به هزینه های درمان مسافرت دانشگاه ازادو ...) جالبتر اینکه هر چی این مشکلات بیشتر میشه و هرچی عرصه رو بر مردم تنگتر میکنن مردم مطیع تر میشن و هیچکی اصلا صداش در نمیاد. در واقع اینقدر مردم رو سر گرم این قبیل مشکلات اقتصادی کردن که دیگه کسی فکرش به اعتراض یا انتقاد نمیرسه(اخه نه خیلی هم فایده داره یا گوش میکنن. اخرش اینه که سر به نیستت میکنن). هرکی فقط کلاه خودش محکم گرفته که باد نبره. یعنی جوی تو ایران درست شده که همه به همین شرایط فعلی که دارن راضی هستن و فقط خد خدا میکنن که بدتر از ان نشه که ممکنه چند وقت دیگه همین شرایط اسفناک فعلی هم گیرشون نیادو غبطه همین شرایط رو بخورن که چرا اسفاده نکردن. واقعا میگم . هرکسی فکر اینه که یه جوری گلیم خودش و خانوادش رو از اب بکشه بیرون حالا چجوری و به چه قیمتی اونش دیگه مهم نیست. سردمداران مملکت جوری به مردم القا کردن که مردم هرکاری که میل اخوندا باشه انجام بدن و کاری به کارها و دزدیها و بخو بخورهای خودشون نداشته باشن. یه مشت خودفروخته باجگیر هم از این وضعیت دارن سو استفاده میکنن وبه بهونه حمایت و پشتیبانی از اسلام و دین و مذهب که پشت قضیه هم این اخوندای کثیف و بی دین و ایمان هستند دارن پولهای یامفتی به جیب میزنن و سرمایه های این مردم و مملکت رو روانه جیب خودشون میکنن. مردم بیچاره از جمله خود من و امثال من هر روز در بیچارگی خودمون بیشتر غوطه ور میشیم و بیشتر غلط میزنیم. تا میخوای حرفی بزنی یا انتقادی بکنیم حکم ارتداد یا حتک اسلام و دین و مذهب رو بهت میبندن و میفرستنت جایی که اب خنک بخوری. چند روز به یه بنده خدایی که مثلا همکارم هم بود و تقریبا 45 یا 50 سال سن داره دوستانه و از روی شوخی بهش گفتم اخه این چه کاری بود که کردین. این چه حکومت و نظامیه که روی کار اوردین و درست کردین؟چرا اینقدر مردم رو گفتارو اسیر کردین؟خوشی زیر دلتون زده بود که رفتین حکومت رو عوض کردین؟ میدونین چه جوابی بهم داد؟ گفت مامرد بودیم. ما جوونای نسل طاغوتی و جوونای قدیم بودیم و دل و جراتشم داشتیم و این کارو کردیم.حالا هم پاش واستادیم. حالا شما هم مرد باشین و برین حکومتی باب میل خودتون درست کنین و روی کار بیارین تا ببینم ایا واقعا مردش هستین. گفت ما تونستیم و این کار کردیم. شما هم اگه میتونید این کارو بکنید. ببینم مردش هستین یا نه؟ خلاصه اینکه توی بد منجلابی گیر کردیم. دیگه راه پس و پیش واسه مردم نذاشتن. فقط فکر میکنن با دعا یا نماز خوندن خدا میادو همه چیز و حل میکنه. حربه دین و مذهب بزرگترین حربه فریفتن و گول زدن مردمه. و فعلا از خوب راهی وارد شدن و خوب دارن از عوام ساده سواری میگیرن. خشک و تر همه باید با هم بسوزن دوشنبه 20 آبان 1387

zionist - بلژیک - بووم حالا اصلا لازمه که اسراییل بهتون حمله کنه؟؟؟؟. این هم تقصیر اسراییله؟ یا دشمنهای خیالی دیگه تون؟؟؟؟ راستی حرا اینقدر دشمن دارید؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ دوشنبه 20 آبان 1387

kooroshebozorg - ایران - رشت بیمناک واسه چی ؟ مگه خمینی خاین نمیگفت اقتصاد کات خره مگه محمود شپش نمیگه مدیریت کشور دست امام زمان هست ولش کنید خود به خود درست میشه دوشنبه 20 آبان 1387

zpirooz - آلمان - آخن احمدی ‌نژاد انتقادات اقتصاددانان را رد کرد محمود احمدی ‌نژاد، رییس جمهوری ایران، روز یکشنبه، در پاسخی غیرمستقیم به نامه اقتصاددانان ایرانی که از او به دلیل تورم فزاینده انتقاد کرده بودند، از سیاست‌های اقتصادی خود در سه سال گذشته دفاع کرد. به گزارش خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی، «ایرنا»، رییس جمهوری اسلامی در پاسخ به این اقتصاددانان و استادان دانشگاه از افرادی در ایران انتقاد کرد که به گفته او همواره دنباله‌رو سیاست‌های دولت‌های پیشین آمریکا بوده و هستند.... رو که نیست سنگ پای قزوینه دوشنبه 20 آبان 1387

parmid - ایران - ایران یکی نیست بگه بابا تورو سنه نه دوشنبه 20 آبان 1387

TAAT - ایران - اردبیل وقتی تصمیمات پشت اتاقهای دربسته و باصطلاح بین خودیهایی صورت میگیرد که تا امروز معلوم نشده معیار خوب یا بد بودنشان بر اساس نظرات کدام فقیه برجسته و دانشمند معتمد بوده و آنوقت این حضرات معتمد مینشینند و پول مملکت را جلوی رویشان میگذارند و این پارچه را با هرمتری که دلشان خواست میبرند و میدوزند و با اموال 70 میلیون ایرانی،مثل پول تو جیبی شان رفتار میکنند ؛حتی اگر بهترین آدمها باشند -که البته نیستند-و حتی اگر بهترین کارشناسی ها را انجام داده باشند-که البته انجام نمیدهند- حتی در آن شرایط خدا به داد این ملت برسد که سرنوشتشان به میزان آقائی و کرامت آقایان بستگی خواهد داشت!وای به حال امروزیکه حتی اینطوری هم نیستند و فساد و تباهی از سر و رویشان میبارد و هرکسی ساز خودش را میزند و ظاهراً طوری جان هم افتاده اند که اصل کار را هم مدتهاست فراموش کرده اند.اینطوری پیش برود فقط خدا به داد اقتصاد این مملکت برسد. دوشنبه 20 آبان 1387

Dokhtare_iran_zamin - ایران - تهران کوروش تو ببین بی سر و سامانی ایران بدبختی ایران و پریشانی ایران از قبر برون آی و ببین ذلت ما را این ذلت ایرانی و ویرانی ایران اوخ که لحد جای تو شد تا به قیامت رفتی و ندیدی تو پریشانی ایران بگرفته دلم سخت ز اوضاع کنونی بیچارگی و محنت و حیرانی ایران دوشنبه 20 آبان 1387

mohammadmomi - هلند - امستردام وا مصیبتا.خدا به داد این ملت برسه. دوشنبه 20 آبان 1387

diogene - ایتالیا - سیسیل آقایان به گوش خر یاسین طلاوت می فرمایند دوشنبه 20 آبان 1387

rosa - انگلیس - لندن مثل اینکه این احمقی نژاد و اون دارو دسته بی سوادش نمی خوان بفهمن که چه گندی زدن به این مملکت! اولین قدم برای بهبودی وضع اقتصادی٬ اجتماعی٬ سیاسی٬ امنیتی٬ فرهنگی و...سرنگونی حکومت جمهوری اسلامی است. دوشنبه 20 آبان 1387

ایران تالش - ایران - ماسال از نظر دکی اقتصاد اصلا علم نیست و همش کلاهبرداریه دوشنبه 20 آبان 1387

filak22000 - ایران - شیراز - ارسنجان ما که روز به روز وضع اقتصادیمون بدتر میشه و هر چی سگ دو میزنین کار به جایی نمیرسه اگرم حرفی بزنی به جرم ضد انقلاب بودن دستگیرت می کنن و یا هزار تا حرف و فحش بهت میدن اهی از ته دل .... دوشنبه 20 آبان 1387

archam - ایران - تهران asal-63 - ایران - تهران اگر نظر ندی کسی نمیگه که زبون نداری سه‌شنبه 21 آبان 1387