نگاهی به فیلم جدید کمال تبریزی

کارگردانی خوب قربانی فیلمنامه ای بد

نگاهی به فیلم جدید کمال تبریزی

فیلم تازه کمال تبریزی به مسائل زنان می پردازد. مرد روشنفکر و ناشری که با بی اعتنایی همسرش مواجه است، نمایشنامه ای را از زنی به نام پری طلعت پور در موسسه انتشاراتی اش رد می کند و از روزی که این نمایشنامه را رد می کند با مشکلات و مصایب بی شماری رو به رو می شود، قطع آب و برق و زندانی شدن و خراب شدن ساختمان انتشاراتی بخشی از این مصایب بود که همه به رد شدن همان کتاب بر می گردد.

فیلم با پیگیری دو مشکل پیش می رود؛ مشکل اختلاف زن و شوهر و مشکل پری طلعت پور. اختلاف زن و شوهر مسئله دو شخصیت اصلی فیلم است و وکیل مرد که در ابتدای فیلم معتقد است در هر بدبختی و مصیبتی پای یک زن در میان است و پری طلعت پور مسئله مرد است. گره اصلی فیلم نیز در همین جاست و در پایان وقتی این گره گشوده می شود، همه چیز حل می شود و شخصیت انعطاف ناپذیری مثل وکیل هم که در فیلم نقشی کلیدی دارد، به این اعتقاد رسیده است که زن برای مرد مثل اکسیژن است.

با این که در داستان فیلم موضوع محوری اختلاف زن و شوهر است، اما شخصیت وکیل در فیلم به گونه ای پرورانده شده است که این دو را تحت الشعاع قرار می دهد و ضعف فیلم از همین جا ناشی می شود.

کارگردان با استفاده از ظرفیت های گیشه ای مهران مدیری، او را در نقش وکیلی ضد زن که نقشش در داستان فیلم فرعی است، به شخصیتی اصلی تبدیل کرده است. تماشاگر فیلم نیز بیش از این که دنبال داستان فیلم باشد، پیگیر بازی مهران مدیری است و دیالوگ هایی که او می گوید.

به عبارت دیگر کارگردان برجسته ای مثل کمال تبریزی هم که فیلم ها و مجموعه های تلویزیونی موفقی چون "لیلی با من است"، "مارمولک" و "دوران سرکشی" در کارنامه اش دارد، گرفتار سینمایی شده است که همه چیز را در بازیگر خلاصه کرده است و همه فیلمش قربانی بازیگر شده است.

با این همه نباید از برخی از نماهای درخشان فیلم یاد نکرد. این نماها با این که در فیلم ارزش ساختاری ندارند، اما به طور مستقل با ارزش اند. این نماها با حضور دو بازیگر برجسته سینما و تئاتر جان گرفته اند.

کمال تبریزی در این فیلم با آفریدن شخصیتی کم مانند در سینمای ایران با بازی درخشان رضا کیانیان به نقد دو چهره بودن مدیران مذهبی می پردازد.

رضا کیانیان مدیر متشرع و ویلچر نشین یک شرکت است که زن در آنجا کار می کند. او پس از این که می فهمد زن از همسرش جدا شده است، او را به اتاقش فرا می خواند. در اتاق موسیقی رمانتیکی در حال پخش است. رییس متشرع، کراوات می زند و از روی ویلچر بلند می شود و برایش انگلیسی صحبت می کند و به او پیشنهاد می دهد.

نکته جالب تر هنگامی رخ می دهد که زن عصبانی به اتاقش بر می گردد و منشی اش که مردی است با نشانه های کمرنگی از مردان هم جنس گرا، وقتی عصبانیت او را می بیند، می گوید "پس بالاخره به تو هم پیشنهاد داد."

تقریبا می شود گفت این تنها فیلمی است در سینمای روز ایران که نگاهی بدون قضاوت و در معرض آسیب به چنین شخصیتی انداخته است، در حالی که حتی تهمینه میلانی هم در فیلم قبلی اش "آتش بس" وقتی در نمای کوتاهی چنین مردی را نشان می دهد، او را بیمار معرفی می کند.

نمای دیگر با بازی کوتاه اما درخشان حسن معجونی بازیگر تئاتر اتفاق افتاده است. معجونی در نقش رییس کلانتری سه بار با شخصیت اصلی (که جبیب رضایی نقشش را بازی می کند) رو به رو می شود، دو بار دربازداشتگاه و یک بار در رستوران.

او یک بار پیش از بازداشت با شخصیت اصلی حرف می زند و بی عدالتی در جامعه و فساد و حتی مسایل پیش آمده در داوری جشنواره فیلم فجر را به گردن او می اندازد.

اگر بخواهیم درباره فیلم تازه کمال تبریزی قضاوتی جامع داشته باشیم، باید بگوییم که فیلم ازپاره های درخشان و مستقلی تشکیل شده است که انسجام لازم را برای هم نشینی ندارند، یا به عبارت دیگر یک کارگردانی خوب قربانی فیلمنامه ای بد شده است.