میانجیگری سوریه در پرونده هسته یی ایران
میانجیگری سوریه در پرونده هسته یی ایران
هر چند نشست اتحادیه کشورهای حوزه مدیترانه با تاکید بر صلح خاورمیانه از روز یکشنبه در پاریس آغاز به کار کرده است، اما به نظر می رسد نگرانی از احتمال درگیری تازه در این منطقه بر حاشیه آن سایه افکنده است. از همین رو بود که بشار اسد رئیس جمهوری سوریه که از دو روز پیش در پاریس محل نشست اتحادیه مدیترانه به سر می برد پس از گفت وگوهایش با نیکلا سارکوزی همتای فرانسوی اش آمادگی خود را برای حل پرونده هسته یی ایران اعلام کرد و پس از آن نیز طی گفت وگویی نسبت به عواقب اقدام نظامی علیه ایران هشدار داد. بشار اسد رئیس جمهوری سوریه طی گفت وگویی که با رادیو فرانسه داشت، گفت اقدام نظامی علیه ایران برای جهان پرهزینه خواهد بود و امریکا و اسرائیل بهای آن را خواهند پرداخت. به گفته او عواقب چنین حمله یی سال ها و شاید ده ها سال ادامه داشته باشد. اسد همچنین ضمن اعلام آمادگی دوباره برای میانجیگری میان ایران و قدرت های جهان بر سر فعالیت های هسته یی اش اظهار داشت که «طی گفت وگوهایش با مقامات ایرانی از آنها می خواهد سند محکمی مبنی بر اینکه به دنبال تولید سلاح هسته یی نیستند ارائه کنند.» به گزارش بی بی سی رئیس جمهوری سوریه سپس افزود؛ «این اولین بار است که از ما می خواهند نقشی به عهده بگیریم، تاکنون از ما تنها نظرمان خواسته می شد.» رئیس جمهور سوریه البته این نکته را نیز مورد تاکید قرار داد که «هر کشوری مطابق حقوق بین الملل، حق دسترسی به انرژی هسته یی و تولید سوخت هسته یی را دارد، اما امریکا و متحدانش نمی خواهند ایران این کار را انجام دهد که این خلاف حقوق بین الملل است.» رئیس جمهوری سوریه در حالی نسبت به عواقب احتمالی اقدام نظامی علیه ایران به امریکا و اسرائیل هشدار می دهد که این روزها مجادله لفظی میان تل آویو و تهران به بهانه عدم تعلیق فعالیت های هسته یی از سوی ایران بالا گرفته و بیم از شروع درگیری جدید در خاورمیانه، سران کشورهای منطقه و کشورهایی نظیر روسیه را به هشدار نسبت به وقوع چنین درگیری واداشته است. این در حالی است که دبیر شورای عالی امنیت ملی به زودی برای دیدار با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا عازم ژنو خواهد شد تا طی دیدارش با خاویر سولانا درباره محورهای مشترک دو بسته پیشنهادی اعضای گروه 1«5 به ایران و بسته پیشنهادی متقابل تهران به آنها جهت برون رفت از مشکلاتی که پرونده هسته یی ایران در پی داشته گفت وگو کند. اما درخواست فرانسه از سوریه برای میانجیگری میان تهران و اعضای گروه 1«5 و هشدار بشار اسد به امریکا و اسرائیل با توجه به اینکه سوریه به زودی مذاکرات مستقیم با اسرائیل را برای حل اختلافاتش بر سر بلندی های جولان آغاز خواهد کرد حکایت دیگری است. به این ترتیب اگر ترکیه واسطه آغاز گفت وگوها میان اسرائیل و سوریه برای حل اختلافات شان شد، این بار این سوریه است که نقش واسطه را به عنوان کشوری که روابط استراتژیک مشترک با تهران دارد بر عهده خواهد گرفت. روابط سوریه و ایران از چند منظر به یکدیگر گره خورده است که شاید مهم ترین حلقه واسط آنها حمایت معنوی از حماس و حزب الله باشد. از همین رو است که اسرائیل نیز قطع حمایت سوریه از این گروه ها و قطع رابطه اش با ایران را از شروط خود برای حل اختلافات دیرینه اش با دمشق قرار داده است.
هرچند تهران و دمشق تاکنون بارها چنین شرطی را رد کرده اند، با این حال بر ادامه روابط دوستانه، برادرانه و استراتژیک خود پافشاری می کنند. با این وجود برخی گمانه ها از «تغییرات اساسی در روابط تهران و دمشق در صورت برقراری صلح با اسرائیل» حکایت می کند.این تحلیلی بود که روز گذشته از سوی مدیرمسوول روزنامه کیهان در گفت وگو با روزنامه الشرق الاوسط ارائه شد و شاید بتوان از آن به عنوان نوعی هشدار نسبت به آینده روابط ایران و سوریه و بالا رفتن احتمال صلح میان اسرائیل و سوریه یاد کرد.
به گزارش فارس حسین شریعتمداری در مصاحبه اش با این روزنامه با بیان اینکه «درصورتی که سوریه با اسرائیل توافقنامه صلح امضا کند به معنای به رسمیت شناختن اسرائیل است»، تاکید کرد؛ «ایران هرگز رژیمی به نام اسرائیل را در منطقه به رسمیت نمی شناسد و از مذاکره کشورهای اسلامی مثل ترکیه و سوریه با آن نیز احساس رضایت نمی کند.»مدیرمسوول روزنامه کیهان در پاسخ به سوالی درباره درخواست «نیکلا سارکوزی» رئیس جمهور فرانسه از بشار اسد همتای سوری وی در نشست اتحادیه مدیترانه یی در پاریس برای میانجیگری درباره پرونده هسته یی ایران نیز گفت؛ ما موضع خود را به طور مستقیم با غرب اعلام می کنیم اما اگر بشار اسد می خواهد مواضع اعلام شده ما را تکرار کند هیچ مانعی وجود ندارد. با این وجود گفت وگو میان اسرائیل و سوریه که با میانجیگری ترکیه آغاز شده است، ادامه دارد و ایهود اولمرت نخست وزیر اسرائیل و بشار اسد رئیس جمهوری سوریه که هر دو برای شرکت در نشست اتحادیه مدیترانه در پاریس حضور یافته اند، نسبت به آغاز گفت وگوهای مستقیم بدون حضور واسطه ابراز امیدواری کرده اند تا شاید به درگیری که از سال 1967 با اشغال بلندی های جولان میان دو کشور آغاز شد پایان دهند.با این حال مقامات سوری تاکنون رسیدن به چنین صلحی را با شرط قطع رابطه با تهران به عنوان متحد استراتژیک شان رد کرده اند، همچنان که ولید معلم وزیر خارجه سوریه که برای گفت وگو با مقام های فرانسوی به پاریس سفر کرده است درباره تقاضای اسرائیل مبنی بر اینکه صلح با سوریه منوط به جدایی از ایران، حماس و حزب الله است، تاکید می کند؛ «جدایی دمشق از ایران بعید است و ما امیدواریم پاریس، تل آویو و واشنگتن شروط قبلی خود برای مذاکرات صلح را مطرح نکنند چرا که این شروط قابل قبول نیست. همان طور که ما از اسرائیل نمی خواهیم از امریکا دوری کند، آنها نیز نباید از دمشق بخواهند از ایران جدا شود.»
از سوی دیگر ایران نیز معتقد است «اسرائیل در شرایطی نیست که برای تخلیه بلندی های جولان شرطی بگذارد چرا که جولان متعلق به سوریه است و باید به این کشور بازگردد.»در تحلیلی دیگر در این ارتباط جان بولتون نماینده سابق امریکا در سازمان ملل نیز بر این نظر است که «مذاکرات سوریه و اسرائیل با یکدیگر نمی تواند دمشق را از روابط نزدیکش با ایران دور کند.»
در چنین حال و هوایی از روابط رو به نزدیکی اسرائیل و سوریه از یک سو و اعلام آمادگی سوریه برای میانجیگری میان تهران و گروه 1«5 بر سر پرونده هسته یی ایران، منوچهر متکی وزیر امور خارجه قرار است پنجشنبه برای بحث و تبادل نظر با مقامات سوری به دمشق برود.دیدار با بشار اسد رئیس جمهور سوریه از مهم ترین برنامه های سفر متکی به سوریه خواهد بود.بی تردید آینده روابط ایران و سوریه و عواقب احتمالی حمله نظامی به ایران در این دیدار مهم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مخالفت کرزی با استفاده از خاک افغانستان برای حمله به ایران
در تحولی دیگر حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان اعلام کرد با حمله احتمالی به ایران از خاک کشورش مخالف است.وی با بیان اینکه افغانستان نمی خواهد خاکش برای حمله به کشور دیگری مورد استفاده قرار گیرد، افزود؛ ما در مورد خطری که جنگ امریکا و ایران می تواند داشته باشد آگاهیم و افغانستان نباید تبدیل به میدان جنگ کشور دیگری شود.کرزی تاکید کرد؛ افغانستان می خواهد دوست ایران باقی بماند.
باید برای جهان پس از امریکا آماده شد
رئیس دولت نهم نیز با بیان اینکه شرایط جهانی به سرعت در حال تغییر است، تصریح کرد؛ باید برای جهان پس از اضمحلال امپراتوری امریکا آماده شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، محمود احمدی نژاد در دیدار روسای نمایندگی های ایران در کشورهای حوزه خلیج فارس با تاکید بر اینکه منطقه خلیج فارس از گذشته های دور حوزه نفوذ فرهنگی ایران بوده است، یادآور شد؛ البته در مقاطع مختلف تاریخی برخی عوامل خارجی با حضور در این منطقه مزاحمت ها و ابهاماتی به وجود آورده اند.
احمدی نژاد در حالی چنین اظهاراتی را بیان کرد که یک روز پیش از آن از گشایش دفتر حفاظت منافع امریکا حمایت کرده و گفته بود هر زمان لازم باشد با امریکا مذاکره خواهد کرد.وی توسعه و تعمیق روابط با کشورهای حوزه خلیج فارس را مهم و ضروری ارزیابی کرد و گفت؛ سفرا باید با ارتباط گیری گسترده، دوستانه و صمیمی اجازه ندهند فشارها و تهدیدات امریکا در عزم آنها برای نزدیکی به جمهوری اسلامی ایران خدشه یی وارد کند.