آینده سخت بازیکنان ایرانی در اروپا

آینده سخت بازیکنان ایرانی در اروپا

نگاهی به عملکرد فصل گذشته پنج لژیونر شاغل در چهار لیگ بزرگ فوتبال اروپا، به خوبی وضعیت دشوار آنها را نسبت به گذشته نشان می‌دهد.

قوانین جدید فیفا و یوفا نیز در مورد اعمال محدودیت‌های بیشتر برای باشگاه‌ها در استفاده از بازیکنان خارجی و تشویق بیشتر آنها به پرورش استعداد‌ها نیز، کار را برای بازیکنان ایرانی راحت‌تر نمی‌کند.

بازیکنان ایرانی پس از اینکه سال 2006 در جام جهانی آلمان بازی کردند، در تابستان سال گذشته نیز به همراه تیم ملی ایران در جام ملت‌های آسیا حضور داشتند و با استراحت بسیار کمتر نسبت به هم‌تیمی‌های خود در اروپا و بدون شرکت در اردو‌های تدارکاتی مهم پیش از فصل، فصل 2007-2008 را آغاز کردند.

آسیب‌دیدگی‌‌های ناشی از فشار مسابقات و ناهماهنگی با تیم، از پی‌آمدهای این مساله بود که باعث شد آنها فصل پیش عملکرد خوبی نداشته باشند.

مهدی مهدوی کیا

مهدی مهدوی‌کیا، کاپیتان تیم ملی ایران و باسابقه‌ترین بازیکن ایرانی در اروپا، بیشترین زیان را از فشردگی مسابقات دید.

او که پیش از آغاز جام ملت‌های آسیا، در پایان فصل 07-2006 پس از هشت سال بازی در باشگاه هامبورگ به باشگاه اینتراخت فرانکفورت پیوست، بر خلاف انتظارات اولیه فرصت زیادی برای بازی کردن پیدا نکرد.

مهدوی‌کیا که جزو پردرآمدترین بازیکنان در تیم فرانکفورت است، به دلیل مصدومیت قدیمی کمرش و همچنین آسیب‌دیدگی زانو در پایان فصل، عملاً هیچ گاه نتوانست در طول فصل در ترکیب اصلی تیم جا بیفتد و به خاطر بازی‌های نسبتاً ضعیف‌اش بعضاً مورد انتقاد مطبوعات آلمانی نیز قرار گرفت.

او که 243 بازی در بوندس‌لیگا انجام داده است، در 34 هفته این فصل، در مجموع 20 بار برای اینتراخت فرانکفورت بازی کرد که هشت بار آن به عنوان بازیکن تعویضی بود.

مشکل دیگر او در تیم فرانکفورت این بود که به دلیل شرایط تیم، نتوانست در پست مورد علاقه‌اش به عنوان بال راست بازی کند و اغلب به عنوان مدافع راست به بازی گرفته می‌شد.

البته برخی از کارشناسان معتقدند مهدوی‌کیا که ویژگی اصلی‌اش سرعت بالا و نفوذ از جناح راست است، در 31 سالگی دیگر آن سرعت روزهای جوانی را ندارد؛ مساله‌ای که به نظر می‌رسد عامل اصلی جدایی‌اش از تیم هامبورگ هم بود.

مهدوی‌کیا که دو سال دیگر با فرانکفورت قرارداد دارد، به دلیل آسیب‌دیدگی برای تیم ملی ایران نیز در مرحله اول مقدماتی جام جهانی بازی نکرد و امیدوار است با استراحت بیشتری در این تابستان بتواند پا به مسابقات فصل آتی بگذارد، هر چند او حالا در اینتراخت رقبای سرسختی دارد.

وحید هاشمیان

وحید هاشمیان، دیگر بازیکن ایرانی شاغل در بوندس‌لیگا نیز پس از بازی در مسابقات جام ملت‌های آسیا، شرایط مشابهی داشت.

او نیز از یک آسیب‌دیدگی قدیمی کمر رنج می‌برد. ضمن اینکه، باشگاه "هانوفر 96" فصل گذشته مایک هانکه، مهاجم آلمانی را به قیمت 4 میلیون یورو به عنوان گران‌قیمت‌ترین بازیکن تاریخ خود به خدمت گرفت و با توجه به اینکه دیتر هکینگ سرمربی تیم، با یک مهاجم بازی می‌کند، بازی بسیار کمی به هاشمیان رسید.

او در 20 بازی‌ خود برای هانوفر که 19 بارش به عنوان بازیکن تعویضی بود، تنها یک گل زد و دو پاس گل داد.

هاشمیان پس از سه فصل از هانوفر جدا می‌شود و از فصل آینده به تیم بوخوم برمی‌گردد، جایی که بین سال‌های 2001 تا 2004 بهترین دوران زندگی حرفه‌ای خود را در آن گذراند.

او در سال 2002 با این تیم به دسته اول بوندس‌لیگا صعود کرد و پس از اینکه در یک فصل برای این تیم 16 گل زد، باشگاه بزرگ بایرن مونیخ او را به خدمت گرفت.

هاشمیان که در مجموع در 87 بازی برای بوخوم 34 گل به ثمر رساند، با بازگشت به این تیم امیدوار است به روزهای خوبش در فوتبال اروپا برگردد.

مهاجم اسبق تیم پاس تهران، به دلیل فشردگی مسابقات در سال‌های گذشته از بازی در مرحله اول مقدماتی جام جهانی سرباز زده تا از لحاظ جسمانی به آمادگی مطلوب برسد.

جواد نکونام

جواد نکونام، اولین بازیکن ایرانی تاریخ لالیگای اسپانیا هم پس از جام ملت‌های آسیا به دنبال مصدومیت شدید زانوی راست خود در ماه اوت، شش ماه از میادین دور ماند و در فصل گذشته تنها دو بازی برای تیم اوساسونا انجام داد.

او روز بیست و ششم آوریل، در اولین بازی خود پس از مصدومیت مقابل والنسیا به میدان رفت.

هافبک اسبق پاس، سال 2006 پس از بازی‌های خوبش در جام جهانی، علیرغم پیشنهاد چند باشگاه دیگر اروپایی به تیم اوساسونا رفت و خیلی زود توانست خود را در این تیم جا بیندازد.

او در فصل اول حضور خود 24 بازی انجام داد و توسط طرفداران تیم به عنوان بازیکن سال نیز انتخاب شد.

نکونام که در حال حاضر با تیم ملی ایران در مرحله اول مقدماتی جام جهانی حضور دارد، در نوامبر سال گذشته قراردادش را با این تیم پامپلونایی تا ژوئن 2011 تمدید کرد و در 27 سالگی، نسبت به سایر بازیکنان ایرانی آینده بهتری در اروپا انتظارش را می‌کشد.

رحمان رضایی

رحمان رضایی، بازیکن با سابقه ایرانی در سری آ ایتالیا هم به دلیل مشکل مشابه، پس از حضور در جام ملت‌های آسیا، فصل بدی را در تیم لیورنو پشت سر گذاشت.

او که از سال 2001 با پیوستن به باشگاه پروجا در ایتالیا بازی می‌کند و موفق‌ترین مدافع آسیایی در اروپا محسوب می‌شود، به دلیل آسیب‌دیدگی‌های پی در پی در دومین فصل حضورش در این تیم توسکانی تنها پنج بازی انجام داد و هیچ گاه دوران موفق‌اش در باشگاه مسینا را نتوانست در تیم فرناندو اورسی تکرار کند و در پایان فصل با این تیم به سری ب سقوط کرد.

او پس از دو سال در پایان فصل از لیورنو جدا ‌شد.

ظاهراً رضایی 33 ساله که به دلیل اختلاف با علی دایی، سرمربی تیم ملی ایران، در این تابستان برای تیم ملی بازی نمی‌کند، از چند باشگاه ایتالیایی از جمله تورینو و کاتانیا کالچو پیشنهاد دارد، اما او هنوز تصمیم نهایی خود را نگرفته است.

آندرانیک تیموریان

آندرانیک تیموریان، تنها بازیکن ایرانی شاغل در لیگ برتر انگلستان، نه به دلیل مصدومیت بلکه به دلیل اختلاف نظر با باشگاه خود، فصل بدی را پشت سر گذاشت.

او پس از جام جهانی 2006 با انعقاد قراردادی دو ساله به تیم بولتون واندررز پیوست و اولین فصل حضورش در لیگ برتر 17 بازی انجام داد و عملکرد قابل قبولی داشت.

اما پس از اینکه در بولتون گری مگسون جانشین سم آلردایس، سرمربی این تیم شد، تیموریان از روی نیمکت ذخیره‌ها و حتی بعضاً از روی سکو‌ها بازی‌های تیمش را دنبال می‌کرد.

البته دلیل اصلی بازی نکردن "آندو"، اختلاف نظر وی با باشگاه بولتون بر سر تمدید قراردادش بود.

او ظاهراً دستمزد بالایی را مطالبه کرده که باشگاه حاضر به پرداخت او نبوده است.

این اتفاق را می‌توان به بی‌تجربگی وی و عدم آشنایی‌اش با شرایط فوتبال حرفه‌ای در اروپا نسبت داد.

تیموریان در فصل گذشته، تنها سه بار در لیگ برتر، یک بار در جام اتحادیه و پنج بار در جام یوفا برای بولتون بازی کرد.

هافبک 25 ساله تیم ملی ایران، در پایان فصل از بولتون جدا شد و هنوز معلوم نیست فصل آینده برای چه باشگاهی بازی خواهد کرد.

به گفته خودش، او از چند باشگاه انگلیسی، اسپانیایی و آلمانی پیشنهاد دارد، اما تصمیم نهایی را به هفته‌های آتی موکول کرده است.

تیموریان که در مقایسه با سال اول حضورش در انگلستان، حالا زبان انگلیسی را نیز بهتر حرف می‌زند، ابراز تمایل کرده که در لیگ برتر بماند.

شرایط سخت تر فوتبال اروپا

جدای تداخل بازی‌های ملی بازیکنان آسیایی با برنامه‌های باشگاه‌های اروپا، شرایط فعلی فوتبال امروز جهان، به نظر می‌رسد که انتقال بازیکنان ایرانی به لیگ‌های بزرگ اروپایی را از گذشته سخت‌تر کرده است.

در حالیکه در اواخر دهه نود میلادی، موجی از بازیکنان ایرانی پس از جام جهانی 1998 فرانسه راهی اروپا شد، امروز دیگر باشگاه‌های اروپایی به این راحتی بازیکنان ایرانی را به خدمت نمی‌گیرند.

تجربه مشکلات فرهنگی و اجتماعی بازیکنان ایرانی در اروپا، یکی از دلایل به خدمت نگرفتن آنهاست.

از سوی دیگر باید به تمرینات سخت در اروپا در مقایسه با لیگ ایران و در کل شرایط حرفه‌ای فوتبال در این کشورها به عنوان عواملی نام برد که بازیکنان ایرانی را از انتقال به لیگ‌های معتبر بازمی‌دارد.

بازیکنان زیادی بوده‌اند که فرصت انتقال به باشگاه‌های خوب اروپایی را داشته‌اند، اما نرفته‌اند.

در واقع بسیاری از بازیکنان خوب ایرانی، در سال‌های اخیر لیگ پردرآمد و راحت‌تر امارات را به لیگ‌های اروپایی ترجیح داده‌اند.

علی کریمی، که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بهترین بازیکن سال‌های اخیر فوتبال ایران بوده است، نتوانست خود را با شرایط سخت فوتبال اروپایی وفق دهد و پس از دوسال ناکام در باشگاه بایرن مونیخ آلمان، با قراردادی هنگفت به باشگاه القطر ملحق شد.

نگاه اروپا به درون

	سپ بلاتر رئیس فیفا به دنبال محدود ساختن حضور بازیکنان خارجی در باشگاه ها است

علاوه بر آن، قوانین جدیدی که استفاده از بازیکنان خارجی را محدود‌تر می‌سازد، باشگاه‌های اروپا را در آینده بیش از پیش برآن خواهد داشت تا از استعداد‌هایی که در آکادمی‌های پیشرفته خود پرورش داده‌اند، استفاده کنند.

پنجشنبه گذشته، فیفا در پنجاه و هشتمین کنگره خود در سیدنی، با اکثریت قانون بحث‌برانگیز "5+6" را تصویب کرد. طبق این قانون که از سال 2013 باید به اجرا درآید، در ترکیب اصلی تیم‌ها باید حداکثر 5 بازیکن خارجی وجود داشته باشد و بقیه بازیکنان باید بومی باشند.

البته از نگاه اتحادیه اروپا که به فوتبال به عنوان یک کسب و کار تجاری نگاه می‌کند، این قانون با قوانین آزادی در بازار کار اروپا مغایر است.

به همین خاطر هم باشگاه‌ها را تهدید به جریمه کرده و با فیفا در ماه‌های گذشته اختلافی علنی داشته است.

اما خود اتحادیه فوتبال اروپا، یوفا نیز قانونی را تصویب کرده که باشگاه‌ها را بیشتر به پرورش استعدادهای جوان وامی‌دارد. ار فصل 07-2006 هر باشگاه بایستی حداقل چهار بازیکن در اختیار می‌داشت که در همان کشور پرورش یافته‌اند.

مقصود از پرورش، بازی در سنین بین 15 تا 21 به مدت حداقل سه فصل در تیم‌های پایه یا بزرگسال باشگاه است.

از آن چهار بازیکن، حداقل دو بازیکن باید در همان باشگاه پرورش می‌یافتند (2+2). این قانون در فصل 08-2007 به "3+3" افزایش یافت و در فصل آتی نیز به صورت "4+4" به اجرا گذاشته می‌شود.

مسلم است که چنین قانونی هم کار بازیکنان فوتبال ایرانی را برای انتقال به لیگ‌های بزرگ اروپا سخت‌تر می‌کند.

چرا که به جز مهاجرانی که از کودکی در اروپا بزرگ شده‌اند، سایر بازیکنان در ایران فوتبال را آموخته‌اند.

ضمن اینکه اگر هم باشگاهی بخواهد از آسیا بازیکن به خدمت بگیرد، بازیکنان شرق آسیا را به دلیل سازگاری راحت‌تر و به خصوص منافع تجاری قابل توجهی که به دنبال دارند، به بازیکنان ایرانی ترجیح خواهد داد.