شاهنامه فردوسی این حماسه ملی ایرانیان تاکنون به بیش از 30 زبان دنیا ترجمه شده است.
گزارش فارس، از همان سالهای سرایش شاهنامه تا عصر حاضر این حماسه ملی ایرانیان همواره دستخوش ستایشها و نکوهشهای موافقان و مخالفان بوده است.
شاهنامهخوانی در دورههای مختلفی در ایران همراه با سرزنش بوده است. محمدامین ریاحی در کتاب «فردوسی» نوشته است «سلطان محمود پس از فتح ری مجدالدوله دیلمی را به خاطر خواندن شاهنامه سرزنش کرده است». این اعتراضها عمدتاً به خاطر سیاستهای ضدایرانی خلفای بنیعباس بوده است.
با این حال برخی از شاعران سرشناس هم عصر فردوسی نیز شاهنامه را کتاب بدعت و ضلالت خواندهاند. فرخی سیستانی، عطار نیشابوری، معزی نیشابوری و انوری از جمله این شاعران هستند. برخی علت این مخالفت را علاقه این دسته از شاعران به ممدوحانشان عنوان کردهاند.
در دورههای بعد از حکومت غزنویان، توجه به فردوسی و شاهنامه او بیشتر شد. مسعود سعدسلمان، قصیدهسرای عصر غزنوی گزیدهای از شاهنامه فردوسی را ترتیب داد. یک قرن پس از او، بُنداری اصفهانی خلاصهای از شاهنامه را به عربی ترجمه کرد.
یک قرن پس از این نیز حمدالله مستوفی در اویل قرن هشتم تصحیحی از شاهنامه ارائه شد. این تصحیح نخستین تصحیح از شاهنامه فردوسی است. حمله مغول از یک سو و انقراض حکومت عباسی از سوی دیگر باعث شد توجه به شاهنامه و فردوسی در محافل رسمی افزایش یابد.
یکی از بهترین نسخههای هنری شاهنامه، «شاهنامه بایسنغری» در قرن نهم است. این شاهنامه به دستور بایسنغر میرزا، شاهزاده تیموری کتابت و نگارگری شد و نسخههای فراوانی از آن تحریر شد.
پس از این شاهنامه بایسنغری باید از شاهنامه شاه طهماسب در قرن دهم یاد کرد. انگیزه شاه اسماعیل صفوی این بوده که نسخهای نفیستر و باشکوهتر از شاهنامه بایسنقری در کتابخانه خود داشته باشد.
بعد از انقلاب اسلامی در سال 57 نیز برخی با این بینش که فردوسی، شاهان را میستوده و اثر او ستایشی از شاهان است نسبت به این اثر نگاه خوبی نداشتند.
اما این سیاست رسمی کشور نبود و با بازگشایی دانشگاهها شاهنامه همواره و تاکنون به عنوان یک اثر درسی مورد توجه بوده و چاپهای متعدد از این اثر صورت گرفته است.
با این حال طبق برخی آمار شاهنامه تاکنون به بیش از 30 زبان ترجمه شده و در بسیاری از کرسیهای شرقشناسی تحقیقات فراوانی درباره آن انجام شده است.
اولین تصحیح شاهنامه در دوران معاصر در کلکته بر اساس نسخههای محدودی انجام شد. این شاهنامه در قرن هجدهم به صورت چاپ سنگی منتشر شد.
پس از این ژول مول، شاهنامهپژوه فرانسوی در قرن نوزدهم تصحیحی از این اثر منتشر کرد که انتقادات زیادی به آن شد. وولرس و لاندوئر، مصحح هلندی نیز بعد از ژول مول شاهنامه را تصحیح کرد.
یکی از آخرین تصحیحهای منتشر شده تصحیح معروف به مسکو است. این تصحیح زیر نظر ی.ا.برتلس، شاهنامهپژوه روس انجام شد.
آخرین تصحصح کامل از شاهنامه را جلال خالقیمطلق با استفاده از 50 نسخه خطی انجام داد. اساس این تصحیح، نسخه فلورانس مورخ 614 هـ.ق است.
علاوه بر این مهدی قریب و فریدون جنیدی نیز تصحیحاتی از شاهنامه انجام دادهاند. تصحیح مهدی قریب سال گذشته منتشر شد و تصحیح فریدون جنیدی نیز امسال منتشر میشود.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|