گرانی و سوتی های احمدی نژاد

در حالی که قیمت کالاهای خام، مواد اولیه و حامل‌های انرژی در سی سال اخیر، بیش از 200 درصد افزایش یافته و کشورهای صنعتی عموما واردکننده این کالاها هستند، این پرسش مطرح می‌شود که چرا شاخص تورم و هزینه زندگی در این کشورها، نه تنها در این سطح افزایش نیافته، بلکه با متوسط تورم یک تا دو درصدی در سی سال گذشته در مقایسه با متوسط تورم 15 تا 20 درصدی در ایران تقریبا ثابت مانده است.

برای پاسخ به این پرسش، باید به تفاوت دو مفهوم هزینه تمام شده کالا توجه کرد:
هزینه تمام شده کالا حاصل جمع هزینه مواد اولیه، انرژی، دستمزد و قیمت پرداختی برای تکنولوژی از سوی تولیدکننده، به علاوه هزینه‌های بالاسری همچون مالیات بوده و طبیعی است، هنگامی که هزینه‌های تمام شده یک تولیدکننده برای تولید یک کالای خاص افزایش می‌یابد، وی مجبور است قیمت فروش این کالا را تا حد ممکن بالا ببرد.
اما ترکیب متفاوت هزینه‌های تمام شده که شامل مواد خام و انرژی در کنار هزینه تکنولوژی و دستمزد است، باعث می‌شود در جریان تحولات اقتصاد جهانی و گران شدن مواد اولیه به ویژه انرژی، سیر تحولات و پیشرفت تکنولوژی، باعث شود کاهش هزینه تولید، نه تنها گران شدن مواد خام را جبران کند، بلکه هزینه تمام شده کالا را نیز کاهش دهد.

برای نمونه، قیمت یک اتومبیل با کیفیت متوسط در سطح جهان در هشت سال گذشته، در حد ده هزار یورو باقی مانده و این در حالی است که متوسط قیمت مواد اولیه لازم برای تولید این خودرو، یعنی فولاد و پلاستیک در این مدت، دو تا سه برابر شده است. همین پدیده در بازار کالاهای دیجیتال صوتی و تصویری نیز دقیقا قابل مشاهده است و به رغم افزایش قیمت مواد اولیه، هزینه تمام شده و قیمت نهایی این محصولات، نه تنها افزایش نیافته، بلکه کاهش نیز یافته است.
چرایی این پدیده را باید در سبد هزینه‌های این کالاها و نقش عمده ارزش افزوده در آن جستجو کرد.

امروزه در قیمت یک محصول آماده مصرف و با تکنولوژی پیشرفته، سهم مواد اولیه بین 10 تا 20 درصد است؛ برای نمونه، ارزش حدود یک تن فولاد به کار رفته در اتومبیل، حداکثر 10 درصد قیمت تمام شده همین خودروست و دو برابر شدن هزینه مواد اولیه، به معنای افزایش 10 درصدی در بهای کل کالاست، اما از سوی دیگر، نقش ارزش افزوده که به تفاوت قیمت مواد اولیه و کالای نهایی گفته می‌شود، در همین خودرو، حدود 80 درصد قیمت تمام شده است و اگر تولید کنندگان بتوانند با استفاده از فنون گوناگون مدیریت و تکنولوژی‌های جدید، هزینه ایجاد ارزش افزوده را تنها 25 درصد کاهش دهند، نه تنها اثر دو برابر شدن قیمت مواد اولیه را کاهش داده‌اند، بلکه 10 درصد کالای خود را ارزانتر نیز به بازار عرضه کرده‌اند. در اینجا، نقش مدیریت بهینه و توانمند در افزایش بهره‌وری و مهار بحران‌هایی چون گرانی مواد اولیه روشن می‌شود.
در شرایط کلان نیز به دلیل آن‌که در سبد هزینه‌های خانوار، تقریبا حدود یک چهارم هزینه‌ها به مواد خوراکی مربوط است و سه چهارم دیگر هزینه‌ها عمدتا مربوط به خدمات گوناگون از اجاره مسکن تا حمل ونقل، بهداشت و آموزش است، در این بخش از هزینه، برخلاف بخش کالاهای خوراکی که مواد اولیه، سهم عمده‌ای در تعیین بهای تمام شده دارد، ارزش افزوده در بخش خدمات عامل تعیین‌کننده اصلی است و اگر دولت و بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با عملکردی درست، هزینه خدمات به ویژه مسکن را کاهش دهند، عملا بخش عمده اثر گرانی مواد اولیه جبران می‌شود.

از سوی دیگر، در تولید مواد غذایی نیز مدیریت نقش برجسته دارد؛ هزینه تمام شده یک کیلو گوشت قرمز یا سفید و یا مواد لبنی در ایران، بیش از دو برابر هزینه آنها در بازارهای جهانی با وجود گرانی‌های اخیر است و این امر به دلیلی جز بهره‌وری ضعیف در ایران ندارد، چرا که با وجود استفاده از انرژی تقریبا رایگان در ایران، دولت و دیگر‌ نهادهای خرد و کلان اقتصادی، قادر به رقابت حتی در سطح منطقه و با کشورهایی چون پاکستان، مصر و تایلند نیستد و نه تنها ایران در عرصه صادرات مواد غذایی، قادر به رقابت با این کشورها در بازار جهانی نیست، بلکه بازارهای داخلی خود را به صورت یک طرفه بر مواد غذایی تولیدشده توسط این کشورها گشوده و این تنها ناشی از مدیریت و سازماندهی غیر علمی و ناکارآمد در سطح خرد و کلان است.
از سوی دیگر، ضعف در سامان‌دهی اقتصادی، باعٍث شده است که نه تنها افزایش قیمت کالاهای وارداتی با استفاده از دیگر کالاها و خدمات ـ که قیمت آنها کنترل شدنی است ـ جبران نشود، بلکه مشکلات داخلی اقتصادی کشور که ناشی از اجرای سیاست‌های شتابزده و ناسنجیده مانند افزایش یکباره حجم نقدینگی یا تزریق اعتبارات انبوه سیستم بانکی به بازار است، موجب تشدید تورم و افزایش قیمت‌ها در بخش‌های غیر وارداتی مانند خدمات و کالاهای تولید داخل شود و به همین دلیل، در ایران بر خلاف دیگر کشورها، تورم بین‌المللی در ورود به داخل کشور، نه تنها کنترل نشده، بلکه تشدید نیز شده است. همچنین در حالی که در بیشتر کشورهای جهان، گرانی مواد غذایی با ارزانی مسکن همراه بوده است، در ایران گرانی قیمت مسکن بر گرانی مواد خوراکی پیشی گرفته است.

بنابراین، می‌بینیم در کشوری مانند آلمان که با صادر کردن مستقیم سالانه پنج میلیارد دلار کالا، شریک نخست تجاری ایران به شمار می‌رود و این کشور واردکننده بزرگ مواد اولیه چون نفت نیز هست، به رغم عبور قیمت نفت از مرز صد دلار در سال گذشته، شاخص تورم در آلمان در حد 2/2درصد باقی مانده، اما در ایران با وجود استفاده از نفت رایگان، شاخص رسمی تورم 22درصد، یعنی ده برابر آلمان بوده است.

بنابراین، بر خلاف دیدگاه مسئولان اجرایی که پس از دو سال انکار پدیده تورم، اکنون آن را صرفا وارداتی قلمداد می‌کنند، در صورت استفاده از سیاستگذاری درست مانند بیشتر کشورهای دنیا، می‌توانستیم تورم وارداتی را کنترل کنیم و تا کمتر از 10 درصد آن را کاهش دهیم، اما با استفاده نابجا و بی رویه از سیاست‌های انبساطی موجب شدیم تورم وارداتی با تورم داخلی درآمیخته و فشار خردکننده‌ای به طبقات محروم و پایین‌تر از متوسط جامعه ـ که مخاطب اصلی شعار عدالت طلبی بودند ـ وارد شود.

parviz1 - انگلستان - کترینگ 100 میلیارد دلار!!!!!!!!!!!!!!!!!بابا شوخی نیست دکی برداشته و کسی هم نمیتواند حتی یک سوال ساده کند که این پول چه شد؟!!!در دوران ریاست دوکی مبلغی که بابت نفت دریافت کرده در مدت 50 سال سلطنت پهلوی نبوده و این مرتیکه منهای پولهایی که بخشیده و خرج کرده وووو 100 میلیارد دلار را بدون حساب و کتاب برداشته.بیسوادی و بخششهای بی حساب به عربها و دزدیها چپاولگریها خوب میخواهید نتیجه دیگری داشته باشد!!!!!!!!!!دکی این همه پول را کجا بردی؟ فکر نکن میتونی این پولها را با خودت مثل صدام تو قبر ببری ملت از قبرت هم که شده حقشونو میگیرن.تازه اون دنیا را فراموش نکن یا بهتر بگویم باور داشته باش چون اونجا دیگه همه چیز حساب میشه نه فقط پول بلکه جنایاتی که برای این ملاها و چند روز حکومت بیشتر کردید همه و همه حساب داره حتی مزدوران دزد و جنایتکار اونجا کاری از دستشون بر نمیاد چون خودشون هم با خودت و ملاها در یک صف هستید و سر خدا را نمیتوانید کلا بزارید.یا با پول بخریدش.باور کن دکی لعنتی.باور کن. شنبه 21 اردیبهشت 1387

بلوچ مظلوم - ایران - زاهدان در یک بیمارستان یک رفتگر {نظافتچی}به جای دکتر بزارید ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ وقتی بچه گدای رفتگر بیاد رییس جمهور شود کشور ... تر از اینم میشه برنج پاکستانی و تایلندی کسی نمیخورد نایاب و قیمت چند برابر شده خاک بر سر اقتصاد دانان نادان با شعوری کمتر از بزغاله غضنفر مثل خر جون میکنیم از پس بدهکاری ها بر نمیاییم ایران را با چند کشور افریقایی که هیچ منابعی ندارند مقایسه میکنند این احمق راه ترکستان در پیش گرفته و ملت .... هم دنباله رو اش هستند خوب حالا با انرژی هسته ایی برن قبض اب و برق و خریداشون انجام بدند تو خیابونها فقط گدا و معتاد میبنید که دستشون دراز شده کشور گدایان ایران تا 3 سال دیگر فقیر ترین کشور دنیاست یک کیسه پول ببر یک کیلو سیب زمینی بخر 70 درصد مردم قدرت خرید ندارند هر چه در میارند فقط اجاره خانه و قبض اب برق تلفن که مسدود گاز هم که نایاب هیزم نیست خاک بر سر این ملت بزدل حقشونه فقط بلدند جلو دوربین ژست بگیرند و از ارمانهای دولت دفاع کنند .... شنبه 21 اردیبهشت 1387

آویه ر - استرالیا - سیدنی حالا این طبقات محروم باز هم بروند به احمدی نژاد وامثالش رای بدند. دودش تو چشم کی میره؟ طبقه مرفه؟ یا خود شما؟! اینها بدرد گاو چراندن هم نمی خورند چه برسه به سیاست و اقتصاد! خدا می دونه با این همه ثروت که اینها دارند هر روز بر باد می دند چه کارهایی میشد برای این کشور و این مردم انجام داد. یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

king_irooni - ایران - سربندر این حکومت از نوع اسلامیشه !!!! حالا کسی میدونه که نظر مستقیم اسلام در مورد کنترل تورم چیه ؟؟ کسی میدونه سیستم اقتصادی اسلام چه راه هایی برای کنترل تورم پیشنهاد میکنه ؟؟ اصولا" اسلام نظری در مورد اقتصاد داره ؟؟آخه می گن اسلام دین کاملیه !!!! یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

میرهاشمی - ایران - صدرآباد بدبختی مردم ایران اینکه دولت درست وحسابی که ندارند.خودشون بیشتراز دولت مقصرند.برای مثال هرجای دنیا کالایی بصورت غیرمتعارف گران شود مردم خریدنمیکنند ولی در ایران کاملابرعکس تازه هرچی گرانتروکمیاب تر شودمردم نسبت به خریدحریص ترمشوندوبا قیمت کلان کالای مازادمیخرندوانبارمیکنند.فهم وشعورهرملتی درمسایل اقتصادی موثراست یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

hasti40 - ایران - تهران ( پول نفت کجاست)؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ وقتی می گیم مردم رای ندید بخاطر الانه و این بلاها باید سرشون بیاد وقتی تو انتخابات ان اشغالها با آرایشهای انچنانی میاند جلوی دوربین و رای می دهند باید حکومت هم به خودش اجازه بده تمام اموال ملت رو غارت بکنه یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

khasteh - فرانسه - استراسبورگ خاک بر سر ما که از ماست که بر ماست. یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

behnam-behnam - ایران - تهران تحلیل بسیار زیبایی بود. یک نکته: عدد 25 در پاراگراف 8 (... ایجاد ارزش افزوده را تنها 25 درصد کاهش دهن...) باید تصحیح شود به 2.5 نکته دوم: حالا حساب کنید اگر احمدی نژاد به نفت 100 دلاری هم دسترسی نداشت تورم ایران چند درصد بود؟!!! شاید به گفته خودش 70 درصد!!! یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

haman - امریکا - نیوجرسی ناز شسط اون هایی که در ایران با ثروت در حال زندگی هستن . هر چی بریز و بپاش دارین ناز شسطتون . این ملت فقیر و ندار باید کاری بکنند که نمی کنن . خوب حقشون همینه .حرف زیادی هم نباید بزنن. یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

iran zamen - نروژ - روگنان وقتی می گویند اقتصاد مال خر است باید یک مشت خر اقتصاد این اقتصاد و دولت را بگردانند.تا زمانی که سر مایه مملکت می رود برای ساخت ساز لبنان و غیره بیشتر از این نباید انتظار داشت و مردم هم باید کاری کنند با نشستن و غر زدن همین است که می بینید. یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

mobina999 - سو ئد - استکهلم خاک تو سر این ملت که اینقدر بی عارن و باز میرن رای میدن.بدبختها مگه شاه بیچاره چیکارتون کرده بود که بیرونش کردید.نونتون نبود یا ابتون؟حالا بکشید.نوش جونتون یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

ocean bird - ایران - ایران اول: خداوند رحمت کند امیر عباس هویدا را. دوم: دیدید که در انتخابات مجلس افراد زیادی رای ندادند، اما آنها هر غلطی خواستند کردند و نشان دادند که دیگر به مردم هم نیازی ندارند. سوم: haman - امریکا - نیوجرسی ، شست را اینطوری می نویسند. یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

nimaaa - امریکا - اوهایو mobina999 - سو ئد - استکهلم با شما موافقم.ما ایرانیها ملت عوامی هستیم که حتما باید چوب زور بالای سرمون باشه یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

سورنا - ایران - تهران عزیزان عزیزتر از عزیز دل برادر پنجاه تن از اقتصاددانان منتقد تورم سال جاری را خبر داده بودند. یکشنبه 22 اردیبهشت 1387

ali x30 - ایران - اصفهان فکر میکنید گردن حزب الله و امثال اونها چطوری روز به روز کلفت تر میشه ؟ همه اینها حق و حقوق ما است که ازمون گرفته میشه و به اسم کمکهای انسان دوستانه و یا کمک به استواری رزمندگان اسلام به لبنان و فلسطین و افغانستان و عراق داده میشه تازه اگه چیزی هم بمونه بین جیره خوران دولت تقسیم میشه بالاخره جمع کردن سیاهی لشکر برای حضور در راه پیمایی ها و تظا هرات خرج داره حالا گور بابای بقیه مردم . ملت یعنی همین ده درصدی که دستمال به گردن و چماق به دست آماده جان فشانی برای نماینده امام زمان هستند نه من و شما که خدا نشناس و خائن هستیم اره بابا جون من و شما(بخونید ملت ایران) اگه شکممون سیر شد ممکنه ...بشه و تهدیدی بشیم برای اعراب و اسلام اونوقت امام زمان ناراحت میشه و ممکنه ولایت رو از نماینده اش بگیره نه خودمونین دلتون میاد اینجوری بشه انصافتون کجا رفته آخه اینجوری که این طفلکی ها (آخوندها) دوباره میشن ملا گ... (ببخشید) اونوقت منو شما هم میریم توی جهنم حالا شما بگید واقعا این پولها اگه اینجوری خرج نشه امام زمان (عج) ناراحت نمیشه ؟ بابا ناراحت میشه دیگه . حالا هی کفر بگید و کفر بگید و کفر بگید ((( از اصفهانیه می پرسن چرا شما اینقدر اس اس می کنید ؟ میگه کی گفته اس غلط کرده اس هرکی گفته اس اینا همش شایعه اس حرفی مفت اس دروغ اس ))) --------- ایران آزاد ایرانی آزاده ------ تمام دوشنبه 23 اردیبهشت 1387

ironwill - ایران - تهران از اقتصاددان در این کشور کاری ساخته نیست چرا که همه چیز را سیاست تعیین می کند. دوشنبه 23 اردیبهشت 1387

sp1 - ایران - تهران از قول احمدی نژاد: اگرچه رد شدم در امتحانم ولی از بس که بنده خوش بیانم تمام مشکلات مملکت را کنم دایورت روی دشمنانم! دوشنبه 23 اردیبهشت 1387

fxquantum - ایران - تهران آقای دکی لپ لپ از این به بعد برو تو سفرهای استانی از این واقعیت ها واسه مردم احساساتی عوام بی فکر بگو : من خادم شما با یک اتوبوس از فامیلهام و دوستام اومدم به دولت که خدمت کنم. با پارتی بازی مبارزه میکنم. استکبار جهانی بداند. من نوکر شما با استفاده از فکر و دانش ایرانی و بومی نمودار تورم و قیمت مسکن را توسط سامانه پرتاب موشکی فضایی ایران به فضا پرتاب کردم و در این ضمینه خودکفا شدیم. استکبار جهانی بداند. من خادم شما دریای خزر را مفت مجانی به خاطر رضای جانشین امام زمان (عجله) به برادران بسیجی روسی و شخص پوتین که تازه به عضویت بسیج درآمده اند بخشیدم. استکبار جهانی بداند. من نوکر شما با حرکتهای پلنگی که داداشم برادر رزمنده جکی جان و پسرخالم مرحوم سردار شهید بروس لی و بچه همسایمان دکتر پاسدار جت لی به من یاد دادن آمریکا و اسراییل را نابود می کنم . استکبار جهانی بداند. من خادم شما برای رضایت برادران عرب جزیره های خلیج قبلا فارس الان عرب رو به این برادران دلسوز اسلام هدیه می دهم تا دماغ آمریکا بسوزد. استکبار جهانی بداند. من نوکر پدر شما میدانین با چه کشور های پیشرفته و قدرتمندی از لحاظ اقتصادی سیاسی نظامی و اجتماعی و فرهنگی رابطه دوستانه و صمیمی دارم؟ بدانید بورکینافاسو - کنگو - سودان - بولیوی - ونزوئلا - مالدیو - اریته (این کشور مرز ندارد) - سوریه - لبنان -عراق- افغانستان و بقیه اش محرمانه است. استکبار جهانی بداند. ... ببینید این هم ریاست جمهوری یه پاسدار شکم سیر بی درد!!! یادتون باشه که رضا خان با چنگ و دندون دریای خزر رو از چنگال شوروی حفظ کرد. روسها می گفتن دریای خزر مال ماست رضا خان خم بهشون گفت دریای خزر مال شماست؟ پس آبهاتون رو ببرید من میخوام تو زمینام کشاورزی کنم. درود بر این شیر مرد بیسواد ولی باغیرت (رضاخان) لعنت به این دکی لپ لپ با دارو دستش دوشنبه 23 اردیبهشت 1387

persia_360 - ایران - لرستان king_irooni - ایران - سربندر اگه حکومتون اسلامی بود الان این وضعمون نبود.... با نظر "میرهاشمی - ایران - صدرآباد" موافقم... دوشنبه 23 اردیبهشت 1387