گفتگوی نوروزی با ایرانی زرتشتی در استرالیا

گفتگوی نوروزی با ایرانی زرتشتی در استرالیا

"ما ایرانیان چه خوب است که سال نو را با فرخندگی، شادمانی و هماهنگی با طبیعت آغاز کنیم، چون هدف از نوروز، تازه کردن جهان است. ما باید سعی کنیم در سال جدید، بی مهری ها و دشمنی ها را کنار گذاشته و با دروغ و ویرانگری در ستیز باشیم."

این ها بخشی از صحبت های خانم مهرآورسروش کابلی، یک ایرانی زرتشتی ساکن استرالیاست . مهرآور در سال ۱۹۸۱ به همراه همسر و فرزندانش از فرانسه به استرالیا مهاجرت کرده و از آن زمان تاکنون، فعالیت های فرهنگی زیادی در پاسداشت فرهنگ و آیین ایرانی و به ویژه مراسم نوروز در استرالیا انجام داده است.

از تعداد زرتشتیان ساکن استرالیا آمار دقیقی وجود ندارد، ولی گفته می شود در حدود دوهزار زرتشتی در استرالیا زندگی می کنند که از این میان، در حدود ۸۰ تا ۹۰ خانواده از زرتشتیانی هستند که از ایران به استرالیا مهاجرت کرده اند و مابقی، عمدتا شامل کسانی هستند که از هند در استرالیا رحل اقامت افکنده اند.

آتش بر پشت بام

مهرآور که تا سال ۱۹۷۵ در ایران زندگی می کرده خاطرات زیادی از مراسم نوروز در ایران به یاد دارد. او می گوید: "ما همواره چند هفته پیش از آغاز سال نو، به پیشباز نوروز می رفتیم، خانه تکانی می کردیم، وسایل را تمیز می کردیم و سعی می کردیم که هیچ گرد وغباری در خانه نباشد، چون ما زرتشتیان معتقدیم که در سال نو، درگذشتگان به خانواده ها سرمی زنند."

مهرآورمعتقد است که در گذشته های دور، تقویم ایرانی ۳۶۰ روز را شامل می شده است و پنج روز آخر سال را که ۵ روز گاهانی نامیده می شد، زرتشتیان به خواندن گاتها یا سرودهای زرتشت اختصاص می دادند و در پشت بام ها آتش روشن می کردند و بدین گونه به استقبال نوروز می رفتند. مهرآور می گوید: " به نظرم، بعد از اینکه زندگی شهر نشینی آغاز شد و تقویم جلالی جایگزین تقویم قدیم گردید، عملاًً این ۵ روز به یک روز نمادین به نام چهار شنبه سوری تبدیل شد که مردم در این روز، آتش روشن می کنند."

	تعارف آینه و گلاب یکی از سنتهای قدیمی زرتشتیان است که گاه از میهمان خود می خواهند که در درون آیینه نگاه کند و سپس به او گلاب می پاشند

در بینش زرتشتیان آتش، نماد روشنایی اندیشه است و در کتب زرتشتی از "وهومنا" یا اندیشه روشن، سخن زیاد به میان آمده است.

مهرآور که بخشی از دوران کودکی خود را در کرمان سپری کرده است از خاطرات آن دوران چنین یاد می کند:" ما نیز در کرمان بعد از خانه تکانی، با روشن کردن آتش به استقبال نوروز می رفتیم.... دنیای زیبایی بود. یادم می آید عصرها که می شد همه روی پشت بام می رفتیم و آتش روشن می کردیم و از اینکه نوروز در راه است شادمانی می کردیم."

و خاطرات خود را در زمان سال تحویل چنین ادامه می دهد: "معمولاً دو ساعت پیش از زمان سال تحویل دور سفره می نشستیم و مادرم هر خوراکی خوبی که ما دوست داشتیم درست می کرد و بر روی سینی در سفره هفت سین می گذاشت. ما هر کدام یک دفترچه کوچکی داشتیم و در آن کارهایی را که قرار بود در سال آینده انجام دهیم یادداشت می کردیم... یادم می آید که بچه ها چقدردوست داشتند که ببینند دیگری چه چیزی را در دفترش نوشته است. من غالبا می نوشتم که دوست دارم معلم و مادر بشوم."

و با خنده ادامه می دهد:" نام همسرم بهمن هم دردفتر نوروزی ام و در دوران نامزدی زیاد نوشتم."

مهرآور در خصوص مراسم سفره هفت سین می گوید: " خوب به یاد دارم که مادرم به هنگامی که در دور سفره هفت سین می نشستیم، یک سکه طلا در دستانمان می گذاشت، که اگرچه پس از سال تحویل از ما پس می گرفت، ولی به ما می گفت که انسان باید دارا و به دنبال پول درآوردن باشد. سپس به هر یک از بچه ها، یک شاخه سرو می داد و از ما می خواست که در آیینه نگاه کنیم و سپس گلاب به ما تعارف می کرد.... روزگار شیرینی بود!"

تعارف گلاب و آیینه

تعارف آینه و گلاب یکی از سنتهای قدیمی زرتشتیان است که گاه از میهمان خود می خواهند که در درون آیینه نگاه کند و سپس به او گلاب می پاشند. زرتشتیان معتقدند تعارف گلاب به معنای آرزوی سرزندگی و شادابی برای فرد است. مهرآور در این خصوص می گوید: " گلاب که از گل رز گرفته شده به منزله تازگی است. انسانها نباید همچون تیغ گل رز باشند و به دیگران آسیب برسانند، بلکه باید همچون گلاب تازه و خیر خواه دیگران باشند و خوبی ها ی خود را بدون استثنا به دیگران عرضه کنند."

ما باید در سال جدید در آینه نگاه کنیم تا خودمان را بشناسیم. ما باید خودمان را دوست داشته باشیم، چون فقط تنها کسی که میتواند سرنوشت زندگی امان را تعیین کند خود ما هستیم

و درخصوص دلایل نگریستن در آینه در سال نو چنین توضیح می دهد:" ما باید در سال جدید در آینه نگاه کنیم تا خودمان را بشناسیم. ما باید خودمان را دوست داشته باشیم، چون فقط تنها کسی که میتواند سرنوشت زندگی امان را تعیین کند خود ما هستیم. ما باید مثل آیینه یک رو، راستگو، روشن ، صیقل خورده و صاف باشیم. ما باید مثل آیینه سفت و محکم باشیم، اما بدانیم که در عین حال ترد و شکننده هستیم. از این رو نباید دیگران را اذیت کنیم."

یکی از کارهای دیگری که زرتشتیان در ابتدای سال جدید همچون دیگر ایرانیان انجام می دهند کاشت گیاه و سبزه است. مهرآور می گوید: " طبق تحقیقاتی که محقق ایرانی، دکتر فرح وشی انجام داده است، زرتشتیان قدیم در طول سال بین ۷ تا ۷۰۰ دانه و گیاه به مناسبت های مختلف همچون روز پیمان همسری ،‌تولد کودکان و اعضای خانواده و برخی به تعداد سالهای زندگیشان می کاشتند. من نیز به تبعیت از این رسم، در باغچه منزلم در سیدنی گیاهان و نهال های درختان زیادی همچون هلو، لیمو، پرتقال و زردآلو کاشته ام که برخی سالهاست به ثمر نشسته است."

نوروز در استرالیا

ایرانیان ساکن استرالیا برای نوروز برنامه های زیادی را در دست اجرا دارند و مهرآور نیز کارهای زیادی را تدارک دیده است. او در خصوص برنامه هایش می گوید:" ما امسال قرار است که نوروز را در یک مدرسه هنری در سیدنی جشن بگیریم و انتظارداریم که درحدود ۷۰۰ نفر ازایرانیان وغیرایرانیان در این مراسم شرکت کنند. همچون سالهای گذشته از شهردار و بسیاری از مسئولین و مقامات شهر سیدنی دعوت کرده ایم تا در این جشن شرکت کنند تا گوشه ای از فرهنگ غنی ایرانی را در استرالیا به نمایش گذاریم."

در بخشی از این مراسم قرار است که رقص شیرازی، لری، خراسانی، بندری، آذری و شمالی برای میهمانان اجرا شود و ازمسن ترین ایرانی ساکن استرالیا که ۱۰۴ سال سن دارد دعوت شده است که به عنوان پدر ایرانیان ساکن استرالیا در کنار سفره هفت سین بنشیند تا رسم نیکوی احترام به بزرگان به جای آورده شود.

من یک بینش زرتشت گونه دارم. زرتشت می گوید که هر انسان قطره ای در دنیای هستی است و همه چیز گرداگرد او مهم است   مهرآور

مهرآور در خصوص دیگر برنامه های نوروزی اش می گوید:" من امسال می خواهم چند اصله نهال سرو و توت را به یک مدرسه هدیه کنم و هدفم این است که هم دانش آموزان استرالیایی با توت و سرو ایرانی آشنا شوند و هم برای آنان فرصتی فراهم آورم تا یاد بگیرند چطور یک درخت بکارند."

مهرآور در سال نو پیمان های جدی را می خواهد با خود ببندد و آنان را دنبال کند . او در این خصوص می گوید:" من در سال نو، می خواهم پیمان ببندم که زمین را نگاهبان باشم و تا حد توانم به کودکان آموزش دهم که همگی ما در تازه نگه داشتن زمین مسئولیم."

و چنین سخنان خود را پایان می بخشد: " من یک بینش زرتشت گونه دارم . زرتشت می گوید که هر انسان قطره ای در دنیای هستی است و همه چیز گرداگرد او مهم است. از این رو، در سال جدید همه باید زمین را نجات دهیم، چون تنها پناهنگاه بشر است. ما باید به این آگاهی برسیم ، که شادمانی انسانها زمانی کامل می شود که گرسنه ای در دنیا وجود نداشته باشد."