عید نوروز در غربت: هفت سین را چیدی اما ...

عید نوروز در غربت: هفت سین را چیدی اما ...

... در حاشیه پنجره‌ها شمع روشن کرده‌ای. سبزه‌ای که خریده‌ای را کنار تنگ بلور ماهی‌ها گذاشته‌ای. از صبح مشغول کاری تا خانه تمیز باشد. آجیل و میوه و شیرینی روی میز گذاشته‌ای و سبزی‌پلو و ماهی و کوکوسبزی را برای شام آماده کرده‌ای ...

... به دوستی که تار می‌زند گفته‌ای تارش را فراموش نکند و آن که دف می‌زند دفش را. تلفن را برمی‌داری و به دوستی که اصلاً حال و حوصله ندارد اصرار می‌کنی که: امشب بدون تو اصلاً خوش نمی‌گذرد. باید حتماً "امشب در سر شوری دارم" را بخوانی.

... اما نمی‌دانی چرا هرچه به تعداد کفش‌های جلوی در اضافه می‌شود تو دلتنگ‌تر می‌شوی. چیزی انگار کم است.

... کادوها را کنار شمع‌ها می‌گذاری. رادیو را روشن می‌کنی و صدای تیک‌تاک ثانیه‌های قبل از تحویل سال را که می‌شنوی فکر می‌کنی چقدر جای کفش‌های مادرت در پاگرد خانه و قدم‌های مبارکش در خانه خالی است تا در این ثانیه‌های آخر، شتاب‌آلود، به پشت در خانه برود و هنگام تحویل سال با آب و آینه و کتاب وارد خانه بشود و در پاقدمش، بذر برکت در خانه بروید.

... حس می‌کنی که بدجور تنهایی. تلفن را برمی‌داری تا با او که دست در زیر چانه، گوش به زنگ تلفن است حرف بزنی.

در غربت و در شب عید، انگار تلفن اهمیت خاصی پیدا می کند. معمولا بعد از تحویل سال مهمان ها انگار همدیگر را نمی بینند. جمع آشفته و متلاشی میشود. هرکس تلاش می کند به خانواده اش زنگ بزند. خط ها شلوغ است. در همین وضعیت موبایل ها زنگ میخورد و از هر گوشه خانه صدای سلام و احوال پرسی میآید. شبی که انگار تلفن نقش اصلی را در زندگی بیشتر خارج از کشوری ها بازی میکند.

"حسین" نوازنده تار است و در آلمان زندگی می کند. او می گوید: "اگر قرار باشد در شب عید به تلفن دسترسی نداشته باشم و در عوض به یک میهمانی بروم هرطور شده باید پیش از آن به خانواده‌ام، خواهر و برادرم و دخترم زنگ بزنم و بعد به میهمانی بروم چون در غیر این صورت نمی‌توانم آن طور که باید خوش باشم."

"مژگان"، پرستاری در استکهلم می‌گوید: "من هنگام عید نوروز خانه‌ام را تمیز می‌کنم. سفره هفت‌سین می‌چینم، برای خودم و خانواده و دوستانم کادو می‌خرم، لباس نو می‌خرم و سعی می‌کنم لباس تمیز و زیبا بپوشم اما باز هم به شدت دچار افسردگی می‌شوم. از وقتی از ایران خارج شدم دچار این حالت شدم. چه در سال نو میلادی و چه در عید نوروز. نه اینکه از بودن در میان جمع دوستانم خوشحال نباشم اما یک جای خالی وجود دارد. سعی می‌کنم خانواده‌ام متوجه این حس نشوند اما بغضی در گلویم می‌ماند که می‌دانم فقط تماس تلفنی با مادر و پدرم آن را التیام می‌دهد."

"سیاوش"، ۴۳ ساله و ساکن دانمارک ظاهرا در این ایام کمتر دلتنگ است: "احساس خاصی در روز عید نوروز ندارم و هنگام سال نو میلادی حالم بهتر است. شاید به این دلیل باشد که به هر حال ما در جامعه دیگری زندگی می‌کنیم. در اینجا در زمان سال نو میلادی شاهد شور و شوق عمومی هستیم که ناخودآگاه حس شادی را به همه منتقل می‌کند. در زمان عید نوروز اما با شادی عمومی روبرو نیستیم. تنها چیز جالب در عید نوروز برای من این است که بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن پیدا می‌کنیم. بهانه‌ای مشترک. دچار احساس دلتنگی هم در چنین شبی نمی‌شوم. دلتنگی‌ای هم اگر بود بعد از گذشت بیش از دو دهه زندگی در اروپا از بین رفته یا یک جایی ته‌نشین شده."

وی ادامه می‌دهد: "تماس تلفنی با خانواده‌ام چیزی است که هر سال عید نوروز ذهنم را مشغول کرده است حتی اگر برخی از سال‌ها به آنها زنگ نزده‌ام. اگر تماس گرفته‌ام هم بیشتر به خاطر این بوده که همیشه فکر کرده‌ام مادرم که مثل من فکر نمی‌کند و منتظر است. وگرنه از نوروز و شادی آن فقط یک مشت خاطره از کودکی‌ام مانده."

"روح‌انگیز"، معلم مهد کودک در آمریکاست. او می‌گوید از زمانی که از ایران خارج شده تعداد جشن‌های زندگی‌اش بیشتر شده است: "تعداد جشن‌های ملی و عمومی در اروپا و آمریکا زیاد است. یعنی به بهانه‌های مختلف می‌توان در کنار دیگران احساس شادمانی کرد. کاملاً برخلاف ایران که میزان عزاداری‌ها بیشتر از جشن‌ها است. در نتیجه از این شادی استقبال می‌کنم و تلاش می‌کنم در زمان عید نوروز به خانواده و دوستانی که در کنارم هستند احساس شادی منتقل کنم.

"محمد"، مرد جوان افغان که در فنلاند زندگی می‌کند عید نوروز را یکی از مهمترین جشن‌های فارسی‌زبانان می‌داند: "از کودکی یاد گرفتم در این روزها شاد باشم. پس هر سال به یاد آن ایام و خاطرات خوش کودکی شاد می‌شوم. تلاش می‌کنم همراه با خانواده‌ام شاد باشیم ودر غربت تنها نمانیم و آن شب را با دوستانمان بگذرانیم."

همسر او "عزیزه" نیز می‌گوید: "از زمانی که از کشورم خارج شده‌ام، هر سال موقع عید نوروز غمگین می‌شوم. یاد کشورم می‌افتم. اما تلاش می‌کنم به فرزندانم یاد بدهم که این روز، روز مهمی است. باید شاد باشند و آرزوهای خوب برای خودشان بکنند. سعی می‌کنم به عزیزانم در افغانستان تلفن بزنم و با این کار بگویم که یادشان هستم."

راه های گفتن تبریک عید؛ یک آمار

در زمان تحویل سال نو شمسی، تلفن در میان وسایل ارتباطی موجود، بیشترین کاربرد را در بین ایرانیان دارد.

اس‌ام‌اس، ایمیل، مسنجر، نامه و کارت پستال، پیام ویدئویی و تلفن راه‌های ارتباطی امروز هستند، اما کدامیک بیشترین کاربرد را در زمان تحویل سال نو دارد؟

برای رسیدن به پاسخ، چند پرسش با ۱۰۳ ایرانی ساکن اروپا و آمریکا، به طور اتفاقی و با ایمیل، مسنجر و یا گفتگوی تلفنی، در میان گذاشته شد. ۶۴ نفر از این افراد، بین ۴۰ تا ۵۵ سال و بقیه بین ۲۵ تا ۴۰ سال داشتند.

پرسش‌های مطرح شده در پرسشنامه به طور کلی گرد چهار موضوع مطرح شده‌اند: هنگام تحویل سال نو در خارج از کشور چه احساسی داری؟ آیا هنگام تحویل سال با خانواده و یا دوستان و عزیزانت در ایران تماس می‌گیری؟ با کدام وسایل ارتباطی سال نو را به خانواده‌ات تبریک می‌گویی؟ و اگر قرار باشد به جشنی بروی و در آنجا نتوانی با خانواده‌ات تماس بگیری، ترجیح می‌دهی در منزل بمانی و یا به جشن بروی؟

از میان این ۱۰۳ نفر، ۹۱ نفر اشاره کرده‌اند که برای تبریک سال نو از تلفن استفاده می‌کنند. آنها تلفن را وسیله مطمئنی دانسته‌اند و علاوه بر این تاکید کرده‌اند که اغلب با والدین و یا افراد میانسال خانواده خود تماس می‌گیرند و استفاده از تلفن برای آنها آسان‌ترین راه ارتباطی است چراکه میانسالان و کهنسالان ایرانی اغلب آشنایی با وسایل جدید ارتباط جمعی ندارند.

۴۷ نفر از این گروه اشاره کرده‌اند که ارسال اس‌ام‌اس به ایران را تجربه کرده‌اند اما آن را وسیله مطمئنی برای ارسال پیام نوروزی به ایران نمی‌دانند چون در بسیاری مواقع اس‌ام‌اس‌ها به دست گیرنده‌های مورد نظر در ایران نمی‌رسد.

در میان جمعیت آماری ذکر شده، ۳۳ نفر اشاره کرده‌اند که برای ارسال پیام تبریک نوروزی به ایران از ایمیل و مسنجر هم استفاده می‌کنند که ۲۱ نفر از آنها بین ۲۵ تا ۴۰ سال بودند. این گروه اما تلفن را برای ارسال پیام نوروزی خود ترجیح داده‌اند. شلوغ بودن خطوط اینترنتی در ایران، دور هم بودن اعضای فامیل در شب عید و در نتیجه دور بودن احتمالی‌شان از کامپیوتر، و ضرورت ارتباط با میانسالان و کهنسالان فامیل از جمله دلایل این ترجیح بوده است.

سمیرا، دانشجوی ۳۱ ساله در اتریش می‌گوید: "من برای تبریک به دوستان خودم در ایران بیشتر از مسنجر و ایمیل استفاده می‌کنم اما برای تماس با جوانان فامیلم مثل دخترخاله‌ها و پسرخاله‌ها ترجیح می‌دهم از هر دو راه استفاده کنم چون در هنگام تحویل سال نو اغلب پیش مادربزرگم هستند. دیگر اینکه اینطوری می‌توانم بیشتر حسشان کنم و صدایشان را بشنوم."

از میان ۱۰۳ نفر یاد شده، فقط ۱۲ نفر به ارسال نامه و عکس اشاره کرده‌اند که آنها نیز تاکید کرده‌اند که ترجیح می‌دهند علاوه بر آن از تلفن نیز برای صحبت با عزیزان خود در ایران استفاده کنند.

در میان جمعیت آماری یاد شده، فقط یک دختر ۲۶ ساله از لندن اشاره کرده است که برای تبریک سال نو حدود ۳ سال است که از پیام تصویری خیلی کوتاه استفاده می‌کند. او با اشاره به اینکه در ایران به دلیل سرعت پایین اینترنت به سختی موفق به دیدن پیام‌های تصویری می‌شوند می‌گوید: "من فقط برای دایی‌ام پیام تصویری تبریک سال نو را می‌فرستم تا بعد آن را به مادربزرگم نشان بدهد. از سفره هفت سین خانه‌مان و شام عید با وب کم فیلمبرداری می‌کنم تا آنها بدانند که مامانم و همه ما شاد هستیم."

parand2008 - فرانسه - نانسی اخه اشکمان در امد ......ک دوشنبه 27 اسفند 1386

dandy - امارات - امارات جالب بود....عیـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــدتان مبارک وهروزتــــــــــــــــــــــــــــان پیروز دوشنبه 27 اسفند 1386

asa - ژاپن - توکیو ایول وطن. البته با قدرت و ... دوشنبه 27 اسفند 1386

khasteh - فرانسه - استراسبورگ تلفن بهترین وسیله برای تبریک گفتن به فامیل و اشنایان و مسنجر بعد از تلفن . سال نو مبارک و بر قرار بادپرچم عدالت و ازادی . دوشنبه 27 اسفند 1386

zpirooz - آلمان - آخن آی گفتی من امسال سال نو تنها هستم دوست هم ندارم پیش دوستهام برم همیشه دوست دارم کنار سفره هفت سین خودم باشم اما تنهایی خیلی دلم میگیره دوشنبه 27 اسفند 1386

aseman abi - انگلستان - نیوکاستل وای وای گفتی به خدا خیلی سخته! دوشنبه 27 اسفند 1386

khasteh - فرانسه - استراسبورگ بچه ها منم تنهای تنها سال و تحویل می کنم منم دلم گرفت وقتی مقاله رو خوندم .سال نو همه تنها ها مبارک. دوشنبه 27 اسفند 1386

mina_sh - امریکا - فینیکس نوروز باستانی رو به همه هموطنای عزیز تبریک می گم دوشنبه 27 اسفند 1386

jimbo - ایران - ناکجااباد هموطن های عزیز جیمبو نبینه تنهایتون رو برا خودم بلیت بفرستین بیام پیشتون تو دیار غریت دم سال تحویل خوبیت نداره تنهاین تعارف نمی کنم سال نو بر شما هموطن های غریت نشین مبارک ولی خدایش نوروز هیچ جای دنیا جز وطن عزیزمون صفا نداره سه‌شنبه 28 اسفند 1386

arash_alr - ایران - تهران جالبه الان که دارم این صفحه رو میخونم فقط هموطن های خارج از ایران پیام گذاشتن.این نشون میده که کسایی که تو ایران نیستن حس خیلی بیشتری نسبت به متن داشتن. مردم ایران عموما افراد خونگرم و احساساتی هستند که جدا از بحث حکومت علاقه خاصی به آب و خاکشون دارن. دوست دارم تو لحظه عید جدا از هرگونه اختلاف سلیقه و عقیده به همه ایرانی ها بگم: هموطن هرجای دنیا که هستی خیلی مخلصتم تنتون سالم دلتون شاد و عیدتون مبارک سه‌شنبه 28 اسفند 1386

arashk_fara - انگلیس - لندن ای ی ی داغ دلمو تازه کردین خیلی ها نمیدونن سفره هفت سین و تنها نشستن جلوی اون بخاطر این دولت کثیف یعنی چی ؟این چندمین عیدی هست که تنها پای سفره میشینم چندتا کارت تلفن میخرم میزنگم ایران موبایل رو میذارم رو اسپیکر صدای خونمون رو میشنوم گاهی هم صدای گریه مامان بابام خیلی دردناک مگه نه ؟ لعنت بر باعث و بانیش ولی ته دلم یه چیزی میگه نوبت ما هم میشه آسیاب به نوبت ....بعد از هر غروبی طلوعی هست این قانون طبیعت هست...یه پاتق دارم یه کافی شاپ دنج گاهی یه چیزایی مینویسم از خاطراتم و یه روز به اسم خودم چاپش میکنم zpirooz - آلمان - آخن دقیقا مثل منی منم دوست صمیمی ندارم از تنهاییم لذت نمیبرم اما متاسفانه از جمع میترسم مخصوصا ایرانیش سه‌شنبه 28 اسفند 1386

parand2008 - فرنسه - نانسی اخ گفتی وقتی می گم تنها هستم اما میشه ایرانی پیدا کرد اما متاسفانه ترجیح میدم عید را تنها سپری کنم امابا ایرانی ها نباشم نمی دونم شاید این جا نمی تونی اون کسی که دوست داری را انتخاب کنی عقاید خیلی فرق داره خیلی هم دروغ میگن ....اما به هر حال ایرانی هستند سال نو همه مبارک ... سه‌شنبه 28 اسفند 1386

bahman_hw - ایران - مشهد اشک مارو درآوردین . امیدوارم تمام ایرانیان جهان بتوانند یک روزی در کشورخودشان نوروز را جشن بگیرند و ماهم اینقدر دق مرگ نشویم ازدست شما مقیمان خارجه سه‌شنبه 28 اسفند 1386

alireza.ch - سوییس - نوشاتل زیبایی فرهنگ ایرانی را وقتی درک می کنید که از وطن دور هستید :-) چهارشنبه سوری که به ما در اینجا خیلی خوش گذشت. امیدوارم شما هم در ایران خوش گذرانده باشید. چهار‌شنبه 29 اسفند 1386

jesus_christ - ایران - یزد نوروز بر همه جهان خجسته و پیروز باد و کمر دشمنان مرزوبوم اهورایی شکسته ونابود باد. چهار‌شنبه 29 اسفند 1386

jimbo - ایران - ناکجااباد بابا بی معرفتها یه تعارف نزدین دمتون گرم چهار‌شنبه 29 اسفند 1386

hoormazd - امریکا - تگزاس چار فصلت بی کدورت چون حباب ابی روشن خنده ات زنجیره زرین صراحی وار چهره ات انگاره شادی چنان لبخند پیمانه تیک تاک ساعتت ناقوس شادی های شب هنگام جدول تقویم فهرست سعادتهای روزانه مثل برگ یاس عطراگین و روشن باد رازهای هستیت در چشم اینچنین باد اینچنین تر باد ای راز نجابت ای نجیبانه... این عید باستانی رو از صمیم قلب به همه ایرانی ها شادباش می گم.اگرچه در غربت ولی دل در هوای ایران. تو سفره هفت سین من خاک ایران هم هست واسه اینکه همیشه یادم باشه ایرانیم و تشنه بوی ازادی... سینه ام را سپر تیر بلا میسازم تا که این دشمن بدخواه بداند هدفش سینهء بیچاره منیست که نه در جبههء جنگ و نه در بستر صلح بلکه در وقت نماز مسجد و قبله و محراب و دعایش وطنش ایران است... زنده باد ازادی جاوید ایران زمین چهار‌شنبه 29 اسفند 1386

tamanna - سوید - استکهلم منم امروز خیلی احساس غربت داشتم. بعداز تماس تلفنی هم دلم بیشتر تنگ شد. کاش زودتر دانشگاه همه دانشجوها بسلامتی تموم بشه تا برگردن خونه. پنج‌شنبه 1 فروردین 1387

kotlet - ایران - تهران نوروز مبارک پنج‌شنبه 1 فروردین 1387