جادو و درمان: بازار گرم دعا نویسی در افغانستان

جادو و درمان: بازار گرم دعا نویسی در افغانستان

کار و کسب دعانویس ها در افغانستان هنوز پر رونق است

با وجود اینکه با گذشت هر سال و ماه و دور شدن مردم از سال های جنگ، نشانه های بیشتری از زندگی مدرن در میان مردم افغانستان نمایان می شود، اما هنوز هم شمار زیادی از افغان ها، برای حل مشکلات، به ویژه معالجه بیماری خود، پیش از اینکه سراغ پزشک بروند، به تعویذ نویس ها مراجعه می کنند.

مراجعه به این افراد که در افغانستان به نام های "ملا" و بعضی وقتها هم "آقا" خوانده می شوند، فقط به کسب راه و چاره فراطبیعی برای درمان بیماری محدود نمی شود، بلکه گشایش کار و کاسبی، ایجاد محبت میان زوج هایی که با هم اختلاف دارند و پیدا کردن افراد و اشیاء گم شده، از دیگر مسائلی است که زنان و مردان خوش باور، از ملاهای تعویذ نویس می خواهند.

در پشت در خانه تعویذ نویسان، درکنار مردم کم سواد، حتی گاهی وقتها افراد دارای تحصیلات بالا را نیز می توان مشاهده کرد.

به باور اغلب جامعه شناسان، علت مراجعه مردم به دعانویس ها، پائین بودن آگاهی دینی و سطح دانش مردم، نبودن امکانات درمانی مناسب است.

درمان تومور؟

	تعویذ نویسی، کار پر درآمدی است

صبور یکی از مردانی است که از صبح زود، تا ساعت ۳ عصر، در پشت در خانه یک ملای دعانویس به نام حاجی ایوب، در یک محله قدیمی در شهر هرات منتظر مانده تا نوبتش برسد.

او که به تازگی از سفر درمانی به کشور هند بازگشته، می گوید: "دکترها بخاطر وجود تومور در ریه هایم، من را جواب داده اند، حالا به اینجا آمده ام تا بلکه شفا یابم".

از سوی دیگر، بعضی از کسانی که به دعانویس مراجعه کرده اند، می گویند بعد از چندین دوره دعا خوانی، سلامتی خود را بازیافته اند و یا به مراد دل خود رسیده اند.

بعضی دیگر هم، وقتی از کمک تعویذنویسان نا امید می شوند، به پزشک مراجعه می کنند.

'روان‎درمانی'

غیاث الدین دقیقی، رئیس بخش "صحت روانی" در بیمارستان مرکزی هرات، می گوید او به اینگونه موضوعات، زیاد برخورد داشته که بیماران، بعد از مراجعه به دعانویس و نگرفتن نتیجه مطلوب، به دکتر مراجعه می کنند.

آقای دقیقی می گوید در کشورهای پیشرفته برای درمان بیماری های متافیزیکی (روانی)، از روش های متعددی، مانند گفتگو، جلسات گروهی، مشورت و روان‌کاوی، استفاده می شود که متاسفانه چنین امکاناتی در افغانستان وجود ندارد، بنابراین، وقتی کسی دچار مشکل روانی می شود، با اعتقاد و اطمینانی که به دعا نویسی دارد، بعد از چندین بار مراجعه به دعانویس و ملاقات مکرر، ممکن است سلامتی خود را بازیابد.

به نظر رئیس بخش صحت روانی بیمارستان هرات، این درمان، می تواند نوعی از روان درمانی محسوب شود.

	بعضی از تعویذ ها، بر اساس دستورالعمل دعانویسان، باید دود شود

دعانویس ها، روش های مختلفی را برای راضی کردن مراجعین خود به کار می برند. آنها با استفاده از اعتقاد مردم به مسائل دینی، بعضی وقتها، آیاتی از قرآن را بر روی کاغذ می نویسند و به مراجعه کنندگان می دهند و در مواردی هم، یک سری اعداد و علامت های نامفهوم را در داخل اشکال هندی، بر روی کاغذ می کشند.

مراجعه کنندگان به تعویذ نویس ها، دستورالعمل هایی نیز برای استفاده از این تعویذها دریافت می کنند. بعضی از تعویذ ها، باید به گردن آویخته شود، بعضی ها باید آتش زده شود و دود آنها در اطراف خانه یا فرد مورد نظر، چرخانده شود.

بعضی از تعویذ ها، بر اساس دستورالعمل دعانویسان، باید در آب خیسانده شود و آن آب، یا نوشیده شود و یا در اطراف خانه یا محل رفت وآمد فرد مورد نظر، پاشیده شود.

آگاهی؟

عبدالرئوف مخلص یک تن از روحانیون شهر هرات می گوید دعانویسی در اسلام جایز است، ولی تنها توسط شخصی که "پرهیزگار و با تقوا" باشد و "آگاهی کامل از دین داشته باشد".

آقای مخلص تاکید می کند که کسب درآمد از راه دعانویسی، صحیح نیست.

	آقای مخلص تاکید می کند که کسب درآمد از راه دعانویسی، صحیح نیست

کلثوم، زن جوانی است که به خانه یک دعانویس معروف به نام "آقاشیخ جان" مراجعه کرده است. مادرشوهر این زن جوان، می گوید عروسش مدتی است که افسرده شده است.

او معتقد است که احتمالا کسی کلثوم را "گردنامه" (جادو) کرده است تا از زندگی دلسرد شود.

راضی الدین معروف به آقا شیخ جان یکی از دعا نویسان مشهور هرات است، می گوید این کار را از پدرانش آموخته و از آنها، برای دعا نویسی اجازه گرفته است.

او می گوید: "دلسردی، بسته کردن بخت یا بازکردن بخت، جن گیری درست نیست و اینها را کسانی انجام می دهند که هیچ آگاهی از دین ندارند و از ضعف مردم سوء استفاده می کنند".

به باور روانشناسان در هرات، راه حل آگاه کردن مردم، تبلیغ این موضوع از سوی رسانه ها، امامان مساجد، ریش سفیدان و به وجود آوردن کلینک های روان درمانی در تمام مناطق، مخصوصاً در اطراف شهرهاست..