یکشنبه ۱ مهر ۱۳۸۶ - ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۷
گام های رضاشاه، در جایگاه خود ارزشمند بود
آنچه در زیر می آید، دیدگاه هادی زمانی پیرامون نقش رضاشاه در توسعه ایران است- دیدگاهی انتقادی و متکی به باور دموکراسی که یکی از دیکتاتورهای آغاز قرن بیستم را به خوبی تحلیل می کند. جای تامل دارد.
پروژه نوسازی آمرانه ایران که با به قدرت رسیدن رضا شاه آغاز گشت، ابتدا از حمایت قابل توجه روشنفکران و قشرهای مدرن جامعه که در اثر سرخوردگی های تجربه انقلاب مشروطیت به دنبال آن بودند تا پروژه نوسازی ایران را با ایجاد یک دیکتاتوری خیر و گروهی به پیش ببرند، برخوردار بود. به این ترتیب گفتمان نوسازی آمرانه، به جای تاکید بر قانون و دموکراسی، وحدت ملی و نوسازی کشور را در دستور کار قرار داد. پروژه نوسازی آمرانه ایران دارای ضعفها و کاستی های مهمی بود، اما اشتباه خواهد بود که دلیل پیروزی آنرا به دخالت بیگانگان در سیاست ایران تقلیل دهیم. برعکس، پیدایش و پیروزی این پروژه عمدتا ناشی از شرایط و تحولات داخلی ایران بود. البته شرایط مساعد بین المللی نیز به پیدایش و رشد آن یاری کرد.
حکومت رضا شاه در ظرف مدتی نسبتا کوتاه توانست اصلاحات گسترده ای را در ایران به سامان برساند که تاسیس ارتش مدرن، تمرکز دولت، آرام کردن قبایل، تضعیف قدرت خانهای محلی، محدود کردن روحانیون، کشف حجاب، لغو القاب اشرافی، اجرای نظام سربازگیری، ایجاد ثبت رسمی اموال و املاک، تاسیس نظام آموزشی مدرن، گسترش آموزش عالی، مدرن سازی نظام قضایی کشور، تاسیس دادگستری، گسترش شبکه حمل و نقل، تاسیس راه آهن سراسری، گسترش شبکه پست و تلگراف و تلفن، تاسیس بانک سراسری ایران، سامان دهی و نوسازی دستگاه مالی و بودجه دولت، تاسیس وزارت بهداری، تاسیس صنایع مدرن، اعزام دانشجویان به خارج از کشور جهت آموزش علوم پیشرفته، نمونه های برجسته آن میباشند.
در مجموع، دست آوردهای اقتصادی و سیاسی حکومت رضا شاه بسیار چشمگیر بود. اما تند روی های وی در زمینه نوسازی فرهنگی کشور و روی آوردن به منش های خودکامه، به ویژه در نیمه دوم حکومتش موجب نارضایتی گسترده مردم گردید و پایه های حکومت جدید را متزلزل ساخت. با اینهمه حکومت رضا شاه یک نظام سیاسی جدید به شمار میرفت. در واقع، دولت رضا شاه نخستین دولت مدرن مطلقه درایران بود. کاربرد عنوان دولت مدرن مطلقه برای این دوره از تاریخ سیاسی ایران حاکی از تفاوت اساسی نظام رضا شاه با استبداد سنتی است. حکومت رضا شاه گرچه برخی از شیوه های اعمال قدرت خودسرانه و خودکامه را به سبک حکام پیشین بکار برد، اما برخلاف حکومتهای قدیم با تمرکز بخشیدن به منابع قدرت، برای نخستین بار مبانی ساخت دولت مطلقه مدرن را ایجاد کرد. حکومت رضا شاه با متمرکز ساختن منابع و ابزارهای قدرت، ایجاد وحدت ملی، تاسیس ارتش مدرن، تضعیف مراکز قدرت پراکنده، اسکان اجباری و خلع سلاح عشایر، عقب نشاندن نهاد دین ازعرصه سیاست، ایجاد دستگاه بوروکراسی جدید و انجام اصلاحات مالی و تمرکز منابع، مبانی دولت مدرن مطلقه را بوجود آورد.
گرایش حکومت رضا شاه به استبداد و خودکامگی ریشه در گذشته و سنت تاریخی ایران داشت و در واقع بازتولید و تداوم استبداد و خودکامگی ساخت قدیم قدرت در ساختار جدید بود. این امر موجب ناهنجاری ساختار جدید حکومت گردید، پایه های آنرا متزلزل کرد و نهایتا به مانعی در برابر توسعه اقتصادی و سیاسی پایدار ایران تبدیل شد.
| babaktoronto - کانادا - تورنتو |
همچنین دوران رضا خان را باید به مانند دوران بعد از رنسانس تشبیه کرد که در ان کشور دوران طلایی رشدخود را اغاز کرد در مورد مسایلی چون کشف حجاب هم باید گفت در شرایط ان دوران بهترین کار ممکنه بود شاید در ان دوران کوتاه حکومت رضا خان کشور به واقع رهی صد ساله را پیمود تنها اشتباه این راد مرد تاریخ ایران درست به مانند فرزندش محمد رضا احساسی برخورد کردن با برخی قضایا و برخورد توام با رحم و شفقت با عصیانگران بود انروز که اتاتورک به ایشان توصیه کرد که تو هم روحانیانت را مهار کن ایشان به توصیه ان بزرگ مرد تاریخ ترکیه گوش نداد تا فرزندش و کشورش ایران امروز اسیر دست همانهایی باشد که اتاتورک از انها هشدار داده بود در هر صورت خدمتی که ایشان به ایران کرد سالها نمونه اش پیدا نخواهد شد. از سایت ایرانیان یوکی هم تشکر میکنم و از ایشان میخواهم که از خدمات این خاندان به مردم بگویند تا نسل من که تحت شدید ترین سانسورهای اخوندی و نهایت سعی در قلب حقایق تاریخی توسط رژیم اخوندی بوده ایم هرچه بیشتر با خدمات این پدر و پسر اشنا شویم تا بلکه راه انصاف در پیش گیریم . پاینده ایران پاینده ازادی و دموکراسی. |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| khasteh - فرانسه - استراسبورگ |
خوب شد دیگه حکومت بعد از خاندان پهلوی این خودکامگی رو کنار گذاشت |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| parviz1 - انگلستان - کترینگ |
آیا این خدماتی که ذکر گردیده را میتوان نادیده گرفت؟آیا مبارزه با کسانی که دارای قدرت و اصلحه و توان مالی آن زمان بودند را میتوان نادیده گرفت؟و آیا مملکتی ویران و ملتی بیسواد که از دوران قاجاریه بجای مانده را که رضا شاه کبیر با خزانه خالی و فقر مطلق و بیچارگی و دزدان سر گردنه ها و خان بازیها و صد پاره شدن کشور و درماندگی بمعنای کامل لغت تا سر و سامان دادن به اوضاع کشور و تشکیل ارتش و خدمات بالا را واقغا میشود نادیده گرفت؟حتی زمانی که محمد رضا شاه پهلوی کشور را تحویل گرفت و در فیلمها و اسناد مشخص است که چه ایرانی را از پدر و در چه زمانی و با چه شرایطی کشور را تحویل گرفت و ملاحضه فرمایید که در دوران شاه فقید هم مسیر سخت پیشرفت و رهنمودهای پدر و فرهنگسازی ادامه داده تا رسیدن به قله های ترقی زحمات بسیاری کشیده است تا جایی که ملت ایران در سراسر جهان از آبرو و فرهنگی بالا در جهان بتصویر ملتها و جایگاه سیاسی شناخته شده ای را کسب و مطرح بودیم . ایرانیان در دنیا آقاینه زندگی میکردند و از وضعیت نسبتا خوبی در جوامع آموزشی در دانشگاهای رده بالای جهان مشغول تحصیل بودند و خیلیها هم بعد از فارغ التحصیل شدن به کشور برمیگشتند تا خانه خویش را کنند آباد.و اما!!!!امروزه چه؟فرار مغزها که سرمایه اصلی کشور ند و در یک یک کلمه (ویرانی)که چنانجه بخواهیم شرح دهیم چند مثنوی هزار صفحه ای باز هم کم است تا از بین بردن زحمات آن پدر و پسر را شرح دهیم. |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| vira - ایران - تهران |
بابک جان تو که یه دفعه تعریف کرده بودی رضا شاه یه نانوای خلافکار رو انداخت تو کوره ؟ پس چه جوری الان میگی احساساتی بود و خیلی شفقت داشت ؟ |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| mah1 - ایران - تهران |
چه متن منصفانه و خوبی رضاشاه واقعا مرد بزرگی بود در زمان خودش واقعا پیشرو بود. حیف که مردمه ماخامه حرفهایه بعضی روحانیون شدند که برایه حفظ موقعیته خودشون مردم رو به رضاشاه بد بین کردن اگه مردم قدر این مرد اصلاح طلب رو میدونستن الان وضعه ما به این بدی نبود. |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| hussain - بریتانیا - لندن |
هر که با آخوند در افتاد ور افتاد!!! آخوندو باید خر کرد نه اینکه باهاش در افتاد دیکتاتور پیر.. همه چی که بازور درست نمیشه قربان اون سیبیل مبارک!!
به خاطر حماقتای خودتو شاه پسرت الان مشکل دو تا شده آخوند با عمامه و بی عمامه ... حالا چه کنیم با این جماعت که همه ارث و میراث ایران زمین دستشونه؟! |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| khanande - ایران - ایران |
اه !بابک تورنتویی اومدی؟یه مدت کم پیدا بودی! |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| azarmidokht - امریکام - میشیگان |
بابک جان از تورنتو از نظریات ارزشمند شما سپاس گزارم. |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| amir_iran - اتریش - وپن |
بابا ولکن الان ( ویرا ) میگه احمدی نژاد جون بیشتر به ایران خدمت کرده |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| مرد خشمگین - ایران - مشهد مقدس |
الان 30 سال هست که ما سعی میکنیم که خرابیهای ناشی از حکومت پهلوی رو جبران کنیم.یا امیر اعراب .000 التماس دعا |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| vira - ایران - تهران |
اقای امیر - وین شما تازه واردی . من قبلا تو یکی از مطالب مرتبط با پهلوی ها نوشته بودم که اگه کسی کاری تو این مملکت کرد رضا شاه بود نه شاه ترسو که از پس خواهر قاچاقچیش هم نمیتونست بر بیاد . گرچه بماند که رضا شاه هم با تمام قلدریش دست اخر به انگلیس وا داد . فقط برای مردم خودش قلدر بود . نتیجه هم اینکه بعد از هزار سال که از کشف حجاب ایشون گذشته وضع مبارزه با بدحجابی ! رو در این مملکت میبینید که شده مضحکه خاص و عام . درست شده برعکس اونهم چه برعکسی . |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| babaktoronto - کانادا - تورونتو |
ویرا جان به مطلب خوبی اشاره کردی به پیشنهاد اتاتورک قرار بود که کل جماعت روحانی به یک نحوی سرش بره زیر اب حالا یا با انداختن انها به دریا یا دریاچه نمک یا .... که در اینجا بود که رضا خان متاسفانه جا زد و این کار رو نکرد وگرنه الان وضع ما 180 درجه با الان فرق میکرد . اون نانوا بینوا هم دیگه عمرش به سر اومده بود. یادت باشه کشتن یکی دونفر با کشتن یک جماعت فرق میکنه. برو از رفیقات بپرس که در کشتن انسانها ید طولانی دارند. اونها روشنت میکنند. |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| Farahani - کانادا - تورنتو |
این اقای بابک همچین دفاع میکنه از خاندان قاجار که انگار خودش از اون طایفه است.شما زیادی یک طرفه قضاوت میکنید و رفتارتون مثل تندروهای مذهبی می ماند.رضا شاه هم تمام کاراش درست نبوده و سیستم دیکتاتوری داشته شاید اگر با زور با بعضی از مسائل مثل کشف حجاب که شما خیلی خوشتون میاد رو انجام نداده بود و یه روش منطقی تر را در پیش می گرفت الان وضیعت طور دیگری بود.با زور هیچ چیزی رو نمیتوان درست کرد.ضمنا فرصت کردین یه نگاهی به لینک بیک ایمانوردی بندازید |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| aynaza - ایران - تهران |
ویرای عزیز در عجبم که این دفعه باهات شدیدا موافقم. باور کن. من هم با تپ هم عقیده هستم |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| babaktoronto - کانادا - تورونتو |
ویرا باز که زدی کانال 2 . این افتضاح در برخورد با حجاب را نظام اخوندی درست کرده نه مردم.مردم که خواهان حجاب نیستند و دوستار همون کشف حجاب رضاخان هستند این وضع مسخره ای که میگی شده مضحکه عام و خاص رو دولت ایجاد کرده نه مردم. وقتی میخواهی کامنت بنویسی یه اب به صورتت بزن تا خواب الوده چیزی ننویسی. |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| amirzb53 - ایران - تهران |
یکی از علتهای بدبختی ما این است که ما یا سفید میبینیم یا سیاه و در اندیشه ما رنگ دیگری نیست .رضا شاه یا خوب است یا بد گزینه دیگری وجود ندارد!اما شما ببینید رضا شاه در زمانی که حکومت را به دست گرفت ایران در چه وضعیتی بود و زمانی که ان را به پسرش تحویل داد چگونه بود همچنین شاه زمانی که ایران را تحویل گرفت ایران چه وضعیتی داشت و در زمانی که کشور را ترک کرد ایران در چه وضعیتی بود رضا شاه ایرانی را تحویل گرفت که هرج و مرج ،فقر،نا امنی و...در ان موج میزد و در زمان تحویل به پسرش شور بختانه ایران با این که اعلام بی طرفی در جنگ را کرد اما یکی از بازندگان جنگ جهانی بود .شاه زمانی که ایران را تحویل گرفت که قوای روس و انگلیس ایران را به اشغال خود در اورده بود و در پایان حکومتش ایران یکی از قدرتهای برتر دنیا بود. حال 29سال از ان تاریخ میگذرد و تا یاد داریم جمهوری اسلامی از رژیم گذشته بد گفته و حتی یک اقدام خوب را هم در کارنامه شاه فقید نمیگذارد خودتان قضاوت کنید ایا در کنار بی کفایتی جمهوری اسلامی دروغگویی هم باید به نکات منفی ان اضافه کنیم؟ دوست ندارم من هم جمهوری اسلامی را فقط سیاه ببینم از دوستان درخواست میکنم نکات مثبت این رژیم را به من گوشزد کنند
با سپاس امیر از ایران |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| ali_esf - ایران - اصفهان |
کاملا با نظر فرهانی از کانادا موافقم همچنین از کارهایی که تو این 30 سال شده نمیشه به راحتی گذشت |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| babaktoronto - کانادا - تورونتو |
فراهانی حالا بیا من بجای اون بابکه که بهت تیپ نداده بهت تیپ بدم ناراحت نشو داداش. علی اصفهانی یکی از کارهای مثبت اخوندها رو تو این 29 ساله بگو . جون مادرت از انرژی هسته ای نگو که اون هم مال دوران اون خدا بیامرز بوده تازه نه بدست روسها و تکنولوژی باسمه ایشون و به قیمت خون باباشون بلکه با تکنولوژی المانی و قیمت مناسب. |
یکشنبه 21 بهمن 1386 |
|
| babaktoronto - کانادا - تورونتو |
امیر 53 از تهران شیر مادرت حلالت که تو فهمیدی ما چی میگیم. انشاالله دیگران هم از این خواب خرگوشی در بیایند. دمت گرم. بچه فهمیده ای هستی. |
دوشنبه 22 بهمن 1386 |
|
| Farahani - کانادا - تورنتو |
همه چی رو قاطی می کنی مثل خاندانت.ایندفعه هم بیام تیپ نمیدی چون تو خونت نیست.صحبت کارهای مثبت این رژیم روکردی قبلش بگم که باز قاطی نکنی گفتن کارهای مثبت دلیل بر حمایت من نیست چو ن دوست دارم حرف حق بزنیم.پروژه پارس جنوبی و سمی ساب مرسیبل نکا .جزیره صنعتی در بوشهر. دانشگاه ازاد . توسعه علمی(رتبه های علمی که دانشجویان داخل ایران در مسابقات خارجی بدست اوردند البته بابک خودمون هم از این دستست در دوغ سازی نه بخشید شیمی) پروژه پالایشگاه گاز .نظامی.سینما و ورزش و... قبل از هر چیز اینها را دلیل بر حمایت من از رژیم نذارید.من خواستم بگم که اینها هم مثل رژیمهای قبلی کارهای انجام دادن البته کار منفی هم دارند همچنان که قبلیها داشتند.اینم بگم که بابک شاه babaktoronto شاه هم برای ایجاد صنعتی در اون زمان از مشاوران خارجی استفاده می کرد پس خیلی فرق نمی کرد.اونها هم حسابی می چاپیدن.تکنولوژی اتمی روسیه هم باسمه نیست راجعه به مسائل شیمی بگو من نظری ندارم ولی وقتی راجه به هر چیز نظر میدی ... صحبت نظر و امار شد نوری زاه چطوره؟ |
دوشنبه 22 بهمن 1386 |
|
| ahangebiseda - سوئد - نورکوپینگ |
vira - ایران - تهران : دوست عزیز اگر اینها کمی فکر می کردند به حقایقی که شما فرمودید پی می بردند . افرین بر شما که به ایران عزیزمان میاندشید
|
دوشنبه 22 بهمن 1386 |
|
| zpirooz - آلمان - آخن |
Farahani - کانادا - تورنتو تو را به خدا اسم پارس جنوبی را نیار که دل همه را بسوزونی اونجا که با تمام پروژه های ریزو درشتش پشت قباله بوبچس سپاه |
دوشنبه 22 بهمن 1386 |
|
| parviz1 - انگلستان - کترینگ |
فرهانی-کانادا-تورنتو. عزیز واقعا این چرندیات را خودت قبول داری که به اسم خدمات جیب بری اسلامی کامنت مگذاری؟شما میدانید که در شهرک های مثلا صنعتی چه میگذرد و ملت چه مشکلاتی دارند و چه پولی ملاها بجیب میزنند مفت و مجانی؟آیا میدانید جریان دانشگاه آزاد برای این بوجود آمد که مدارک قلابی به این بیسوادن رژیم مافیایی که هیچ کدام مدرک تحصیلی عالیه نداشتند بدهد چون بدون مدرک تحصیلی دانشگاهی از نظر قانون نمیتوان در پست وزارت و یا حتی مدیر کلی باشند و بعد هم کاسبی و دکان شد برای مفت خوران؟آیا هوش بچه دانشجوها را مدیون جیبری اسلامی هستند تازه با این همه مشکلاتیکه دانشوها دارنند و دارن هر روز میکشند؟ آیا گاز را ملاها بوجود آوردنند.نه آن گاز خودشان که گندش تمام دنیا را برداشته!!آیا این نیروی نظامی که در کشور است و تو افتخار میکنی در خدمت ملت است و یا با چماق برای سرکوبی و حمایت ملاها است و جنایات را نمیبینی؟ از سینما و ورزش که دیگر نگو چه گندی زده اید!!برق نکا هم از زمان پهلوی بوده نه اینها!از خدمات ملاها دزدی جنایات و چپاولگری و هزارن کار زشت و فساد هر چه بگویی جا دارد. |
دوشنبه 22 بهمن 1386 |
|
| iranppp - آآلمان - دوسلدورف |
بابک خان من قصد مجادله با جنابعالی رو ندارم.چرا که شما دست تمام دگمهای این صفحه رو بستی.برات مرغ یکپا داره ومعلوماتت هم به اعتراف خودت در حد قصه هائیه که میشنوی. از غصب کردن زمینهای مردم در شمال و گچ!!!!گرفتن اوباش خزعل در جنوب (که این کار با همه خشونت وغیر انسانی بودنش برای از دست نرفتن خاک خوزستان نه تنها پسندیده بلکه لازم بود)وبی قدرت کردن مجلس و مشروطه وووحرفی به میان نیامد.عاقلان دانند راه آهن و بانک و....نه برای خدمت به ایران بلکه در جهت منافع ارباب انگلیسی برای حمایت از جبهه جنگ با روسیه بود.من نمیدونم این چه نامردی بود که با انحلال ارتش ایران رو «محله برو بیا»قوای بیگانه کرد.هر چند عملا این کار هم کمکش نکرد.همون کسانی که آوردنش سر کار گوشش رو گرفتن فرستانش موریس.پسر خائن تر از خودش هم لام تاکام جرات نکرد حرف بزنه.حتی استخوونهای پدرش هم جرات نداشت برگردونه به ایران تا زمانیکه که اجازه اش رو بهش دادند.ای بنازم به این استقلال!!!! |
دوشنبه 22 بهمن 1386 |
|
| vira - ایران - تهران |
اقای بابک در مورد اتاترک باید بگم که او بر خلاف رضا شاه در مسیر دموکراسی گام برداشت و یک سلسله پادشاهی بنا نکرد . هدف اتاترک ایجاد یک جامعه { دموکرات } ٬ مدرن و سکولار بود . اصلاحات این مرد در ترکیه کاملا بنیادی و در حقیقت بسیار پیشرفته تر از رضا شاه بود . |
دوشنبه 22 بهمن 1386 |
|